Аз сӯраи алҳҷрот то охири қуръон муфассал гӯйанд ва ба қол алнабӣ ( с ) ани аллоҳи аътонии алсбъи алтўли макони алтўриаҳу аътонии алмоиини макони алонҷилу аътонии макони алзбўри алмсонӣу Фзлнии рабии болмФсл .

Ва фии рўоиаҳи ахрии қол ( с ) : ании аътити сӯраи албқраҳи ман аззикри алаввалу аътити тоҳоу алтўосини ман алвоҳи Мӯсои алайҳи ассалому аътити Фўотҳи алкитобу хўотими албқраҳи ман таҳти алършу алмФсли нофила .

Бидон ки ин сӯраи ҳазор ва чаҳор сад ва ҳафтод ва шаш ҳарфаст ва сесад ва чиҳил ва се клмту ҳафдаҳи оят . Ҷумлаи бмдинаҳ фурӯ омад бар қавли ҷумҳӯри муфассирон . Ибн аббос гуфт магари як оят : ё أиҳои анноси إнои хлқнокми ман зикру أнсӣ , ин як оят бимика фурӯд омаду боқии бмдинаҳ . Ва дарин сӯраи носих ва мансӯх нест . Ва дар фазилати сӯраи абии каъб ривоят кунад аз

Мустафо ( с ) қол : ман қрأи сӯраи алҳҷроти аътии ман алоҷри ъушри ҳасаноти баъдади ман атоъи аллоҳ ва ман Асоа .

ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои тқдмўои байни ядии аллоҳу расӯла , қрأи ёқӯб : лои тқдмўои бФтҳи алтоءу алдоли ман алтқдм эй лои ттқдмўоу қрأи алохрўни бзми алтоءу касри алдоли ман алтқдиму ҳўи лозими бмънии алтқдм . Тқўли алъараби қадами фалони байни ядии аломири азои сабақаи болклому ғайрау қидмати Флоноу тқдмтаҳу қидматаи хафифаи бмънии воҳиду иҷўзи ани икўни мтъдёи Фикўни алмФъўли мҳзўФоу алмънии лои тқдмўои алқўлу алФъли байни ядии расӯли аллоҳ ( с ) . Қоли ибни аббос : наҳаво ани итклмўои байни ядии каломаи бали алайҳими ани исғўоу лои итклмўо . Уламои тафсир мухталифанд дар маънии ин оят ва дар сабаби нузул . Ҳасан гуфт маънӣ онаст ки « лои тзбҳўо » қабл забҳ алнабӣ ( с ) ,у сабаби он буд ки ҷамоатии рӯзи иди азҳӣ қурбон карданд пеш аз он ки расӯли намоз ид карду қурбон , пас ин оят фурӯд омаду расӯли эшонро фармуд то аъодт қурбон карданду фии алхбри ани алброءи бен ъозби қоли хтбно алнабӣ ( с ) явми алнҳр , қоли ани аввали мо нбдأ ба фии иўмнои ҳозои ани нслии сами нрҷъи Фннҳри Фмни феъли злки Фқди асоби снтно ва ман забҳ қабл ани нслии Фонмои ҳўи лаҳми аҷалаи лоҳлаҳи лӣси ман алнски фии шайъи ء .

Қавмӣ гуфтанд ин оят дар рӯзаи рӯзи шак фурӯ омаду алмънии лои тсўмўо қабл ани исўми нбикм . Ва фии злки мо рӯй мсрўқи қол : дхлнои алии ъоӣшаҳи Фқолт ё ҷорӣаи хавзии шробо , Фхозти Фқолти ?лаами зўқўои фонии луи канти мФтрои лзқти лаками қолўои нҳни сиёми қолат ва мо сўмкм , қолўои ани кони ман рамазони адркноаҳу ани лам икн манеҳ ттўъноаҳ , Фқолти анмои алсўми савми анносу алФтри Фитри анносу алзбҳи забҳи анносу ании самти алшҳри Фодркнии рамазону ани насаи конўои исўмўн ҳатто нзлти ҳзаҳи алоиаҳ . Мақотили бен ҳён гуфт : сабаби нузули ин ояти он буд ки расӯли худои ҷамъии ёрони бист ва ҳафт каси базмин тҳомаҳ фиристод , мунзари бен Амри алонсорӣ баришон амир кард , чун ба бӣри мъўнаҳи расиданди қавмии мушрикон банӣ омир бар эшон расиданду ҳамаро бикуштанд магари се кас бозгаштанд то расӯли худоро аз он ҳол хабар кунанд , чун бадари Мадинаи расиданд , ду мардро диданд аз қабӣла банӣ омир ки аз наздики расӯл худо меомаданд . Эшон он ду мардро бедастурӣ расӯл бикуштанду расӯли куштани эшон бедастурӣ кроҳит дошт ва дар шаъни эшон оят омад ки : лои тқдмўои байни ядии аллоҳу расӯла , эй лои тқзўои умарои дуни аллоҳу расӯла . Бедастурӣ ва бе фармони расӯли ҳеҷ кори пеши мгирид ва ҳеҷ ҳукм макунед , дар ҳеҷ шаръ аз шароеъи дайн аз қатлу қаттолу ғайри он . Ва рӯй ани ибни аббос : қоли маъноа : лои тқўлўои хилофи алкитобу алснаҳу қили маъноаи лои тмшўои байни ядии расӯли аллоҳу кзлки байни ядии алълмоءи Фонҳми варасаи алонбёء , далелаи мо

Рӯй ътоءи ани абии алдрдоءи қоли ронии расӯли аллоҳ ( с ) амшии эмоми абӯи бикри Фқоли тмшии эмоми ман ҳўи хайри мнки фии алднёу алохраҳи мо талъати алшмсу лои ғурбати алии аҳади баъди алнабӣину алмрслини хайр ӯ афзали ман абии бикр

Ва атқўои аллоҳи фии тазйиъи ҳуққау мухолифаи амра , إни аллоҳи самиъ , лоқўолкм , алӣами боФъолкму аҳўолкм .

ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои трФъўои أсўоткми фавқи савт алнабӣ дар хабараст ки қавм банӣ темем расида буданд бҳзрти набувват ва мехостанд ки якеро бар эшон меҳтар кунанд то амир эшон бошад . Бӯи бикри яке ихтиёр кард номи ваии қъқоъи бен маъбад . Умри хитоби дайгарӣ ихтиёр кард номи ваии ақръи бен ҳобс . Бӯ бикр гуфт : мухолифати ман хостии бойени ихтиёр ки кардӣ . Умр гуфт : ман мухолифат ту нахостам . Сухани миёни эшон дарози гашту хусумат дар гирифтанду боўози баланд сухан гуфтанд .

Инси бен молик гуфт : коди алхирони ани иҳлко . Он гуҳ дар шаъни эшон оят омад ки : лои трФъўои أсўоткми фавқи савт алнабӣ , бӯ бикр гуфт : оляти алии нафасии ани лои аклм алнабӣ ( с ) абадан алои кохии алсрор , савганд ёд кардам ки аз ин ҳаргиз бо расӯли худои сухан баланд нагӯям , магар чунонк бо ҳамрозии пинҳон сухан гӯйанду умри баъд аз он бо расӯли сухани чунон нарм гуфтед ки расӯл душвор тавонистӣ шунид . Инс молик гуфт собити бен Қайси бен шмоси хатиби расӯл буд ки хтбоءи арабро ҷавоб додӣ дар маҷлиси расӯл .

Ва дар маҷмаъи араби он рӯз ки ин оят фурӯ омад битарсед ва дар хона нишаст дилтангу андўҳгни гирёну зории кунон ва мегуфт анои алзии арФъи савтии фавқи савт алнабӣу анои ман аҳли алнор .

Магари ин ояти бшأни ман фурӯд омад ки ман овози баланди мидодми бҳзрти набувват . Оҳ ки аъмоли ман ҳобт шуд ва ман аз отшёнм ва ин сухан аз баҳр он мегуфт ки кони ҷҳўрии алсўту фии азниаҳи вқр , гӯши ваии гарон буду сухан баланд гуфтед пас бойени сабаб аз ҳазрати расӯли бозмонду хона бар худ зиндон кард . Ин қисса бо расӯл гуфтанд , расӯл бархест ва бар хона вай омад ва ӯро ббҳшти аъзам бишорат дод . Гуфт : бали анати ман аҳли алҷнаҳ .

Ва рӯй анаи қол ё расӯли аллоҳи лақади хашяти ани акўни қади ҳлкти қоли лам ? қол наҳй аллоҳ ан наҳуб ан наҳамд бмо лам нафеълу анои раҷули аҳби алҳмду нҳоно ан нарафъ асўотнои фавқи сўтку анои раҷули ҷҳри алсўту нҳонои ани алхилоءу анои раҷули аҳби алҷмол , Фқол ё собит аммо тҳби ани тъиши ҳмидоу тқтли шҳидо , Фқтли явми алимомаҳ .

Қоли сулаймони бен ҳарби зҳк инсон ъанд ҳмоди бен зайду ҳўи иҳдси бҳдиси ани расӯли аллоҳ , Фғзби ҳмоду қоли анӣ арӣ рафъ алсўт ъанд ҳадиси расӯли аллоҳ ( с ) ва ҳў мет крФъи алсўти ъндаҳу ҳўи ҳӣу қому амтнъи ани алҳдиси злки алиўм ,у лои тҷҳрўои ?лаи болқўли кҷҳри бъзкми лбъз , эй лои тхотбўаҳи босмаҳу книтаҳи комаи ихотби бъзкм баъзан , бали хотбўаҳи болнбўаҳу алрсолаҳи бтўқиру таъзиму қўлўо ё набии аллоҳ ё расӯли аллоҳи кқўлаҳ : лои тҷълўои дъоء алрасул бинкми кдъоءи бъзкм баъзан . أни тҳбти أъмолкм , яъне лӣлои тҳбти аъмолкми лони злки азои кони ани қасди баъди алнҳии куфри лони фӣаи истихфоф алнабӣу злки мҳбт ,у أнтми лои тшърўни анаи мҳбт . Ибн аббос гуфт : пас аз онкии ин оят фурӯ омад , ёрони ҳамаи мтأдби гаштанду бҳзрти расӯли бтъзим ва тўқир нишастанду сухан нарм гуфтанд . Раби Алъоламин он бипасандед , ва эшонро дар он бстўду ваъдаи савоб некӯ дод , гуфт : إни аллазӣнаи иғзўн أсўотҳм ъанд расӯли аллоҳ , аҷлолои ?ла , أўлӣки аллазӣнаи амтҳни аллоҳи қлўбҳми ллтқўӣ , эй ахлсҳоу ахтбрҳои комаи имтҳни алзҳби болнор , Фихрҷи холсо ,у қавлаи ллтқўӣ , алломи лоами алъоқбаҳ эй адии аломтҳони илои алтқўӣ , ?лаами мғФраҳ , лзнўбҳм ,у أҷри азими лтоъотҳм .

Рӯй абӯи ҳрираҳи қоли қоли расӯли аллоҳ ( с ) лни изоли қалби ибни одами ммтлӣои ҳрсои алои аллазӣнаи амтҳни аллоҳи қлўбҳми ллтқўӣ , қоли ровии алҳдиси фалақади раъйати рҷлои ман асҳоби расӯли аллоҳ ( с ) иркби илои зроъаҳи ?ла ва анҳо манеҳ алии Фросху қади أтии алайҳи сбъўни сана .

Ва рӯй анаи қол ( с ) лои изоли қалби ибни одами ҷдидои фии ҳуби алшии ءу ани алтқти трқўтоаҳи ман алкбри алои аллазӣнаи амтҳни аллоҳи қлўбҳми ллтқўӣ ва ҳам қалил .

إни аллазӣнаи инодўнки ман вроءи алҳҷрот , қроءаҳи алъомаҳи бзми алҷим ,у қрأи абӯи ҷаъфари бФтҳи алҷиму ҳумои луғатону ҳаии ҷамъи алҳҷру алҳҷри ҷамъи алҳҷраҳу ҳаии ҷамъи алҷмъ .

Алҳҷраҳи алмкони итҳҷри алмрءи лнФсаҳи имнъи ғайраи ман мушорикатаи фӣаи муштақаи ман алҳҷру ҳўи алҳбс .

Ибн аббос гуфт : ин оят дар шаъни қавмӣ фурӯ омад аз қабӣла банӣ алънбр ва ҳам ҳии ман банӣ Амр бен темем . Расӯли худо лашкарӣ фиристод боишону ъиинаҳи бен ҳсни алФзориро бар эшон амир кард . Чун донистанд ки ъиинаҳ наздик расед , аёлу фарзандони бгзоштнд ва худ бигурехтанд . Ъиинаҳи фарзандони эшон барда гирифт ва бмдинаҳ оварад , баъд аз он падарон эшон омаданд ва фидо овараданд то фарзандонро боз харанд , вақти муҳоҷират буд чун дар Мадина омаданду расӯли худои он соъат дар ҳуҷра буд дар хилват ва дар қилўлаҳ . Фарзандон чун падарони худро диданд , фарои эшон зориднд ва бигиристанд . Эшон дар он вақт бишитофтанд бадари ҳуҷраи расӯлу боўоз баланд мегуфтанд ё Муҳамади ахрҷи алино , расӯл дар қилўлаҳ буд , боўози эшон аз хоби бедори гашт ва берун омад : эшон гуфтанд ё Муҳамади Фоднои ъёлно , аёли мо бмои бози фуруш . Ҷабраили он соъат фурӯ омад , гуфт : ё Муҳамади малики миФрмоид ки ҳам аз эшон ҳокими соз то ин ҳукм кунад , расӯл гуфт розӣ бошед ки сбраҳи бен Амр ки бар дайн шумост бар шумо ҳукм кунад , эшон гуфтандӣ розӣ бошем , сбраҳ гуфт : ъам ман ҳозираст ва ӯ ма манаст то вай ҳукм кунаду ҳўи алоъўри бен бшомаҳ . Расӯли вайро фармуд то ҳукм кунад аъўр гуфт як нимаи эшон озод кунӣ бефидо ва як нимаро фидо диҳанд . Расӯл худо гуфт феълату разӣат . Ин оят дар шаъни эшон фурӯ омад .

Ибн аббос гуфт : луи анҳми сбрўо ҳатто ихрҷи илайҳам , расӯли аллоҳ ( с ) лотлқи асроҳми каллаами бғири Фдӣу қавла : أксрҳми лои иъқлўни фӣаи қавлони аҳдҳмо : лои иФълўни феъли алъқлоءи лқлаҳи анотҳму ксраҳи тҳўрҳм , ?фон алнабӣ ( с ) лами икни иҳтҷби ани анноси алои фии вақти ихлўи фӣаи бомар нафса , Фмни أзъҷаҳи ани злки кони мнсўбои илои қуллаи алъқлу сӯъи алодб . Ва ассонӣ : лои иълмўни азми ҳрмтку ани алсбри хайри ?лаам , лонки канти тътқҳми ҷмиъо .

Ва рӯй ани вФд банӣ темем ҷоءўои ило алнабӣ ( с ) Фнодўои алии албоб ё Муҳамади ахрҷи алинои ?фони мдҳнои зину ани змнои шин . Қоли Фсмъҳои расӯли аллоҳ ( с ) , Фхрҷи алайҳиму ҳўи иқўли анмои злкми аллоҳи алзии мадҳаи зину зиммаи шин , қолўои нҳни нос ман темем ҷӣнои бшоърноу хтибнои лншоърку нФохрк , Фқол ( с ) мо болшъри беъсату лои болФхори амрат ,у локини ҳотўо . Фқоли алзбрқони бен бадар . Лшбоби ман шабонаами Қуми Фозкраҳи Фзлку фазли қўмк , Фқоли алҳмди ллаҳи алзии ҷълнои хайри халқаи Фотоно амўоло нафеъл фӣҳо мо ншоءи Фнҳни хайри аҳли аларз ва ман аксрҳми иддау молоу слоҳо , Фмни анкри ълинои қўлнои Флиأти бқўли ҳўи аҳсани ман қўлноу фаъоли хайри ман Фълно . Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) лсобти бен Қайси бен шмосу кони хатиби расӯли аллоҳи Қуми Фоҷбаҳи Фқоли алҳмди аллоҳи Аҳмадау астъинаҳу أўмн бау атўкли алайҳу ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳи вҳдаҳи лои шарики ?лау ашҳади ани мҳмдои абдау расӯлаи дуои алмҳоҷрини ман банӣ аммаи аҳсани анноси вҷўҳо ва аъзамҳо аҳломои Фоҷобўаҳу алҳмди ллаҳи алзии ҷълнои ансорау взроءи расӯлау азои лдинаҳ , Фнҳн нақотил аннос ҳатто ишҳдўои ани лои илоҳи алои аллоҳ , Фмни қолҳо манъи мнои мола ва нафса ва ман абоҳо қтлноаҳу кони заъмаи фии аллоҳи ълинои ҳино , ақўли қавлии ҳозоу астғФри аллоҳи ллмؤмнину алмؤмнот . Фқоли алзбрқони лшоби ман шабонаами Қум ё фалони Фқли абётои тазаккури фӣҳо Фзлку фазли қўмки Фқоми алшоб , Фқол :

Нҳни алкроми Флои ҳии иъодлно

Мнои алрؤсу Финои иқсми алрбъ

Ва натаъм аннос ъанд алқҳти каллаам

Ман алсдиФи азои лами Юнуси алқръ

Азои абинои Флои иأбии лнои аҳад

Ано кзлк ъанд алФхри нртФъ

Қол : Форсли расӯли аллоҳ ( с ) илои ҳисони бен собити Флмои ҷоءи амраи лиҷибаҳи Фқоли ҳисон :

Ани алзўоӣби ман Фҳру ахўтҳм

Қади шръўои санаи ллноси татаббуъ

Ирзии баҳои кули ман канти сриртаҳ

Тақвои алолаҳу кули алхири истнъ

Қоли Фқоми алои қръи бен ҳобс , Фқоли ани Муҳамади алмؤтии ?лау аллоҳи мо адрии мо ҳозои аламри такаллуми хтибнои факони хтибҳми аҳсани қўлоу такаллуми шоърнои факони шоираами ашъру аҳсани қўло . Сами Динои ман алнабӣ ( с ) Фқоли ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳу анки расӯлаи Фқоли ?ла алнабӣ ( с ) : мо изрки мо кон қабл ҳозо , сами аътоҳм ( с )у ксоҳм .

Қавла :у луи أнҳми сбрўо ҳатто тхрҷи إлиҳм , эй луи сбрўои ъмои Фълўоу анзрўои хрўҷк , ?лаккони хирои ?лаам , фии динҳми бмои инолўни ман алсўоби фии таъзими набии аллоҳу фии днёҳми бмои икўни фии злки ман алдлолаҳи алии вуфӯри ъқлҳми бостъмоли алскинаҳу алўқор ,у аллоҳи ғафур , эй маъаи ҳозои ғафури лмн тоб манеҳам , раҳими фии қабули алтўбаҳ .

Қоли абӯи убайди қосими бен саломи мо дққти албоби алии олами қти канти албр ҳатто ихрҷи илои лқўлаҳи ъзу ҷл :у луи أнҳми сбрўо ҳатто тхрҷи إлиҳм . . . Алоиаҳ .

Қавла : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои إни ҷоءкми фосиқи бнбإ , ин оят дар шаъни валиди бен ақабаи бен абии мъит фурӯ омад ки расӯли худо ӯро фиристод буфад банӣ алмстлқ , то аз эшон зкоаҳ сетанд , он қавм чун хабар расед боишон ки валид меояд баталаб зкоаҳ , таъзими фармони худоиро ва ҳурмат дошт фиристодаи расӯлро ҳамаи силаҳ дар карданду бшодӣу ромиши бостқболи вай берун омаданд . Валид чун эшонро бар он сифат дид битарсед пиндошт ки эшон бқсди хӯни вай берун омаданд , аз он тарси ҳам аз роҳи бозгашт бо Мадинау расӯлро гуфт он қавми муртади гаштанд , зкоаҳ надоданду қасди хӯн ман карданд . Расӯл аз эшон дар хашм шуду хост ки лашкар фиристад бғзоءи эшон , қавмӣ аз эшон дар расиданду аҳвол маълум карданд , бар хилофи онкӣ валид гуфт . Расӯли эшонро муттаҳам дошт , холиди валид бо ҷамоатӣ боишон фиристод то аз ҳоли эшон бар расаду ҳақиқати он боз донад . Холид рафт ва эшонро бар имон ва тоъат дид ва бар бонги намозу ҷамоату моли зкоаҳ ҷамъ кардау фармони худоӣу расӯл дар он биҷой оварда , холиди ҳолу қиссаи эшон бо расӯл намӯд ва дар шаъни валиди бен ақаба оят омад ки : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои إни ҷоءкми фосиқи бнбإ , эй ани ҷоءкми козиби бхбри иъзми вақъаи фии улқулуб , Фтбинўо , эй қФўо ҳатто итбини лаками мо ҷоء ба асдқ ҳўам кизб , أни тсибўо , яъне кӣ лои тсибўои болқтлу алқтол , қўмо , брءоءи бҷҳолаҳи мнкми бҳолҳм , Фтсбҳўои алии мо Фълтми нодмини алии ъҷлткму кон алнабӣ ( с ) иқўли алтбини ман аллоҳ ,у алъҷлаҳи ман алшитон ,у қоли баъзи алмФсрини дилати ҳзаҳи алоиаҳи ани хабари алвоҳади алъдли иҷби алъамал ба лони аллоҳи таъолии амри болтсбти фии хабари алФосқу луи тсбтнои фии хабари алъдли лсўинои бинҳмо .

Ва қоли ибни аббос : ради расӯли аллоҳи шҳодаҳи раҷули фии кизбаи воҳидау қол : ани шоҳиди алзўри маъаи алъшори фии алнор . Ва қол ( с ) ман шаҳди бшҳодаҳи зӯри феълӣаи лаънаи аллоҳ ва ман ҳукми байни аснини Флми иъдли бинҳмо , феълӣаи лаънаи аллоҳ ва мо шаҳди раҷули алии раҷули болкФри алои боء ба аҳдҳмои ани кони коФрои Фҳўи комаи қолу ани лами икни коФрои Фқди куфри бткФираҳ Аёа .

Ва аълмўои أни Фикми расӯли аллоҳ , Фотқўои ани тқўлўои ботиллои ?фони аллоҳи ихбраҳу иърФаҳи аҳўолкми ФтФзҳўои луи итиъкм алрасул , фии касӣри ман алأмри ммои тхбрўнаҳ ба Фиҳкми брأикми ?лаккони ихтии фии афъолаи комаи лу қабл ман алўлиди Фқтлу қтлтму ахзи алмолу ахзтм , лаънатам , эй лأсмтму ҳлктм . Алънти алҳлоку алвуқуъи Фимои ло мухлис манеҳ . Қоли аллоҳи таъолӣ : злки лмни хашии алънти мнкму қоли таъолӣ : азизи алайҳи мо ънтм . Ва локини аллоҳи ҳбби إликми алإимон , Фҷълаҳи аҳби алодёни аликм ,у зина , эй ҳасана , фии қлўбкм , ҳатто ахтртмўаҳу ттиъўни расӯли аллоҳу злки бтўФиқаҳи аёкму алмънӣу локини аллоҳи ҳбби аликми алоямони Фотътмўаҳи Фўқокми аллоҳи алънт ,у караи إликми алкФр , эй буғзи аликми алҷҳўди биллоҳ ва алрасул ,у алФсўқ , яъне алкзбу алнФоқу алъсён , ҷамеъи маосии аллоҳ , أўлӣк , эй аҳли ҳзаҳи алсФаҳ , ҳам алрошдўни алмҳтдўн .

Фузалои ман аллоҳ , эй кони ҳозои фузалои ман аллоҳ , ва наамма , раҳма ,у аллоҳи алӣам , бкромаҳи алмؤмнин , ҳакими Фимои ҷаъли фии қлўбҳми ҳуби алоямону буғзи алкФру алФсўқу алъсён .

Қавла :у إни тоӣФтони ман алмؤмнини ақттлўо , Саид ҷбир гуфту муҷоҳид ки ин оят дар шаъни ду қабӣлаи ансор фурӯ омад : аўсу Хазраҷ , ки дар аҳди расӯли хилоф дар миён эшон афтоду баҳами броўихтнду якдигарро захм карданд бадасту чӯб ва наълин , расӯли худои ин оят бар эшон хонду миёни эшон сулҳи афканд . Қоли ибни баҳри алқтоли лои икўни болнъолу алоидӣу анмои ҳозои фии алмнтзри ман алзмон , ибн баҳр гуфт : аллоҳи таъолии дарин ояти зикри қаттол ва мақотила карду ҷангӣ ки дар он даст задан ва наълин задан буд , онро қаттоли нгўинд , пас муроди бойени ояти аҳл бағӣанд ки дар рӯзгор падед оянду қаттол бо аҳл адл кунанд , ҳукм эшон инаст ки аллоҳ фармуд : Фأслҳўои бинҳмо , яъне адъўҳмои илои китоби аллоҳу алрзои бмои фӣаи лҳмо ва ъалиҳумо , Фإни бағати إҳдоҳмои алии алأхрӣ ,у абати алоҷобаҳи илои ҳукми китоби аллоҳ , Фқотлўои алтии тбғӣ ҳатто туфии ء эй трҷъ , إлии أмри аллоҳи фии китобаи Фإни Фоءт эй раҷъати ило алҳақ , Фأслҳўои бинҳмои болъдл , бҳмлҳои алии алонсоФу алрзои бҳкми аллоҳу أқстўо , эй аъдлўо , إни аллоҳи иҳб алмқстин бидон ки аҳл бағӣ эшонанд ки бар эмоми адл хурӯҷ кунанд ва аз фармони вай берун шаванд . Ва дар эшон се чизи мавҷӯд буд : яке онаст ки ҷамъӣ анбӯҳ бошанд бо қӯт ва бо шавкат . Дигар онаст ки худро таъвилӣ ниҳанд муҳтамил . Сеюм онаст ки имомӣ насб кунанду муқтадои худ созанд , чун ин се шарт дар эшон муҷтамаъ шуд аҳл бағӣ бошанд , ҳукм эшон онаст ки эмоми аҳли адли нахусти эшонро ботоъат худ хонд , агар зломаҳ эй зоҳир кунанд ки бар эшон меравад , аз эшон дафъ кунаду дасти золим аз эшон кӯтоҳ кунад ва агар эшонро зломаҳ Эй набошад ва ранҷӣ набӯд ва бар бағии хеш Миср бошанд эмоми адл бо эшон қаттол кунад , то бқҳри эшонро ботоъати орад ва дар қаттоли эшон ҳар ки пушт бидод , раво нест ки аз паии ваии раванду қасд вай кунанд . Ва асир ки дар дасти аҳл адл ояд раво нест ки ӯро бикашанду маҷрӯҳӣ ки биафтад , раво нест ки ӯро тамом бикашанд . Амири алмؤмнини алӣ ( ъ ) дар ҳарби ҷамали мунодиро фармуд то Нидо кард : алои лои итбъи мдброу лои иўқФи алии ҷриҳ .

Ва дар ҳарби сафин асирӣ овараданд пеши алӣ ( ъ ) . Алӣ гуфт : лои ақтлки сброи ании ахоФи аллоҳи раби Алъоламин .

Аммо ҳар чаҳ аз ду тоӣФаҳ дар ҳоли қаттол кушта шавад ё молӣ бтлФ ояд дар он ҳоли змонӣ воҷиб накунад . Аммо қавмии андак ки он се шарт дар эшон мавҷӯд набӯд на касрат ва на таъвил ва на насби эмом , ҳукми эшон агар таъарруз мусулмонон кунанд ҳукми қитоъи тариқ буд на ҳукми аҳли бағӣ .

Рӯй ани улё ( ъ ) : самъи рҷлои иқўли фии ноҳияи алмсҷди лои ҳукми алои ллаҳ , Фқоли алии калима ҳақед баҳои ботили лаками ълинои сулс : лои нмнъкми масоҷиди аллоҳи ани тзкрўои фӣҳо исми аллоҳу лои нмнъкми алифии ءи мо домати аидикми маъаи аидиноу лои нбдокми бқтол .

Ва фии алоиаҳи далели ани албғии лои изили исми алоямони лони аллоҳи ъзу ҷли смоҳми муъминин маъаи кўнҳми боғин .

Идли алайҳи мо рӯй алҳорси алоъўри ани алии бен абии толиби сӣлу ҳўи алқдўаҳи фии қаттоли аҳли албғӣ , ани аҳли алҷмл ва сафин أи мшркўни ҳам , қоли лои ман алшрки Фрўо , Фқили мноФқўни ҳам : қоли лои ани алмноФқини лои изкрўни аллоҳи алои қлило , қили Фмои ҳолҳми қоли ахўоннои бғўои ълино .