Ин сӯра ҳашт оятаст , бист ва ҳашт калима . Сад ва бист ҳарф . Ҷумла ба Маккаи фурӯи омада , ва баъзе муфассирон гуфтанд : маданӣаст ба Мадинаи фурӯи омада . Ва дарин сӯраи носих ва мансӯх нест . Ва дар хабараст аз Мустафо ( с ) ҳар ки ин сӯра бар хонд неъматӣ ки аллоҳи таъолӣ ӯро дод дар дунёи фардо дар қиёмати азу шумор нахоҳад , ва бо вай шумор накунад , ва ӯро савоби он кас диҳад ки ҳазор оят аз китоби худо хонда бошад . Ва брўоитии дигар ҳар ки ин сӯра бар хонд он соъат ки дар ҷома хоб мешавад , чунонаст ки сад оят аз қуръон хонд . Ва буқати вафоти мؤнти мункиру накир ӯро кифоят кунад .

Сабаби нузули ин сӯраи он буд ки ду қабӣла аз қбоӣли Қурайши яке бнўи абди мноФи бен қсӣу дигари бнўи саҳми бен Амр бар якдигар тафохур карданд , ва аз худ бешӣ ва пешӣ намуданд ,у одати араби ин буд , пеш аз мабаси Мустафо ( с ) , шарафу сиёдати меҳтарӣу беҳтарии қавмиро будӣ ки дар эшон касрат будӣ , ва дар насаби адади фаровон будӣ . То мегуфтанд : фалони аксари ман фалон . Ва фалони аксари ъддо ва аъзам нафаро ман фалон . Ин ду қабӣлаи барин одат аз худ бксрт шараф намуданд . Фтъодўои аиҳми аксари Фксртҳм . Бнўи абди мноФ ҳар яке қавми худро бар шимурданд , содоту ашрофу ғайри эшон , ва дар шумори бнўи абди мноФ бештар омаданд . Бнў саҳм гуфтанд : анмои аҳлкнои албғии фии алҷоҳлиаҳи Фъдўои мўтоноу мўтокм .

Қабӣлаи мо дар ҷоҳилият ва дар айёми куфру ширк бағӣ карданд , бгзоФи корӣу фасод аз андоза худ даргузаштанд , то адади зиндагони эшон бо кам омад . Акнӯн то мурдагон худ баршумурем ,у касрати адади худ бнмоӣим . Бгўрстони рафтанд ва гӯрҳо баршумурданд ки ин қабри фалон ва ин қабри фалон ! қубӯри он содоту ашрофи қабӣла худ баршумурданд . Ва се хонадон банӣ саҳм зиёда омад бар банӣ абди мноФ . Барин нсқи татовул бар якдигар ҳаме намуданд ,у тафохур ҳаме карданд то раби Алъоламин эшонро дарин сӯра аз он боз зад ва гуфт : أлҳокми алткоср эй шғлкми алткосру алтФохри бксраҳи алмолу алъдди ани тоъаҳи рбкм .

Ҳатто зртми алмқобр яъне : ҳатто ъддтми аломўот . Ин мубоҳоту мафохирати бонбўҳӣу бешии шуморо аз тоъату ибодати аллоҳи боздошт . Ва машғӯл кард то он гуҳ ки мурдагонро дар гӯр башмурдед .

Куллан нишоед ва ин одат набояд дошт . Ва аз тоъати аллоҳи бойени тафохури машғӯл бӯдан нишоед . Ва қил : ҳатто зртми алмқобр « ҳатто » адрккми аламути ФдФнтми фӣ « алмқобр » алии тлки улҳол . Ва қил : ҳўи оми Фимни иблғи баҳами ҳуби алднёу алҳрси алии алоксори фӣҳо « ҳатто » иғФлўои ани тоъаҳи аллоҳи Фимўтўои алии злк . Қавмӣ муфассирон гуфтанд : саёқи ин оят бар умумаст , эшонро мехоҳад ки ҳуби дунёу ҳирси ҷамъи мол бар эшон муставле гардад ,у рӯзгори хеш ҳама бидон машғӯл доранд то аз тоъату ибодати ҳақи боз монанди . Ва ҳам чунон дар ғифлат мезӣанд то дар он ғифлат аз дунё берун шаванд . Ва қил : иқоли ?лаами фии алохраҳ азо хуфт мўозинҳми шғлтми болоксори ман алднёи ани тоъаҳи аллоҳ « ҳатто » мтм . Ва фии алхбри алсҳиҳи ани мтрФи бен абди аллоҳи бен алшхири ани абӣаи қол : антҳити илои расӯли аллоҳ ( с )у ҳўи иқрأи ҳзаҳи алоиаҳ .

أлҳокми алткосри қол : иқўли ибни одам : молии молӣу ҳилли лак ё бен одами ман молики алои мо аклти ФоФнит ? ӯ лабаст Фоблит ? ӯ тсдқти Фомзит ? !у ани инси бен молики иқўл : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « итбъи алмити салосаи Фирҷъи аснону ибқии маъааи аҳади итбъаҳи аҳлау молау амалаи Фирҷъи аҳлау молау ибқии амала »

Ва қил : маънии алоиаҳи мо злтми мнҳўмин ҳатто кантами мкбини алии аммораи мо иФнии лои тшбъўни ммои тҷмъўни алои азои оўткми алқбўр . Ва мислаи мо рӯй ани абии бен каъби қол : кно нарай ани ҳозои ман алқуръони луи кони лобни одаму адёни ман зҳби лои тбғии алиҳмои водёи солсоу лои имлأи ҷўФи ибни одами алои алтроб . Ва итўби аллоҳи алии ман тоб , сами қол : куллан рдъу заҷри ани алткосри аФтхоро . СўФи тълмўни баъди ҳозои ан алоштғол баталаб алоксори хтоءи азим .

Сам куллан сўФи тълмўни алткрори таъкӣди ллўъиду тғлизи ллмнҳии анҳу . Ва қил : анҳмои фии вақтин аҳдҳмои фии алқбру алохри фии алқёмаҳ . Ва рӯй ани алӣ ( ъ ) анаи қол : « мо злно нашак фии азоби алқбр ҳатто нзлти أлҳокми алткосри илои қавла : куллан сўФи тълмўни лонаи ваъиди бъзоби алқбр .

Ва фии алхбри алсҳиҳи ани ъоӣшаҳи ани яҳӯдӣаи дахлати алайҳои Фқолт : аъозки аллоҳи ман азоби алқбр ! Фсأлти ъоӣшаҳи расӯли аллоҳ ( с ) ани азоби алқбр .

Фқол : « нъми азоби алқбри ҳақ » . Қолати ъоӣшаҳ : Фмои раъйати расӯли аллоҳ ( с ) баъди слии салоаи алои тъўзи ман азоби алқбр .

Ва ани абии Саид : қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : ислти алии алкоФри фии қабраи тсъаҳу тсъўни тнинои тнҳсаҳу тлдғаҳ ҳатто тқўми алсоъаҳ , луи ани тнинои минҳои нафхи фии аларзи мо анбтти хзро .

Сами қол : луи тълмўни илми алиқини ҳозои каломи мҳзўФи алҷўоб ,у алтқдири луи ълмтми мо лакам ва мо алайкуми уламо яқинан мо أлҳокми алткоср ва мо шғлкми злки ани ғайрау азоФи алълми ило « алиқин »у ҳўи наътаи лохтлоФи аллФзини кқўлаҳ : « إни ҳозои лаҳви ҳақи алиқин » . Қоли қтодаҳ : кнои нҳдси ан « илми алиқин » ани иълми ани аллоҳи боисаи баъди аламут .

Лтрўни алҷҳими қрأи ибни омиру алксоӣӣ : лтрўни бзми алтоءи ман аритаҳи алшии ء . Ва қрأи алохрўни бФтҳи алтоء , эй трўнҳои бобсоркми ани баъӣд . Сами лтрўнҳои мушоҳидаи айни алиқини алломи лоами алқсми ақсми аллоҳи ъзу ҷли анҳми ирўн « алҷҳим » . Кқўлаҳ :у إни мнкми إлои воридҳо .

Сами лтрўнҳои айни алиқини ъёнои лстми анҳо бғоӣбини ироҳои алмؤмни ҳайни иъбрҳоу ироҳои алкоФри мстқрои иғмрҳоу алткрори таъкӣд . Ва қил : ман ҷаъли улхитоби ллкФори кони маъноаи анкми лтрўни алҷҳими фии алмўқФи сами трўнҳои азои дхлтми ҷаҳаннам . Ва ман ҷаъли улхитоби ллмؤмнини Фолоўли бмънии алълм , эй тълмўни алҷҳими ҳқои азо рأитм ъанд алмҳшри сидқи алўъид . Сами трўнҳои алии алсроти ҳолаи алъбўр .

Сами лтсӣлни иўмӣзи ани алнъими ҳозои иштмли кули мо итнъм ба фии алднёи аввалаи алсҳаҳу алФроғу аломн . Иқоли ?лаам : фӣами аФнитмўҳо

Қол алнабӣ ( с ) : « неъматони мағбуни Фиҳмои касӣри ман анноси алсҳаҳу алФроғ » .

Фии ҳозои алҳдиси даллолаи алии азми маҳали ҳотини алнъмтину ҷалолаи хтрҳмо ,у злки лони бҳмои истдрки масолеҳи алднёу иктсби дараҷоти алохраҳи ?фони алсҳаҳи тнбии ани иҷтимои алқўии алзотиаҳу алФроғи идли алии интизоми алосбоби алхорҷаҳи алмнФслаҳу лои қадараи алии тамҳиди муслеҳаи ман масолеҳи алднёу алохраҳи алои бҳзини аламрин саҳаи фии ҷисму фироқи фии қалби сами соири алнъми идхли фии ҳизҳмоу инхрти фии слкҳмоу иъди ман тўобъҳмо . Қоли Муъовияи бен қурра : кони иқол шудаи алҳсоби явми алқёмаҳи алии алсҳиҳи алФорғи иқоли ?ла : Киеви адити шкрҳмо ?у ирўии ани ибни аббоси қол : « алнъим » саҳаи алأбдону алосмоъу алأбсори исأли аллоҳи алъбиди фӣами астъмлўҳоу ҳўи аълам бзлк манеҳаму злки қавла : « إни алсмъу албсру алФؤоди кули أўлӣки кони анҳу мсؤло »у ани абии ҳрираҳи қол : қоли расӯли аллоҳ ( с ) : « ани аввали мо исأли аллоҳи алъбди явми алқёмаҳи ани иқўли ?ла : ?илами асҳи ҷсмк . ?илами арўки ман алмоءи алборд ? » .

Ва қоли инси бен молики зоФи расӯли аллоҳ ( с ) илои алмқдоди бен алосўди Фқдми илайҳи тъомои Фأклаҳи сами саққоаи моءи борадои Фосттобаҳ . Ва қол : « мо абрдҳои алии алкбд » ! сами қол : « азои шурби аҳдкми алмоءи Флишрби абради мо иқдри алайҳ » .

Қил :у лам ? қол : « лонаи итфоъи ллмраҳу анқъи ллғлаҳу абъси алии алшкр » .

Ва қоли молики бен динори қол : раҷули ллҳсни ани лнои ҷорои лои иأкли алФолўзҷу иқўл : лои ақўми бшкраҳ . Фқол : мо аҷҳл ҷоркм наамма аллоҳи алайҳи болмоءи алборди аксари ман неъматаи бҷмиъи алҳлоўӣ !у ани абии ҳрираҳи ан алнабӣ ( с ) фии қавли аллоҳи ҷли сноءаҳи сами лтсӣлни иўмӣзи ани алнъим . Қол : « ман أкли хбзи албру шурби моءи алборду кони ?лаи зилли Фзлки алнъими алзии исأли анҳу » .

Ва ани инси бен молики қол : лмои нзлт : сами лтсӣлни иўмӣзи ани алнъим , ҷоءи раҷули муҳтоҷи Фқол : ё расӯли аллоҳи ҳилли алии ман алнъими шайъи ء ? қол : « алнълону алзлу алмоءи алборд » .

Ва ани абди аллоҳи ан алнабӣ ( с ) қол : « ани аллоҳи ъзу ҷл лиъд наамма алии алъбд ҳатто иъди алайҳи сأлтнии фалонаи ани азўҷкҳои исмиҳои босмҳои Фзўҷткҳо » .

Ва рӯй ан алнабӣ ( с ) қрأ : أлҳокми алткосри алии алмнбри иўмои Фқоли ?лаи раҷули ан эй Наими нсأлу анмои нأкли фии инсофи бтўнноу нлбси алсўФи колзону сиўФнои алии ъўотқно ? Фқол ( с ) : « анҳо сткўн » .

Ва рӯй анаи қол : « ани алмоءи алборду зилоли алҷдр » .

Ва рӯй анаи қол ( с ) : « ҳилли тдрўни мо зок « алнъим » : қолўо : аллоҳу расӯли аълам . Қол : « байти икнку хирқаи тўории ъўртку касраи тшди баҳои слбки мо сӯии злки Наим .

Ва рӯй анаи қол : « алнъим » алмсؤўли анҳу явми алқёмаҳи касраи тақвоау моءи ирўиаҳу сўби иўориаҳ » .

Ва ?утии Саиди бен ҷбири бшрбаҳи асали Фқол : ани ҳозои ман « алнъим » алзии тсأли анҳу !у ани ибни аббоси анаи самъи умри бен улхитоби иқўл : харҷи ълинои расӯли аллоҳ ( с ) ъанд алзҳираҳи фавҷади абои бикри фии алмсҷд . Фқоли ?ла : « ё бо бикри мо ахрҷки фии ҳзаҳи алсоъаҳ » ? қол : ё расӯли аллоҳи ахрҷнии алзии ахрҷк . Қол :у ҷоءи умри Фқоли ?лаи расӯли аллоҳ ( с ) : « ё бен улхитоби мо ахрҷк » ? қол : ё расӯли аллоҳи ахрҷнии алзии ахрҷкмои Фқъди мъҳмои умр . Қол : Фоқбли расӯли аллоҳ ( с ) иҳдсҳмо . Сами қол : « ҳилли лкмои ман қувваи Фтнтлқои илои ҳозои алнхли Фтсибои тъомоу шробоу зло » . Қлно : нъм . Қол : « мрўои баннои илои абии алҳисми молики бен алтҳони алонсорӣ » қол : Фтқдми расӯли аллоҳ ( с ) байни аидинои Фостأзну силами алайҳими слоси марот ваам алҳисми тсмъи алкломи ман вроءи албоб ва таред أни изидҳми расӯли аллоҳи ман ассаломи Флмои ?ераади расӯли аллоҳ ( с ) ани инсрФ харҷатам ҳисами тсъии хлФҳм , Фқолт : ё расӯли аллоҳи лақади самъати тслимку локинии ардти ани тзиднои ман сломк .

Фқоли лҳои расӯли аллоҳ ( с ) : « ин абӯи алҳисм » ? қолат : ё расӯли аллоҳи ҳўи қариби зҳби листъзби лнои ман алмоءи адхлўои ?фонаи иأтии алсоъаҳи ани шоءи аллоҳу бастати ?лаами бсотои таҳти шаҷара ҳатто ҷоءи абӯи алҳисми ФФрҳи баҳами абӯи алҳисму қрти айнау съди абӯи алҳисми алии нахлаи исрми ?лаами ъзқо . Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) : « ҳсбк ё болҳисм » қол : ё расӯли аллоҳ : тأклўни ман басар ва ман рутаба ва ман тзнўбаҳ . Сами атоҳми Фшрбўои алайҳ , Фқоли расӯли аллоҳ ( с ) : « ҳозои ман « алнъим » алзии тсأлўни анҳу явми алқёмаҳ , зилли бораду рутаби таййиб ,у моءи борад » .

Ва қоли баъзи алслФ : ман أкли Фсмӣу Фрғи Фҳмди лами исأли ани Наими злки алтъом . Ва ани Муҳамади бен каъби фии қавла : лтсӣлни иўмӣзи ани алнъими қол : ъмои анъми алайкуми бмҳмд ( с )у қоли абӯи алъолӣа : ани алислому алснаҳ . Ва қоли алҳусайн бен алФзл : тахфифи алшроӣъу тисири алқуръон . Ва ани алоъмши қол : мари шриҳи бқўми илъбўн . Фқол : мо лакам ? қолўо : Фрғно ё бо Умия . Қол : мо бҳзои амри алФорғ .