Бидон ки донистӣ ки тавба , иборатаст аз пушаймонӣ бар маъсиятӣ ки аз одамии срздаҳ ,у азм бар тарки он дароянда ва ҳамин қадар дар қабули тавба кофӣ нест балки бояд донист ки гуноҳӣ ки аз одамии срздаҳ ё маҳз « ҳақи аллоҳ »асту ғайри худоиро дар он ҳақӣ нест ё дар он « ҳақи аннос » низ ҳаст .

Пас агар аз қисм аввал бошад он низ бар ду қисмаст :

ё чизеаст ки қазоу талофӣ аз барои он воҷиб нест мисли шурби хамру соз задану амсоли инҳо , ва дар тавбаи ин қисм , ҳамон пушаймонӣу азм бар тарку ҳузну андӯҳ дар иртикоби он дар қабули тавба кифоят мекунад .

Ва ё чизеаст ки талофии он шръо лозимаст , чун намозу рӯзау зкўаҳу хумсу куффорау амсоли инҳо , ва дар ин қисм , илова бар пушаймонӣу азм бар адами иртикоби он маъсият ба қадари имкон , ончиро тарк намӯда қазо май намое то дигари яқин ба бақои қазо дар зимма худ надошта бошӣ .

Ва агар аз қисм дувум бошад ки дар он ҳақи мардум низ бошад пас чун ломҳолаҳ дар онҳо ҳақи аллоҳ низ ҳаст бояд талофии ҳақи аллоҳи онро ба надомату пушаймонӣу ҳасрату ҳузну ?иламу азми тарки намӯдани онро бикунад .

Ва аммо ҳақи аннос , пас он ҳақ , ё ҳақӣаст ки таъаллуқ ба мол мегирад ё бадан ё ба арзу обрӯ , ё ба ҳараму أҳл .

Пас агар ҳақ молӣ бошад , воҷибаст ки агар қудрат дошта бошӣ онро ба соҳибаши ради намое ва агар соҳибаш мурда бошад ба вориси он расонӣ ва агар соҳибаш маълум набошад ба фуқарои расонӣ ва агар ба ҷиҳати тангдастии қудрат бар أдоӣ он надошта бошӣ аз соҳиби он ҳаляти ҳосили намое ва агар ӯ ҳалол накунад ё дастрасӣ ба соҳиб он надошта бошӣ бояд тазаррӯъу зорӣ ба даргоҳи ҳазрати бории намое ки дар рӯзи ҳисоб ӯро аз ту розии намояд .

Ва бисёр аз барои соҳибаши талаби омурзиши намоеу афъоли ҳасана ба ҷооварӣ то рӯзи қиёмат ба ивази он ҳақи бидиҳӣ .

Ва агар ҳақ баданӣ бошад мисли инки ӯро кушта бошӣ ё зада бошӣ ё узвӣ аз ӯро шикаста бошӣ ё маҷрӯҳ карда бошӣ пас воҷибаст ки тамкин кунӣ то соҳиби ҳақ , онро қисоси намояду ончӣ аз ту нисбат ба ӯ содир шудаи мутаҳаммили шӯй ки ӯ низ нисбат ба тавба амал оварад ё инки ба аҷзу алҳоҳ , ё эҳсону анъом , ӯро аз худ розисозӣ ва агар дастрасӣ ба инҳо набошад боз бояд ба дар хона худо рафту аҷз ва إнобаҳ намӯд ки соҳиби ҳақро розӣ кунаду тоъоту ибодот бисёре ба ҷо оварад ки ивази ҳақ ӯ гардад .

Ва агар ҳақ обрӯе бошад мисли инки ӯро дашном ё фӯҳш додае ё тӯҳмат зада бошӣ ё ғайбат намӯда бошӣ ё бе ҷиҳати шаръӣ ба ӯ иҳонат расонида бошӣу дил ӯро шикаста бошӣ , бояд агар мумкин бошад ва дар изҳори он , мзнаҳи ғайзи соҳиб ҳақ набошад аз ӯ ҳаляти ҳосили намое ва ӯро аз худ хўшнўди намое ва агар мумкин набошад ба ҷиҳат ӯ истиғфору талаби омурзиши намое ва дар зёдтии афъол ҳасана кӯшӣ ки ивази ҳақ ӯ шаваду чунончии ифтироу бӯҳтоне ба ӯ зада бошӣ ё ғайбат ӯро карда бошӣ бояд агар доне ки дар назд кадом шахс гуфтае сонё дар назд ӯ эътироф ба кизби худ намое .

Ва агар ҳақ дар аҳл ва ҳарам бошад мисли инки алъёзи биллоҳ бо зан касе зино карда бошӣ пас амри он дар ғояти съўбту ниҳоят ашколасту роҳӣ аз барои ҳалят ҷустан несту изҳори он ба шавҳар ҷоиз нест ва агар аз касе чунин амреи содир шуда бошад чора он нест магари онкии шабу рӯз ба даргоҳ парвардгор биноладу тазаррӯъу зории намояду мувозибат бар тоъату ибодат ба ҷиҳати он шавҳари намояду намоз бисёру рӯза бешумору ҳаҷу садақау таловати қуръон ба ҷиҳат ӯ ба ҷо оварад ва агар он мард зинда бошад илова бар инҳо إнъому эҳсон ба ӯ кунаду икрому эҳтиром ӯ ба ҷо овараду хизмат ӯро ба қадари имкон муртакиб шаваду саъй дар муҳимоту ҳавоиҷ ӯ намояд ки шояд ба ин васоил дар рӯзи қиёмат аз ӯ бугзарад ва агар ӯ нагзарад худои таъолии инҳоро дар муқобили ҳақ ӯ медорад ва агар муқобил шуда бошад , ба ҳукми худои гуноҳ аз амал ӯ бардошта шавад ва ба ҳар ҳол бояд соъатӣ аз тазаррӯъу зорӣ ғофил нашаваду рӯзу шабро ба гиря ба рӯзи сиёҳи худ ба сари барад то бошад ки лутфи илоҳии шомили ҳол ӯ шуда , дар рӯзи қиёмати парда ӯро надорад дар рӯзи қиёмати парда ӯро надораду соҳиби ҳақро ба алтофи пинҳонии худ хушнӯд созад .