Сари файласуфони Юнони гуруҳ
Ҷавоҳири чунин орад аз кони кӯҳ
Ки чун як раҳи он шоҳи гетии навард
зи гардиш ба гардун баровард гирд
Ба Юнон замин омад аз роҳи давр
Ватани гоҳи пешинаро дод нур
Зромши сӯй дониш оварад рой
Пажӯҳиш гарӣ кард бо раҳнамоӣ
Димоғи фалакро ба андешаи сифт
Дар бастагӣҳо кушод аз наҳуфт
Суханро нишони ҷуст бар раҳбарӣ
зи юнонӣу паҳлавӣу дарӣ
Аз он порсии дафтари хусравон
Ки бар ёд будаш чу оби равон
зи дигари забонҳои ҳар марзу бум
Чаҳ аз ҷинси Юнон чаҳ аз ҷинси рӯм
Бифармуд то файласуфони ҳама
Кунанд он чаҳ дониш буд тарҷума
з ҳар дар бадонаши дарии дркшид
Вази он ҷумла дрёӣӣ омад падед
Садаф чун з ҳар гавҳарии гашти пар
Падед омад аз рӯми дарёӣ дар
Нахустин тарозӣ ки баст аз қиёс
Китобӣаст кон ҳаст гетии шинос
Дигар дафтари рамзи рӯҳонӣон
Казу зинда монанди Юнонён
Ҳамон сафари Искандарии коҳили рӯм
Бадв нарм карданд оҳан чу мум
Хабар ёфтанд аз раҳи кину меҳр
Ки дар ҳафт гунбад чаҳ дорад сипеҳр
Кунун зон садафҳои гавҳар фишон
Буруни з антёхс набинӣ нишон
Чунин чанд нўбоўаҳи ақлу рой
Падед омад аз шоҳи кишвари гушой
Бидон кордонӣу корогҳӣ
Чу бинишаст бар тахти шоҳаншаҳӣ
Ишорат чунон шуд зи тахти баланд
Ки доност наздики мо арҷманд
Наҷуед касе бар касе бартарӣ
Магар каз тариқи ҳунари парварӣ
Заҳри пойгоҳӣ ки воло буд
Ҳунармандро пояи боло буд
Қарор ончунон шуд ки наздики шоҳ
Бадонаш буд мардро пойгоҳ
Чу давлат ба дониш равон кард маҳд
Маони сӯй дониш намуданд ҷаҳд
Ҳамаи рух ба дониш барафрӯхтанд
зи фарзонагон дониш омухтанд
зи фарҳанги он шоҳи дониши писанд
Шуд овози Юнон ба дониши баланд
Кунун кони навоҳии варақ дар навишт
Замони гашт ва зу ном дониш нагашт
Сари навбатӣ гарчи бар чархи баст
Ба тоътгҳш буд доим нишаст
Нҳонхонаҳ Эй доштӣ аз адим
Бирав ҳеҷ бандӣ на аз зрўи сим
Яке харгаҳ аз шӯшаи сурхи бед
Дар он харгаҳи афшондаи хоки сипед
Дилаш чун шудӣ сайри азин домгоҳ
Дар он харгаҳ оварадӣ оромгоҳ
Наҳодӣ кулоҳи киёнии зи сар
Ба хизматгарии чусти бастии камар
Задӣ рӯй бар рӯй он хоки пок
Баровардӣ аз дили дамии дарднок
зи рафтаи сипосии броростӣ
Ба ояндаи ҳам ёреи хостӣ
Ҳар он фатҳ коқболш оварад пеш
зи фазл худо дид нзҷҳди хеш
Дуои карданаши байн чаҳ дар парда буд
Ҳамоно ки шоҳӣ дуо карда буд
Дуо коед аз роҳи олӯдагӣ
Наёрад магари мағзи полудагӣ
Чу софӣ буд марди мақсӯди хоҳ
Дуо зуд ёбад ба мақсӯди роҳ
Сикандар ки он подшоҳӣ гирифт
Ҷаҳонро бад-ӣни нек роҳӣ гирифт
На зон ғофилон буд каз равад ва май
Бадви некро брнагиранд пай
Ба кас бар ҷӯй ҷавр нагузоштӣ
Ҷаҳонро ба мизон нигаҳ доштӣ
Агар пераи зан буд вагар Тифли хирад
Гуҳ дод хоҳии бадви роҳи барад
Бад-ӣни ростӣ буд паймон ӯ
Ки шуд ҳафт кишвар ба фармон ӯ
Ба тадбири кори огаҳони дами кушод
зи кори огаҳии кори олами кушод
Вагар на яке тарки рӯмии кулоҳ
Ба ҳинд ва ба чин кӣ задӣ боргоҳ
Шунидам ки ҳар ҷо ки ронадӣ чу кӯҳ
Набӯдӣ дараш холӣ аз шаш гуруҳ
зи пӯлоди хоёни шамшери зан
Камари баста будӣ ҳазор анҷуман
зи афсунгарон чанд ҷодӯии чуст
Каз эшон шудӣ банди Њорути суст
Забони аўронӣ ки вақти шитоб
Кличаҳи рабудандӣ аз офтоб
Ҳакямони борӣки байн беш аз он
Ки рнҷонми андешаи хеш аз он
зи перони зоҳиди басии неки мард
Ки дар шаб дъоӣӣ тавонанд кард
Ба пайғамбарон низ будаш паноҳ
Вазин ҷумла холӣ набӯдаш сипоҳ
Чу кории гиреҳи пеш боз омадӣ
Ба мушкили кушодан ниёз омадӣ
зи шаш кавкабаи сафи броростӣ
з ҳар кавкабии ёреи хостӣ
Ба андозаи ҷаҳди худ ҳар касе
Дар он кор ёрӣ намӯдӣ басӣ
Ба чандини рақибони ёригараш
Кушода шудӣ он гиреҳи брдрш
Ба тадбири перон бисёр сол
Ба дастурии ахтари неки фол
Чу зини гӯнаи тадбир соз омадӣ
Ду асбаи ғараз пишбоз омадӣ
Куҷо душманӣ ёфтӣ сахт кӯш
Ки печидӣ аз сахт кӯшяш гӯш
Ба пайғоми аввали зари андохтӣ
Ба зари кори худро чу зари сохтӣ
Агар душмани зари бадии душманаш
Ба оҳан шудӣ кор чун оҳанаш
Гар оҳан набӯдӣ бар он дар калид
Ба афсунгарон чора кардӣ падед
Гар афсунгар аз чораи сртоФтӣ
Ба марди забони дон фараҷ ёфтӣ
Чу захми забон ҳам набӯдӣ ба банд
зи рой ҳакямон шудӣ баҳраи манд
зи чораи ҳаким ар ҳаросон шудӣ
Ба зуҳду дуои сахтӣ осон шудӣ
Гар аз зоҳидӣ будӣ он кор беш
Ба пайғамбарони барадии он кори пеш
Вагар зини ҳама беш будӣ шумор
Ба эзади пноҳидии анҷоми кор
Паноҳандаи бахти бедор ӯ
Шудӣ ёр ӯ сохтӣ кор ӯ
з ҳар ибра кандар шумор омадаш
Намӯдори ибрат ба кор омадаш
зи базми тараби тоби шуғли шикор
Надидӣ ба бозича дар ҳеҷ кор
Яке рӯз май хӯрдан оғоз кард
Дар хуррамӣ бар ҷаҳон боз кард
Бромш нишастанд ромишгарон
Кашиданд базмии карон то карон
Сарояндае буд дар базми шоҳ
Ки шаҳро дарав беш будӣ нигоҳ
Вшии ҷома Эй доштӣ ҳафт ранг
Чу гули торўпўдши баровардаи танг
Тамошои он ҷомаи нағзи боф
Дили шоҳро дода бар ваии тавоф
Бар он ҷома чун гули афрӯхта
зи карбоси хоми остари дӯхта
Худованди он ҷомаи нағзи кор
Гарони ҷома зу то басии рӯзгор
зи баси захмаи дӯду тороҷи гирд
Вшии пӯшро ҷома шуд солхўрд
Чу хандид бар якдигари торўпўд
Сроиндаҳро охир омад сурӯд
Куҳани ҷомаро додсозӣ дигар
Вшӣ зер кард остари брзбр
Чу дар чашм шоҳ омад он ранги зишт
Бадв гуфт кӣ мудаббири бдсршт
Чаро пурҳи сурхи гули рехтӣ
Бухори муғелон дар овехтӣ
Ҳарират чаро гашти бртни пилос
Чаҳ дории шабаҳи пеши гавҳари шинос
Замин бӯса дод он сарояндаи мард
Бҷону сршоаҳ савганд хӯрд
Ки ин ҷома буд онкӣ буд аз нахуст
зи бумаши дигаргуна нақшӣ нараст
Ҷуз он нест каз ту амал карда ам
Дарунро ба берун бадал карда ам
Халқ буд берун наҳафтум зи шоҳ
Халқ тар шудам чун дарун ёфт роҳ
Шаҳ аз посухи марди дастони сарой
Форуманд саргаштаи лухтии биҷой
Аз он пас ки халқон ӯ тоза кард
Ба халқаши карам беш аз андоза кард
з гиря бипечед ва дар гиря гуфт
Ки пӯшида ба рози мо дар наҳуфт
Гар аз рози мо бар гушойанд банд
Бигирад ҷаҳон дар ҷаҳони буии ганд
Чу аз нақши дебои рӯмии тароз
Сари айба зинсон гушойанд боз
Ба ар мо дарин миҷмари нуқраи пӯш
Чу авд сияҳ барнадорем ҷӯш
Ки хубон ба хокистари авду бед
Кунанд аз сари хандаи дандони сифед