Гўӣими бтўФиқи хдоитъолӣ ки рўиндаҳ онаст ки зиёдати пазирад ва аз мардуми ҳам бҷсми зиёдат пазираст ва ҳам бнФсу хдоитъолӣ бидонча зиёдат ҷисм азуаст даҳ як воҷиб кардааст то он далел бошад мари муъминро бар он даҳ ҳад ки нафасро зёдтӣ аз эшонаст ва ҳар ки ин тартибро бидонади парвариши ҷисму нафас ӯ баростӣ ҳақ бошад пас гўӣими он даҳ ҳад ки парвариш нафас азуаст панҷ азу рӯҳонӣаст чун қаламу лавҳу исрофилу Микоилу ҷброӣил ва панҷ азу ҷисмонӣаст чун расӯлу васӣу эмому ҳуҷҷату доъӣу ҷисмонӣони олотро кор банданд андари фоида додани мари фурӯи дастони хешро бар андозаи тавонои хешу рӯҳонӣони бҷсм ҳоҷатманд нестанд андари фоида додани мари фурудастони хешро магари бўҳӣу таъйид ва ин ҳадҳо андар мураттабҳоанд бартар ва фурӯтар ҳамчинонкии баргҳо ва донҳои дарахтон бар фурӯд омадан ки ғизои ҷисм аз онасту ҳамчинонкии андар ҳар донаи бғзо додани мари ҷисмро бар андозаи он дона қӯтӣаст инчунин мар ҳар ҳдирои азин даҳ ҳад бар андозаи мартабати хеши қўтисти андари парвариши нафасҳо чаҳ рӯҳонӣ ва чаҳ ҷисмонӣу андари ҳамаи донҳо ки ҷисмро зиёдат кунад шарифтар гандумаст ва он мисласт мар ҳар ҳдирои азин даҳ ҳад бар он ҳад казу бартараст чунонкии мари асосро нотиқ бмнзлт гандумасту мари эмомро асос бмнзлт гандумаст ва ҳам барин тартиб ҳар ҳаддии барин мари ҳади фарвардинро гандумаст пас воҷибаст бар доъӣ ки ӯ мисласт бар худованди кишту дона мисласт бар мстҷиб ки Марвро андар нафас бихоҳад рӯйонед ки бхўондши сӯии ҳаддии азин даҳ ҳад ки ёд карда бошад то бидон ҳади хондану огаҳ кардани эътиқод ӯро дуруст кунад андари дайн ва чун ин як ҳадро маълум мстҷиб кард бидон андоза ки ӯ сазовори аўбўди доъии даҳ як берун кард аз он киштҳо ки дошт ва покиза шуд бълм ӯу хуши гашт ва даҳ як аз ончӣ бирӯяд аз замин бар ҳамаи кас воҷибаст ки ӯро киштҳо ва заръаст андак ва бисёр яъне ки ин даҳ ҳад ки ёд кардем бмртбт аз якдигар бартаранд ва ҳар яке аз онкӣ бартар азуаст пазирндааст бдонкаҳ фурӯтар азуаст диҳанда бошад то ҳар яке аз он ҳадҳо ки андар миёнаанд ҳам диҳанда бошанд ва ҳам стонндаҳи магари он ҳади барин ки ӯ аз амр борӣаст субҳонау таъолӣ диҳандааст бҳқиқт ва стонндаҳ нест ва он фарвардини ҳад ки мстҷибаст стонндаҳ ҳақиқатаст ва диҳанда нест то охири олами дайн монандаи шудааст бовели хеш ва доира гаштааст .
Ва чун баён кардем ки бар ҳар тавонгарӣ воҷибаст даҳ як гузордан гӯйем бар он киштҳо ки об аз осмон хӯрд ва аз ҷӯйҳо даҳ як воҷибаст ва бар онкии об аз дулоб хӯрд бист якеу тоўили онкии об аз осмон хӯрд ва аз ҷӯйҳо мисл ҳудӯданд ки аишонрои таъйиду тоўил ҳар дуаст чун нотиқу асосу эмому ҳуҷҷат ва мисли ончии ним даҳ як воҷиб шавад он ҳудӯдаст ки аишонро аз таъйид баҳра нест чун доъӣу мозўну мстҷибу аишонро тоўиласту нимаи мўидоннду ончии мўидоннд аз ҳудӯди алавӣ хабар диҳанд ва қӯт фиристанд яъне ксоникаҳ таъйид ёфта бошанду соҳиби файз шуда бошанд мари фурӯди ёнрои аздаҳ яке бошанду ончии нимаи мўидоннди мари фурӯд ё наро аз ҳудӯди ҷисмонӣ сухан гӯйанд нимаи мўидоннди андари ҳади тоўили ин бист як бошаду тоўили онкии намоз бар ҳар касе ( ки ) аз грўидгонст воҷибасту зкўаҳ бар тавонгарон воҷибаст ва бар даравишон нест онаст ки намоз кардани хешро пок карданаст ва бар ҳар касе лозимаст бпокии хештани кўшидну зкўаҳ додани пок кардани дигрист ва то касе худ пок набошад касе дигарро натавонади пок кардан ва то касе илм надонад касеро натавонади илми омухтани пас намозкунандагон мисланд бар ҳамаи уммату зкўаҳ диҳандагон мисланд бар ҳудӯди дайн .
Андари тоўили хумс
Ва тоўили онкӣ азу пнҷик бояд додан онаст ки аввал ( аз ) ғанимат ки аз кофарон ёфта бошанд пнҷик воҷиб шавад бқўли хдоитъолӣ ки ҳмигўиди қавлаи таъолӣ :у аълмўои анмои ғнмтми ман шайъи ?фони ллаҳи хумсау ллрсўлу лзии алқрбӣу алитомӣу алмсокину ибн алсбил гуфт бидонед ончӣ шумо биёбед аз ғанимати чизеи бдрстикаҳи хдоирост аз он панҷ яку мари пайғамбарроу мари хешовандони пайғамбарроу мари ятемонроу даравишони дармондароу мари мискинонроу фарзандони сиблатро ва аз ганҷи ниҳода ки касе биёбад ва аз кони гавҳари пнҷик бибояд додан марин панҷгонароу хдоитъолии пнҷик падед кардау нахусти хештанро гуфт пас гӯйем ончии хдоитъолии хештанро гуфт расӯли рости андар ҳар замонӣу эмоми рости андар ҳар рӯзгорӣ ки эшон муҳимотгузорон худоанд ва аз онаст ки эмомро аз ғанимати ду баҳра бояд гирифтан ва он расм рафтааст андари лашкарҳо мари солорони лашкарро ки эшон хештанро биҷои эмом ниҳодаанд маънӣ ин онаст ки расӯли худоро ду манзалатаст аз тоўилу танзилу бхўишоўндони мари асосро мехоҳад ки ӯ бадв рӯй хеши нотиқ буд ва ба ятемони мар амомонро хоҳад ки аишонрои андари олами ҷисмонии падар ва модар набошаду парвариши эшон бтоиидаст аз олами алавӣу бмскинони мар ҳҷтонро хоҳад ки бар баёну тоўилу шарҳи эшон дилҳо ва нафасҳои мўмнонро сукӯнасту бФрзнди сиблати мрдоъиро хоҳад ки ӯст андари роҳи худоӣ то гмроҳонро бароа овараду ғанимат аз кофарон ёфта шавад аз моли эшон бомату бзоҳрён брсидаҳасту мўмнонрои ғанимати гашт ва ин панҷ ҳудӯди мар онро гирифтанду дигарро бомат бахшиданд аз муъминон ки эшон зери дастон эшон буданду ганҷ мисласт бар ақли аввал ки ӯ ганҷи хдоист ки ҳмигўидқўлаҳи таъолӣ : ӯ илқии илайҳ канз гуфт кофарон гуфтанд ки чаҳ будӣ ки агар брпиғмбри ганҷи аФгндндӣ агар ӯ пайғамбар будӣ пас тоўили онкӣ ҳар кас ганҷ ёбад аз он панҷ як бибоядаш додан онаст ки онкас ки ӯ ганҷ ёфт нотиқ буд каз ақли кул таъйид ёфт лоҷарами як ҳад бпоӣ кард ки панҷ ҳадро таъйиди азу буд ва он ҳади асос буд ки зер ӯ эмом ӯсту ҳуҷҷату доъӣу мозўну мстҷибу кони гавҳар далеласт бар ҳудӯд алавӣ набинӣ ки ончӣ аз кон берун ояд аз гавҳари онро бибояд полудан ва аз олоиши пок кардан то мардумони мар онро писанданд ҳамчинонкии ончии нотиқ аз ҳудӯди алавии пазируфти мрўро бо лаффози муҳаззаб яъне ороста карда берун оварад ва ба асоси супурду асоси мари онро ( дар ) оташи хотири хеши бгдохт ва мислҳо ва рамзҳо казу бмнзлти олоиш буд иксўкрду бтоўил бомом доду бози эмоми мари онрои дигари бораи бгдохт ва нуқра гардонид то заъифони умматро ки даравишон буданд бстдн осон бошаду ончӣ душвор бошад аз ва ҷудо карду бҳҷт хеш дод ва ҳар ҳаддӣ аз он латофати насиби хеш тасарруф карданд то чун бмстҷиб расед ки ӯ дарвеш буд мари онро бе ҳеҷ кроҳитии бастад ва тамом шуд тоўили зкўаҳ растанӣ биҷӯад хдоитъолӣу ассалом .