Ин сӯра « ҳам , ъсқ » сӯра « алшўрӣ » хонанд , ва дар ?маккейот шимуранд .

Ибн аббос гуфт : ҷумла бимика фурӯд омад магари чаҳор оят : қул лои أсӣлкми алайҳи أҷро то охири чаҳор оят . Ва ҷумлаи сӯраи панҷоҳ ва се оятаст ва ҳаштсад ва шаст ва шаш калима ва се ҳазор ва панҷсад ва ҳаштод ва ҳашт ҳарф . Ва дар ин сӯраи ҳафт оят мансӯхаст : алаввалии қавлаи таъолӣ :у истғФрўни лмни фии алأрзи насхи злки бқўлаҳ :у истғФрўни ллзини омнўо .

Ассонӣа . Қавла : ва мо أнти алайҳими бўкили нсхтҳои ояи алсиФ .

Алсолсаҳи қавла : лнои أъмолноу лаками أъмолкми лои ҳаҷаи бинно ва бинкм насахт бқўлаҳ : қотлўои аллазӣнаи лои иؤмнўни биллоҳу лои болиўми алохр . Алробъаҳи қавла : ва ман кони ириди ҳрси алднёи нؤтаҳ минҳо насахт бқўлаҳ : ман кони ириди алъоҷлаҳи ъҷлнои ?лаи фӣҳо мо ншоء лмн наред .

Алхомсаҳи қавла :у аллазӣнаи إзои أсобҳми албғии ҳам интсрўну алтӣ тлиҳо насахт бқўлаҳ :у лмни сабру ғФри إни злки лмни азми алأмўр .

Алсодсаҳи қавла : Фإни أързўои Фмои أрслноки алайҳими ҳФизои إни алейк إлои алблоғи нсхтҳои ояи алсиФ .

Алсобъаҳи қавла : қул лои أсӣлкми алайҳи أҷрои إлои алмўдаҳи фии алқрбии ахтлФи фии таъвилҳоу аксари алмФсрини алӣ анҳо насахт бқўлаҳ : қул мо сأлткми ман أҷри Фҳўи лаками إни أҷрии إлои алии аллоҳ .

Ва ман фазоъили ҳзаҳи алсўраҳ : мо рӯй абии ибни каъби қоли расӯли аллоҳи с : ман қрأи сӯраи ҳами ъсқи кони ммни тслии алайҳи алмлоӣкаҳу истғФрўни ?лау истрҳмўни ?ла .

Қавла : ҳам , ъсқ . Ҳусайни фазлро пурседанд , чунаст ки ҳуруфи тҳҷӣ дар авоили сури ҳама муттасил навиштанд чун : алмс , алмр , кҳиъсу ҳами ъсқ мунқатиъ навиштанд , ҳам аз ъсқи бози бурӣда ? ҷавоб дод : ки ҳам мустақиласт бнФси хеши колҳўомими қиблау баъда .

Ва муфассирони инро ду оят шимуранд : ҳами як ояту ъсқи як оят , ҳами мбтдоу ъсқи хубра . Ва он дигари ҳуруфи тҳҷӣ дар авоили сури ҳамаи як оят шимуранд .

Ва низ аҳли таъвилро иҷмоъаст ки кҳиъсу ахўоти он аз ҳуруф тҳҷӣаст , ва дар ҳам хилофаст : қавмии онро аз ҳизи ҳуруф берун карданд ва ба ҳизи афъоли бурданд , гуфтанд маънӣ онаст ки ҳам эй қзии мо ҳўи коӣн , аммо дар тафсири ин ҳуруфи муфассирон дароз гуфтаанд , саҳеҳу сқим , ва мо лухтӣ аз он ки баҳақи наздик тараст бгўӣим .

Ибни аббоси бҷўоби нофеъи бен алозрқ ки аз ваии тафсири ин ҳуруф пурсед гуфт : ҳо , ҳалам худовандаст ҷли ҷалола , мем маҷд ӯ , айни илм ӯ , сини сноء ӯ , қоф , қудрат ӯ .

Муҳамади бен каъб гуфт : қисмаст ки раби Алъоламин ёд карда , яъне « ақсми аллоҳи бҳлмаҳу маҷдау сноӣаҳу илмау қудрата » анаи кзлки иўҳии алику илои аллазӣнаи ман қблк » эй комаи аўҳинои илои соири алонбёءи ман қблк кзлк наваҳй алик .

Ва қили ақсми аллоҳи бҳзаҳи алҳрўФи ани лои иъзби ман оди илайҳ ба лои илоҳи алои аллоҳи мхлсои ман қибла . Ва гуфтаанд он рӯз ки ин оят фурӯд омад расӯли худо ( с ) мутағаййири гашт . Гуфтанд ё расӯли аллоҳ чаҳ расед туро ки чунин мутағаййири гаштӣ ? гуфт маро хабар доданд ки дар ин уммати ман фитна ҳо хоҳад буд пайваста то буқати нузули исоу хурӯҷи даҷол .

Аз ӣнҷо гуфт шаҳри бен хўшбу ътоءи бен абии рёҳ дар тафсири ҳами ъсқ : ҳо , ҳарби иъзи фӣҳо алзлилу изли фӣҳо алъзизи фии Қурайш , сами тФзии илои алъараби сами илои алъҷм , сами тмтди илои хурӯҷи алдҷол . Мем , малики итҳўли ман қавми илои қавм . Айни адуи лқриши иқсдҳм . Сини сбии икўни Фиҳм . Қоф , қадараи аллоҳи алноФзаҳи фии халқа .

Ва қили маънии ҳами ъсқ эй қзии азоби сикўн воқеан .

Қавлаи таъолӣ : кзлки иўҳии إлику إлии аллазӣнаи ман қблки қоли ибни аббос : лӣси ман набии соҳиби китоби алоу қади аўҳии илайҳи ҳами ъсқ , Флзлки қоли кзлки иўҳии алику илои аллазӣнаи ман қблк . Қоли мақотил : назул ҳукмҳо алии алонбёء . Ва қили ҳуруфи алмъҷм , иўҳии алику илои алонбёءи ман қблк . Қрأи ибни касӣр : иўҳӣ , бФтҳи алҳоءу ҳуҷҷатаи қавла :у лақади аўҳии алику илои аллазӣнаи ман қблк . Ва алии ҳзаҳи алқроءаҳи қавлаи аллоҳи алъзизи алҳкими табйини ллФоъл , конаи қили ман иўҳӣ ? Фқили аллоҳи алъзизи алҳким . Ва қили тем алклом ъанду ?лау إлии аллазӣнаи ман қблк , сами тбтдии Фиқўл , аллоҳи алъзизи алҳким .

Қавлаи таъолӣ : ?лаи мо фии алсмоўот ва мо фии алأрз , мегуяд чунин пайғом медиҳанд бтў ва боишон ки пеш аз ту буданд , ӣнҷои сухан тамом шуд , он гуҳи гӯйии аллоҳи он тавоноӣ доноаст ки ӯ рост ҳар чаҳ дар осмонҳо ва дар заминҳо ҳамаи фалак ва малик ӯст ,у ҳўи алълӣ эй алрФиъи фавқи халқаи алъзим . Фло Акбар манеҳ .

Қавлаи таъолӣ : ткоди алсмоўоти итФтрн эй итшққни ман Фўқҳн яъне ммни Фўқҳн , эй ман азмаи аллоҳу ҷалолаи Фўқҳн , осмонҳо наздик буд ки ҳама дар ҳам шаканд аз азимату ҷалоли аллоҳ ки болои осмонҳост . Ва қил : ткоди алсмоўоти кули воҳидаи мнҳни тнФтри фавқи алтии тлиҳои ман қавли алмшркини атхзи аллоҳи влдои назира , қавлаи ткоди алсмоўот итФтрн манеҳу тншқи аларзу тхри алҷбол . Ҳозо , ани адъўои ллрҳмни влдо . Ва қили маъноаи қурбати алсоъаҳу анФтори алсмоўот . Ва қавла :у алмлоӣкаҳи исбҳўни бҳмди рбҳм , эй бознаҳ ,у қили бшкраҳ .

Ва истғФрўни лмни фии аларзи ман алмؤмнин , кқўлаҳ :у истғФрўни ллзини омнўо ,у қоли фии алкФор :у أўлӣки алайҳими лаънаи аллоҳу алмлоӣкаҳу истиғфори алмлоӣкаҳи ллмؤмнини шФоътҳми ?лаам ,у қили исӣлўни ?лаами алрзқ . أлои إни аллоҳи ҳўи алғФўри арраҳими ҳозои Башшораи боҷобтаҳи ллмстғФрин , қоли бъзҳми ҳиби фии алобтдоءи сами башару алтФи фии алонтҳоء .

Ва аллазӣнаи атхзўои ман дунаи أўлёء эй аъўоноу ансоро , ашркўҳми маъааи фии алъбодаҳи аллоҳи Ҳафизи алайҳими ҳофизи лоъмолҳм , Фиҷозиҳми алайҳо , ва мо أнти алайҳими бўкил эй анмои анат ё Муҳамади расӯли алейк алблоғ ,у лӣси алейк ҳамлаами алии алоямон . Ва қили лами таваккули алайҳим ҳатто тؤхзи баҳам .

Ва кзлки أўҳинои إлики қронои ърбё эй комаи аўҳинои илои алонбёءи қблки катбан блғоти аммҳм , аўҳинои алики қронои ърбё , блғаҳи қўмки лиФҳмўои мо фӣа .

Лтнзри أми алқрӣ ва ман ҳавлҳо , яъне лтнзри аҳли Макка ,у лтнзри ман ҳавлҳо , яъне қрии аларзи кулҳо ,у самят Маккаам алқрӣ , лонҳои ашрафи алблоди лкўни алҳрму байти аллоҳи алътиқи фӣҳо ,у лони аларзи дҳити ман таҳтҳо , Фмҳли алқрии минҳои маҳали албноти ман аломҳот . Ва тнзри явми алҷмъ эй тнзри анноси биўми алқимаҳи Фикўни мФъўло ба лои зурафо ,у явми алҷмъи явми алқимаҳи иҷмъи аллоҳи алаввалину алохрину аҳли алсмоўоту аҳли аларз , лои риби фӣае лои шаки фии алҷмъи анаи коӣн .

Сами баъди алҷмъи итФрқўн : Фриқи фии алҷнаҳу Фриқи фии алсъири кқўлаҳ : иўмӣзи исдъўн яъне асҳоби алимину асҳоби алшмолу ҳўи қавла : иўмӣзи исдри анноси أштото .

Қоли ибни алсмок : « ани хавфи алмнсрФи ллФриқини қатъи нёти қулӯби алъорФин . Рӯй ани абди аллоҳи бен Амри бен алъос , қол : « харҷи ълинои расӯли аллоҳ ( с )у фии идиаҳи китобон . Ва фии рўоиаҳи харҷи расӯли аллоҳ ( с ) зоти явми қобзои алии кФиаҳу маъааи китобони Фқол : أи тдрўни мо ҳзони алкитобон ? қлно , ло , ё расӯли аллоҳ . Фқоли ллзии фии ядаи алимнии ҳозои китоби ман раби Алъоламин , босмоءи аҳли алҷнаҳу асмоءи обоӣҳму ъшоӣрҳми въдтҳм қабл ани истқрўои нтФои фии алослоб .

Ва қили ани истқрўои нтФои фии алорҳом , ази ҳам фии алтинаҳи мнҷдлўн , Флиси бзоӣди Фиҳму ло бноқс манеҳам иҷмол , ман аллоҳи алайҳими илои явми алқимаҳ .

Фқоли абди аллоҳи бен Амри ФФими алъамали азо ? Фқоли аъмлўоу сддўоу қорбўои ?фони соҳиби алҷнаҳи ихтми ?лаи баъамали аҳли алҷнаҳу ани амал эй амал . Ва ани соҳиби алнори ихтми ?лаи баъамали аҳли алнору ани амал эй амал . Сами қол : Фриқи фии алҷнаҳу Фриқи фии алсъири адли ман аллоҳи ъзу ҷл .

Ва луи шоءи аллоҳи лҷълҳми أмаҳи воҳида . Қоли ибни аббос : эй алии дайни воҳид .

Ва қоли мақотил : алии млаҳи алисломи кқўлаҳ :у луи шоءи аллоҳи лҷмъҳми алии алҳдӣ ,у қавлау луи шоءи лҳдокми أҷмъин ,у локини идхли ман ишоءи фии раҳматае фии дайнаи алислом . Ва алзолмўн эй алкоФрўн , мо ?лаами ман вале идФъи анҳуам алъзоб ,у лои насири имнъҳми ман алнор .

أми атхзўо яъне бали атхзўо , ман дунаи أўлёءи асномои иъбдўнҳои Фоллаҳи ҳўи алўлӣ , қоли ибни аббос : валек ё Муҳамад ( с ) ва вале ман атбъку ҳўи алзии инФъи вилоятаи Юнуси лои алснм . Ва ҳўи иҳии аламутӣу ҳўи алии кули шайъи ءи қадир . Лӣси фии алсмоءу аларзи маъбуди тҳиии аламутии ғайра . Ва ҳўи қавли иброҳӣми рабии алзии яҳёу имит .

Ва лмо назул алъзоби бқўми Юнуси лҷоӣўои илои олами Фиҳми кони ъндаҳи ман алълми шайъи ءу кони Юнуси зҳби мғозбо , Фқоли ?лаами қўлўо ё ҳии ҳайни лои ҳӣ , ё ҳии яҳёи аламутӣ , ё ҳии лои аллоҳи алои анат , Фқолўои мо , ФкшФи анҳуам алъзоб .

Ва мо ахтлФтми фӣаи ман шайъи ءи ман умӯри аддӣну алднё , Фҳкмаҳи إлии аллоҳ эй Фълмаҳ ъанд аллоҳ . Ва қили маъноаи клўои илмаи илои китоби аллоҳу сана алрасул кқўлаҳ : , Фإни тнозътми фии шайъи ءи фурдуаи إлии аллоҳ ва алрасулу қил : Фҳкмаҳи إлии аллоҳу қади байни злки фии алқуръон аммо зоҳиран мнсўсо ва аммо мзмнои фӣаи тзминои қариби алмохз , ӯ тзминои баъӣди алмохз . Қоли мақотил : ани аҳли Маккаи куфри бъзҳми болқрону омни бъзҳм ба Фохбри ани ҳкмҳми илои аллоҳи иҳкми явми алқимаҳи ллмҳқи илои алмбтл , Фисири алмҳқи илои алнъиму алмбтли илои алҷҳим .

Ва қили иҳкми фии алднёи бозҳори алмؤмнини алайҳиму қтлҳму асрҳм . Злкми аллоҳи алзии иҳкми байни алмхтлФини ҳўи рабии алайҳи таваккулати фии ҷамеъи умӯрӣу إлиаҳи أниби Фимои инўбнӣ .

Қавлаи таъолӣ : фотири алсмоўоту алأрз , ҷаъли лакам эй халқи лаками ман أнФскм яъне ман ҷнскми أзўоҷои ҳлоӣл , ва ман алأнъоми أзўоҷо эй асномо , зкўроу аносои лтртФқўои баҳо . Ва қили анмои қоли ман анФскми лони ҳўоءи хилқати ман зилъи одам . Қоли муҷоҳид : нслои баъди насли ман аннос ,у алонъоми изрؤкми фӣае ихлқкми фии албтну фии алрҳм ,у қили фӣ , ҳоҳнои бмънии албоء , таъвила : ихлқкму иксркми болтзўиҷ . Лӣси кмслаҳи шайъи ءи ҳозои ради алии аллазӣнаи атхзўои ман дунаи авлиёъу мнсўқи алии қавлаи иҳии аламутӣ . Ва алкоФи зоидаи дахлати ллтأкид ,у алмънӣ : лӣс мислаи шайъи ء ,у қил мисли зоидаи дахлати лтўкиди алклому тақдира : лӣси кҳўи шайъи ء , кқўлаҳ : Фإни омнўои бмсли мо омнтм ба . Ва фии ҳарфи ибни масъӯди ?фони омнўои бмои омнтм ба . Сами қол :у ҳўи алсмиъи албсири лӣлои итўҳми анаи лои сифоти ?лаи комаи ло мисли ?ла , Фқди тзмнти алоиаҳи исботи алсФаҳу нафии алтшбиаҳ ,у алтўҳиди калимаи байни ҳзини алҳрФин : исботи сафаи ман ғайри ташбеҳу нафии ташбеҳи ман ғайри таътил , Фмн назул ани алосботу аръии атқоءи алтшбиаҳи вақъи фии алтътил , ва ман артқии ани аззоҳиру атқии атқоءи алтътили ҳсли алии алтшбиаҳу ахтأи ваҷҳи алдлилу алии аллоҳи қасди алсбил .

?ла мақолед алсмоўоту алأрз , эй мафотеҳи алсмоўоту аларз ва ман малики алмФтоҳи малики алхзонаҳ ,у қоли алклбӣ : фии алсмоءи хазонаи алмтр ,у фии аларзи хазонаи алнбот ,у қили хазонаи алсмоўоти алғиўбу хазонаи аларзи алоёт . Ибсти алрзқи лмни ишоءу иқдр , лони мифтоҳи алрзқи беда , إнаҳи бакули шайъи ء , ман масолеҳи алъбод , алӣами Фиътиҳм бақадр мусолиҳаами қавла : шаръи лаками ман аддӣни алшръаҳи алснаҳу алшръи алмсдру алшриъаҳи алсбили алмснўнаҳи алсўиаҳ ,у алқўми шаръи фии аламру алшоръи алтриқи алзии лои имлкаҳи молик ,у икўни алхлқи фӣаи шръои воҳдо , шаръи лакам , эй : байни лакам ва табин лакаму ахтори лаками ман алодёни дино , мо васӣ ба нўҳо эй : алзии амр ба нўҳоу қадами нўҳои лонаи аввали ман аўҳии илайҳи алҳлол ваулҳаром ,у аввали ман аўҳии илайҳи таҳрими аломҳоту алохўоту албнот ,у алзии أўҳинои إлик ва мо всино ба إброҳиму Мӯсоу исо , эй шаръи злки калла , қоли муҷоҳид : лами ибъс аллоҳ набиё , алои всоаҳи боқомаҳи алслоаҳу аитоءи алзкоаҳу алоқрори ллаҳи болтоъаҳ , Фзлки дайнаи алзии шаръи ?лааму қол : ҳўи алтўҳиду алброءаҳи ман алшрку қили ҳўи қавла : أни أқимўои аддӣну лои ттФрқўои фӣаи баъси алонбёءи каллаами боқомаҳи аддӣну алолФаҳу алҷмоъаҳу тарки алФрқаҳу алмхолФаҳ .

Қоли алӣ ( ъ ) : лои ттФрқўои Фолҷмоъаҳи раҳмау алФрқаҳи азоб , кибри алии алмшркини мо тдъўҳми إлиаҳ , ман алтўҳиду хабари албъсу қили мо хсст ба ман алнбўаҳу алрсолаҳ , эй : сиқли алайҳими злк , сами қол : аллоҳи иҷтбии إлиаҳи ман ишоء эй истФии лнбўтаҳу рисолатаи ман ишоءи ман ибодау қили истФии лдинаҳ , ман ишоءу иҳдии إлиаҳи ман иниб . эй : ирҷъи илои тоъата .

Ва мо тФрқўои إлои ман баъди мо ҷоءҳми алълм , алълми ҳоҳнои алқуръону ҳؤлоءи алмтФрқўни ҳам аҳли алкитоби тФрқўои алии расӯли аллоҳ ( с ) Фомн ба бъзҳму куфр ба бъзҳм ,у қади конўо қабл мабасаи муҷтамаъин алии алоямон ба , Флмои баъси тФрқўои алайҳи ман баъди мо ҷоءҳми алқуръон . Бғёи бинҳм , эй : ҳсдоу ъдоўаҳу албғии алҳсди алмтоъ ,у қили алмтФрқўни аҳли алодёни алмхтлФаҳ ,у алълми ҳўи алълми боқомаҳи аддӣну тарки алтФрқи фӣау қили ҷоءҳми асбоби алълми Флми инзрўои фӣҳо лонаи хатми алоиаҳи бқўлаҳ :у إнҳми лФии шак ,у алшку алълми лои иҷтмъон , бғёи бинҳм , яъне лобтғоءи алднёу талаби маликҳо .

Ва луи лои калимаи сабқати ман рбк , фии таъхири алъзоби анҳуам , إлии أҷли мсмӣ ,у ҳўи явми алқимаҳ ,у алклмаҳи алсобқаҳ , қавла : бали алсоъаҳи мўъдҳм , лқзии бинҳм , эй : лъўҷлўои болъзоби фии алднё ,у إни аллазӣнаи أўрсўои алкитоб яъне алиҳўду алнсории ман бъдҳм , эй : ман баъди анбёӣҳм мисли алиҳўди ман баъди Мӯсоу алнсории ман баъди исо , лФӣ шак манеҳ , эй : ман ктобки алзии ҳўи алқуръон , мриб эй : шаки маъаи тҳмаҳ . Ва қили ?лаами алъараб , أўрсўои алкитоб , баъди алиҳўду алнсории Фшкўои фӣа . Флзлки Фодъ , эй : фолии злки Фодъи кқўлаҳ : أўҳии лҳо , эй : аўҳии илоҳо ва « злк » , ишораи илои мо васӣ ба алонбёءи ман алтўҳиду иқомаи аддӣн ,у астқми комаи أмрт , эй : асбти алии алзии амрат ба ман таблиғи алрсолаҳ ,у қили астқми алии тоъаҳи аллоҳи комаи амрати фии алқрон ,у лои татаббуъи أҳўоءҳм ,у злки ҳайн ародўо манеҳ алмдоҳнаҳи кқўлаҳ : вдўои луи тдҳни Фидҳнўн , Фнҳоаҳи аллоҳи ани злк . Ва қили нзлти фии алўлиди бен алмғираҳу шебаи бен рабеъаи ҳайни ваъдаи алўлиди ани иътиаҳи нисфи молау ваъдаи шебаи ани изўҷаҳи абнтаҳи ани рҷъи ани даъватау дайнаи илои дайни Қурайш , ва қул омнти бмои أнзли аллоҳи ман китоб , эй : омнти бктби аллоҳи кулҳо ,у أмрти лأъдли бинкм , эй : асўии бинкми фии алтблиғ .

Қоли қтодаҳ : أмри أни иъдл , Фъдл ҳатто моту қили маъноа , амрати ани асўии бинӣу бинкми Фоъмли бмои омркм бау антҳии ъмои анҳикми анҳу , рӯй ани Довӯди алайҳи ассаломи қол : слос ман кун фӣаи Фҳўи алФоӣз : алқсди фии алғнӣ ,у алФқру алъдли фии алрзоу алғзб ,у алхшиаҳи фии алсру алълониаҳ ,у сулс ман кун фӣаи аҳлктаҳ : шҳи матоъ ,у ҳўии мтбъ ,у эъҷоби алмрءи бнФсаҳ .

Ва арбъи ман аътиҳни Фқди аътии хайри алднёу алохраҳ : лисони зокиру қалби шокиру бадани собиру завҷаи муъмина . Аллоҳи рбноу рбкми лнои أъмолноу лаками أъмолкм , яъне إлҳнои воҳиду ани ахтлФти аъмолнои Фкли иҷозии баъамалау лои иؤохзи баъамали ғайра , лои ҳаҷаи бинноу бинкм , ибн аббос гуфт ҳуҷҷати ӣнҷои бмънӣ хусуматаст , Фолҳҷаҳи бмънии алҳҷоҷи колхсўмаҳи бмънии алхсом , мегуяд : хусумати миёни мо ва шумо бқтол нест ки марои бдъўт , фармӯдаанд ва бқтол нафармӯдаанд , пас чун ӯро бқтол фармуданд , ин ояти мансӯхи гашт . Муҷоҳид гуфт : ҳуҷҷат ӣнҷо бурҳонасту байнат ,у оя муҳкамаст ,у мансӯх на , эй : зуҳр алҳақу взҳти алдлоилу қомати алҳуҷаҷи Флои нҳтоҷи илои ҳаҷаи нқимҳо , аммо алислом ва аммо алсиФ . Мегуяд : пас аз онкии ҳақи равшани гашт , бдлоилу ҳуҷҷати моро ҳоҷат нест бадӣгари ҳуҷҷат овардану длоӣли намӯдан , акнӯн аз шумо ислом пазирем ё шамшер ? ва гуфтаанд таъвили ин сухан онаст ки : лои тстўии алҳҷаҳи бинноу бинкм , ҳҷтнои болиғау ҳҷткми доҳзаҳ , ҳуҷҷати моу ҳуҷҷати шумо дар дайн яксон нест , ҳуҷҷати мо тамомасту равшан , расидаи баҳри ҷойу баҳри касу ҳуҷҷати шумо ботилу табоҳ , аллоҳи иҷмъи бинно , фии алқёмаҳи ллхсўмаҳ ,у إлиаҳи алмсиру алмъоди лФсли алқзоء .

Ва аллазӣнаи иҳоҷўни фии аллоҳ , эй ихосмўни фии дайни аллоҳи набӣа . Қоли қтодаҳ : ҳам алиҳўд , қолўои ктобно қабл ктобкм ва набино қабл нбикм , Фнҳни хайри мнкм . Ман баъди мо астҷиби ?лае : ман баъди мо астҷоби ?лаи алъарабу дхлўои фии дайнаи лзҳўри мӯъҷизота .

Ва қили ман баъди мо астҷоби ?лаи аҳли алкитобу ақрўои бнбўтаҳи лўҷўдҳми наътаи фии ктбҳму астФтҳўо ба . Бештарини муфассирони мигўинд ки ин оят дар шаъни ҷуҳудон фурӯ омад , ки бо Мустафо ва бо муъминон хусумат мекарданд дар кори дайну ҳуҷҷати миоўрднд ки китоби мо беш аз китоб шумосту пайғомбари мо пеш аз пайғомбар шумо омад , мо баҳақи сзотрим аз шумо ,у дайни мо бааст аз дайни шумо , раб Алъоламин фармуд : ин хусумати баъд аз он карданд ки бнбўти вай иқрор дода буданду бнъту сифати вай ки дар тўроаҳ ёфтанд имон оварда ва дар вақойиъи буии нусрати хоста .

Маънии дигар : ин хусумат ки ҷуҳудон карданд бо расӯл , баъд аз он карданд ки араб ӯро мнқод шуданду даъвати вай иҷобат карданду бад-ӣн вай даромаданд , бони мӯъҷизоти зоҳир ки аз ваии диданд ва ҳақ бишнохтанд . Қавмӣ гуфтанд ин мухосамат Қурайшасту мушрикон бо расӯли худо ( с ) бо муъминон дар кори тавҳид , ман баъди мо астҷиби ?лае : ман баъди мо астҷоби аллоҳи мҳмдои бозҳори алмъҷзаҳи алдолаҳ алӣ набута , мегуяд пас аз онкии раби Алъоламин , Муҳамадро иҷобат кард баҳр чаҳ хост аз изҳори мӯъҷизот ,у длоӣл ва оёт намӯд бар сидқи набуввати ваии эшон хусумат мекунанду ҳуҷҷати оранд , ҳҷтҳм доҳзаҳ ъанд рбҳм , он ҳуҷҷати эшон табоҳасту ботил , ночизу нобарҷоӣ ,у қили ҳؤлоءи алмҳоҷўни ҳам алмтклмўни фии аллоҳи ъзу ҷли бғири алкитобу алснаҳ , ман баъди мо астҷиби ?ла , эй : ман баъди мо астҷоби алмؤмнўни лрбҳму омнўо , бойени қавл , мҳоҷт дар аллоҳ , мухосамат мбтдъонаст бо аҳли суннату аФтҳоми мутакаллифону хавзи муътаризону таъвили ҷҳмёну сохтаи фалсафӣон ки брأӣу ақли худ дар аллоҳ сухан гуфтанд , ва савоб дид раъйу хиради хеш дар ин боб қонӯн сохтанд ,у маъқӯл , Фропиши китоби манзилу суннат маснад доштанд , пас аз он ки муъминону мухлисони фармӯдаи аллоҳро иҷобат карданд ва аз китобу суннати дрнгзштнд , савоб дид раъйу ақли худ маъзул карданд ,у бозъон гардан ниҳоданду бсмъ қабул карданду роҳ таслим супурданд . Он гуҳ фармуд : ҳҷтҳм доҳзаҳ ъанд рбҳму алайҳими ғазабу ?лаами азоби шадид . Ҳуҷҷати эшон табоҳаст ва бар эшон хашму азоб аллоҳаст , рои фиръавни раъии эшон ки гуфт : мо أрикми إлои мо أрӣ ,у Иблиси пешвои эшон ,у дӯзахи сарой эшонаст .

Аллоҳи алзии أнзли алкитоби болҳқу алмизон , эй : ани алзии адъўкми илои ибодата , ҳўи аллоҳи алзии أнзли алкитоби болҳқ эй болҳқиқаҳу алмизон , яъне алъдл ,у саммии алъдли мизонои лони алмизони ?алаи алонсоФу алтсўиаҳ . Ва қили маънии инзоли алмизони илҳомаи алхлқ , алъамал бау амраи болъдлу алонсоФ , кқўлаҳ : қади أнзлнои алайкуми лбосо .

Ва қил : илоҳами иттихози алмизон ,у қоли ъалқамаи алмизони Муҳамад ( с ) иқзии бинҳми болктоб ва мо идрик ё Муҳамади лаъли алсоъаҳи қариб . Ва лами иқли қарибаи лони тأнисҳои ғайри ҳақиқӣу муҷозаи алўқт . Ва қили маъноа : атёнҳои қарибу ҳзаҳи алоиаҳи тдли алии албъсу алии алостъдоди ллқёмаҳ .

Истъҷли баҳои аллазӣнаи лои иؤмнўни баҳо , ва ҳам аллазӣнаи конўои иқўлўн : маттии ҳозои алўъд , аҷҷали лнои қтно , аӣтнои бмои тъдно , қоли мақотил : зикр алнабӣ алсоъаҳу ъндаҳи қавми ман алмшркин , Фқолўои ткзибоу астҳзоء : маттии ткўни алсоъаҳ ? Фонзли аллоҳи таъолии ҳзаҳи алоиаҳ , қавла : истъҷли баҳои аллазӣнаи лои иؤмнўни баҳо , яъне зно манеҳам анҳо ғайри отӣа ,у қил тмъо манеҳам анҳо ғайри отӣау қил тмъо манеҳам фии ани изкр алнабӣ лҳои вқтои мъино , сами имзии алўқти Флои иқъи Фисири ҳаҷаи ?лаами алайҳ . Ва аллазӣнаи омнўои мшФқўни минҳои лонаами аиқнўои анҳо воқеаи лои маҳола , мшФқўни минҳо , ани тқўми Фтҳўли бинҳму байни алтўбаҳ ,у иълмўни أнҳо алҳақ , алкоӣни лои маҳола . Ва иълмўни анҳми мҳосбўни алии аъмолҳм .

أлои إни аллазӣнаи иморўни фии алсоъаҳ , эй иҷодлўни фӣҳо лишккўои алмؤмнин ,у қили аллазӣнаи идхлҳми алшки Фиҷҳдўни кунҳо , лФии залоли баъӣд . Лонаами луи Фкрўои лълмўои ани аллазӣнаи аншأҳму хлқҳми аввали мараи қодири алии ани ибъсҳм .