Гуфтанд шутури наҷиби ҳеҷ ҷой чунон набошад ки дар он биёбон , ва аз он ҷо ба Миср ва ҳиҷоз баранд . Ва дар ин шаҳри ъизоби мардии маро ҳикоят кард ки бар қавл ӯ эътимоди доштам , гуфт вақте киштӣ аз ин шаҳри сӯй ҳиҷоз мерафту шутур май бурданд . Ба сӯии амтри Макка ва ман дар он киштӣ будам шутурӣ аз он бамурд . Мардуми онро ба дарё андохтанд , моҳӣ дар ҳоли онро қўи баради чунон ки як пои шутур қадре берун аз даҳонаш буд моҳӣ дигар омад ва он моҳиро ки шутури фурӯи барда буд фурӯи барад ки ҳеҷ асар аз он бирав падед набӯд ва гуфт он моҳиро қрш мегуфтанд . Ҳам бад-ӣни шаҳри пӯст моҳӣ дидам ки ба хуросони онро сФн мегӯйанд ва гумон мебарадем ба хуросон ки он навъе аз сусмораст то онҷо бидидам ки моҳӣ буду ҳамапурҳо ки моҳиро бошад дошт .

Дар вақте ки ман ба шаҳр асўон будам дӯстии доштам ки ном ӯ зикр кардаам дар муқаддама , ӯро Абуабдуллои мҳмдбн Флиҷ мегуфтанд , чун аз он ҷо ба ъизоби ҳамеи омадами номаи навишта буд ба дӯстӣ ё вакилӣ ки ӯро ба шаҳри ъизоб буд ки ончӣ Носир хоҳад ба вай диҳад ва хаттӣ бастанд то вайро маҳсӯб бошад . Ман чун се моҳ дар ин шаҳр ъизоб бимонадаму ончии доштам харҷ карда шуд аз зарурат , он коғазро бидон шахс додам . ӯ мардумӣ кард ва гуфт валлоҳ ӯро пеши ман чиз бисёраст чаҳ май хоҳӣ то ба ту даҳуми ту ба ман хати даҳ .

Ман таъаҷҷуб кардам аз неки мардии он Муҳамади Флиҷ ки бесобиқа бо ман он ҳама некуӣ кард ва агар мардӣ бебок будамӣу равои доштамии маблағии мол аз он шахс ба воситаи он коғази бстидмӣ . Ғарази ман азони марди сад ман оради бстдм ва он миқдорро он ҷои иззатӣ тамомаст ва хаттӣ бидон миқдор ба вай додам ва ӯ он коғаз ки ман навишта будам ба асўон фиристоду пеш аз он ки ман аз шаҳр ъизоб биравам ҷавоби он Муҳамади Флиҷ боз расед ки он чаҳ миқдор бошад ҳар чанд ки ӯ хоҳад ва аз он ман мавҷӯд бошад бадви даҳ ва агар аз он хеши бидиҳии иваз бо ту даҳум ки Амиралмӯъминини алии бен абии толиби салавоти аллоҳи алайҳ фармӯдааст алмўмни лоикўни мҳтшмоу лои мғтнмо .

Ва ин фасл бидон навиштам то хонандагон бидонанд ки мардумро бар мардум эътимодасту карам ҳар ҷой бошаду ҷавонмардон ҳамеша бӯдаанд ва бошанд .

Ҷаддаи шаҳрӣ бузургасту борае ҳсин дорад бар лаби дарё ва дар ӯ панҷ ҳазор мард бошад , бар шимоли дарё ниҳодаасту бозорҳо нек дораду қиблаи масҷиди одинаи сӯй машриқасту берун аз шаҳри ҳеҷ иморат нест алои масҷидӣ ки маърӯфаст ба масҷиди расӯли аллоҳи алайҳи алслўаҳу ассалом ва ду дарвозааст шаҳрро яке сӯии машриқ ки рӯ бо Макка дораду дигари сӯии мағриб ки рӯ бо дарё дорад ва агар аз ҷадда бар лаби дарёи сӯй ҷануб бираванд ба Яман расанд ба шаҳри саъда ва то он ҷои панҷоҳ фарсангаст ва агар сӯии шимоли раванд ба шаҳр ҷор расанд ки аз ҳиҷозасту бад-ӣни шаҳри ҷадда на дарахтасту заръ , ҳарчӣ ба кор ояд аз рстои оранд ва аз он ҷо то Маккаи дувоздаҳ фарсангаст . Ва амири ҷаддаи бандаи амири Макка буд ва ӯро тоҷи алмъолии бен абӣ алфутуҳ мегуфтанду Мадинаро ҳам амири вай буд . Ва ман ба наздики амир ҷадда шудам ва бо ман каромат кард ва он қадари боҷай ки ба ман мерасед аз ман муъоф дошт ва нахост , чунон ки аз дарвозаи мусаллам гузар кардам чизе ба Макка навишт ки ин мардӣ донишмандаст аз вай чизе нишоед бстдн .

Рӯзи одинаи намози дигар аз ҷадда бирафтам якшанбеи слхи ҷамодии алохр ба дар шаҳр Макка раседем ва аз навоҳии ҳиҷозу Ямани халқ бисёр умраро дар Макка ҳозир бошад аввали раҷаб ва он мавсимӣ азим бошаду иди рамазон ҳамчунин ва ба вақти ҳаҷи биёянд ва чун роҳи эшон наздик ва саҳласт ҳар соли се бори биёянд .