Гӯйем ки чизҳоро ки ҳаст андари олами ду канора ва миёнааст , ва ҳар бӯда ӣиро тамомии он андари канора бозпасин ӯст , чунонк мари чизҳоро ки андрў рӯҳаст канораи нахустин ӯ наботасту миёнааш ҳайвонасту канораи бозпасин ӯ мардумаст ки бар наботу ҳайвон солорасту тамомии ҳайвони андрўст . Пас ҳоли андари дайн ҳамчунин воҷиб ояд аз баҳри онки офариниши мардум аз баҳр дайн бӯдаасту тамомии мардуми андар дайнаст , ва ҳар ки ӯро дайн нест ӯ ноқисаст , аз баҳри он буд ки паёмбарони алайҳими ассаломи мари коФронро куштан фармуданд ва мисли мардум ки дайн пазируфта бошад чун мисли нутфа бошад ки ба ҳади қувва мардум бошад , чаҳ агар касе даҳ бор маҷомеъат кунад бо ҳалоли хеш ки ҳар мҷомътии мумкин будӣ ки фарзандӣ будӣ вазони даҳ маҷомеъат ӯ ҳеҷ фарзанд набошад ӯро бидон гирифторӣ набошад , ҳар чанд ки он нутфа ки ӯ мардум буд табоҳ шуд , аз баҳри онки ноқис буд . Пас куштани мардум бедайн баробараст бо табоҳ шудани нутфау азуи буза ӣӣ набошад ба куштан ӯ блак савоб бошад мари кушанда ӯро .

Пас гӯйем ки мари дайнро ҳамчунин се мартабатаст : нахуст аз ӯ мартабат нутқаст ва он пиғмбрист ки шариъати ораду таълӣфи китоб ва аъмол кунаду халқро бар пазируфтани зоҳири он таклиф кунад ,у дигари мартабат васоятаст ки бунёди таъвил ӯ наад ва мислҳо ва рамзҳоро маънӣ бигӯеду халқро аз мавҷи шабаҳат ба хшгӣу эминӣ ҳақиқат бирасонад ,у сдигри мартабат имоматаст ки зоҳиру ботинро эмом нигоҳ дораду халқро бар андозаи тоқати эшон аз илми таъвил баҳра диҳад андар ҳар замонӣ , ва ин канораи боз пасинаст андари дайн ,у тамомии дайни андар эмомаст .

Пас гӯйем ки ин се мартабати андари халқ аз сари даври одами алайҳи ассалом то ба охири даври Муҳамади слии аллоҳи алайҳу ?алаи бгшт . Ҳар мартабатии андари шаш тану ҳаждаҳи тани андари олами андарин се мартабат истоданд чун одаму асос ӯу эмом ӯ , внўҳу асос ӯу эмом ӯ ,у иброҳӣму асос ӯу эмом ӯ ,у Мӯсоу асос ӯу эмом ӯ ,у исоу асос ӯу эмом ӯ ,у Муҳамаду асос ӯу эмом ӯ , алайҳими ассалом , ва ба ҳафтуми эшон кори дайн тамом шавад . Ва он ҳафтум нӯздаҳум бошад мари тани ҳаждаҳро , чунонк худоӣ таъолӣ фармуд , қавла : « сослиаҳи сқр ва мо أдрики мосқри лотбқӣу лои тзри лўоҳаҳи ллбшри алайҳои тсъаҳи ъушр ва мо ҷълнои أсҳоби алнори алои малоика ва мо ҷълнои ъдтҳми алои фитнаи ллзини кФрўои листиқни аллазӣнаи أўтўои алкитобу издоди аллазӣнаи омнўои аимоноу лои иртоби аллазӣнаи أўтўои алкитобу алмؤмнўни лиқўли аллазӣнаи фии қлўбҳми маразу алкоФрўни мозои أроди аллоҳи бҳзои Маслан » ҳаме гуяд : саранҷоми андари аФгнимш ба дӯзах ва ту чаҳ доне эй Муҳамад ки он чаҳ дӯзахаст ва он онаст ки на бимонанд ва на бигузоранд , дрФшндаҳаст мардумро ва бирав мؤкласт ва накардем худованди оташи магари Фариштагон ва накардем шумори эшон магари озмоишии мари онҳоро ки кофар шуданд то зиёдат шавад имони крўндгон ( ? грўндгон ) ва ба шаки ниўФтнди он касон ки китобро бпзирФтнду крўндгон ва то бигӯянд кофарон ва он касон ки дилҳои эшон андари дайн бемораст ки чаҳ хости худои бад-ӣн мисли ки зад . Ва таъвили ин оят онаст ки бдўзхи мари зоҳири шариъатро ҳаме хоҳад ки мардуми азу на бар ҳақ бошад ва на бар ботилу ҳамеи дирафшади мардумро азуи чизе ки бадви натавонад расӣдан бемиёнҷӣ ва бирав нӯздаҳ муваккиласт аз шаш нотиқ ва шаш асос ва шаш эмом ва яке худованди қиёмат ,у бдонч ҳаме гуяд « накардем худовандони оташи магари Фариштагон » бидон оташи мари ақли кулро ҳаме хоҳад ки Фариштагони азу падед оянд андари олами ҷисмонӣ , ва ҳар ки ин нӯздаҳи ҳадро бидонадемонаш зиёдат шавад ба қӯти худои таъолӣ , ва ҳар ки мар аишонро надонад мутаҳайир шавад ва гуяд ин чаҳ мисласт ки худоӣ ҳаме занад чун марин се шашро кӣ ба ҳафтум бозпасин расад ва ин шашони ҳамаи амал фармӯдаанд , воҷиб ояд ки охири амали ҳисоб буд ки шумори он амалҳо он ҳафтум аз халқ бихоҳад ,у далел бар дурустии ин қавл онаст ки ҷасади касиф ки ба шаш ҳоли бигардад аз сулола то блҳми бҳФтми мартабат ӯро ҳоле дигар бошад ки бидон шаш ҳол гузашта намонад ,у айбу ҳунари он шаш ҳол бидон ҳафтум падед ояд , ва бидон ҳафтуми ҳол аз рост кардани сӯрат ӯ бипардозанду ҳавос ӯ ва андомҳои ӯ бакори намӯдан андар уфтад аз он маънӣҳо ки ӯро аз баҳри он офарӣда бошанд . Пас ҳамчунин берун омадан он ҳафтуми ҳади ҳисоби ин амалҳои карда аз халқ бихоҳанд ки ӯ худованди боз ҷустан корҳои карда бошад на Фрмоиндаҳ кор бошад ,у ақл гувоҳӣ диҳад ки чандин паёмбарон биёмаданду халқро ба худои хонданду кор шароеъ фармуданд ва баъзе аз мардуми он бпзирФт ва кор кард ва баъзе напазируфт ва кор накард ва ҳар ду гуруҳ аз ин олами рафтанд ва пайдо наомад фазли он мутӣъ фармон бурдор бар он осӣ бефармон , бояд ки рӯзӣ бошад ки он фазл падед ояд ва ин таъхир ки бӯдааст ва ҳаме бошад мар омадан он ҳафтумро ҳаме бошад ,у худои таъолӣ ҳаме гуяд , қавла « أми ҳасби аллазӣнаи аҷтрҳўои алсиӣоти أни нҷълҳми колзини омнўоу ъмлўои алсолҳоти сўоءи мҳёҳму ммотҳми соءи мо иҳкмўн » , ҳаме гуяд : « оё чунон ҳаме пиндоранд он касон ки бадӣ карданд ки мо мари аишонро чун он касон кунем ки бгрўиднд ва корҳои некӯ карданд баробар бошад мурдагӣу зиндагии эшон » бад ҳукмӣаст ин ки ҳаме кунанд ва чун андари ҳоли зиндагии бади кирдору неки кирдор падед наомад ва пас аз марг падед наёяд бад ҳукмӣ бошаду худои таъолӣ ҳукм накунад , қавла : « лӣси аллоҳи бأҳкми алҳокмин »