Ва аммо аҷаб ба вараъу тақвоу сабри вшкру шуҷоату саховату ғайри инҳо аз сифоти камолӣаи нафсонӣаи пас муолиҷаи он инаст ки мтФтн шавад ба инки ин сифот вақте нофеъу мӯҷиб наҷотанд ки аҷаб бо онҳо набошад , ва чун аҷаб бияёд ҳамаи онҳоро ботилу зойеъ ва фосид мекунад .

Пас оқил кӣ як сифати бадро ба худ роҳ медиҳад ки ҳамаи сифоти нек ӯро зойеъ созад ва чаро фурӯтанӣу зиллатро пешниҳод худ насозад то фазилат бар фазилаташ афзоеду оқибаташ Маҳмӯд гардад ? ва бояд таъаммул кунад ки ҳар як аз ин сифоти ҳасанаро ки дар худ мебинад дар бисёре аз банӣ навъ инсон ёфт мешавад бо зёдтӣу чизе ки аксари мардум бо ӯ дар он шарик бӯда бошанд куҷо дар худ аҷаб ба онаст ? ва ин таъаммули боиси завол аҷаб мегардад .

Ва гӯйанд яке аз шуҷоъони рӯзгор дар ҳангоми корзор чун дар баробар душман омадӣ ранг рӯй ӯ зард шудӣ ,у дилаши музтариби гаштӣ ,у аъзоӣ ӯ ба ларзаи даромадӣ ӯро гуфтандӣ ки ин чаҳ ҳолатасту ҳоли онкии ту аз шуҷоъони номадорӣ ? гуфт : хасми худро озмоиш нанамудаам шояд ӯ аз ман шуҷоъ тар бошад илова бар инки истилоу ғалабау оқибати нек аз барои касеаст ки худро хор ва залил бинад на барои онкӣ ба қӯту шуҷоати худ мағрур шавад « ваон аллоҳ ъанд алмнксраҳи қлўбҳм » худо дар назд дилҳои шикастааст .

Ва алоҷи дигар аз барои аҷаб ба ҳар як аз ин сифот онаст ки таъаммул кунад ки аз куҷои ин сифат аз барои ӯ ҳосил шуда ? ва ки ба ӯ дода ?у тавфиқи таҳсили он аз ҷониб кист ? агар чунон донист ки ҳамаи инҳо неъматӣаст аз ҷониби худо , бояд ба ҷӯаду карам ӯ аҷаби намояд , ва ба фазлу тавфиқ ӯ шод ва Фрҳнок гардад , ки бидӯни собиқаи истеҳқоқии тавфиқи чунин фазилатӣ ӯро каромат фармуд ва агар чунон донист ки ба худии худ ба он сифати расида , зиҳии ҷаҳлу нодонӣ .

Дар баъзе ривоёти ворид шудааст ки « баъд аз онкии Айюби пайғамбари алайҳи ассалом мубтало шуду муддати мадидӣ дар анвоъи меҳнату балоу ранҷу ъиноди гузаронид , рӯзӣ арз кард ки : парвардгорои ту маро ба ин балои мубталои сохтӣ ва ҳеҷ амре аз барои ман рӯй надоди магари инки ризои туро тлбидму хоҳиши туро бар хоҳиши худ мақдами доштами пас порчаи абрӣ бар болои сар ӯ истода ва аз миёни он даҳ ҳазор овози баромад ки эй Айюб аз куҷои ин сифат аз барои ту ҳосил шуд ? ва ки онро ба ту дод ? пас Айюби алайҳи ассаломи муштии хокистари бардошт ва бар сари худ ниҳод ва гуфт : « мнк ё раб » эй парвардгори ин низ аз туаст ва ба ин сабаб ки Сайиди русули слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам фармуданд ки « аҳадӣ нест ки амалу тоъат ӯ боиси наҷот ӯ шавад арз карданд ки ту низ чунин нестӣ ? фармуд на , ман ҳам чунин нестам магари инки раҳмати худои марои фарогирад » .