Биёи соқии он хӯни рангини руз
ДроФкн ба мағзам чу оташи бхз
Меӣ каз худами пой лғзӣ диҳад
Чу субҳами димоғи ду мағзӣ диҳад
Куҷо будӣ эй давлати неки аҳд
Ба даргоҳи Меҳдии фурӯди ори маҳд
Чу ое ба даргоҳи Меҳдии фурӯд
Ба маҳди мановар зи Меҳдии дуруд
Турои давлат аз баҳр он хонд бахт
Ки ороиши тоҷӣу зеби тахт
Бутаст одамиро рухи афрӯхта
Ҷаҳони ҷомае чун ту нодӯхта
Баноми эзади оростаи пайкарӣ
з ҳар гавҳари оростаи гавҳарӣ
Бадасти ту шояд Аннанро супурд
зи ту поймардии зи мо дастбурд
Нишони даҳ марои кӯйу бозори ту
Ки то донам омад талабкори ту
Чунонам намояд ки аз ҳар диёр
Надории дарии ҷуз дар шаҳриёр
Бҳрҷо ки ҳастӣ камар баста ам
Ба хизматгарӣ бо ту пайваста ам
Азин ҷом гуфт он худованди ҳуш
Зиҳии давлати марди гавҳари фуруш
Балӣ кин чунин гавҳари санги баст
Ба давлати тавон оўридни бадаст
Сикандар ки бо ройу тадбир буд
Ба неруии давлати ҷаҳонгир буд
Агар давлаташи номадии раҳнамоӣ
Нсўдии сари хасмро зери пой
Гзорндаҳи донои давлати параст
Ба паргори давлати чунин нақши баст
Ки чун шуд сари тоҷи дорои ниҳон
Ба Искандар афтод малики ҷаҳон
Ҳамаи ганҷи дорои зи нав то куҳан
Ки онро на сар буд пайдо на бен
Ба ганҷина шоҳ пардохтанд
зи дарё ба дарё дар андохтанд
Сариру саропардау тоҷу тахт
На чндонкаҳ онро тавонанд сахт
Ҷавоҳир на чндонкаҳи онрои дабир
Биорад дар ангушт ё дар замир
Тибқҳои булӯр ва хонҳои лаъл
ТроиФи кашонро бФрсўди наъл
Ҳамон тозии асбон бо зини зар
Хтоӣии ғуломони заррини камар
Наварди мулӯкона беш аз шумор
Шутури бори заррина беш аз ҳазор
Силаҳу салбро қиёсӣ набӯд
Пазирндаро зу сипосӣ набӯд
Дигар чизҳоӣӣ ки бошад ғариб
Ваз ӯ махзан хос ёбад насиб
Чунон ганҷӣ аз симу зари халос
Ба меҳр ҷаҳондор карданд хос
Ҷаҳондор аз он ганҷи андӯхта
Чу ганҷӣ шуд аз гавҳари афрӯхта
Ба гавҳар фурӯзад дили тираи фом
Магари шаби чароғаши азинсти ном
Чу торик шояд шудани сӯии ганҷ
Ки ганҷ ояд аз рўшноӣӣ ба ранҷ
Чаро рӯй онкас ки шуд ганҷ ёб
з шодӣ барафрӯхт чун офтоб
Ту хокии ?герати ганҷ бояд равост
Ки бе хостаи хокро кас нахост
Фурӯзанда мард шуд хоста
Казу корҳо гардад ороста
Зари он миваи заъфарон рез шуд
Ки чун заъфарони шодӣ ангез шуд
Сиёҳони мағриб ки зангии Фшнд
Ба сафрои он заъфарон дилхушанд
Сикандар чу дид он ҳамаи кони ганҷ
Ки дар дасташ афтод бе дастранҷ
Парастандагон дар хеш ро
Ҳамон муҳташамроу дарвеш ро
Аз он ганҷ ороста дод баҳр
Бидоду диҳиши гашти солори даҳр
Ба гардон Эрон фиристод кас
Казин дар нагардад касе бози пас
Ба даргоҳи мо яксара сар наед
Ҳалоки сари хеш бар дар наед
Биҷои шумо ҳар яке бе сипос
Навозишгарӣ ҳо равад бе қиёс
Бузургони Эрон фароҳам шуданд
Вази ин доварии сахт хуррам шуданд
Хабар доштанд аз дили шаҳриёр
Ки ҳаст ӯ ба савганду аҳди устувор
Ҳамаи ҳам гуруҳа ба роҳ омаданд
Сӯии анҷумангоҳ шоҳ омаданд
Бидон омадани шодмони гашти шоҳ
Аз он паҳлавонони лашкари паноҳ
Ҷудогона бо ҳар яке аҳди баст
Ки дар поя кас наёрад шикаст
Дар ганҷ бикшод бар ҳар касе
Хазина басӣ доду гавҳари басӣ
Ҳамон кор ҳар кас падедор кард
Бидон хуфтагони бахт бедор кард
Бидод ончӣ дар пештар будашон
Ду чандон дигар дар афзудашон
Чу эрониёни ан диҳиш ёфтанд
Сар аз чанбар саркашӣ тофтанд
Ниҳоданд сар бар замини як замон
Каллаи гӯшаи бурданд бар осмон
Гирифтанд бар шаҳриёри офарин
Ки ёри ту бодои сипеҳри барин
Сари тахти ҷамшеди ҷои ту бод
Сарири сарони хоки пои ту бод
Куҳан рафту шоҳи нави мо тўӣӣ
На хусрав ки Кайхусрави мо тўӣӣ
Напечад касе гардан аз рои ту
Сари моу поӣингаҳи пои ту
Чу шаҳ дид казро ҳи фархундагӣ
Бар эрониён фарз шуд бандагӣ
Дар он анҷумангоҳи анҷуми шиква
Ки ҷамъ омад аз ҳафт кишвари гуруҳ
Бифармуд то теғ ва лухт оваранд
Ду хўнризро пеш тахт оваранд
Ду сарҳанги гардани броФрохтаҳ
Ҳамоил ба гардан дар андохта
Ба сарҳангӣ аз хӯнашон гул кунанд
Расани ҳалқашонро ҳамоил кунанд
Нахусти ончӣ аз ганҷ зар гуфта буд
Расониди чндонкаҳи пзрФтаҳ буд
Чу нақд пазируфта оварад пеш
Бурун омад аз ӯҳдаи аҳди хеш
Бифармуд то хор кардандашон
Расан карда бар дор кардандашон
Мунодии баромад ба гирди сиёҳ
Ки инаст подоши хўнризи шоҳ
Касе кини ситами хезад аз ном ӯ
Бад-ӣн рӯз бошад саранҷом ӯ
Нбхшўди ҳаргизи худованди ҳаш
Бар он банда кӯшад худованди каш
Назораи кунони шаҳрӣу лашгарӣ
Бар инсофу озарми Искандарӣ
Бар он расму роҳ офарин хон шуданд
Ҷаҳони ҷӯйро банда фармон шуданд
Нишаста ҷаҳони ҷӯй бо бхрдон
Аз он доираи давр чашм бидон
Ду равияи смотини ороста
Ншинндгони ҷумлаи бархеста
Камари бастагон бо камарҳои чуст
Камар дар камар гуфтӣ аз ҳалқа раст
Сиёсати гиреҳи баста бар дасту пой
з ҳар пайкарии мондаи нақшии биҷой
Чу деворӣ аз сӯрати ороста
Ҷасади мондау рӯҳи бархеста
Сикандари ҷаҳондори дорои шикан
Барафрӯхт чун шамъ аз он анҷуман
Пас онгоҳ бо ҳар гиронмоя Эй
Сухан гуфт бар қадар ҳар поя Эй
Навои зодаи зангаро бози ҷуст
Талаб карду зангор аз ойӣнаи шаст
Бипурсед к-эии пери соли озмоӣ
Фиканда сарати соя бар пушти пой
Басии солҳо дар ҷаҳони зистӣ
зи кори ҷаҳон бе хабари нестӣ
Чу дидӣ ки дорои ҷФопишаҳи гашт
Гуноҳӣ на бо ман бади андешаи гашт
Аз он ҷо ки роз ҷаҳон доштӣ
Насиҳат чаро зу ниҳон доштӣ
Чу орад касеро ҷавонӣ ба ҷӯш
Гунаҳ пер дорад ки монад хамӯш
Ниўшндаҳ аз гармии шоҳи рӯм
Ба равған забонӣ барафрӯхт мум
Камоне бророст аз пушти гўж
Пай ва устихон гашта ҳам ранг туз
Силаҳи сухани басту таркиши кушод
зи ҷаъбаи камони тири Ораши кушод
Нахустин саноӣ ҷаҳондор гуфт
Ки бодои ҷаҳондор бо коми ҷуфт
Анӯшаи маниши боди дорои даҳр
зи нӯшин ҷаҳони бод бисёр баҳр
Сарсабзаш аз шодии афрохта
Сари хасм дар поиш андохта
Басӣ панд гуфт ин ҷаҳони дидаи пер
Нашуд дар дили кӣнаи вари ҷои гир
Басии шамъи равшан ки дӯдӣ надошт
Намудем ба доро ва судӣ надошт
Чу бахши Сикандар буд тахту ҷом
зи доро чаҳ ояд ба ҷузи кори хом
Чу гардун кунад гарданиро баланд
Ба гардани фарозон дар оради каманд
Ба Ҳиндӯстони перӣ аз хар фитод
Падари мурдаеро ба чини гови зод
Куҷо гардад аз сайли ҷўӣии хароб
Биҷавӣ дигар кас дар афзоед об
Турои пои давлат фурӯ шуд ба ганҷ
з бе давлатӣҳои душман маранҷ
Ҷавонӣу шоҳӣу озода Эй
Ҳамон ба ки бо равад ва бо бода Эй
Ба ком аз ҷавонӣ туоне расед
Чу перӣ расад гӯша бояд гузид
Ба перояи сари гунбади лоҷувард
Ба заҳҳоку ҷамшеди байн то чаҳ кард
Ҷаҳони подшо чун шавад дайри сол
Парастандаро зу бигирад малол
Дигар когҳӣ дорад аз мағзу пӯст
Шиносади бад аз неку душмани зи дӯст
Азу дар дил ҳар кас ояд ҳарос
Чу бенанд кӯ ҳаст мардуми шинос
Ба афкандаши чора созӣ кунанд
Взўи даъвӣ бениёзӣ кунанд
Нўиро ба шоҳӣ бароранд кӯс
Ки бар вай тавонанд кардани фусӯс
Аз ин рӯй Кайхусраву киқбод
Ба перии зи шоҳӣ накардани ёд
Ҷаҳон бар дигар шоҳи бгзоштнд
Раҳи кӯҳ Албурз бардоштанд
Ба пӯшидан ва хӯрдани неки баҳр
Шуданд эмин аз хӯрдани теғу заҳр
Чу шаҳ дид кони ёдгори каён
Хабар дорад аз кори суду зиён
Ба неку бад корзораш раҳаст
Набарди озмоист ва кор огаҳаст
Бипурсед кон чист дар корзор
Ки аз баҳр пирӯзӣ ояд ба кор
Сипаҳро чаҳ тадбир дорад биҷой
Чаҳ сахтӣ кунад мардро сусти пой
Нбрдозмои ҷаҳон дида гуфт
Ки пирӯзии он паҳлавони рости ҷуфт
Ки дар лашкар чун ту шоҳӣ буд
БФри ту як тани сипоҳӣ буд
Чу фармон чунинаст кини хоки суст
зи баҳри ту садии براردи дуруст
Шунидам зи ҷанги озмоёни пеш
Ки аз зӯри тани Зуҳраи мард беш
Длиристи ҳанҷори лашгари кашӣ
Сарафкандагӣ нест дар саркашӣ
Ба ҳангоми лашкар бар оростан
з лашгар набояд мадад хостан
Сабурии зи худхоҳу фатҳ аз худоӣ
Ки лашгари бад-ӣн ҳар ду монад биҷой
Чу пирӯз бошӣ машав дар ситез
Макун баста бар хасми роҳи гурез
Гуҳи ноумедии бҷон боз кӯш
Ки мардонаро кас намолед гӯш
зи фолӣ ки бар фатҳи ёбии нахуст
Дилӣ бояд аз тарси душмани дуруст
Чунин гуфт рустами фаромарз ро
Ки машкан дил ва башикан Албурз ро
Ҳамин гуфт бо баҳмани Исфандиёр
Ки гар нашиканӣ башиканӣ корзор
Шикастӣ казу хӯн ба хоро расед
Ҳам аз дил шикастан ба доро расед
Шикаста дил омад ба майдони фароз
Вале Кебек бишикаст бо ҷираи боз
Чу дар давлаташ дил фурӯзӣ набӯд
зи кори ту ҷузи хок рӯзӣ набӯд
Дигар бора кардаш Сикандари савол
Ки эй меҳрбони пери деринаи сол
Шунидам ки рустами савори далер
Ба танҳо такопуӣ кардӣ чу шер
Куҷо ӯ ба танҳо задӣ бар сипоҳ
Гурези аўФтодӣ дарон размгоҳ
Ғариб оядам каз яке теғи тез
Чигуна расад лашгариро гурез
Ба посух чунин гуфт пери куҳан
Ки гарданда бошад забон дар сухан
Чунон буд пархоши рустами дуруст
Ки лашгари кашонро фикандӣ нахуст
Чу лашгари каши афтодаи гаштӣ ба теғ
Гирифтандӣ аз бими лашгари гриғ
Касе кӯ ба танҳо сипоҳии шикаст
Бад-ӣн чора шуд бар адуи чираи даст
Вагарна нагунҷад ки дар корзор
Гурезади яке лашгар аз як савор
Дигар бора гуфташ ба ман гӯии роз
Ки бозуии баҳман чаро шуд дароз
Чаро кишти баҳмани фаромарз ро
Ба хӯн ғарқа кард он бару брз ро
Чаро мӯбадонаш надоданд панд
Казон хонадон давр дорад газанд
Чунин дод посухи ҷаҳони дидаи мард
Ки баҳман бидон аждҳоӣӣ ки кард
Саранҷом кошФтаҳ шуд роҳ ӯ
Дам аждаҳо шуд ватангоҳ ӯ
Чу зад даҳра бар паҳливонии дарахт
Шуд аз хонаи давлаташи тоҷу тахт
Ки дидӣ ки ӯ пой дар хӯни фишурд
Казон хӯни саранҷоми кайфари набард
Сикандар билразед азон ёд кард
Чу барг хазон ларзад аз боди сард
зи хӯни хори дорои ҳросндаҳи гашт
Ки осон нишоед барин пули гузашт
Дигар бораи дархости кони ҳӯшманд
Дар дарҷи гавҳари кушояди зи банд
Фурӯ гуяд аз гардиши рӯзгор
Ҷаҳони ҷӯйро ончӣ ояд бакор
Пас аз офарини пери бедори бахт
Чунин гуфт бо соҳиби тоҷу тахт
Ки малики ҷаҳон гарчи фаррух бутаст
Мазан дасти сахти андарин шохи суст
зи таърихи нав то ба аҳди куҳан
Ки монад ки бо мо бигӯед сухан
Куҷои рустаму золу симурғу сом
Фаридуни фарҳангу ҷамшеди ҷом
Замин хӯрд ва то хӯрдашон дайр нест
Ҳанузаш з хӯрдани шикам сайр нест
Гузаштанд ва мо низ ҳам бигузарем
Ки чун муҳраи ҳам ақд якдигарем
Мазан панҷ навбати дарин чори тоқ
Ки бешшдраҳ нест ин на равоқ
Ҷаҳон чун ту дорӣ ҷаҳондор бош
Чу хуфтанд хасмони ту бедор бош
Сар аз олами трсгории брор
Битарс аз касе кўншди трсгор
Раҳо кун раҳеи кон зиён оварад
Раҳи бади халал дар гумон оварад
Крои бошгўнаҳ буд перҳан
Ба ҳоҷат буд бозгаштан ба тан
Ту зон раҳ ки шуд божгўнаҳи навард
Бихоҳ аз худои ҳоҷату бози гирд
Чаҳ бандии дили худ дар он малику мол
Ки ҳасташ камии ранҷу бешӣу бол
Ба дониши туро раҳнамӯн карда анд
Ки моли турои ҳукм хӯн карда анд
Биринҷади глўӣӣ ки бехӯн буд
Хафа гардад аз хунаши афзӯн буд
Ҳарон мол коед дарин дастгоҳ
Барон хуфтаи дони тунди Марии сиёҳ
Ситудон ин тоқи ороста
Сутунӣ тиҳӣ дорад аз хоста
Чу дар тоқи ин сафа хоҳем хуфт
Чаҳ бояд шудан бо сияҳи мори ҷуфт
Дил аз банди беҳуда озод кун
Ситамгар на Эй дод кун дод кун
зи бедоди доро ба ар бигузарӣ
Гар ӯ буд дорои ту Искандарӣ
Бибин то чаҳ дид ӯ зи кишти ҷаҳон
Ту низ он макун то на бинии ҳамон
Чаҳ кардӣ бибин то ҷаҳон ёфтӣ
Аз он кун ки иқбол азон ёфтӣ
Шаҳ аз посухи пери фартути сол
Гирифт он суханро муборак ба фол
зи хизмат кашӣ карду бнўохтш
Басии ганҷи зари пешкаши сохташ
Бузургони Эрони зи фарҳанг ӯ
Тарозу ниҳоданд бо санг ӯ
Шитобандагон аз дар боргоҳ
Ситоиш гирифтанд бар базми шоҳ
Казин боргаҳгар чароғӣ нишаст
Фурӯзанда хуршедӣ омад ба даст
зи могар шабӣ рафт рӯзӣ расед
Гулӣ рафт ва гулшан фурӯзӣ расед
Ҷӯии зари зи ҷӯяндае рӯй тофт
Фурӯ диду зари ҷуст ва ганҷина ёфт
зи дарёи дилии шоҳи дарёи шиква
Навозиш басӣ кард бо он гуруҳ
Чу диданди шаҳро раияти навоз
зи бедод доро гушойанд роз
Ки то давр ӯ буд дар гарму сард
Кас аз пеша хештан барнахурад
зи халқи он чунон баради пайванд ро
Ки саги вои наёбади худованд ро
Ба некони дроўихтаҳи бадсигол
Касеро амонат на бар хӯну мол
Тазаллуми кунони рафтаи зини марзу бум
Мурувват ба Юнону мардӣ ба рӯм
Касеро ки наздик ӯ санг буд
зи чандини сипоҳи он ду сарҳанг буд
Чу бади гавҳаронро қавӣ кард даст
Ҷаҳони байн ки чун гавҳарашро шикаст
Сарири бузургон ба хирадони супурд
Бибин то саранҷом чун гашти хирад
На бас доварӣ бошад он сусти рой
Ки сахтии расонад ба халқи худоӣ
Гиронмоягонро дароради шикаст
Фурӯмоягонро кунад чираи даст
На хусрав шуд он кас ки хас парвараст
Хасии дигар ва хусравӣ дигараст
Намонда дарин малики бахшоишӣ
На дар шаҳр ва дар шаҳрии осоишӣ
Харошида аз кӣнаҳо сина ҳо
Шудаи исмат аз қуфли ганҷина ҳо
Харобӣ даромад баҳри пеша Эй
Бтар зин куҷо бошад андеша Эй
Ки пешаи вар аз пеша бигурехтаст
Ба кор дигар каси дроўихтст
Биёбонён паҳливонӣ кунанд
Малики зодагон дштбонӣ кунанд
Кишоварзи шуғли сипаҳ соз кард
Сипоҳии кишоварзӣ оғоз кард
Ҷаҳонро намонад иморати басӣ
Чу аз шуғл худ бугзарад ҳар касе
Агар пеши азин додгари хуфта буд
Ҳамон ахтари гетии ошуфта буд
Кунун додгар ҳаст фирӯзманд
Азингўнаҳи бедод то чанд чанд
Ҳросндаҳ шуд зини сухани шаҳриёр
Мунодии барангехти андари диёр
Ки ҳар пешаи вари пеша худ кунад
Ҷузи ин гарчи некӣ кунад бад кунад
Кишоварз бар гови бандади лбод
зи гови оҳан ва гов ҷӯяд мурод
Сипоҳӣ ба ойини худ раҳи барад
Ҳамон шаҳрӣ аз шуғл худ нагзарад
Нагирад касе ҷузи паии кори хеш
Ҳамон пешаи аслии орад ба пеш
зи пешаи гурезандаро бози ҷуст
Бидон пеша додаш ки буд аз нахуст
Амалҳои ҳар кас падедор кард
Ҳамаи кори олам сазовор кард
Ҷаҳонро зи вайронии аҳди пеш
Ба ободӣ оварад дар аҳди хеш
Ҷаҳон дошт бар давлати хеши рост
Ҷаҳони доштани зираконро сазост