Аммо кизб дар ахлоқу мақомоти дайн , онаст ки иддаои сифотӣ чанд кунад , чун : хавф аз худоу раҷоу сабру шукру таслиму ризоу маърифату зуҳду амсоли инҳо ,у исми онҳоро бар худ бибандад ва аз ҳақиқату осори онҳо бехабар бошад ва дар ӯ аз лавозими онҳо асарӣ набошад ва чунин шахсе низ козибаст Маслан мулоҳиза мекунем ки чунончӣ касе аз подшоҳии қаҳҳор , ё амӣрии соҳиби иқтидор ба ҷиҳати хиёнатӣ ки аз ӯ сар зада ё тақсирӣ ки муртакиб шуда хоӣФ шавад чеҳра ӯ зард ,у нафас ӯ сард ,у хобу хӯрок бар ӯ душвор ,у айшу тнъм баров ногувор , хотир ӯ парешон ,у аъзоу ҷавориҳ ӯ музтариб ва ларзон мешавад балки басо бошад ки тарки аҳли дунёу аёлу молу манол худ мекунад ва дар вилоёти ғурбат ба тнҳоӣӣ ва машаққат месозад ва ин ҳама аз хавфу бими он касеаст ки аз ӯ тарсида ва ин хавф , хавфи содиқ ,у соҳиби он хоӣФаст .

Ва аммо касе ки даъвии тарс аз парвардгор ,у хавф аз каждуму мор ҷаҳаннам мекунад , ҳеҷ асарӣ аз он дар вҷноти аҳволаши зоҳир на балки шабу рӯз ба хӯрду хоби машғӯл ,у умр ӯ ба айшу ъушрати масруф , ҳар соъатии чандини тақсир аз ӯ содир , ва ҳар рӯзии маъсиятиро муртакиб мегардад ва чунин шахсеи козиб ,у исми хавфро бар худ бастааст .

Ва махфӣ намонад ки ин мақомоту маротибро ниҳоятӣ мутасаввир нест то мумкин бошад аҳадӣ ба ниҳоят онҳо бирасад балки аз онҳо ҳар касеро як насибӣ додаанд .

Ва аз ин сабаб буд ки : « хотами анбёءи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам чун ҳазрати рӯҳи алқудсро ба сӯрати аслӣ ӯ дид кипурҳои ӯ аз машриқ то мағрибро ФрўгрФтаҳ биҳуш гашта ба замин афтод ва чун ба ҳуш омад , Ҷабраил ба сӯрати аввал авд намӯд , фармуд : эй Ҷабраили ман ҳеҷ махлуқиро ба ин азимат тасаввур намекардам арз кард : пас чаҳ хоҳӣ гуфт агар исрофилро бибинӣ ки қоимаи арши илоҳиро ба дӯши гирифта ва поҳои ӯ осмонҳо ва заминҳоро шикофта ва бо вуҷӯди ин , аз азимати худо ба қадари гунҷишк кӯчакӣ мегардад » ва ину амсоли ин ки аз аъозими малоикаи муқаррабину анбиёии мурсалин манқӯласт ҳама аз қӯти маърифат эшонаст ба азимату ҷалоли худованду ҳоли онкии ончӣ эшон ёфтаанд қатра ҳоиаст аз дарёӣ бе миннатҳои азимати илоҳӣ , ва болотар аз он маротиб ғирмтноҳиаҳаст .

На бар авҷи зотши пурди мурғи ваҳм

На дар зайл васфаш расад дасти фаҳм

На идрок дар кана зотш расад

На фикрат ба ғӯр сафоташ расад

Ки хосон дар ин раҳи фарс ронда анд

Ба лои аҳсӣ аз так фурӯ монда анд

Балки аҳадиро тоқату қӯти дараки азимати ҳақиқати он ҷаноб несту чунончии нури ҷалолу азимат ӯ бар мавҷӯдоти имкони тобад . Бунёд ҳастӣ эшонро аз ҳам бирезад .

Оташ фиканӣ яксара дар хирман ҳастӣ

Рӯзии зи пас парда агар рухи бнмоӣӣ

Пари анбар Соро кунӣ ин ҳуққаи гардун

Гар як гиреҳ аз турраи мишкӣни бгшоӣӣ

Ва аз ин ҷиҳатаст ки дар ахбор воридаст ки « банда ба ҳақиқат имон намерасад то инки ҳамаи мардумро дар шинохти худо аҳмақ бинад » ва дар ҳадисӣ дигараст ки « аҳадӣ ба ҳақиқат имон намерасад то инки ҳамаи мардумро дар ҷанби маърифати худо чун шутурони мулоҳизаи намояд » пас бандаи содиқ дар ҷамеъи мақомоти дайни азиз ва ноёбаст ва аз аломати сидқ дар ин мақом , онаст ки таҳаммули ҳамаи шдоиду мсоибро намояду забон ба изҳор онҳо накушояд умри худро ба тоъату ибодати сарфи намояд ва онҳоро аз халқ бапушанд .

Марвӣаст ки « ба Мӯсои бен умрони алайҳи ассалом ваҳй расед ки чун ман бандае аз бандагони худро дӯст дорам ӯро мубтало май созам ба блоӣӣ ки кӯҳҳо тўоноӣии таҳаммули онро надошта бошанд , то байнам дар даъвои бандагӣу муҳаббат , содиқаст ё на ! пас агар ӯро содиқ ва собир ёфтам ӯро валеу ҳабиби худ қарор май даҳум ва агар бесабр ва ҷзънок дидам ки ба ҳар ҷои забони шиква май кушояд ӯро мхзўлу манкӯб май созам ва ҳеҷ бок надорам » .