Ва аммо алоҷи кароҳат аз мазаммат низ аз ончӣ мазкӯр шуд , маълум мешаваду хулосаи он , онкии он шахс ки туро мазаммат мекунад агар дар он мазаммат содиқаст ,у ғараз ӯ панд ва насиҳатаст , пас чаҳ ҷои кароҳат ва душманӣаст балки сазовор онаст ки аз мазаммат ӯ шоди шӯй ва ӯро дӯсти худ доне ва саъй кунӣ дар азолаҳи он сифати мазмума аз худ ва чаҳ қабеҳаст ки касе адоват кунад бо касе ки ӯро ҳидоят ва насиҳат мекунад .
Ба назд ман он каси накӯ хоҳ туаст
Ки гуяд фалони чоҳ дар роҳ туаст
Чаҳ хуш гуфт он марди доруи фуруш
Шифо боядат доруии талхи нӯш
Ва агар қасд ӯ аизоу накӯҳиш туаст боз сазовор нест ки ту онро макрӯҳи шуморӣу буғзи он шахсро ба худ роҳи диҳӣ , зеро агар ту ба он айби ҷоҳил будӣ ӯ туро огоҳонид ва агар ғофил будӣ туро мутазаккири сохт ва агар мутазаккири он будӣ , қубҳи онро ба ту намӯда ба ҳар тақдири нафъ ӯ ба ту расида на зарар ва агар дар он мазамматӣ ки карда дурӯғ гуфта бошад ва ту аз он барӣ бошӣ , пас авло , бидон ки мазаммату ифтироӣ ӯ куффораи гуноҳон туаст ва ба ивази он савобҳои ӯ аз номаи аъмолаш ба девони ту нақл мешавад , ва чаҳ аз ин беҳтар ки бе онкии заҳматии кашии гуноҳони ту соқит ,у савоб аз барои ту ҳосил мешавад ,у онкии мазаммати туро карда мавриди ғазаб илоҳӣ гардад илова бар ин , ба таҷрибаи собит ,у ахбору осор шоҳидаст бар инки ҳар ки миёни худу худо аз айбӣ холӣ бошад , ба айби гўӣии дигарон мартаба ӯ соқит намешаваду мазаммат касе ба ӯ зарар наме расонади чунон ки машҳураст ки : « сар бегуноҳ , ба пой дор намеравад » балки , ғолиб онаст ки он айби гӯ дар назарҳо бевақъ , ва дар миёни мардум расво мегардад .
Оре , касе ки худованди олам ӯро пок донад , ба айби гуфтани нопокӣ , маъюб намешавад ва аз мазаммати дигарон паст ва мазмум намегардад ва он зму пастӣ ба мазамматкунанда роҷеъ мешавад .
Кӣ шавад дарёи зи пўзи саги наҷис
Кӣ шавад хуршед аз пуфи мнтмс
эй бурӣдаи он лабу ҳалқу даҳон
Кон кунад пуфи сӯии моҳи осмон
Туф ба рӯйиш бозгардад бе шаккӣ
Туфи сӯии гардуни наёбади маслакӣ
Ва ончӣ мазкӯр шуд муолиҷа илмӣаст .
Аммо алоҷи амалии онкӣ чун касе мадҳ ӯро гуяд рӯй аз он гирданду сухан ӯро қатъ кунад , балки бо ӯ дуруштӣ ва накӯҳиш кунад ,у ончии мақсӯд ӯаст ба амал наёвард ва дар хусӯси мазамматкунанда , бар хилофи ин , рафтор кунад то ба тадриҷи ин сифати нақс , аз ӯ зоил шаваду мадҳу зм дар назар ӯ мусовӣ гардад ба ин маънӣ ки аз роҳи қӯти нафас ,у басират дар дайн , ҳеҷ як аз мадҳу зму неку бад дар вай таъсир накунад , на аз роҳи ҷаҳлу ҳамоқат ва бединӣ ва беҳамиятӣ , чунончии баъзе аз аҷлоФу авбошу аҷомраҳ бозор ҳастанд ва чунин шахсе дар ин азмина , вуҷӯд « анқо » дорад ва басо бошад ки касе даъвии ин ҳолат кунад ва аз рӯй риёу тдлис , авоми анносро бФрибд ва чунон намояд ки мадҳу зм дар назар ӯ мусовӣаст ,у ҳоли инки чунин нест , балки гоҳ бошад ки бар худ он шахс муштабаҳ шаваду соҳиби ин ҳолатро ъломотӣаст , монанди инки : ҳамнишинӣу ихтилот бо марди бдгўӣ , бар вай гаронтар набошад аз ихтилоту ҳамнишинӣ бо марди мадҳи гӯйу саъйу ншотош дар қазои ҳавоиҷи сонӣ бештар набошад аз саъй дар қазои ҳавоиҷи аввалу зиллату иззати ҳеҷ як дар назар ӯ тафовут надошта бошаду болҷмлаҳ дар ҷамеъи ҷаҳот мусовӣ бошанд ва басо бошад ки одамӣ аз ин мартаба тараққӣ кунаду мадҳу саноро макрӯҳ ,у мазаммати худро дӯст дошта бошӣ ва ин сифат , агар чаҳ нодир алўҷўдасту лекини таҳсили он мумкинаст , зеро касе ки оқил , ва бар нафаси худ меҳрбон бошаду бидонад ки мадҳи гўӣӣ , дайн ӯро табоҳ мекунаду пушт ӯро мешаканд албата онро макрӯҳ дораду мадҳи гӯро душман мегардад ва чун донист ки мазаммат ӯ , ӯро ба уюбаш огоҳ мекунаду боиси рафъи дараҷот ,у маҳви сиӣот ӯ мегардад , ломҳолаҳи мазаммати худро роғиб ,у бдгўро дӯст медорад .