Ва ҷузи он раво нест аз баҳри онкии он далеласт бар даъвати нотиқ ки мрўрои ду қӯт буд яке қӯти зоҳиру дигари ботини яке қӯти танзилу дигари қӯти тоўилу онкас ки қомат ягона кунад далел буд бар мартабати асос ки ӯро қӯти тоўил беш набӯду онкас ки қомат низ ду то мекунад ҳамеи намояд ки асос бо донистани кори тоўили ҳам пазирндаи зоҳир буд ва ҳам ботину муаззин далеласт бар нотиқу ҷои муаззин бар минора далеласт бар баландии мартабаи нотиқу масҷид далеласт бар сарои байти алислом ки ҳарами хдоист ва ҳар ки мусулмонии бипазиради андринҷҳон эмин шавад ( ва ) чун ҳақиқати он бидонади андари онҷҳон эмин шавад чунонкӣ хдоитъолӣ гуфт қавлаи таъолӣ : аввалам намакун ?лаами ҳрмои омнои ҳмигўиди мо мроишонрои ҳарами эмини додем яъне ки мусулмониро ҷой эмин кардем то ҳар ки мусулмон шавад аз куштану фурӯхтани баррааду бонги намози шаш бори аллоҳ Акбараст чаҳор бори оғоз ӯ ва ду бори пеш аз басарӣ шудан ӯ ба лои илоҳи алои аллоҳ ва он дувоздаҳ климаҳаст ки шаш климаҳ аллоҳаст ва шаш климаҳ Акбараст ва шаш гуфтор дигараст ки ҳар якеро дубор дубор гӯйанд чун ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳи ашҳади ани лои илоҳи алои аллоҳи ашҳади ани мҳмдои расӯли аллоҳи ашҳади ани мҳмдои расӯли аллоҳи ашҳади ани улё вале аллоҳи ашҳади ани улё вале аллоҳи ҳии алии алслўаҳи ҳии алии алслўаҳи ҳии алии алФлоҳи ҳии алии алФлоҳи ҳии алии хайри алъамали ҳии алии хайри алъамали Муҳамаду алии хайри албшри Муҳамаду алии хайри албшри аллоҳи Акбари аллоҳи Акбари лои илоҳи алои аллоҳи ду мартаба бигӯянд тамоми пас ин шаш гуфтори бдўоздаҳ дафъа гӯйанд далеласт бар шаш эмоми ҳақ ки мар ҳар якеро икбобст ки пас ( аз ) ӯ биҷой ӯ боистад андари дайн ва ҳар яке андари замони хеши муфрад буд буқат гузордан фармони худоӣу онкии биҷой ӯ барост истоду мтобъ ӯ буд ҳамчун сипас рафтану мтобъ бӯдан он шаш гуфтори пасини он шаш гуфтори пешинро ва он шаш бори аллоҳи акбркаҳи мрўрои тоқи нгўинду ҷуфт ҷуфт бигӯяндаш далеласт бар дувоздаҳ соҳиби ҷазира ки аишонро бе эмоми замон қарор нест бетони хеши бпои доштани эшон мари зоҳиру ботинро бикҷоӣу қибла далеласт бар худованди қиёмати алайҳи афзали алтҳиаҳу ассалом ва чун муаззини бонг намоз бигӯед боғоз рӯй бқблаҳ дорад ( яъне ) бинмуд нотиқ ки даъвати ман мари халқи хдоирои сӯии худованд қиёматаст ва чун бҳии алӣ алслўаҳ бирасад рӯи басӯии дасти рости бикунад ва чун бҳии алӣ алФлоҳ бирасад рӯи басӯии даст чап кунад ( дасти рост ) далеласт бар нотиқу дасти чап далеласт бар асос ва ( низ ) дасти рост далеласт бар эмому дасти чап далеласт бар ҳуҷҷат ва чун гуяд ҳии алии алслўаҳу рӯи сӯии даст рост кунад ҳамеи намояд ки мари нотиқроу эмомро ки худовандон зоҳиранд иҷобат кунед бнмози зоҳир кардан ва чун гуяд ҳии алии алФлоҳ ( ва ) русуии даст чап кунад ҳамеи намояд ки мари асосроу ҳуҷҷатро ки худовандон ботинанд иҷобат кунед бшнўдни илми ҳақиқат торстаҳ шавед аз дӯзахи нодонии бдинҷҳон ва аз азоби оташи ҷовидонии бдонҷҳон врўо набошад ки муаззини андари миёни бонги намоз сухан гуяд ё бе обдсти бонг намоз гуяд врўо набошад ки миёни қомат сухан гуяд ё беобдст қомат кунад мъниш онаст ки раво нест муъминро андари миёни аҳли зоҳири хештани баробари эшон намояд ё бар зоҳирӣ каср кунад биФрмони соҳиби ҷазира врўо набошад муъминро ки каср кунад бар муъмини дигар ба баровардани мари аишонро аз дараҷаи бдрҷаҳи дайгарӣ беонкӣ ӯро аз он соҳиби ҷазира дастурӣ бошаду бонги намоз ва қомат накунанд макри андари панҷ намоз ки онрои хдоитъолии муваққат ва мактуб гуфтааст яъне ки вақт пайдо карда ба навишта яъне ки итоат нест магари нотқонроу асосонро ва даъват нест ҷузи мари аишонро ки икирои бонги намоз далеласт ва якеро қомату андар ҳар замонии эмоми биҷой нотиқаст вҳҷти биҷой асосаст то ҳамеша ки нотиқаст бонг намозасту қомат (у бонги намозу қомат ) раво набошад ( ҷуз ) марин панҷ намозу намози идинро бонги намоз ва қомат нест ва ин ду ид далеласт бар асосу худованди қиёмат ва мъниш онаст ки асос барраанд мари халқро аз банди тақлид то мардумон боз наварзанд ба баён ӯ аз дайнҳои пайғамбарони гузаштаи ҳамчинонкии худованди қиёмат боз дорад умматро аз даъвати зоҳир (у ботин аз баҳри онкӣ ) буқати падед омадан ӯ даъват накунад чун бонг намоз бигӯянд мардумони андари масҷиди ягон ягон оянду пеш аз қомат ҳар касе ҷудои ҷудои намоз ҳаме кунанд мъниш онаст ки халқ аз дайнҳои парогандаи сӯии даъват нотиқ оянд ва ҳар ки нотиқро иҷобат кунад то асосро иҷобат накунад бҳўои хеш раванда бошад чунонкии ҳаркасии пеш аз қомати намоз ҳаме кунад гӯногӯн ва он тоъати ҳаводорон мухолиф бошаду қомат далеласт брдъўти васии басӯии тоўили шариъату андари қомат ҳамон гӯйанд ки андари бонг намоз гӯйанд яъне даъвати васӣ ҳам бидон бошад ки даъват нотиқ бидон бошаду бонги намоз бар баландӣ кунанду қомат бар пастӣ кунанд яъне мартаба васӣ бидон баландӣ нест ки мартаба нотиқ бошаду қади қомати алслўаҳи андари қомат зиёда гӯйанд яъне ки дайни худоӣу тоъат ӯ рости боистод ки ҳар ду дъўтро иҷобат карданду амалро бълм пайваста карданду ихтилоф аз миён муъминон бархесту андари тоъати худои ҳамаи иксхн гаштанд набинӣ ки пас ( аз ) қомати намоз фариза кунанду ҳамаи андари саф рост боистанду хилоф аз миёни эшон давр шавад ва ҳар чаҳ эмом кунад эшон ҳамчунон кунанд то зоҳиру ботин баробар бошад чунонкӣ хдоитъолӣ гуфт қавлаи таъолӣ : алиўми акмалати лаками динкму атммти алайкуми неъматӣу разӣати лаками алислом дино гуфт имрӯзи бкмоли расонидами шумороу дайни шуморо ва тамом кардам бшмои неъмати хешро ва писандидам мусулмонии шуморо бар дайн ва ин оят он вақт фурӯд омад ки нотиқи мари васии хешро бпоӣ карду мусулмонони аҳд бадв бигирифтанд ва змон карданд ки бар он бираванд .