Бидон ки ин қисм аз хавф бар чанд навъаст ки ҳамаи онҳо мазмуму соҳиби онҳо дар назд ақли маъоӣиб ва млўмаст : аввали онкии хавф ӯ аз амре бошад ки албата вуқуъ хоҳад ёфту дафъи он дар қувва башар нест ва шаккӣ нест ки хавф аз чунин чизе аз ҷаҳл ва нодонӣаст ва ба ғайр аз ?илами оҷилӣ ки дили одамиро машғӯл кунад ва ӯро аз кори дунёу охират боз дорад фоидае бар он мутараттиб намешаваду оқил мисли инро бар дили худ роҳ намедиҳад ва худро ба қазои илоҳӣу Муқаддароти субҳонӣ розӣ месозад то роҳати ҳолу саодати мол ба ҷиҳат ӯ ҳосил гардад .

Дувуми онкии хавф ӯ аз амре бошад ки вуҷӯди он эҳтимолӣ бошад ва мумкин бошад ки вуқуъи наёбад , ва шудан ва нашудан он дар дасти он шахс набошад ин хавф низ монанди аввали хилофи муқтазои ақл ва аз нодонӣ ва ҷаҳласт , балки ин аз аввалӣ бадтараст зеро ки ҳар ду шариканд дар инки алоҷу чораи он дар даст одамӣ несту маъаи злк дар ин навъ эҳтимол меравад ки он амри вуқуъи наёбад ва мтҳққ нашавад .

Ореи аллилаҳи ҳаблӣ [ шаби обистании ман ] « саҳар то чаҳ зояд шаб обистанаст » ҳар лаҳзаи фалакро гардишӣасту рӯзгорро рангӣ ,у парвардгори меҳрбонро алтофи хФиаҳ аз ҳади берун ва аз ниҳоят афзӯнаст .

Балӣ набӯд дар ин раҳи ноумедӣ

Сиёҳиро буд рӯзи сифедӣ

зи сад даргар умедати брнёид

Ба навмидии ҷигар хӯрдан нишоед

Сеюм онкии хавф ӯ аз амре бошад ки сабаби он дар дасти он шахс бошад аммо ҳануз сабаб он ёфт нашуда бошад ва аз ин тарсад ки мабодои фалони асар бар он мутараттиб шаваду алоҷи он , онаст ки муроқиби аҳвол худ бошад ки ин амр аз ӯ содир нашаваду муртакиби амалӣ ки аз оқибати он тарсад нагардад ва дар ҳар кории оқибати онро мулоҳизаи намояд ,у ҷониби бади онро ба назар оварад , ва ба маҳзи мулоҳизаи як тараф иктифо накунад ва агар баъд аз судӯри он феъл , ташвиши оқибати онро дошта бошад аз навъ дувум хоҳад буд .

Чаҳоруми онкии хавф ӯ аз чизҳоӣӣ бошад ки табъ аз он бидӯни сабабу ҷиҳат ваҳшат мекунад , мисли ҷин ва мет , хусусан дар шаб дар ҳолати тнҳоӣӣу маншаи ин хавфи ғалабаи қувваи воҳимау қусӯри ақл ва мадракаст ,у далолат бар заъф нафас мекунад .

Ва бар оқил лозимаст ки андакӣ бо худ таъаммул кунад ки амсоли ин умӯр ба чаҳ сабаби боиси ташвиш ва хавф мешаванд касе ки дар зиндагонӣ ӯ бо қӯту қудрат аз ӯ наметарсидӣ балки аз ҳарбу муҷодала ӯ эҳтироз намекардӣ чигуна аз бадан мет беҳису ҳаракат ӯ хавф мекунӣ ?у куҷои дида ва ё шунидае ки мурда бар зинда ҳамла карда бошад ва бар ӯ ғолиб шуда бошад ?у ҷинӣ ки дар миёни уламо дар вуҷӯди он хилофаст ту ба чаҳ далели яқин бар вуҷӯд ӯ кардӣ ?у баъд аз онкӣ мавҷӯд бошад ба чаҳ сабаб дар муқобили ту дар меояд худро ба ту май намояд ? ва агар ҳам намӯд ба чаҳ душманӣу адоват дар садади аизоءи ту бар меояд ? ва агар ҳам дар садад он барояд ба кадоми қӯт бар ту ғолиб мегардад ? охир на инсони ашрафи мумкиноту аксари онҳо мутӣъ ва мнқод ӯйанд ба чаҳ ҷиҳати ашрафи коинот бо вуҷӯди ин ҳамаи этимолот аз мавҷӯдии заъифи алўҷўду ноқиси алқўаҳи пасти фитрат хавф мекунад ?у соҳиби ин сифат бояд ки дар шабҳои торик ба тнҳоӣӣ хусусан дар мавозиъи мувҳиша сабр кунад ва худро ба онҷо бияфканад то ба тадриҷи ин хавф аз ӯ зоил гардаду хавфи марг низ дар ин навъу навъ авваласт .