Сармоу гармои ду канорааст мари эътидолро ,у роҳату лиззати андар эътидоласт ,у нафас аз эътидол қарор гирад , вазин ҳар ду канора бигурезад , ва ҳамчунин ҳар ҳолеи сутӯда миёнҷӣаст Бамёни ду ҳоли носутӯдау қавли ҳкмоءи илми илоҳии андарин маънӣ онаст ки гӯйанд « кули мадҳи ҳўи адли байни ҳошитии ҷавр » гӯйанд : ҳар ситойишии додисти андари миёни ду канораи ситам , чунонк далерӣ миёнҷӣаст Бамёни бади дилӣу девонагӣ ,у далерӣ ки миёнҷӣаст сутӯдааст ду канора ӯ ки девонагӣ ,у бад дилӣаст накӯҳидааст , ва ҳамчунин ҷавонмардӣ кардани миёнҷии асФ миён рафтӣ ,у исрофу ҷавонмардӣ сутӯдааст , ва ҳар ду канорааш ҳам зафтӣ ва ҳам исроф накӯҳидааст , ва чунонк худоӣ таъолӣ фармуд , қавла : «у лои тҷъли ядаки мғлўлаҳи илои ънқку лои тбстҳои кули албсти Фтқъди млўмои мҳсўро » .

Гуфт : макун дастро бгрдни баста , яъне аз бахилӣ , ва низ магастар мардастро ҳаме густурдани тобнаҳи нишинӣ маломат задау пушаймон шудау хирадмандӣ миёнҷӣаст миёни биҳдгӣу оҷизӣ аз сухану ҷузи ону дигари хислатҳои сутӯда ҳама миёнҷӣаст ва сутӯдааст Бамёни ду канораи носутӯдаи хеши пас гўӣим ки эътидол аз он миёнҷӣон сутӯдааст Бамёни ду канораи носутӯда ки яке аз ӯ гармосту дайгарии сармо , ва ин ҳар ду душвории андари ду канора оламанд гармии бғоит бартарӣаст - ки марказ оташаст -у сардии бғоит Фрўтрӣаст ,у бад-ӣни ду чизи нафаси андари ин олам ранҷа шавад , ва он ҳол ки миёни ин ду ҳоласт нафас аз ӯ лиззат ёбад пас трсонидни паёмбари алайҳими ассаломи мари умматро бсрмоу гармои қиёмат азишон бар сиблат мисли буду бад-ӣни гуфтори маънӣ , он хостанд , ки ҳар ки ӯ тавҳидро бе миёнҷии авлиёъи худоӣ ва бе амали пазирад муфрат шавад , аънӣ аз ҳад андар гузарад , аз ирок бемиёнҷӣ , авлиёъу расӯлу васӣу эмоми мари тавҳидро сифат натавон кардан , ва агар касе бе ин миёнҷӣон тавҳид ҷӯяд маъаттал шавад аънӣ ки худоиро нест гуяд , пас агар бе мёнҷиءи авлиёъ худоӣ хоҳад ки нест бигӯед ва бакӯшад то исбот кунад бтшбиаҳ андар уфтад ва ин ҳар ду канора тавҳидаст яке ташбеҳ монандаи бсрмои змҳрир ки ӯ фурӯдин нуқта оламасту мардуми андари ташбеҳи он вақт уфтад ки бо мисолҳои касифу зоҳири шариъат тавҳид ҷӯяд . Ва ҳамчунин чун безоҳир бар мисли ва шинохтани тоўили он мислҳо тавҳид ҷӯяд андар таътил уфтад ки бартарин ҳаддӣаст аз олам ки онҷои оташ сӯзонаст ,у ончии бмёнҷии миёнҷӣон ҳақ гуфта шавад ва эътиқод карда шавад бар эътидол бошад ,у онкас аз сармоу гармои қиёмат руста шавад , чунонк худоӣ таъолӣ мегуяд , қавла : « лои ирўни фӣҳо лои шмсоу лои змҳриро » ҳаме гуяд : набенанд андари биҳишт на гармо ва на сармои мъниши он хост ки муъминонро тавҳид олӯда нашавад на бтшбиаҳ ва на бтътил , ва ҳам ин маънӣ буд ки каз расӯли слии аллоҳи алайҳу ?ала ва силам пурседанд аз ҳоли биҳишт ки сардаст ё гарм ? ваии алайҳи ассалом ҷавоб дод ва гуфт : ҳўи сҳиҳ мисли барад алсҳр гуфт : ҳўоءи биҳишт миёнааст на сардаст ва на гарм ҳамчун хнкиءи сипедаи даму гуфтан ӯ слии аллоҳи алайҳу ?алау силам ки биҳишт на сардаст ва на гарми нишон буд аз он ки андари биҳишт марг нест , аз баҳри онки марг аз ин ду ҳол мухолифаст : ё сармоӣ беҳад , ё гармоӣ беҳад ва ҳар чизе ки он бчҳори дараҷа сардаст аз доруҳо ё бчҳори дараҷа гармаст он чиз зҳркшндаҳаст , ва ҳар куҷои сармо ва гармо набошад марг набошад - ин буд маънии трсонидни пайғомбарони алайҳими ассаломи мари халқро бсрмоу гармои қиёмат ва чунон бибояд донистани муъминро ки бқёмт на сармоаст ва на гармо ва ин мислии буд ки расӯлон заданд , бали чунон бояд сӯрат кардан ки агар ҳамаи сармоҳои олами ҷисмонӣ бар як мардум ҷумла кунӣ то ҳамаи қӯт хеш бидон як тани расонади сад соли андари он як тан аз он сармои он ранҷ набинад ки бики дам задан аз ранҷи сармоӣ қиёмат бинад ,у ҳоли гармои қиёмати ҳам барин ҷумлаи қиёс бояд кардан , влкн мо хостем то маънии ранҷи бад-ӣни уқубати мари халқро ки пайғомбарони алайҳими ассалом злиФн карданд боз намоем , на он хостем ки уқубат нафй кунем . Наузи биллоҳи ман азоби аллоҳ .