Донистӣ ки дунё иборатаст аз ҳар чизе ки дар он аз барои бандаи пеш аз мурдан насибӣ ҳаст хоҳи неъмат вмол бошад , ё мансабу ҷоҳ , ё мтобъти шаҳвати шикаму фараҷ , ё талаб улуввау бартарӣу такаббуру интиқому ғазабу тшФии ғайз ё ғайри инҳоу болҷмлаҳ аз барои дунёи шуъабу фурӯъӣ беҳадасту лекини аъзами офоти он ки мутаъаллиқ ба қувва шҳўиаҳаст моласт , зеро ки ҳар зиндае муҳтоҷ ба онаст .

Ва аз барои мол , фавойид бисёр ,у офоту ғўоил бешуморӣасту тамизи хубу бади он дар ниҳояти съўбт ва ашколаст , зеро ки аз набӯдани мол , сифати фақру эҳтиёҷ ба ҳам мерасад ва аз вуҷӯди он , васфи Ганау сирват ҳосил мешавад ва ин ҳар ду сифатӣаст ки худои бандагони худро ба онҳо имтиҳон мефармоед .

Ва аз барои фақир , ду ҳолат мутасаввираст : ҳирсу қаноат ки яке Маҳмӯду дайгарӣ мазмумаст .

Ва ҳарис бар ду қисмаст : яке : ҳарисӣаст ки ҳирси он ба касбу санъат карданаст , бидӯни тамаъ дар моли мардуму дайгарии онкии ҳирс ӯ ба гирифтани моли мардум ба зӯру зулм , ё ба ткдӣ ва суоласт ва ҳар ду тайифа ҳалоканд гӯи тайифаи охири бадтар аз аввалӣ бошад .

Ва аз барои ғанӣ низ ду ҳолатаст : имсоку базли яке мамдуҳу дайгарии мазмум .

Ва базли ҳам бар ду навъаст : миёна рӯйу исрофи аввали Маҳмӯду сонии мазмуму ғайри инҳо .

Аз ҷамеъи ин умӯр , умӯрӣ ҳастанд ки фаҳмидани онҳо мушкиласт ва касе ки толиб мол бошад бояд аввали тамизи миёни неку бади ин ҳолати бикунаду тариқаи неки онро пешниҳод худ созад то наҷот ёбад .