Ин сӯра ёздаҳ оятаст сад ва ҳаштод калимаи ҳафтсад ва ҳафтод ва шаш ҳарфи ҷумла ба Мадина фурӯ омад . Дар ин сӯра носихаст ва мансӯх нест . Ва алносхи қавла : сўоءи алайҳими أстғФрти ?лаами алоиаҳ . . . . Ва ани абии бен каъби қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « ман қрأи сӯраи алмноФқини барии ءи ман алнФоқ .
Қавлаи таъолӣ : إзои ҷоءки алмноФқўн қолўо нашаҳд إнки лрсўли аллоҳи ҳозои кқўлаҳ :у إзои лқўои аллазӣнаи омнўои қолўои омноу إзои лқўкми қолўои омноу إзои ҷоؤки ҳиўки бмои лами иҳик ба аллоҳ . Ва алмноФқи ҳўи алзии исдқки лисонау икзбки қалба , ахзи ман алноФқоءу ҳўи ҷҳри алирбўъу алсълбу алзбу ҳўи алзӣ ихрҷ манеҳ азои ахзи алсёди алқосъоءу ҳўи ҷҳраҳи алзии идхли фӣаи ахзи кули злки ман алнФқу ҳўи алсрб , науфуқ алрҷлу тнФқу антФқи бмънии воҳид . Сӣли ҳзиФаҳи ман алмноФқ . Фқол : алзии исФи алислому лои иъмл ба ва ҳам алиўм шар манеҳам лонаами конўои иўмӣзи иктмўнаҳ ва ҳам алиўми изҳрўнаҳ . Ва қил : маънӣ нашаҳд нҳлФи идли алайҳ .
Қавла : атхзўои أимонҳми ҷинау қоли Қайси бен зриҷ :
Ва ашҳад ъанд аллоҳи ании аҳбҳо
Фҳзои лҳои ъндии Фмои ъндҳои лё
Ва алоиаҳи нзлти фии абди аллоҳи бен абӣу асҳоба , конўои ишҳдўни лрсўли аллоҳ ( с ) болрсолаҳ ва ҳам мнкрўни ?лаи бқлўбҳми Фконўои азои шҳдўои мҷмъои мдҳўаҳ .
Ва қолўо нашаҳд إнки лрсўли аллоҳи содқоу конўои иҳлФўни алии злку алии анҳми иқўлўни злки ани қлўбҳми Фқоли аллоҳи ъзу ҷл :у аллоҳи иълми إнки лрсўлаҳи дахлати алломи лксраҳи алолФу ҳозои эътирозу ҳўи ман каломи аллоҳи субҳонаи фӣаи таъзими лнбиаҳ . Ва аллоҳи ишҳд эй иҳлФу қил : иълми ани алмноФқини лкозбўни фӣ қўлҳм нашаҳд лонаами лои ишҳдўни азои хлўо , бали иқўлўн : « إнмои нҳни мстҳзؤн » маънӣ оят онаст ки : мунофиқон дар ҳазрати набуввату маҷмаъи мусулмонони савганди михўрднд ки мо аз сидқи дилу эътиқоди дурусти рисолату набувват ту пазируфтем ва аз замири пок бенифоқ , гувоҳӣ медиҳем , ки ту расӯли худоӣ . Раби Алъоламин эшонро бончаҳ гуфтанд , ки аз сидқи дил гувоҳӣ медиҳем дурӯғ зан кард ки на аз сидқи дилу эътиқод пок мегуфтанд , балки аз нифоқ мегуфтанд , ки бо ёрони худ дар хилват мегуфтанд : إнмои нҳни мстҳзؤн . Ин чунонаст ки касе гуяд : ман алҳмди ллаҳи раби Алъоламин михўонм , ту вайро гӯйӣ дурӯғ гуфтӣ . Нисбати ин дурӯғ бо қроءт вай гардад , на бо айн « алҳмди ллаҳ » яъне ки : ту дурӯғ май гӯйӣ ки михўонм , на « алҳмди ллаҳ » дурӯғаст . Ва қил : маънии қавла : лкозбўн эй икзбўн .
Атхзўои أимонҳм эй ҳлФҳми алкозб . Ҷина : вқоиаҳу страҳи исттрўни баҳо . Қоли алоъшӣ :
Азои анати лами тҷъли лързки ҷина
Ман алмолсор алзми кули масир .
Ва қил : атхзўои أимонҳми ҷинаи ман алқтли иъсмўои баҳои дмоءҳму амўолҳми Фсдўои ани сиблати аллоҳ эй аързўои ани тоъаҳи аллоҳ . Ва қил : сдўои ғайриҳам ани алоямони фии алсри إнҳми соءи мо конўои иъмлўни бӣси мо ъмлўои ман алнФоқу сарфи анноси ани дайни аллоҳ . Ва қавла : конўои ?уфаади анҳми бҳзаҳи алсФаҳи мзи конўои злк , эй ҳозои алосми ?лаами болнФоқ .
Ва ҳозои алткзиби ман аллоҳи ?лаами бсбби анҳми омнўои фии аззоҳиру болқўлу кФрўои фии алсри болқлби омнўои мтстрину кФрўои масттарин Фтбъи алии қлўбҳми хатми алайҳо ҳатто лои идхлҳои алоямони ҷзоءи алии нФоқҳми фаҳми лои иФқҳўн эй лои иъқлўни алҳдӣу лои иърФўни саҳаи алоямони комаи иърФаҳи алмؤмнўн .
Ва إзои рأитҳми тъҷбки أҷсомҳм яъне : лҳсни сўрҳму тӯли қомотҳм .
Қоли ибни аббос : кони абди аллоҳи бен абии ҷсимо , Фсиҳо , ҳлўи алклом ,у кони азои ҷоءи Фоътзри илои расӯли аллоҳ ( с ) аъҷбаҳи ҳасани каломаи Фзлки қавла :у إни иқўлўои тсмъи лқўлҳм яъне лФсоҳаҳи кломҳм . Ва қил : тсмъи лқўлҳми лои илоҳи алои аллоҳ . Ва фии алхбри ани расӯли аллоҳ ( с ) : « ани аллоҳи ибғзи алблиғи алзии илўии блсонаҳи комаи тлўии албоқраҳи болснтҳо »
Кأнҳми хшби маснадае ҳам фии қуллаи тФқҳҳму адами ъқлҳму тдбрҳм . Хшби мансӯбаи ммолаҳи илои алҷдор . Иқол : асндти алшии ءи азои умлита . Алтсқили ллтксиру ?ераади анҳо листи бошҷори тсмр ва локинҳо хшби маснадаи илои ҳоӣт . Ва қил : ?ераади болхшби алмсндаҳи алтии тأклти аҷўоФҳотарӣ саҳеҳаи ман баъӣду ҳаии хоўиаҳи мтأклаҳ , эй ҳам ашбоҳи хоўиаҳу аҷсоми ани алмънии холӣа . Қрأи абӯи Амру алксоӣии хшби бскўни алшини ҷамъи хшбаҳи кбднаҳу бадан . Қрأи албоқўни бзми алшини ксмраҳу самар . ВФии алхбр : « мисли алмؤмни кмсли алхомаҳи ман алзръи тмилҳои алриҳи мара ҳоказоу мара ҳоказо . Ва мисли алмноФқ мисли алорзаҳи алмҷзиаҳи алии аларз ҳатто икўни анҷъоФҳои бмраҳ .
Сами всФҳми аллоҳи ъзу ҷл : болҷбни Фқол : иҳсбўни кули сиҳаҳи алайҳим . Қоли мақотил : ани нодаии мноди фии алъскр ӯ анФлтти добаҳ ӯ нашуд ношуд золаи знўои анҳми иродўни бзлки лмои фии қлўбҳми ман алръб . Қоли алшоър :
Ва луи анҳо ъсФўраҳи лҳсбтҳо
Мсўмаҳи тдъўи ъбидоу азнмо .
Ва қил : лонаами алии вҷли ман ани инзли аллоҳи Фиҳми умарои иҳтки асторҳму ибиҳи дмоءҳму амўолҳм . Ва қил : лои сқаҳи ?лаами биллоҳу лои қувваи ?лаами фии дайни аллоҳ . Ва лӣси кзлки алмؤмни лонаи қавии алқлби биллоҳ , шуҷоъи алсри сами қол : ҳам алъдўи Фоҳзрҳм эй тўқи кидҳму лои тأмни мъртҳму лои тсқи баҳами Фонҳми аъдоؤки фии алср . Қотлҳми аллоҳ эй лънҳми аллоҳ .
أнии иؤФкўни исрФўни ан алҳақ .
Ва إзои қили ?лаам яъне абди аллоҳи бен абӣу асҳоба . Тъолўои истғФри лаками расӯли аллоҳи лўўои рؤсҳм эй ътФўои рؤсҳму амолўҳои ткброи ъмои даъвои илайҳ . Қрأи нофеъу ёқӯб : лўўои рؤсҳми болтхФиФ . Ва албоқўни болтшдид . Ва маънии алтшдиди анҳми Фълўои злки мараи баъди мара . Ва рأитҳми исдўн эй иързўни бўҷўҳҳми рғбаҳи ани алостғФор ва ҳам мсткбрўни мтъзмўни ан алҳақ . Ибн аббос гуфт : сабаби нузули ин ояти он буд ки нифоқи абди аллоҳи бен абӣ дар миёни саҳобаи ошкорои гашт ва суханҳои зишт ки гуфта буд миён халқ афтод . Қавмӣ аз қабӣлау ашира вай гуфтанд ӯро ки : туро ,у писарони туро Фзиҳт расед ва расво гаштед боёти қуръонӣ ки фурӯ омад ,у асрори шумо берун афтод ва забонҳо дар шумо дарози гашт . Роҳ шумо онаст ки бар расӯл худо шаведу гуноҳи худро узр наед ,у бтўбаҳ ва истиғфор бозгардед , то расӯли худо аз баҳри шумо омурзиш хоҳад аз ҳақи субҳонаи таъолӣ . Абди аллоҳи мунофиқ чун ин сухан шунид , аз такаббуру сарафрозии сари бҷнбонид ва рӯй бгрдонид ва гардан бипечед ва гуфт : ман чаҳ гуфтаам аз ногуфтанӣ то марои узр бояд хост ? маро фармудед ки буии имони ор , оварадам ва маро фармудед ки зкоаҳи моли бадви даҳ , додам ӣнҷо намонад магари суҷуди Фроўии бурдан , агар хоҳед то ӯро суҷуд барам ? ! . Ва ин сухан аз инкор ва такаббур мегуфт , ва аз нанг дошт истиғфори расӯл ( с ) .
Қавлаи таъолӣ : сўоءи алайҳими أстғФрти ?лаами أми лами тстғФри ?лаами лни иғФри аллоҳи ?лаам ҳозо назул фии қавми ман алмноФқин , илми аллоҳи таъолии ани ъоқбтҳми мӯати алии алнФоқ . Фқол : ани алостғФор алнабӣ ( с ) лои инФъҳми Фсўоءи астғФр ?лаамам лами истғФри ?лаами лои иؤмнўну лои инФъҳми истиғфораи лонаи кони истғФри ?лаами алии маънии саволаи ?лаами бтўФиқи алоямону мғФраҳи алъсён .
Ва қил : лмои қоли аллоҳи ъзу ҷл : ани тстғФри ?лаами сабъин мараи Флни иғФри аллоҳи ?лаам . Қол алнабӣ ( с ) « лозидни алии алсбъин » Фонзли аллоҳи таъолӣ : сўоءи алайҳими أстғФрти ?лааму қавла : إни аллоҳи лои иҳдии алқўми алФосқин эй лои иршди алқўми алхорҷини ани тоъата .
Ҳам аллазӣнаи иқўлўни лои тнФқўои алӣ ман ъанд расӯли аллоҳ ҳатто инФзўо эй итФрқўои анҳуу ирҷъўои илои қбоӣлҳму ъшоӣрҳм . Ва ллаҳи хзоӣни алсмоўоту алأрзи мафотеҳҳо бедаи лонаи ҳўи алмолк , алқодр , алрзоқ , Флои иқдри أҳди أни иътии аҳдои шиӣои алои бознаҳу лои ани имнъаҳи шиӣои алои бмшитаҳ . Ва қил : хзоӣни аллоҳ , мқдўротаҳи алтии ихрҷи минҳои мо ишоء . Ва локини алмноФқини лои иФқҳўни إнмои أмраҳи إзои أроди шиӣои أни иқўл ?ла кун Фикўн .
Иқўлўни лӣни рҷънои إлии алмдинаҳи лихрҷни алأъзи минҳои алأзл муфассирон гуфтанд : расӯли худо дар ғзоء банӣ алмстлқ буду ҳарбгоҳ бар сари обӣ буд ки онро мрисиъ мегуфтанд ,у нусрату зафар дар он ғзои мусулмононро буд . Расӯли худо ( с )у ёрон аз онҷои бозгашта бо ғанимати фаровон аз анвоъу амволу бардагон . Ду мард бар сари об хилоф карданд ,у баҳами броўихтнд : яке муъмини муҳоҷир ва яке мунофиқ . Он муъмини номи ваии ҷъол буд . Латма Эй зад бар он мунофиқ . Шурӣу шаафӣ аз эшон бар омад мунофиқ гуфт : ё ллонсор . Муҳоҷир гуфт : ё ллмҳоҷрин . Абди аллоҳи абии овоз эшон бишунид биёмад ,у марди худро чунон дид , гуфт : мо сҳбнои ҳозои алрҷли лнлтм ? ! мо дар суҳбати ин мард на бидон омадем то моро латма зананд ва хор доранд ! он гуҳ рӯй бо қавм хеш кард ва гуфт : лои тнФқўои алии ҳؤлоءи лиъўдўои илои ъшоӣрҳму ттФрқўои ани ҳозои алрҷл . Ин даравишон ки гирди ин марди мигрднд , эшонро чизи мдҳиду мари эшонро ҳеҷ нФқт макунед то аз ин мард боз парокананд . Мисли мо бо вай чунонаст ки гуфтаанд : самани клбки иأклк . Сагатро фарбеҳ кун то туро хӯрд . Лӣни рҷънои إлии алмдинаҳи лихрҷни алأъзи минҳои алأзл агар мо бо Мадина рӯем ҳар ки азизтараст берун кунад аз Мадина ӯро ки хортараст яъне ки азизи манаму Муҳамаду асҳоб вай хоранд ва ман эшонро аз Мадина берун кунам . Зайди бен арқми кӯдак буд , дар он маҷмаъи ҳозир буд , гуфт : анату аллоҳи алзлили алқлили алмбғзи фии қўмку Муҳамади фии ъзи ман арраҳмону мўдаҳи ман алмуслимӣн .
Ин кӯдак рӯй ба абди аллоҳи мунофиқи ниҳод ва гуфт : залилу қалилу хору нокасу ночизи туе ва душман дошта қавми худ туеу Муҳамад ( с ) азизасту Карим , бар худои азизу ҳамаи мусулмонон ӯро дӯст . Абд аллоҳ битарсед , гуфт : аскти Фонмои канти алъб .
Пас зайди бен арқм биёмад ва он қисса бо расӯли худо ( с ) бигуфт . Расӯли бҳкми онкии зайди кӯдак буд гуфт : « лълки ғазабати алайҳи Фохтأи самъак »
Магар бо ваии бахшам будӣу самъи ту хато шунид . Гуфт : лоу аллоҳ ки рост шунидам ,у бҳқиқти ин сухан гуфт .
Расӯл ( с ) абди аллоҳро бихонад , гуфт : « анати соҳиби алкломи алзии блғнӣ » ?
Ту гуфтае он сухан ки бмн расед ? абди аллоҳ савганд хӯрд ки ман ин сухан нагуфтаму зайд бар ман дурӯғ май наад . Ҷамоатӣ аз ансор ки ба абди аллоҳ таъаллуқ доштанд , биёмаданд , гуфтанд : ин абди аллоҳи меҳтари мосту раиси мо , сухани кӯдакӣ бар ваии шунидани магар савоб набошад ки он меҳтари чунин сухан нагӯяду кӯдак бғлт шунида . Расӯли худо ( с ) сухани эшонроу тасдиқи эшонро бпзирФт . Ва баъд аз он ҷамоатӣ аз ансори забон дар зайд кашиданд ки бар абди аллоҳи ин дурӯғи ниҳод ,у зайди бен арқм гуфт : ман шармсор ҳаме будаму хештанро аз шарм кашида ҳамеи доштам аз Мустафо ( с )у ёрон . То раби Алъоламин оят фиристод ки : иқўлўни лӣни рҷънои إлии алмдинаҳ . Зайд гуфт : расӯли худои гӯш ман гирифт ва гуфт : « вФти азнк , вФти азнк ё ғулом »
Гӯшти бўФо буд гӯшти бўФо буд эй ғулом ! ва гуфтаанд ки : расӯли худо ( с ) бар асиди бен ҳзир расед , мардӣ буд аз муъминону мухлисони ансор , гуфт : ё асид бтў расед ки он соҳиби шумо аз баҳри мо чаҳ гуфт ? он гуҳи ҳикоят боз кард ки вай гуфт : лихрҷни алأъзи минҳои алأзл асид гуфт : ё расӯли аллоҳи анату аллоҳи тхрҷаҳи ани шӣт , Фҳўи алзлилу аллоҳ ки ту ӯро берун кунӣ агар хоҳӣ ки азизи туеу залил ӯ . Он гуҳ гуфт : ё расӯли аллоҳ ӯро маъзӯри дор ки пеш аз қудуми мубораки ту ба Мадинаи қавми вай тоҷ месохтанд ки бар сар вай ниҳанд ва ӯро сарвару меҳтар хеш кунанд . Чун қадами мубораки набуввати ту дар расед ӯ маъзулу ночизи гашт . Ҳамеи пиндорад ки малику раёсат аз ваии ту рабӯдӣ . Аз он беҳуда ботил мегуяд .
Ибн аббос гуфт : чун ин оят фурӯ омад , писари ваии абди аллоҳи бен абди аллоҳи бен абӣ гуфт : ё расӯли аллоҳи бмн чунон расед ки падарамро хоҳии кишт , акнӯн бмни фармой то сарвии наздики ту орм . Расӯл гуфт : « бали арФқ бау аҳсани суҳбатаи мо бқии маъно »
На , ки бо вай рФқ кун ва некӯ дошт вай фурӯ магузор мо дом ки бо мо буд . Пас чун аз он ғзо бозгаштанду бадари Мадинаи расиданд , ин писари Аннан падар гирифт ва шамшер кашида гуфт :у аллоҳ ки туро дар Мадина нагузорам то нагӯйӣ ки : анои залилу Муҳамади азиз , залили манаму азиз Муҳамадаст , абди аллоҳи мунофиқи ҳам чунон бигуфт . Дигари бор писар гуфт :у аллоҳи лои адък ҳатто тқўли анои алозлу Муҳамади алоъз . Ва аллоҳ ки нагузорам туро дар Мадина то нагӯйӣ ки : хортар ва ночизтар манам ва азизтар ва бузургвортар Муҳамадаст . Абди аллоҳи ин сухан бигуфт .
Он гуҳ писар гуфт : акнӯн бхўорӣу фурӯи моиагӣ дар шӯ дар Мадина то бадоне ки ъзи худои росту расӯлроу муъминонро . Қоли аллоҳи таъолӣ :у ллаҳи алъзаҳу лрсўлаҳу ллмؤмнини Фъзаҳи аллоҳи қаҳраи ман дуна ,у ъзаҳи расӯлаи изҳори дайнаи алии алодёни кулҳо ,у ъзаҳи алмؤмнин : насраи аёҳми алии аъдоӣҳм . Ва қил : ъзаҳи аллоҳ : алрбўбиаҳ ,у ъзаҳ алрасул : алнбўаҳ ,у ъзаҳи алмؤмнин : алъбўдиаҳ . Ва қил : ъзаҳи аллоҳ : алўлоиаҳ , лқўлаҳи таъолӣ : « ҳнолки алўлоиаҳи ллаҳ алҳақ »у ъзаҳ алрасул : алкФоиаҳи лқўлаҳ : « إнои кФиноки алмстҳзӣин » :у ъзи алмؤмнин : алрФъаҳ ва алруъоя , лқўлаҳ :у أнтми алأълўни إни кантами муъминин ?у ҷамеъи злки ллаҳи Фъзаҳи алқдим , ллаҳи сафау ъз алрасулу ъзи алмؤмнини ллаҳ феълан ва манеҳу фузало . Фозои ллаҳи алъзаҳи ҷмиъоу иқол : лои ъзи алои фии тоъаҳи аллоҳ ,у лои зли алои фии мъсиаҳи аллоҳ ва мо сӯии ҳнои Флои асли ?ла .
ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои тлҳкми أмўолкму лои أўлодкми ани зикри аллоҳи қоли алмФсрўн яъне : алслўоти алхмси фии алҷмоъаҳи назираи қавла : « лои тлҳиҳми туҷҷорау лои байъи ани зикри аллоҳ »у алтқдир « лои тлҳўои баҳои ани зикри аллоҳ » Фнсби алФъли илоҳо . Ва ман иФъли злк эй ман шуғлаи молау валадаи ани зикри аллоҳ . Фأўлӣки ҳам алхосрўн эй алмғбўнўн .
Ва أнФқўои ман мо рзқнокм . Қоли ибни аббос : ириди зкоаҳи аломўол эй аҷълўои алмоли фидои анФскму адўои алзкоаҳ . Ман қабл أни иأтии أҳдкми аламут эй асбобау исири илои ҳолаи алиأси Фисأли алрҷъаҳи Фиқўли раби луи лои أхртнии إлии أҷл . Қариб эй ?ҳуллои ахртнӣ , амҳлтнӣ . Ва қил : лои салаи Фикўни алкломи бмънии алтмнӣ эй луи ахртнии илои аҷали қариб , эй абқнии змонои ғайри тавил . « Фосдқ » эй Фотсдқу азкӣу анФқи молии фии тоътки комаи амрат . Ва أкни ман алсолҳин эй ман алтоӣбин , кқўлаҳ : «у ткўнўои ман баъдаи қўмои солеҳин »у қавла : « إни ткўнўои солеҳин » феълии ҳозои нзлти алоиаҳи фии алмноФқину ҳўи қавли мақотилу қил : нзлти алоиаҳи фии алмؤмнину алмроди болслоҳи ҳоҳнои алҳҷ . Қоли ибни аббос : мо ман аҳади имўту кони ?лаи моли лами иؤди закотау утоқи алҳҷи Флми иҳҷи алои сأл алрҷъаҳ ъанд аламуту қрأи ҳзаҳи алоиаҳу қол : акни ман алсолҳин эй аҳҷ . Қрأи абӯи Амру акўни болўоўи ътФои алӣ « Фосдқ » алии ҳукми аллФзу қрأи алохрўн « акн » болҷзми радои алии таъвили алФъли луи лами икни фӣаи алФоءи кони мҷзўмои Фрдўои акни алии мавзе « Фосдқ » лои алии лафзаи ази мавзеау тақдираи ани ахртнии асдқу акн .
Ва фии алхбри алсҳиҳи ани расӯли аллоҳ ( с ) « лони итсдқи алмрءи фии ҳаётаи бдрҳми хайри ман итсдқ бмоӣаҳ ъанд мўтаҳ »
Ва қоли слии аллоҳи алайҳу силам : « алзӣ итсдқ ъанд мўтаҳ ӯ иътқи колзии иҳдии азои шбъ » .
Ва ани абии ҳрираҳи қол : қоли раҷул : ё расӯли аллоҳ эй алсдқаҳи аъзами иҷро ? қол : « ани тсдқу анати саҳеҳи шҳиҳи тхшии алФқру таъаммули алғнӣу лои тмҳл ҳатто азои блғти алҳлқўм . Қиллати лФлони кзоу лФлони кзоу қади кони лФлон » .
«у лни иؤхр аллоҳ наФасо » ани аламут . إзои ҷоءи أҷлҳои алмктўби фии аллўҳи алмҳФўз . Ва аллоҳи хабири бмои тъмлўни қрأи абӯи бикри болёءу қрأи алохрўни болтоءи алии алоиаҳи алаввалӣ .