Донистӣ ки кибр аз ҷумлаи мӯҳликот ,у монеъи вусӯл ба съодотасту боис он нест магари ҳмқу сафоҳат ва бехурдӣу ғифлат , зеро ки ҳамаи осмонҳо ва заминҳоу ончӣ дар онҳо мавҷӯдаст дар ҷанби махлуқоти худои ҳеҷ ва бе миқдоранд ва ҳамчунин замин дар ҷанби осмонҳо ,у мавҷӯдоти замин дар ҷанби замин ,у ҳайвонот дар ҷанби ончӣ бар рӯй заминаст ,у инсон дар ҷанби ҳайвонот , ва ин мискини бечораи мутакаббир , дар ҷанби афроди инсони пас чаҳ шудааст ӯро ки бузургӣ кунад .

эй аҳмақи қадару миқдори худро бишнос ва бибин чистӣ ва кистӣ ва чаҳ бартарӣ бар дигарон дорӣ , ба фикр худ бош ва худро бишнос .

Аввалу охири худро дар назари гиру андўрни худро мушоҳида кун , эй манӣ гандида вае мурдори нописандида , эй ҷуволи наҷосот вае маҷмаъи касофот , эй ҷонвари мутаъаффин вае кирмаки ъФн , эй оҷиз бедасту по вае ба садҳазори эҳтиёҷи мубтало , ту куҷоу такаббури куҷо ? эй Аёз аз пўстинти ёди ор .

Шипишии хобу ором аз ту мегирад , ва ҷустани мӯшии туро аз ҷо май ҷаҳонади лаҳзае гуруснагӣ аз пояти дароварди ду дирами ғизои зёдтии боди гандида аз ҳулқумат берун мефиристад ва ба андаки ҳаракати замин , чун сапанд аз ҷо май ҷҳӣ басо бошад дар шаби торик аз сояи худ май тарсӣу ғайри инҳо аз ончии ман ва ту медонем дигари туро бо кибр чаҳ афтодааст ?

Пас дар садади муолиҷаи ин марази броӣ ва бидон ки муолиҷаи он монанди муолиҷаи мараз аҷабаст , чун кибр , мутазаммини маънии аҷаб низ ҳаст ва аз муъолиҷоти махсӯсаи марази кибр , онаст ки одамии оёту ихборӣ ки дар мазаммати ин сифати расида ба назари дароварду ончӣ дар мадҳу хӯбии зиди он , ки тавозуъаст ворид шуда мулоҳиза кунад , чунончӣ хоҳад омад .

Илова бар ин , онкӣ таъаммул кунад ки ҳукм кардан ба беҳтарии худро аз дайгарии ғояти ҷаҳл ва сафоҳатаст , зеро ки метавонад ки ахлоқи Кирима низ дар он ғайр бошад , ки ин мутакаббир огоҳ набошад , ки мартаба ӯ дар назд худо бисёр болотар ва бештар бошад ва чигуна соҳиби басират ҷуръат мекунад ки худро бар дайгарӣ тарҷеҳ диҳад , бо вуҷӯди инки маноти амр , хотимаасту хотима касеро ба ғайр аз худо намедонад бо вуҷӯди инки ҳамаи каси офарӣдаи як мавло ,у бандаи як даргоҳанду ҳамаи қатрае аз дарёии ҷӯаду карами худованди Маҷид ,у пуртӯй аз ашаъаи як хуршед .

Пас лозимаст бар ҳар касе ки аҳадиро ба назари бад ва адоват набинад , балки кулро ба чашми хӯбӣу назари дӯстӣ мулоҳиза кунад ҳон , то нгўӣӣ куҷо равост ки олами парҳезгор , ниҳояти зиллату инкисор аз барои фосиқи шробхўор ба ҷо оварад ва ӯро аз худ беҳтар бинад , бо вуҷӯди инки ӯро ошкор ба фисқу фуҷур машғӯл мебинад , ва ба тақвоу вараъи худ яқин дорад ва низ чаро ҷоизаст ки марди мутадаййин , гумроҳи кофарӣ , ё фосиқи фоҷириро дӯст дошта бошад бо онкии худо ӯро душман дорад .

Ва аҳодӣс дар буғзи фии аллоҳу тарғиби душманӣ дар роҳи худо мутавотираст , зеро ки гўӣим : тавозуъу фурӯтанӣ ин нест ки ниҳояти зиллату инкисорро ба амал оварад ва на инки аз барои худ дар ҳеҷ мазиятӣ бар ғайр набинад , зеро ки мумкин нест ки доноӣ ба илмии худро дар ин илми бартар аз ҷоҳил ба он набинад балки ҳақиқати тавозуъ онаст ки худро фии алўоқъи беҳтару хубтар , ва дар назд худои муқарраб тар надонад ва ҳамчунин надонад ки ба худии худ мустаҳаққ бартарӣаст бар дайгарӣу такаббуру осори такаббурро ба зуҳӯр нарасонад , зеро ки маноти амр , хотимааст ва ҳеҷ кас ба хотимаи дайгарии олам натавонад шуд шояд ки кофари ҳафтод сола бо имон аз дунё бараваду обиди сад солаи хотимааш ба хайр набошад .

Ва болҷмлаҳ , мулоҳизаи хотимау фаҳмидани инки бартарӣ ва камол нест магар ба қурби худованди субҳонау саодат дар охират , ғайр аз он чизеаст ки дар дунё зоҳир мешавад аз аъмол , ё ончиро аҳли дунё камол донанд ва на нафии тавозуъ аз барои ҳар аҳадӣ

Ва аммо муқаддамаи буғзи фии аллоҳу душманӣ аз барои худо , пас ҷавоби он инаст ки ҳар касеро бояд дӯст дошт аз роҳи инки махлуқи худоу офарӣда ӯаст ва ба ин ҷиҳатӣ ки мазкӯр шуд худро аз ӯ болотар надонист .

Ва аммо душманӣ бо ӯу ғазаб бар ӯ ба ҷиҳати куфру нсқ , зарар надорад ва мунофотӣ нест миёни хашму ғазаб аз барои худо бар яке аз бандагон ӯ ба ҷиҳати маъсиятӣ ки аз ӯ содир шуда ,у миёни бузургӣ накардан бар ӯ , зеро ки хашми ту аз барои худоаст на аз барои худ ,у худои туро дар ҳангоми мулоҳизаи маосии амр ба ғазаб фармӯдааст ,у тавозуъу кибр накардани нисбат ба худ туаст яъне худро аз аҳли саодату биҳишт ва ӯро аз аҳли шақоват ва ҷаҳаннам ндонӣ , балки тарс бар худ ба ҷиҳати гуноҳони пинҳонӣ ки аз ту содир шуда беш аз тарс бар он шахс бошад , аз ин гуноҳӣ ки аз ӯ зоҳир гашта .

Пас лозими буғзи фии аллоҳу ғазаб аз барои ӯ бар шахсе ин нест ки бар ӯ бартарӣ ва такаббур кунӣу қадару мартабаи худро болотар аз ӯ бадоне ва ин монанди онаст ки бузургиро фарзандӣ ва ғуломӣ бошаду ғуломро бар фарзанди худ муваккили намояд ки ӯро адаби биомузад ва чун хилофи қоида аз ӯ сар занад тأдибш кунад ва бузанд пас он ғуломи чунончии хайрхоҳ ва фармонбардор бошад ҳар вақт аз он фарзанди ончии лоиқ ӯ нест содир шуд бояд ба ҷиҳати итоати оқои худ , бар он фарзанд ғазаб кунад ва ӯро бузанд , ва аммо чун фарзанд оқоӣ ӯст бояд ӯро дӯст дошта бошаду такаббуру бартарӣ бар ӯ накунад , балки тавозуъ ва фурӯтанӣ кунад ,у қадари худро дар пеши оқои болотар аз қадари он фарзанд надонад .

Ва бидон барои марази кибр , муолиҷаи амалӣ низ ҳаст ки бояд бар он мувозибат намӯд то сифати кибр зоил шавад ва он инаст ки худро бар зиди он , ки тавозуъ аст бидорад ва хоҳӣ нахоҳӣ аз барои худоу халқи шикастагӣ ва фурӯтанӣ кунаду мудовимат бар аъмолу ахлоқи мутавозеъин намояд , то тавозуъи малака ӯ шаваду решаи шаҷараи кибр аз мазраъи дил ӯ канда шавад .