Ва аммо муқтазои ғайрат бар авлод , онаст ки дар ибтидои амр , муроқиби аҳвол ӯ бошӣ ва аз барои парасторӣу шер додан ӯ зании соҳиби иффату салоҳи муайяни нмоӣӣу ғизоӣ ӯро аз ҳалоли муҳайёсозӣ , зеро ки тифлӣ ки гӯшт ӯ аз ширӣ ки аз ғизои ҳаром ба ҳам расида мткўн шавад табъ ӯ хабис мешавад ,у тинат ӯ аз хабосат сиришта мегардад ва чун ба сарҳад тамиз расад бояд ӯро аз одоби некони биомузӣу одоб хӯрдану гуфтану нишастану бархестану ғайри инҳо ба ӯ ёди диҳӣ .
Пас ӯро биомузӣ ки нахурд магар бо дасти рост ва дар вақти шурӯ ба чиз хӯрдан , « бисмии аллоҳ » бигӯед ва аз назд худ луқма баргирад ва ба ҳар тараф дароз нашаваду пеш аз дигарон даст ба таоми набард ва низ ба таому касоне ки таом мехуранд нигоҳ накунад ва бо шитоб ғизо нахурду луқмаро нек баҷоеду дасту ҷомаро ба ончӣ мехӯрд олӯда насозаду прхўрӣу шиками парастиро одат накунад ва бояд дар назд Тифли мазаммати прхўриро намӯду мадҳи қаноат ва кам хуриро кард ва ӯро чунон парваред ки дар банд ғизо набошад , ва ба ҳар чаҳ расад қонеъ бошад ва ӯро аз худороӣу зинат кардан ва дар банди либос бӯдани манъи нмоӣӣ ва инро дар назар ӯ қабеҳсозӣ , ва ба ӯ вонмоӣӣ ки зинату худорои тариқа занонасту мардон аз он ор доранд ва аз ҳамнишинии Тифлоне ки бар нозу неъмату либосу зинат парвариш ёфтаанд ӯро муҳофизат кунӣ ва ӯро ба либоси пасту дурушти муътодсозӣу тариқаи нишастану бархестану истодан , пушт ба дайгарӣ накунад ва дар ҳузури мардумони оби даҳони ниФкнду ангушт ба бинӣ накунаду оби бинии ниФкнд , ва агар зарур шавад пинҳон , биниро пок кунад ва дар баробари мардум хамёза накушуду по бар рӯй пои ниФкну даст бар зер « занхдон » наниҳад ва ба ҳар тараф нанигараду сар бараҳна насозаду итоати бузургтарро кунад ,у таъзими эшонро ба ҷой оварад , ва дар ҳузури эшон бозӣ накунад ва ӯро манъ кунӣ аз пргўӣӣу дурӯғу қисм хӯрдан агар чаҳ рост бошаду фӯҳшу дашному лағву ғайбат ва бисёр хандидану астҳзоء кардану зиёди мазоҳ кардану тез ба мардум нигаристану ибтидо ба сухан кардан .
Ва одати даҳ ӯро ба дрстгўӣӣ ва бо фикри сухани гуфтану гӯш додан ба касе ки бо ӯ такаллум мекунаду бархестан дар пеши пои бузургтар аз худ ва ба ду зонуи нишастану ҷой додану виқору сакинау худдорӣ дар ҷамеъи ҳаракот ба ӯ биомуз ва бояд ӯро аз ҳамнишин бад , ниҳояти муҳофизатро кунӣ , ки асли адаб ҳаминаст , ва битарсоне ӯро аз инки аз атфол ё мардон чизе бигирад ва ба ӯ бафаҳмоне ки бузургӣ дар ато ва бахшишаст , ва дар гирифтан , хорӣ ва зиллатаст ,у дأб сегонаст ки дар интизори луқмае дами худро меҷунбонанду тамаллуқ ва чоплусӣ мекунанд .
Ва бояд ӯро ба муъаллимии мутадаййин доно дод ки ӯро қуръони биомузад ,у ҳикоёти неконро ба ӯ бихонад ва аз суханони лағв ӯро манъ кунад ва бояд ба ӯ таълим кунӣ ки чун муаллим ӯро бузанд сабр ва таҳаммул кунаду мутавассил ба ин ва он нашавад ва ба ӯ бгўӣӣ ки ин тариқаи шуҷоъон ва мардонаст , ва дар он вақт чун занони вбндгони фарёд ва фиғон накунаду сазовор онаст ки чун аз мактаб фориғ шавад ӯро изни диҳӣ ки машғӯли бозӣ ва тафарруҷ шавад то дил ӯ намирад ва пажмурда нагардад .
Ва чун андакии тамиз ӯ бештар шуд бояд ахлоқи нек ба ӯ биомузӣ , ва ӯро аз рзоӣли сифоти боздорӣ , ва дар назар ӯ сифоти ҳасана ,ро ҷилваи диҳӣ чун сабру шукру таваккулу ризоу шуҷоату саховату сидқу сафоу ғайри инҳоу соҳибони ин сифотро дар назд ӯ ситоиш кунӣу ахлоқи разила , аз ҳасаду адовату бухлу кибру дуздӣу хиёнату амсоли инҳоро мазаммат кунӣ ,у арбоби ин ахлоқро накӯҳиши нмоӣӣ ва ӯро ба таҳорат ва намоз бидорӣ .
Ва дар баъзе аз рӯзҳои моҳи рамазон ӯро ба рӯзаи доштан амр кунӣу усӯли ақоидро ба ӯ талқини нмоӣӣу одоби шариъатро ба ӯ ёди диҳӣ ва чун феъли некӣ аз ӯ срзнд ё сифати хӯбӣ аз ӯ зоҳир шавад ӯро офарини гўӣӣ ва дар баробари мардум таҳсин кунӣ ва ба ӯ эҳсони нмоӣӣ .
Навомӯзро зикру таҳсину зиҳ
зи тавбиху таҳдиди устод ба
Ва агар феъли қабеҳӣ аз ӯ сар зад дафъаи аввали надидаи ингорӣ ва ба рӯй ӯ наёварӣ , ва чунон вонамӯд кунӣ ки касе ҷуръат намекунад ки чунин кории бикунад , хусусан агар худ Тифл бихоҳад онро пинҳон кунад , то ҷирӣ нашавад .
Пас агар дубораи он кор аз ӯ сар занад дар хФиаҳ ӯро итоб ва хитоб кунӣ , ва чунон нмоӣӣ ки агар ин , аз ӯ зоҳир шавад дар назд мардум расво мегардад , ва бисёр дар мақоми итоби брнёӣӣ ва бояд падари ҳайбати худро нигоҳ дорад ва худро дар назари фарзанд бевақъ насозаду модар бояд ӯро аз падар битарсанд ва ӯро аз аъмоли ношоист манъ кунад .
Ва чун тамиз ӯ бештар шуд ӯро ба ибодат бидорӣу дунёро дар назар ӯ хорсозӣ ва ӯро ба парвардгори умедвори нмоӣӣу охиратро дар назар ӯ ҷилваи диҳӣу азимати худоро ба ӯ зикр кунӣ ва чун чунин нмоӣии ин ахлоқ дар дили Тифл росих мешаваду баъд аз булӯғи дохили зумраи ахёр ва аз барои падару модар аз боқӣот солеҳот хоҳад буд .
Ва агар бархилоф ин бошад ва дар тأдиб ӯ мусомиҳа кунад то Тифл ба ҳарзагӣ парвариш ёбад ва бешармӣу фӯҳшу шиками парастӣу амсоли онро муътод шавад хабис алнФс мегардаду ваболи падару модар , балки боис бар рсўоӣӣу ор эшон мешавад ва худ дар дунё ба сахтӣу накбату заҳмат , ва дар уқбо ба азоб мубтало мешавад .
Басои рўзгоро ки сахтии барад
Писар чун падари нозукаши пурвирд
Ҳар он Тифл чун ҷаври омӯзгор
Набинад ҷафо бинад аз рӯзгор
Пас бар падари меҳрбон лозимаст ки саъй дар тодиби фарзанди намояду бидонад ки ин амонатӣаст аз худо дар назд ӯу дил ӯ пок ,у ҷавҳар ӯ софасту қобил ҳар нек ва бадӣ ҳаст ва ба ҳар чаҳ таълим диҳад нашав ва намо мекунаду падари ҳам дар савобу вабол ӯ шарикаст , пас ӯро зойеъ ва мӯҳмал нагузорад ва аз ӯ ғофил нашаваду духтарро низ бояд монанди писар тарбият дод , магар дар чизҳоӣӣ ки тафовути миёни писар ва духтараст пас бояд ӯро пардаи нишинӣу ҳаёу ҳиҷобу иффату амсоли инҳо омухту баъд аз онкии ин одобро ба фарзанди омухт мулоҳиза кунад ки қобилияту истеъдоди кадоми илму санъатро дорад , пас ӯро ба омухтан он бидорад ва нагузорад ки машғӯл амре шавад ки истеъдоди онро надорад то умр ӯ зойеъ нагардад .