Мғнии дилами даври гашт аз шикеб
Самоъии даҳ имшаби марои дили фиреб
Самоъӣ ки чун дил ба гӯш оварад
з биҳушем боз ҳуш оварад
Сухани санҷи ин дарҷи гавҳар нигор
зи дарҷи ин чунин кард гавҳари нисор
Ки чун шаҳи зи машриқи буруни баради рахт
Ба арзи ҷанӯбии броФрохти тахт
Ҳавои ҷаҳони дидаи созанда тар
Замонаи заминро навозанда тар
Чу қорўраҳи субҳи норанҷи буи
Туранҷӣ шуд аз оби ин сабзи ҷӯй
Аз он кўчгаҳ рахт пардохтанд
Сӯии кўчгоҳӣ дигар тохтанд
Намуданд манзили шиносони роҳ
Ки чун шаҳ кунад кӯч аз йени кӯчгоҳ
Диҳӣ бинад ороста чун биҳишт
Саводаши пар аз сабзау обу кишт
Дар ӯ мардумонеи ҳамаи сарпараст
Раҳо карда фармони яздони зи даст
Магари шоҳашон дар паноҳ оварад
Вазони гмрҳии боз роҳ оварад
Чу шаби хӯни хуршед дар ҷом кард
Дар он манзили он шаби шаҳ ором кард
Чу тоўс хуршед бикшод бол
Зар андӯд шуд лоҷувардии ҳилол
Ҷаҳони ҷӯй бар борагии басти рахт
зи фитрок ӯ срброўрдаҳи бахт
Хромндаҳ мерафт бар пушти бўр
Ба гӯри афкании ҳамчуи баҳроми гӯр
Падед омад он сабзау ҷӯйу боғ
Ҷаҳон дар ҷаҳони равшанӣ чун чароғ
Диҳӣ чун биҳиштӣ барафрӯхта
Биҳиштии сифати ҳалаи брдўхтаҳ
Чу шаҳ дар даҳ сарпарастон расед
Диҳӣ дид ва даҳ меҳтар иро надид
Худоӣ на ва даҳ худоёни басӣ
На дар каси дҳое , на дар даҳ касе
Хамӣ ҳар кас аз гули барангехта
зи кунҷиди дарави равғании рехта
Ҷудогона дар равған ҳар хамӣ
Фиканда зи номардумии мардумӣ
Пас сӣ чиҳил рӯз ё бештар
Кашидандӣ аз марди саргаштаи сар
Сиррӣ будӣ аз мағз ва аз паии тиҳӣ
Фурӯмонда бар тани ҳамаи фарбеҳӣ
Нҳодндии он каллаи хушки пеш
Взўи бозҷстндии аҳволи хеш
Қзибӣ задандӣ бар он устихон
Шудандӣ бар он калла фарёд хон
Ки имшаб чаҳ нек ва бад ояд падед
Ҳамон рӯзи фардо чаҳ хоҳад расед
Садое бурун омадӣ аз наҳуфт
Садое ки монанд бошад ба гуфт
Ки фардо чунин бошад аз гарму сард
Чунин нақш дорад ҷаҳон дар навард
Гирифтандӣ он нақшро дар хаёл
Чунин будашон гардиши моҳу сол
Чу донист фармондиҳи чораи соз
Ки таълим деваст аз онгуна роз
Бифармуд то калла ҳо башикананд
Хами равған аз хонаҳо бркннд
Басӣ ҳуҷҷат ангехт райши дуруст
Ки то даврашон кард аз он рои суст
Дар омухташони расми дайнпарвар ӣ
Ҳисоби худоӣу пайғамбарӣ
Бар он қавми соҳиби дилии бргмошт
Ки донад дилӣ чандро пос дошт
Чу шуд кори он кишвари ороста
Раво рӯ шуд аз роҳи бархеста
Ба фаррухи рикобӣу хуррами дилӣ
Бурун ронад аз он шоҳи як манзилӣ
Раҳи анҷомро зери зин ром кард
Чу анҷум дар он раҳ кам ором кард
Раҳеи печ бар печи торику танг
Ҳамаи роҳи пари хору пари хораи санг
Падедор шуд теғи кӯҳии баланд
Ки аз бар шудан буд ҷонро газанд
Пасу пеши он кӯҳро дид шоҳ
Зарурат бирав кард боист роҳ
Буруни баради лашгар бар он теғи кӯҳ
зи ранҷи омадаи теғи дорони сутӯҳ
зи тезӣу сахтӣ ки он санг буд
Сами чорпоён бар он санги суд
Чу шаҳ дид каз санги пӯлоди соӣ
Харошида мешуд сами чорпоӣ
Бифармуд то аз тани гову гӯр
Ба чарми андари оранди сами сутур
Намадҳоу карбосҳои стбр
Бабанданд бар пои пӯёни ҳужабр
Ҳамаи раҳгузарҳо брўбнди пок
зи сангӣ ки пӯянда шуд зу ҳалок
Ба фармони шаҳи роҳ май рўФтнд
Гриўаҳ ба пӯлод ме кӯфтанд
Аз онон ки буданд фарроши роҳ
Танӣ чанд рафтанди наздики шоҳ
Яке мушт санг овареданд пеш
Ки сами сутурон азинаст риш
Ба наъли сутурон дараш ёфтем
Ба сахтяш аз он наъл бартофтем
Басии кўФтимш ба пӯлоди сахт
Нашуд пора , пӯлод шуд лухти лухт
Барон санг зад шоҳи шамшери тез
Набаред ва шамшер шуд рези рез
Ба ҳар ҷавҳарии сохтндши харош
Ба арзиз бархест аз ваии тарош
Чу шаҳ дид кови сангро ос кард
зи барандагии номаш алмос кард
Ҳаме гуфт бо ҳар кас аз ҳар дарӣ
Ки ҳаст ин гиронмоятар ҷавҳарӣ
Бидон то пажӯҳиш сголӣ кунанд
Раҳи хеш аз алмос холӣ кунанд
Намӯданаш ба ҳар санги ҷӯии супурд
Ки то роҳ донад бидон санги барад
Чу афтод дар лашгари ин гуфтугӯӣ
Миёни баст ҳар як бад-ӣни ҷустуҷӯӣ
Басии бози ҷустанди болоу паст
Гиронмояи гавҳар кам омад ба даст
Камар ба камари гирд бар гирди кӯҳ
Яке водӣ ӣӣ буд дарёи шиква
Фаровон дар он водии алмос буд
Ки равшантар аз об дар тос буд
Чу дарё ки гавҳари براردи зи ғор
На дарёии моҳӣ ки дарёии мор
зи морон дар ӯ сад ҳазорон ба ҷӯш
Ки дидаи сети морони гавҳари фуруш ?
Магар зон шуд он раҳи зи морон ба ранҷ
Ки бемор натавон шудӣ сӯии ганҷ
Ҳамон роҳи ганҷинаи душвор буд
Тариқ шудани нопадедор буд
Чу шаҳ дид кони кони алмоси хез
Гузаргоҳ дорад чу алмоси тез
Ҳам аз тарси морони ҳам аз ранҷи роҳ
Касе сӯй водӣ нарафт аз сипоҳ
Назар кард ҳар сӯ чу назора Эй
Бидон то ба даст оварад чора Эй
Уқоби сияҳ бар камарҳои санг
Басӣ дид ҳар як шикорӣ ба чанг
Чу зон сони уқобон паранда дид
Уқобин андешаро сар кашид
Бифармуд коранд мешайъ ҳазор
Набенанд кони фарбеҳи сет ин назод
Гулӯ боз баранд як бораи шан
Кунанд онгаҳ аз икдгри пораи шан
Куҷои кони алмоси бенанди зер
Бар он кон фишонанд як як далер
Ба Фрмонбрӣ зонка фармон бадваст
Аз он гӯсфандон кашиданд пӯст
Куҷои кон алмос бишнохтанд
Аз он гӯшти лухтии биндохтнд
Чу алмос дўсидаҳ шуд бар кабоб
Ба ҷунбиш дар омад з ҳар сӯи уқоб
Кабобу намак ҳар ду бардоштанд
Дар он ғори ҷуз мор нагузоштанд
Ббрднд ва хӯрданд болои кӯҳ
Пас ҳар уқобии давони даҳ гуруҳ
Ҳар алмос каз гӯши афтода буд
Бар шоҳи баради онкии озода буд
Шаҳи алмосҳоро ба ҳам гирд кард
Бадаши обгун буду некӯаши зард
Вази онҷои сӯй пастӣ оварад майл
Фурӯд омад аз кӯҳ чун тунди сайл
Дар он пўиаҳ таъҷил ме сохтанд
Раҳе беқлоўз ҳаме тохтанд
Сутурони зи наъл оташ ангехта
Биҷои хуй аз синаи хӯни рехта
Чу рафтанди як моҳ аз он роҳи пеш
Сами бод поён шуд аз пўиаҳи риш
Ҳам охир ба неруии бахти баланд
Сипоҳ аз гила расту шоҳ аз газанд
Буруни баради шаҳи рахт аз он санглох
Иморат гуҳӣ дид ва ҷое фарох
Дар он заръи гуҳи киштзор ӣ шигарф
Навозиши гирифтаи зи борону барф
зи сабзӣ ватарӣу тобандагӣ
Бар ӯ ҷону дилро шитобандагӣ
зи тороҷи он сабза пай карда гум
Сипанҷи сутурони бегонаи сам
Ҷавонӣ дар он кушта чун ширмст
Бараҳнаи сару пои белӣ ба даст
зи хӯбӣу чолокии пайкари ш
Сазовори тоҷи киёнии сараш
Фурӯзандаи белаш чу заррини калид
Нишони барӯмандӣ аз ваии падед
Гуҳии бели бардошт гоҳе ниҳод
Гуҳии банд май басту гуҳ май кушод
Ҷаҳондор хондаш ба озарм ва гуфт
Ки хуии ту бо хок чун гашти ҷуфт ?
Ҷавонӣу хӯбӣу бедори мағз
з нағзон набояд ба ҷузи кори нағз
На кор ту шуд бел бардоштан
Ба вайронае донае коштан
Бад-ӣни фаррухии гавҳарии тобнок
На фаррух буд ҳам тарозуии хок
Биё то турои подшоҳии даҳум
зи пайкори хокати раҳои даҳум
Ба посухи кишоварзи оҳистаи рой
Чу оварда бади шарти хизмати биҷой
Чунин гуфт к-эии роизи рӯзгор
Ҳамаи тавсанон аз ту омӯзгор
Чунон мон ба ҳар пешаи вари пеша Эй
Ки дар хилқаташ ноед андеша Эй
Биҷузи донаи кории маро кор нест
Ба ман подшоҳӣ сазовор нест
Кишоварзро ҷой бошад дурушт
Чу нармӣ бибинад шавад кўжи пушт
Танам дар дуруштии гирифтаи сети чарм
Ҳалоки дуруштон буд ҷои нарм
Тани сахти кӯ нозанинӣ кунад
Чу самғӣ буд ки ангабинӣ кунад
Хуш омад ҷаҳони ҷӯйро посухаш
Сано гуфт бар гуфтани фаррухаш
Хабар боз пурседаш аз кирдигор
Каз аинсон туро кист парвардгор ?
Ки шуд посдори ту дар хуфту хез ?
Паноҳат куҷо кард бозори тез ?
Киро май парастӣ киро бандае ?
Назар бар кадомин раҳи афкандае ?
Ҷавонмард гуфт эй зи гетии худоӣ
Ба пайғамбарии халқро раҳнамоӣ
Дар он каси дили хеши бастам ки ту
Ҳамон қибларо май пурситам ки ту
Бароранда осмони кабӯд
Нигорандаи кӯҳу саҳро ва равад
Шабу рӯзи пеши ҷаҳони офарин
Нуҳум чанд раҳ рӯй худ бар замин
Бад-ӣни чашму абрӯии ороста
Кзинсон ба ман дод нохоста
Ба дигари карамҳо ки бо ман намӯд
Ки аз ҳар якум ҳаст сдгўнаҳи суд
Сипосаш барам , воҷиб ояд сипос
Бар онкас ки ӯ бошад эзади шинос
Турои комдстӣ ба пайғамбарӣ
Пазируфтам аз роҳи дайни парварӣ
Туро дидаам пештари зин ба хоб
Ба ту зиндаи гаштам чу моҳӣ ба об
Кунун комдии вена хабар шуд аён
Ба хизматгарӣ чун набандам миён ?
Нагӯям ҷаҳон чун туе ноўрид
Ҷаҳони офарин чун туе ноФарид
Ҷаҳонро туе мояи хуррамӣ
зи сад ту дорад ҷаҳони муҳкамӣ
Сикандар барон поки сирати ҷавон
Ки будаш сару сояи хусравон
Сано гуфт ва бар торакаш бӯса дод
Ҳамон номи яздон баров кард ёд
Броростши халъати хусравӣ
Ба дайн худо кард пушташи қавӣ
Дар он марз ва он марғзори фарох
Ки ҳам сурхи гул буд ва ҳам сабзи шох
Шбонрўз ӣ осуд шаҳ бо сипоҳ
Сабк тар шуд аз хастагиҳои роҳ
Чу солори ин ҳафт харвори кӯс
Баровард бонг аз гулӯии хурӯс
Дигар бораи шаҳ рафтан оғоз кард
Дигар раҳи бсичи сафар соз кард
Чу зон мароҳилаи манзилӣ чанд ронад
Ба манзил дигар бори манзили расонад
Фурӯзандаи марзӣ чу равшани биҳишт
Заминҳои ваии ҷумла бегову кишт
Дарахту гулу сабзаи оби равон
Иморати гуҳии дархури хусравон
Ҷузи онаш халали не ки нои кушта буд
Заминӣ ба обӣ дар оғишта буд
Бипурсед кин марзро ном чист
Сару сарвари ин бар ва бум кист ?
Кишоварзу гови оҳану гови кӯ ?
Куҷо дар чунин даҳ кунад гови ҳў ?
Яке аз муқӣмони он заръи гоҳ
Чунин гуфт баъд аз замини бӯси шоҳ
Ки ақсои ин даҳ гушояндаи марз
Ҳаволӣ басӣ дорад аз баҳри варз
Дар ӯ ҳар чаҳ корӣ ба ҳангоми хеш
Яке зу ҳазор оварад балки беш
Валикини з бедод ёбад газанд
Нагардад кас аз дахл ӯ баҳраи манд
Агар дод будӣу довари басӣ
Даҳ обод будӣ ва дар даҳ касе
Ба инсоф ва дод оради ин хок бар
Табоҳии пазиради зи бидодгар
Чу аз дахл ӯ гардад инсоф кам
Бисӯзад зи гармии бпўсди зи нам
Ба як ҷӯ ки дар молаши оранди майл
Ҷӯу гандумашро баради боду сайл
Сабк манҷаниқаст бозуӣ ӯ
Ки гардад ба як ҷӯи тарозуӣ ӯ
Чу хусрав хабар ёфт кони хоку об
зи бедод бидодгар шуд хароб
Дарави садӣ аз адл бунёд кард
Ҳамон номаши Искандар обод кард
Ба ободяш дод маншури хеш
Ки ҳар кас диҳад ҳақи муздури хеш
Диҳад ҳар касе моли худро закот
Ба тороҷи шан кас наёрад барот
Дар ӯ раҳ набояд барот оварӣ
Ҳазор офарин бар чунон доварӣ