Қавла :у қизнои ?лаами қрноء эй алзмноу сббнои ?лаами ман ҳайси лои иҳтсбўн , кқўлаҳ : нақизи ?лаи шитоно . Иқол : ҳозои қизаҳ , эй мислаи . Ва қили маъноа : бдлнои ?лаами шаётини бадали ҳудои аллоҳу алтоқаҳ . Ва алқизи албдл , ва манеҳ қўлҳм : қоизти Флонои бкзои азои бодлтаҳ . Ва қил : ҳозои алтқиизи ҳўи аҳўоҷаҳи бъзҳми илои баъзи колмрأаҳи илои алрҷлу алрҷли илои алмрأаҳу алғнии илои алФқиру алФқири илои алғнии истъини бъзҳми ббъз . Ва қили маъноа : ҳиأнои ?лаами фии алднёи авлиёъи ман алшётину қрноءи алсўءи ман алонс ҳатто злўҳму сўлўои ?лаами аъмолҳми алсиӣаҳ ,у ҳўи қавла : Фзинўои ?лаами мо байни أидиҳми ман амри алднё ҳатто осрўаҳи алии алохраҳ ва мо хлФҳми ман амри алохраҳи Фдъўҳми илои алткзиб бау инкори албъс ,у ҳақи алайҳими алқўл эй ваҷаби алайҳими алъзоб . Ва қил : ҳақи алайҳими алқўли анҳми икФрўни Фиъзбўн , фии أмм эй маъаамам қади хулати ман қиблаам эй ман қабл аҳли Маккаи ман алҷну алإнси конўои фии алднёи ъмлўои бмсли мъосиҳм , إнҳми конўои хосрини мслҳм .

Ва қоли аллазӣнаи кФрўои лои тсмъўои лиҳозои алқуръону алғўои фӣаи лълкми тғлбўни ин оят дар шаъни бӯи ҷаҳл фурӯ омад ки ФросФҳои асҳоб хеш гуфт : чун Муҳамад қуръон хонд шумо боўози баланди шағабӣу ҷалбӣ дар гиред дасти кӯбеду сафири занеду шеъру раҷази гўӣиду суханони нобакор беҳосил дар миёни қроءт вай афканед чунонк бар вай ғалаба кунед то ӯ хомӯш шавад ё қроءт бар вай шӯрида гардад ва фаромӯш кунад . Аллғўу аллоғиаҳи ман алкломи мо лои ҳқиқаҳи ?лау лои Фоӣдаҳи фӣа , иқол : лғии илғӣу лғои илғў ,у аллғўу аллғти воҳид .

Флнзиқни аллазӣнаи кФрўо яъне абои ҷаҳлу асҳобаи ъзобои шадидани фии алднёу ҳўи алқтли ббдр ,у лнҷзинҳми أсўأи алзии конўои иъмлўн эй нҷзиҳми фии алохраҳи ақбҳи ҷзоءи боқубҳи фаълааму ҳўи алкФр .

« злк » алзии зикрати ман алъзоби алшдиди ҷзоءи أъдоءи аллоҳ , сами байни злки алҷзоءи Фқол : « алнор » эй ҳўи алнор , ?лаами фӣҳо эй фии алнори дори алхлди дори иқомаи лои интиқоли минҳои ҷзоءи бмои конўои боётнои иҷҳдўн .

Ва қоли аллазӣнаи кФрўои иқўлўни фии алқёмаҳи ҳайни сорўои илои алнор : рбнои أрнои аллазӣнаи أзлонои ман алҷн яъне Иблис «у алонс » яъне ибни одами алзии қатли ахоаҳу ҳўи қобили лأнҳмои сенаи алмъсиаҳ . Ирўии ани қобили шиддати соқоаҳи бФхзиаҳи идўри маъаи алшмси ҳайси дорати икўни фии алштоءи фии ҳзираҳи слҷу фии сиФи фии ҳзираҳи нор . Ва сҳ

Ани расӯли аллоҳ ( с ) : « мо ман дами исФки алии ваҷҳи аларзи бғир алҳақ алоу алии ибн одам манеҳ кФли лонаи аввали ман сини алқтл » .

Нҷълҳмои таҳти أқдомнои фии алнори ликўнои ман алأсФлин эй ликўнои фии алдрки алосФли ман алнор . Қоли ибни аббос : ликўноашад ъзобои мно .

إни аллазӣнаи қолўои рбнои аллоҳи сами астқомўои ибн аббос гуфт : ин оят дар шаъни абӯи бикри садиқи Фрўомд , ҳар фурқатии рбно аллоҳ мегуфтанд аммо ширк дар он мепайвастанд , мушрикон мегуфтанд : рбнои аллоҳ ва бо ин калима мегуфтанд : алмлоӣкаҳи бенот аллоҳ , ҷуҳудони рбно аллоҳ мегуфтанду ъзири ибни аллоҳ бо вай мегуфтанду инкори набуввати Мустафо ( с ) мекарданд , тарсоёни рбно аллоҳ мегуфтанд ва гуфт алмсиҳи ибни аллоҳу инкори набуввати Мустафо ( с ) дар он мепайвастанд . Бӯи бикр садиқ бигуфт : « рбнои аллоҳ » ва он гуҳи бўФои калима боз омад ширк аз он нафй кард бар роҳи суннату ҷамоат рост рафт дар адоء фароиз бакӯшед ихлосу сидқ дар он биҷой оварад ва бар он бпоӣид то бар аллоҳ расед . Истиқомати лафзӣ ҷомеъаст муштамил бар ҷумлаи ин маъонӣ . Ва ҳар яке аз муфассирон дар қавли хеши бойени маъонӣ ишорат карда . Мустафо фармуд дар тафсири ин оят : إни аллазӣнаи қолўои рбнои аллоҳи сами астқомўо

Қол : ман моти алайҳои Фҳўи ммни астқом » .

Абӯи бикр садиқ гуфт : сами астқомўо эй лами ишркўои биллоҳи шиӣоу лами ирҷъўои анҳо баъди мо қолўои умр хитоб гуфт : астқомўои алии аламру алнҳӣу лами ирўғўои рўғони алсъолб , Усмони бен ъФон гуфт : сами астқомўо эй ахлсўои алъамали ллаҳ .

Алии Муртазо ( ъ ) гуфт : « адўои алФроӣз » .

Ибн аббос гуфт : астқомўои алии أдоءи фарза .

Ҳасан гуфт : астқомўои алии амри аллоҳи Фъмлўои бтоътаҳу аҷтнбўои маъсията . Муҷоҳид гуфт : астқомўои алии шҳодаҳи ани лои илоҳи алои аллоҳ ҳатто лҳқўои биллоҳ . Ҳасани басарӣ ҳар гуҳ ки ин оят бар хондӣ гуфтӣ : аллоҳами анати рбнои Форзқнои алостқомаҳ . Инс молик гуфт : он рӯз ки ин оят фурӯ омад , расӯли худо шод шуд ва аз шодӣ фармуд : « умматӣу раби алкъбаҳ » .

Ва хабар дурустаст аз Сафёни бен абди аллоҳи алсқФӣ ки гуфт : ё расӯли аллоҳи қул лии умарои ман алоямони лои асӣли анҳу аҳдои бъдк , қол : « қул омнти биллоҳи сами астқм » қол : қиллат ё расӯли аллоҳи бмозои астқим ?

Қол : Фошори бедаи илои лисона

Гуфт : ё расӯли аллоҳи калимае гӯии маро дар мусулмонӣ ки ман даст дар он калимаи занам , аслӣ баён кун ки бар он асл биравам , расӯл фармуд : бигӯ имон оварадам бгрўидми он гуҳ рост бош ва устувор бош ва бар ҷодаи имон мустақӣм бош , яъне ки чун ин хабар аз худ боз додӣ басӯрат аз рӯй ҳақиқати вафои ин хабари биҷои ор , ва аз рӯй равиш дод ин калима бидиҳ аввал ӯро бқбўл даъват кард он гуҳ баъамал фармуд ки истиқомат амаласт бо ихлоси ният то туро маълум гардад ки имони ҳам қавласт ва ҳам амал ва ҳам ният .

Ва фии алхбр « лои иқбли қавли алои баъамалу лои иқбли қавлу амали алои буния » .

Ттнзли алайҳим алмлоӣкаҳ ъанд аламут . Ва қил : ъанд алхурӯҷи ман алқбр , қоилин أлои тхоФўои ман аламут ва мо баъдау лои тҳзнўои алии мо хлФтми фии алднёи ман аҳлу валади Фонои нхлФкми фии злки калла . Ва қоли ътоءи бен абии рбоҳ : лои тхоФўоу лои тҳзнўои алии знўбкми фонии ағФрҳои лакам . Ва أбшрўои болҷнаҳи алтии кантами тўъдўни фии алднёи алии лисони алрсл .

Қоли вкиъи бен алҷроҳ : башарии алмؤмни ткўни фии сулси мўотн : ъанд аламуту фии алқбр ва ъанд албъс .

Нҳни أўлёؤкми қил : ҳозои ман қавли алмлоӣкаҳи аллазӣнаи ттнзли алайҳими алмлоӣкаҳи болбшораҳ , эй нҳни аҳбоؤкму ансоркми фии алднёи болостғФору фии алохраҳ бо алшФоъаҳ .

Ва қил : ҳам алҳифза ,у алмънӣ : нҳни қрноؤкми аллазӣнаи комаи мъкми фии алднёу лни нФорқкми фии алохраҳ ҳатто тдхлўои алҷнаҳ . Ва қил : ҳўи ман қавли аллоҳи ъзу ҷл , эй нҳни ансоркми кқўлаҳ : ман кони изни أни лни инсраҳи аллоҳи фии алднёу алохраҳ ,у кқўлаҳ : إнои лннсри рслно . . .

Алоиаҳ . Ва қоли баъзи алмФсрин : кафии болмؤмни фахрои ани иқўли ?лаи алрб : нҳни أўлёؤкми фии алҳёҳи алднёи арзқку абсрки фии алохраҳи арҳмку адхлки ҷаннатӣ ,у лаками фӣҳо мо тштҳии أнФскми ман алкромоту аллзоту албқоءи алсрмд , лони анноси иштҳўни злк ,у лаками фӣҳо мо тдъўн яъне : мо ттмнўн . Ва қил :у лаками фӣҳо мо тдъўни фии алднёи анҳо лаками фии алохраҳу қил : ман адъии шиӣои фии алҷнаҳи Фҳўи ?ла , лони алонсони фии алҷнаҳи лои идъии мо лои истҳқаҳ .

Қавла : нзлои ман ғафури раҳими алнзли мо иҳии ءи ллзиФ азо назулу интисобаи алии алмсдр эй анзлкми аллоҳи Фимои тштҳўни нзло . Ва қил : ҳўи ҷамъи нозилу аншдўо : Фоно мъшр назул .

Фикўни ҳолои ани алзмири фии қавла : « тдъўн » .

Ва ман أҳсни қўлои ммни дуои إлии аллоҳ эй илои тоъаҳи аллоҳу тавҳида ,у амали солҳои адии алФроӣз ,у қоли إннии ман алмуслимӣни тФохрои болослому тмдҳо . Қавмӣ гуфтанд : ҳукми ин оят бар умумаст , ҳар мусулмонӣ ки халқро даъват кунад бар хайрӣ дар таҳти ин оят мундараҷаст , агар пайғомбар бошад ки умматро бар ислому тавҳид даъват кунад , ё олам бошад ки халқро панд диҳад ва эшонро бар тоъату ибодат аллоҳ хонд , ё муҷоҳид бошад ки мؤмнонро бар ғзў хонд . Ва қавмӣ тахсӣс карданд гуфтанд : муроди бойени оят Мустафоаст салавоти аллоҳу саломаи алайҳи ?фонаи дуои илои шҳодаҳи ани лои илоҳи алои аллоҳ , кқўлаҳ : أдъўои إлии аллоҳи алии басираи أно ва ман атбънӣ . Ва қавла : إннии ман алмуслимӣни ?ераади мо амраи аллоҳи таъолии бқўлаҳ :у أмрти أни أкўни ман алмуслимӣн . Оиша сидиқа гуфт : дар шаъни муаззинони аҳли исломи Фрўомд . Умр хитоб гуфт : луи канти мؤзнои мо боляти ани лои аҷоҳду лои аҳҷу лои аътмри баъди ҳаҷаи алислом . Қавмӣ гуфтанд : дар шаъни балоли Фрўомди муаззини Мустафо ( с )

Қол алнабӣ ( с ) . « алмалики фии Қурайшу алқзоءи фии алонсору алозони фии алҳбшаҳ »

Ва қоли абӯи эмомаи албоҳлии разии аллоҳи анҳу :у амали солҳо эй слии ракаатин байни алозону алоқомаҳ .

Қол алнабӣ ( с ) : « байни кули азонин салоаи сулси марот » ,у қол : « фии алсолсаҳи лмни шоء »

Ва қол : « лои ирди алдъоءи байни алозону алоқомаҳ » .

Фзил Руфайда гуфт : муаззин будам дар рӯзгори асҳоб , абди аллоҳи бен масъӯду ъосми бен ҳбираҳ маро гуфт : чун аз бонги намози фориғ шӯй бигӯ :у анои ман алмуслимӣн , набинӣ ки раб Алъоламин гуфт :у қоли إннии ман алмуслимӣн .

Ва лои тстўии алҳасанау лои алсиӣаҳ « ло » ҳоҳнои зоидаи дахлати ллтأкиди кқўли алшоър :

эй абӯи бикру умр . Ва маънии алоиаҳ : лои истўии алоямону алшрку алҳлму алзҷру алтоъаҳу алмъсиаҳу алрФқу алънФ . АдФъи болатии ҳаии أҳсн ишоратаст бмкорми алохлоқ эй аҳсани илои ман أсоءи алику силами алайҳи азо лқитаҳ мегуяд : касе ки туро ҷафо гуяд бҳрчаҳи некӯтар ӯро подош кун , чун ӯро бинӣ бар вай салом кун ,у ҷаҳли ваии бҳлми худ дафъ кун , ҳамонаст ки гуфт : хзи алъФўу أмри болърФу أързи ани алҷоҳлин ,у қоли алшоър :

Фإзои алзии бинку байнаи ъдоўаҳи кأнаҳ вале ҳмим эй азои дафъати болоҳсни хзъи лаки ъдўку лони ҷонибаи лаку моли алик . Мақотили бен ҳён гуфт : ин оят дар шаъни бӯи Сафёни бен ҳарб фурӯ омад ки аввали душман буд ва дар дил адоват дошт бо расӯли худо ва бо муъминону бохри дӯсти гашти бони мсоҳраҳ ки миёни вайу миёни расӯл худо рафту ббркти ҳалами расӯлу рФқи ваии мусулмони гашт то дар дайни дӯст буд ва дар насаби хешованд , инаст ки раб Алъоламин гуфт : кأнаҳ вале ҳмим эй вале болосломи ҳмими болқробаҳ , назираи қавла : ъсии аллоҳи أни иҷъли бинкму байни аллазӣна ъодитм манеҳам мўдаҳ .

Ва мо илқоҳо эй мо илқии ҳзаҳи алхслаҳи ҳаии дафъи алсиӣаҳи болҳснаҳи إлои аллазӣнаи сбрўои алии казми алғизу эҳтимоли алмкрўаҳ , ва мо илқоҳои إлои зўи ҳаззи азими фии алхиру алсўоб .

Ва қил : алҳзи алъзими алҷнаҳ , эй мо илқиҳои алои ман ваҷабати ?лаи алҷнаҳ .

Ва إмои инзғнки ман алшитони нзғ эй васвасау ғазабу дъоки илои муқобилаи алқбиҳи болқбиҳи лисдки ани алҳлм , Фостъзи биллоҳ эй аътсми биллоҳу астъмли алҳлм , إнаҳи ҳўи алсмиъи лостъозтк « алълим » бқсдку нитки Фиъинки алӣ мо таред . Назири ин оят онаст ки дар сӯра банӣ Исроил фармуд : ва қул лъбодии иқўлўои алтии ҳаии أҳсни إни алшитони инзғи бинҳм ,у нзғи шайтон дар ҳар ду ояти сӯра ғазабаст яъне тезии хашм ки аз ҳади эътидол дар гузарад ва бтҳўр кашад ва аз ани хислатҳои бади хезад чун кибру аҷабу адоват , аммо асли хашм аз худ биФкндн мумкин набошад зеро ки он дар хилқатаст ва чун аз ҳад эътидол бакоҳад бади дилӣ ва беҳамиятӣ буд ва чун муътадил буд онро шуҷоат гӯйанд ва аз ани ҳаламу караму казми ғайзи хезад ,у фии алхбр : « халқи алғзби ман алнори алтии халқи минҳои Иблис » ,у қоли слии аллоҳи алайҳу силам : « алғзби ман нори алшитони алотарӣ илои ҳмраҳи Айнӣау антФохи аўдоҷаҳу алмтғозбони шайтонони иҳотрону иткозбон » ,у қол ( с ) : « азои ғазабату канти қоӣмои Фоқъду ани канти қоъдои Фқму астъзи биллоҳи ман алшитон » ,у қол ( с ) : « лӣси алшдиди болсръаҳи анмои алшдиди алзии имлк нафса ъанд алғзб » .