Рой гуфт : шунӯдами достони онкӣ аз пешаи обоءу аҷдоди хеши эърози намояду нихватӣ дар димоғ кунад ки асбоби он муҳайё набошад то аз идроки матлӯб маҳҷӯб гардаду руҷӯъи бисмиати асл беш мумкин нагардад . Акнӯн бозгуед ки аз хислатҳои подшоҳони кадоми сутӯда тарасту бмслҳти малику саботи давлату толФи аҳўоу истимолати дилҳо наздиктар . Ҳалам ё саховат ё шуҷоат ? брҳмн ҷавоб дод ки : некӯтар сиратӣу писандидатар тариқатии мулӯкро , ки ҳам нафаси эшон маҳиб ва макрам гардад , ва ҳам лашгару раияти хушнӯд ва шокир бошанд ва , ҳам малику давлати собиту пои дор , ҳаламаст : қоли аллоҳи таъолӣ : лўкнти Фзои ғализи алқлби лонФзўои ман ҳўлк ;у қол алнабӣ алайҳи ассалом : ман съодаҳи алмрءи ҳасани алхлқ . Зеро ки бФўоиди саховати як тайифа махсӯс тавонанд буду бшҷоът дар умрҳо вақте кор уфтад , аммо бҳлми хираду бузургро ҳоҷатасту манофеи он хосу ому лашкару раиятро шомил ; ва дар суханон Муъовия овардаанд ки : луи кони бинӣу байни анноси шеъраи моқтъўҳои лонаами азои арслўҳои ҷзбтҳоу ани ҷозбўҳои арслтҳо ; маънӣ чунин бошад ки : агар миёни ману мардумони як мўистӣ дар мҷозбти ҳаргиз нтўонндӣ гусаст , ки агар эшон бигузаранд бикашам ва агар нек бикашанд бигузорадам , яъне бастати дилу камоли ҳалами ман тооин ҳадаст ки бо ҳамаи аҳл олам бидонам зист вабитавонам сохт , ва ҳеҷ каси риштаи ман дар натавонад ёфт . Лоҷарами дрчнони рӯзгорӣ ки ҷамоатии анбӯҳ аз кбори разии аллоҳи анҳуам дар ҳаёт буданд аморати уммат дар забт овараду малик рӯй замин ӯро мусаллами гашт .
Ва ҳркрои ин ҳиммат бошад бояд ки ин абвобро қиблаи дилу каъба ҷон созад , ки саботу виқори подшоҳонро зеботар ҳлитӣу тобонтар зинатӣаст , чаҳ фармонҳои мулӯк дар дамоу фурӯҷу амлоку амволи ҷаҳонён раво бошад ,у ҷавози аҳкому нФози мисолҳои эшон бротлоқ беҳиҷоб , агар ахлоқи худро бҳлму диёнат ороста нагардонанд бики дурушти хуии ҷаҳонӣ хароб шаваду халқии озурда ва нФўр гирданд ,у басии ҷонҳо ва молҳо дар маърази ҳалок ва тафриқа уфтад .
Ва асли ҳалам мушовиратаст бо аҳли хираду ҳсоФту тҷрбту муморасат , ва маҳоласт ҳакимии мухлису оқилии мушфиқ , втҷнб аз хоини ғофилу ҷоҳили мўзӣ , ки ҳичизро он асар нест дар мардум ки ҳам нишинро . Қоли алайҳи ассалом : мисли алҷлиси алсолҳ мисли алдории ани лами иҷдки ман атраи ълқки ман риҳаҳ , ва мисли алҷлиси алсўء мисли алкирони ани лами иҳрФки бнораҳи ълқк ман натана .
То набошӣ ҳариф бе хирадон
Ки накӯи кор бад шавад збдон
Бод каз лутф ӯст ҷони бркор
Заҳр гардад ҳамеи зсҳбти мор
Вогари подшоҳии бсхоўти ҷаҳон заррин кунад , ё бшҷоъти даҳ масофи бишиканад , чун аз ҳалам бебаҳра буд бики арбадаи ҳамаро ботил гирданду тамомии лашкару раиятро нафрат диҳад ; ва агар дар он ҳар ду қусӯрӣ бошад брФқи ҳамаи ҷаҳонро шокир тавонад дошт ва ба ройу қъбраҳи душманонро бимолид . Ва бози ҳалам бе саботи ҳам аз айбӣ холӣ намонад , ки агар бисёр мўўнтҳо таҳаммул карда шаваду брозҳори оҳистагии маболиғати намояд чун оқибати он бтҳтк кашад зойеъ ва бесамарат монад . Қол алнабӣ алайҳи ассалом : лоикўни алҳлими лъоно .
Ва ҳар подшоҳро ки ҳамаи адавоти малик муҷтамаъ бошад , чунонкӣ на дар ҳангоми афву ҳалами мтобъти ҳавои ҷоизи шимурд ва на дар уқубату хашми мтоўъти шайтон раво бинад ,у баннои овомир ва навоҳӣ ӯ бар бнлоди тааммулу мушовират оромидаҳ бошад малик ӯ аз истилои душманон масӯн монад ва аз тасаллути хасми мусаллам .
Кӯҳ гуфт : аз шарми ҳлмши ошиқам бар моҳи дай
Зонка боди моҳи дай дар сар кашад чодари маро
Чаҳ агар дар мулозимати ин сират ғифлатӣ равад ҳаззӣ ки аз мусоидат рӯзгор ёфта бошад ва бидон бар забти кору низоми малик истионатӣ карда , бондки фӯҳшӣу хашмӣ мФрқ шаваду авоқиби он аз ҳалоку надомат холӣ намонад .
Ва муқарараст ки сармояи ҳамаи саодатҳо тақдири он сиррӣаст аммо бақо ва намой он бихараду ҳсоФти подшоҳу бохалосу мносҳти вазир мутаъаллиқ бошад , ки чун подшоҳи ҳалим ва олам бошад . Ва рои зани ҳаким ва хирадманд дошт ки бсдоду Ганау нФозу мзо мазкӯр бошаду бтҷрбту муморасату неки бандагӣу шафқати машҳур , дар ҳамаи корҳо Музаффар ва Мансур шавад . Ва бҳрҷонб ки рӯй наад фатҳу нусрату иқболу давлат дар қафоӣ ӯ меравад , ва ҳамеша гӯши боўози мавкиб ӯ медоранду душманонро мақҳуру мунҳазим бадв месупоранд , ва агар барҳасби ҳавои даркорӣ мисол диҳаду ҷониби маслиҳатиро бериоят гузорад ба рои вузароу муайянон ,у лутфу рФқи эшон , он муҳим низ мукфӣ гардаду тадоруки он дар ҳиз таазур намонад , чунонкӣ дар хусумати шоҳи ҳинду қавм ӯ . Рой пурсед ки : чигунааст он ?
Гуфт :