Биёи соқии он роҳати ангези рӯҳ
Бидиҳ то сабӯҳӣ кунам дар сабӯҳ
Сабӯҳӣ ки бар об кавсар кунам
Ҳалоли сет агар то ба маҳшар кунам
Ҷаҳон дар баду нек парвардан аст
Басии неку бадҳоаш дар гардан аст
Шабу рӯз аз ин пардаи нилгун
Басии бозии чобуки оради бурун
Гар ояд зи ман бозӣ ӣӣ дилпазир
Ҳам аз бозии чархи гардандаи гир
зи найранги ин пардаи дайри сол
Хаёлӣ шудам чун набозам хаёл ? !
Бар онам ки ин парда холӣ кунам
Дарин пардаи ҷодӯ хаёлӣ кунам
Хаёлии барангезам аз пайкар ӣ
Ки норади чунон ҳеҷ бозигар ӣ
Нахуст ончунон кардам оғоз ӯ
Ки сӯз оварад нағмаи соз ӯ
Чунон гуфтам аз ҳар чаҳ дидам шигифт
Ки дили роҳ бовар шудаш барграфт
Ҳисобӣ ки буд аз хиради даври даст
Суханро накардам бар ӯ пои баст
Пароканда аз ҳар дарии дона Эй
Броростм чун санами хона Эй
Банно ба асосии ниҳодами нахуст
Ки девори он хона бошад дуруст
Ба тақдиму таъхир бар ман мгир
Ки набӯд гзорндаҳро зи он гзир
Дар артнги ин нақш чинӣ паранд
Қалам нест бар Монии нақши банд
Чу мекардам ин достонро бсич
Сухани рости рӯ буду раҳи печи печ
Асарҳои он шоҳи офоқи гирд
Надидам нигорида дар як навард
Суханҳо ки чун ганҷи огндаҳ буд
Ба ҳар насахтӣ дар пароканда буд
з ҳар нусхаи бардоштами моя ҳо
Бирав бастам аз назми пероя ҳо
Зиёдати зи таърих ҳои навай
Яҳӯдӣу насронӣу паҳлавӣ
Гузидам з ҳар номае нағз ӯ
з ҳар пӯст пардохтам мағз ӯ
Забон дар забон ганҷ пардохтам
Аз он ҷумлаи сари ҷумлае сохтам
з ҳар як забони ҳаркии огаҳ буд
Забонаши зи биғораҳи кӯтаҳ буд
Дар он парда каз ростӣ ёфтам
Суханро сар зулф бартофтам
Вагар рости хоҳии суханҳои рост
Нишоед дар ороиши назми хост
Гар ороиши назм аз ӯ кам кунам
Ба кам мояи байташ фароҳам кунам
Ҳама карда шоҳи гетии хиром
Дарин як варақи коғази орми тамом
Сикандар ки шоҳи ҷаҳони гирд буд
Ба кори сафари тӯшаи пурвирд буд
Ҷаҳонро ҳамаи чори ҳади гашт ва дид
Ки бе чори ҳад малик натавон харид
Ба ҳар тахт гоҳе ки биниҳод пай
Нигаҳдошти ойини шоҳон кӣ
Ба ҷузи расми зардушти оташи параст
Надоди он дигар расмҳоро зи даст
Нахустин кас ӯ шуд ки зевари ниҳод
Ба рӯми андаруни сикка бар зари ниҳод
Ба фармон ӯ заргари чираи даст
Тлиҳои зар бар сари нуқраи баст
Хиради номаҳоро зи лафзи дарӣ
Ба Юнон забон кард кисват гарӣ
Ҳамон навбати пос дар субҳу шом
зи навбати гуҳ ӯ баровард ном
Ба ойӣна шуд халқро раҳнамӯн
з торикӣ оварад ҷавҳари бурун
Задуд аз ҷаҳони шӯриши занг ро
зи дорои ситади тоҷу авранг ро
зи савдои ҳиндӯи зи сафрои рӯс
Фурушаст олам чу байти алърўс
Шуд ойӣнаи чинёни рой ӯ
Сари тахти Кайхусравии ҷой ӯ
Чу умраш варақ ронад бар бист сол
Ба шоҳаншаҳӣ бар дуҳул зад дўол
Дуюми раҳ ки бар бист афзуди ҳафт
Ба пайғамбарӣ рахт барбаст ва рафт
Аз он рӯз кӯшад ба пайғамбарӣ
Нбштнди таърихи Искандарӣ
Чу бар дайни ҳақ дониш омӯз гашт
Чу давлат бар офоқи пирӯзи гашт
Басӣ ҳуҷҷат ангехт бар дайни пок
Иморат басӣ кард бар рӯй хок
Ба ҳар гардишии гирди паргори даҳр
Банно кард чандини гиронмояи шаҳр
зи Ҳиндӯстон то ба ақсои рӯм
Барангехти шаҳрӣ ба ҳар марзу бум
Ҳам ӯ дод зевари Самарқанд ро
Самарқанди неи кони чунон чанд ро
Банно кард шаҳрӣ чу шаҳр ҳарӣ
Каз онон кунад шаҳр кардани карӣ
Дару банди аввал ки дарбанд ёфт
Ба шарти хирад зон хирадманд ёфт
з булғор бигузар ки аз кор ӯст
Ба ногоҳ аслаши бен ғор ӯст
Ҳамон сади ёҷўҷ азу шуд баланд
Ки басти ончунон кӯҳ то кӯҳи банд
Ҷузи ин низ бисёр бунёд кард
Казин беш натавон аз ӯ ёд кард
Чу азм омад он пайкари пок ро
Ки бахшиш кунад пайкари хок ро
Салибии хаттӣ дар ҷаҳон баркашид
Аз он пеш ки ояд салибии падед
Бидон чори гӯшаи хати атласӣ
Барангехти андозаи ҳандасӣ
Яке навбатии чори ҳад бар фарохат
Ки бар на фалаки панҷ навбат навохт
Ба қутби шимолии яке мехи ӯй
Ба арзи ҷанӯбӣ дигар бехи ӯй
Танобии азин сӯй машриқ кашид
Танобӣ дигар зу ба мағриб расед
Бад-ӣни тӯлу арзи андарин коргоҳ
Киро буд дигари чунон боргоҳ ?
Чу азми ҷаҳони гаштан оғоз кард
Ба ришта задани риштаҳо соз кард
зи фарсанг ва аз майл ва аз марҳала
Ба дастии заминро накардӣ яла
Масоҳат гарон дошт андозаи гир
Бар он шуғл багумошта сад дабир
Расани бастаи андозаи пайдо шуда
Мақодӣри манзили ҳувайдо шуда
зи хушкӣ ба ҳар ҷо ки зад боргоҳ
зи манзил ба манзили бпимўди роҳ
Вагар роҳ бар рӯй дарёаш буд
Тариқи масоҳати муҳайёаш буд
Ду киштӣ ба ҳам боз пайваста дошт
Миёни ду киштии расан баста дошт
Якеро ба лнгргаҳ хеш монад
Якеро ба қадари расан пеш ронад
Дигар бораи ин бастаро пой дод
Шитобандаро дар сукӯн ҷой дод
Гуҳи онро гуҳи инро расани тохтӣ
Хатари байн , казин сони расани бохтӣ
Бад-ӣни гӯнаи мсоҳи манзили шинос
зи соҳил ба соҳил гирифтӣ қиёс
Ҷаҳонро ки аз ғам ба роҳат кашид
Бад-ӣни ҳандаса дар масоҳат кашид
Заминро ки чанд сету раҳ то куҷост
Тарозуии тадбир ӯ кард рост
Ҳамон рубъи маскӯн азу шуд падед
Бидон маскан аз мо ки донад расед ? !
Ба ҳар марз ва ҳар бум ков ронад Рахш
Аз ободии он бумро дод бахш
Ҳамаи чора Эй кард дар кӯҳу дашт
Чу марг омад аз марги бечораи гашт
зи таърихи он хусрави тоҷдор
Ба кор омад инаст ки омад ба кор
Ҷузи ин ҳар чаҳ дар хораши оради қалам
Сабк санге бошад аз беш ва кам
Чу назми гузориш буд роҳи гир
Ғалат кард раҳ буд ногузир
Марои кор бо нағзи гуфтор ӣ аст
Ҳамаи кори ман худ ғалат корӣ аст
Балӣ ҳар чаҳ нобовараш ёфтам
зи тамкин ӯ рӯй бар тофтам
Гузориш чунон кардамаш дар замир
Ки хонандагонро буд дилпазир
Басӣ дар шигифтии намӯдани тавоф
Аннани суханро кашад дар газоф
Вагар бе шигифтии гузории сухан
Надорад навай номаҳои куҳан
Суханро ба андозае дори пос
Ки бовари тавон карданаш дар қиёс
Сухангар чу гавҳари براردи фурӯғ
Чу нобовар уфтад намояди дурӯғ
Дурӯғӣ ки монанда бошад ба рост
Ба аз ростӣ каз дурустӣ ҷудост
Низомӣ сабк бош , ёрон шуданд
Ту монадӣу ғам , ғмгсорон шуданд
Сикандари шаҳи ҳафт кишвар намонад
Намонад касе чун Сикандар намонад
Махӯр май ба танҳо бар ин тарафи ҷӯй
Ҳарифони пешинаро бози ҷӯй
Гар оянд ҳозир май ?ути нӯши бод
Вагар не , ҳисобати фаромӯши бод