Ҳастҳо бики дафъа бо ақли падед омадааст ва зу ҷудои ту ҳам натавон кард мари онро . Ва он ҳамаи ҳастҳо бар ҳафт бахшишаст . Бар мисоли айни ҷисмӣ ки мар ӯро шаш ҷиҳати гирд гирифтааст : яке аз ӯ зеҳну дигари ҳақу сдигри хуррамӣу чаҳоруми бурҳону панҷуми зиндагонӣу шашуми камолу ҳафтум бениёзӣ . Ва акнӯн далели онки ин ҳафт қисмат ҳастӣ бо ақли кул бо ҳам падед омада аст бинмоӣем : гўӣими далел бар онки зеҳн бо ақли кул кушандааст вази ақл ҷудо нашаваду зеҳн ҳамеша бгўост онаст ки ақлҳои ҷузъӣ ки алФғдаҳаст чун андар расанд бмъқўлот ҳамеша гардад , он донистан ӯ мари он маъқӯлро аз он вақт ки он чиз дониста шавад мари он ақли ҷузъиро ва низ ҷудо нашавад . Пас бдбн далел донистем ки зеҳни мутлақ кушандааст бо ақл куллӣ кашида ва . . . Андари оғози офариниш то абади алобдин ,у далел бар онки ҳақ кушандааст бо ақли куллӣ ва зу ҷудо нашавад онаст ки чун ақли алФғдаҳи ҷузъии мари ҳақро бҳқиқт бишносад , ботили он азу давр шавад ки хилоф ҳақаст ва он ҳақ бо ӯ бимонад казу ҷудо нашавад . Пас азин ҷиҳат дониста шуд ки ҳақи мутлақ офарӣда шуд бо ақли куллӣ ва зу ҷудо нашавад инаст ки шодии бъқли алФғдаҳи ҷузъӣ пайваста шавад онгаҳ муҳӣт шавад бар ҳақиқати чизе , ва донистани ақлро шабаҳати андари наёбад ,у ғами андари шабаҳату шодии андар ҳақиқатаст . Пас шодӣ аз ақли куллӣ ҷудо нашавад . Ва бад-ӣни далел дониста шуд ки хуррамӣ мутлақ кашида шудааст бо ақли куллӣ андари ҳоли падед омадан ӯ . Ва далел бар онк бурҳон кашида шудааст бо ақли куллӣ ва зу ҷудо нашавад онаст ки чун ақли алғФзаҳи ҷузъии мари маъқӯлро биёбад ббрҳон ёбад , ва чун бурҳон ёфт бо ӯ биор омад . Пас бад-ӣн рӯй дуруст шуд ки бурҳон мутлақ кашида шудааст андари офариниш бо ақли куллӣ . Ва далел бар онки зиндагонӣ бо ақли куллӣ мавҷӯд шудааст ва зу ҷудо нашавад онаст ки ақли алФғдаҳи ҷузъӣ то нодон буд андар расӣдани бчизӣ бар мисоли мурда ӣӣ бошад аз он нодонистанӣ , ва чун мрўро донист мари он чизро ки шинохти бмнзлти зиндаи гашт . Пас аз ин ҷиҳат дониста шуд ки зиндагонӣ мутлақ кашида шудааст бо ақли куллӣ боФринш .
Ва далел бар онки камоли андари падед овардани ақли куллӣ бо он кашида шудааст взў ҷудо нашавад онаст ки камоли бҷўҳри ақли алФғдаҳи ҷузъӣ пайваста шавад чун муҳӣт шавад бар маълулот ва ту ҳам накунад ки комил бо ноқис баробараст блак донад ки тамоми бартар ва беҳтараст . Пас азин ҷиҳат маълум шуд ки камоли мутлақ кушандааст бо ҷавҳари ақли куллӣ боФридн ӯу далел бар онк бениёзӣ кашида шудааст бо офариниши ақли куллӣ взў ҷудо нашавад онаст ки аз бе ниёзии бартар ва шарифтар ҳеҷ чиз нест , ва чун ақли куллӣ аз бе ниёзии хеши мари нафасро баҳра кунад онкаси бғоит шараф расад андари халқ ,у ақли алФғдаҳи ҷузъӣ ки қӯт гирад бдонстни маъқӯлот бе ниёзии пазирад . Пас аз йен рӯй далел шуд ки бениёзӣ мутлақ кашида шудааст бо ақли куллӣ андари офариниш , мари ақлро азимтар қӯтӣ бенёзист ,у камтари фӯтӣ зеҳнаст мрўро ҳар чанд ки зеҳни наздики табиати андари ғоят шарафаст аз баҳри доимиро , ва аз баҳри онки эзади таъолии мари зеҳнро хазонаи ҳаракот замонӣ кардааст . Ва зери ин қӯтҳо ки ёд карда шуд сарҳои бисёраст , ва қӯтҳои ақл беш аз онаст ки мардуми бгФтори андар он тавонад расӣдан , аз баҳри онк чизҳоиаст ки ақл бидон яктост , ва бидонед ки яке фурӯи резади мари онро камтари лҳзтӣ бар маълули хеш то маълул ӯ тавонои иборат кардан он ёбад . Ва акнӯн он ҳамаи қӯтҳо гирд кардааст андари нуқтаи ақл ки он марказ ҳар ду ҷаҳонаст . Покаст он худоӣ ки пайдо оварад ҷавҳарии шарифу комил ва бениёз чун ақл . Ва эзад бартараст аз сифоти офаридагон ва давост аз гуфтори стмгорон . ?пока ! бзргўоро ! худоё ! илмҳои ту андари хзоӣн тўост бидон расад ки ту мрўрои боризонеи дорӣ , бузургворӣу азимату кибриёеу ҷалолату ваҳдоният туаст , бнгоштми ин қӯтҳо ки ақл бидон яктоаст .