Агар касе пурсад ки пойдории олам ба чист ? ҷавоб ӯ онаст ки гӯйии пойдории чизҳои ба иллат бошад ,у иллати чиз он бошад ки чун ӯро баргирӣ маълул ӯ бархезад , чунонк офтоби иллат рӯзаст агар офтобро бар гизӣ рӯз бархезад . Пас гўӣим ки пойдории олам ба ҳаракат ва сукӯнаст , аънӣ ки ҷунбишу ором , аз баҳри онк аз олами осмонҳо ҷнбонист ва замин орамидаасту зойиши олами ҳамаи азин ду чизи падед омадааст ки сифати яке мутаҳаррикасту сифати дигари сокин , вагар ҳаракату сукӯнро бӯи ҳам баргирӣ олам ба бархестан эшон бархезад , аз баҳри онки мутаҳаррику сокин пазиро бошанд мари ҳаракату сукӯнро . Ва пазирои ин ду сифат осмонасту замину ончи андарин ду миёнаст . Ва чун сифат набошад ки он ҳаракат ва сукӯнаст сифат пазир набошад ки он мутаҳаррик ва сокинаст . Ва чун ба бархестани ҳаракату сукӯни ҳаме олам бархезад дуруст шуд ки пойдории олам ба ҳаракат ва сукӯнаст . Ва низ мардумро олам сағир хонанд , яъне ҷаҳони киин ,у мардуми бондомҳои хеши ҳамеи андарин ду ҳоли баста шудааст чунонк аз андомҳои мардуми баҳрӣ ҷунбонаст чун дастҳо ва пойҳо ва рагҳоу баҳрӣ оромидаҳаст чун миёнаи сару гӯшу бинӣу ҷузи ону пояндагии мардум аз роҳи табиати андарин олами бад-ӣни андомҳост ки бар ҳаракат ва сукӯнаст , ва чун пойдории мардум ки олам сағираст ба ҳаракат ва сукӯнаст пойдории олами кабӣри ҳам бад-ӣн бошад ,у ҳоли андари дигари зойишҳои олам чун наботу ҳайвону ҷузи он ҳаминаст ки ёд карда шуд .