Сифати панҷум : аз сифоти разилаи мутаъаллиқа ба қувваи оқилаи макру ҳила карданаст аз барои расӣдан ба матлӯботи шҳўиаҳу ғзбиаҳ ,у мурод аз он дар ин мақом ҷустан роҳҳои пинҳонаст аз барои азияти расондан ба мардумон ва ба кори бурдани онро талбису ғашу ғдр ва хиёнат гӯйанд .

Ва аз барои макр , маротиб бениҳоятасту ақсом беғоят , баъзе аз онҳо чандон хФоӣӣ надоранд ва касеро ки андак шуъӯрӣ бошад ба он мтФтн мешавад вале баъзе чунон пӯшида ва пинҳонаст ки зиракон ба он бар намехуранд гоҳе шахсеро бар меангезанд ки изҳори дӯстӣу муҳаббат бо дайгарӣ кунад ва он мискинро ғофил намӯда ӯро ҳалок созаду замонии одамиро бар он медорад ки изҳори амонат ва диёнат кунад то мардуми моли худро ба амонат ё ширкат ё муомила ба ӯ диҳанд ва ӯ сарфи худ намояд ва гоҳе касеро медорад ки изҳори адолату тақвои намояд то мардум ӯро эмому пешвоӣ худ кунанду дайну дунёии эшонро бар бод диҳаду ғайри инҳо аз макру ҳила .

Ва махфӣ намонад ки сифати макр , аз мӯҳликот азимааст , ва чигуна чунин набошаду ҳоли онкии болотарин сифоти шайтону бузурги лашгар онасту маъсияти он зиёдтараст аз маъсияти азияти расонӣдан дар ълониаҳу ошкор , зеро ки касе ки матлаъ шавад бар инки дайгарӣ дар мақом азият ӯст эҳтиёт мекунад ва худро муҳофизат май намояд , ва басо бошад ки дафъи азият аз худ кунад аммо ғофил бехабарро эҳтиётӣ аз худ нест , балки ағлаб онаст ки макори мҳили худро ба либоси дӯстӣ ва садоқат меороед ва дар мақоми эҳсону хайрхоҳӣ барме ояду мискини ғофил аз ӯ шармсору хаҷал ва аз хабосати ботин ӯ бехабару зоҳл то ба ҳалокат расад

Ва аз ин ҷиҳати ҳазрати расӯли слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам фармуданд ки « аз мо нест ҳар ки макр кунад бо мусалламӣ » .

Ва ҷаноби Амиралмӯъминини алайҳ ассалом фармуд ки « агар на ин будӣ ки оқибати макру худъаи оташ ҷаҳаннамаст ман аз ҳамаи мардумон макортар будамӣ »у мукаррари он сарвари оҳӣ баланд мекашиданд ва мефармуданд : « воўилоаҳ бо ман макр мекунанд ва медонанд ки ман макри эшонро май фаҳмам ва роҳҳои макру ҳиларо беҳтар аз эшон мешиносам , валикин чун медонам ки моли макру ҳилау худъаи оташ ҷаҳаннамаст бар макри эшон сабр мекунаму ончиро эшон муртакиб мешаванд ман муртакиб наме гирдам » .

Ва тариқаи халосӣ аз ин сифати хабиса онаст ки мутазаккири бадии оқибату сӯъи хотамат он гардад ва таъаммул кунад ки соҳиби он дар оташ сӯзон ҳамнишин шайтонасту бидонад ки ҳамчунон ки оёту ахбор ба он нотиқ ,у таҷрибау эътибор бар он гувоҳ содиқаст , вабол ҳар макру ҳилаи оқибат ба соҳиби он роҷеъ мешавад « ман ҳафри лأхиаҳи бӣрои вақъи фӣҳо » , яъне ҳар ки чоҳӣ аз барои дайгарии бикунади худ дар он уфтад .

Ва фавойиду маҳосини зиди макру ҳиларо ки хайрхоҳии мусалламину икрнгӣ бо эшон бошад таъаммул кунад « ҳамчунон ки дар мақоми он баён хоҳад шуд » ва ҳар корӣ ки мехоҳанд бикунад дар он ғӯри намояд ки муштамил бар ҳила набошад ва агар аҳёнан аз ӯ макрӣ содир шуд , дар мақоми итоб бо худ барояд , то аншоءи аллоҳи решаи ин сифат аз замини дил канда шавад .