Чаҳорум : ҳақи маълуму ҳақи ҳсоду ҳад ӯу аввалӣ иборатаст : аз ончӣ ки одамӣ бо худ қарори бигузорад ки ҳар рӯз , ё ҳар ҳафта , ё ҳар моҳ ва ё ҳар сол , аз моли худ ба фуқаро бидиҳад ё салаи раҳм ба ҷо оварад , ғайр аз ончӣ воҷибаст .

Ва дувумӣ иборатаст аз : пуштае аз хирман , ё дастае аз заръ , ё кафӣ аз гандум ё хурмо ё мива , ё соири маҳсӯлот , ки дар вақти дарав , ё забти маҳсӯлот , одамӣ ба хӯшаи чинону Фқроӣӣ ки дар онҷо ҳозир мешаванд бидиҳад ва дар савоб ҳар як аз инҳо ахбор бисёр ворид шудааст .

Аз ҳазрати содиқи алайҳи ассалом Марвӣаст ки « худои муқарар фармӯдааст аз амволи ағниёи ҳуқуқӣ чанд ғайр аз зкўаҳ , ҳамчунон ки дар қуръонаст ки «у аллазӣнаи фии амўолҳми ҳақи маълум » ва « ҳақи маълум » , ғайр аз зкўаҳаст ва он чизеаст ки одамӣ қарор бидиҳад бар худ дар моли худ , ва лозимаст бар ӯ ки ба қадари вусъу тоқати худ ин қарорро бидиҳаду ончиро бар худ қарор медиҳад бидиҳад , агар хоҳад ҳар рӯз , ва агар хоҳад ҳар ҷумъа , ва агар хоҳад ҳар моҳ » ва бояд мудовимат бар ин гардаду ахбор ба ин мазмун бисёраст ва низ аз он ҳазрат Марвӣаст ки « дар зироат , ду ҳақаст : яке онкӣ агар надиҳӣ аз ту муохза мекунанд дувуми онкӣ дар додан он савобаст .

Аммо ҳақӣ ки муохза бар он мешавад , зкўаҳаст ва аммо онкӣ дар додан он савобаст , онаст ки худоӣ таъолӣ мефармоед : «у отўои ҳуққаи явми ҳсодаҳ »у ҳақи заръро рӯзи дрўидн ба соҳибонаш бирасонед , яъне аз ончӣ медаравед даста даста бидиҳед то аз дарав фориғ шавед » ва дар ҳадисӣ ки хулосаи он ин аст фармуд ки « дар шаб , миваи мчинид , ва дарав макунед , ва тухм макоред ,у ноқаҳоро ндўшид , ки агар чунин кунед фуқаро бенасиб май монанди » .