Ва азон ҷумлаи ҳайбат ва инсаст . Ҳайбату инси бартар аз қабзу баст буд чунонкии қабзи бартари дараҷаи хавф буду басти бартар аз манзалат раҷоасту ҳайбати бартар аз қабзасту инси тамомтар аз баст ,у ҳақи ҳайбати ғайбат буд ва ҳар ҳоӣби ғоӣб буд пас андари ҳайбат мутафовит бошанд чунонк андари ғайбати фарқ буд миёни эшон ,у ҳақи инси ҳушёрӣ буд баҳақу ҳамаи мстأнсон ҳушёр бошанду миёни ҳушёрони фарқ буд барҳасби онки андари шурби миёни эшон фарқ бӯда ва гуфтаанд камтарини маҳал инс онаст кӣ агар соҳиб ӯро андари дӯзахи андари оре инс бирав тира нагардад .

Ҷунайд гуяд сиррӣ гуфт банда бҷоӣӣ расад кӣ агар шамшерӣ ё тирӣ бар рӯй ӯ занӣ хабар надорад ва азон чизеи андари дили ман буд то онгоҳ ки ошкоро шуд маро ки чунонаст кӣ ӯ гуфт .

Мақотил ъкӣ гуяд андари наздик шблӣ шудаму бмнқоши гӯшт аз абрӯии хеш бар мекунад гуфтам ё Сайидии хештанро чунин ҳаме кунӣу ранҷи он бо дил ман мегардад гуфт он ҳақиқатаст кӣ маро зоҳир шудасту тоқат ӯ намедораму ранҷӣ бар хештани ҳамеи нуҳуми магар аз ман пӯшида гардад ва намегардаду маро бо ӯ тоқат нест . Ва ҳоли ҳайбату инс агарчӣ бузургаст аҳли ҳақиқат нақз шимуранд барои онки бандаро андари вай тағайюрасту аҳли тамкини ҳоли эшон аз тағайюр бар гузашта бошад ва эшон маҳв бошанд андари вуҷӯди айн , аишонро на ҳайбат буд ва на инс ва на илм ва на ҳис .

Ва ҳикоятӣ маърӯфаст аз Абӯсаиди хроз ки гуфт андари бодияи роҳ гум кардам ва ҳаме гуфтам . Шеър :

Атиаҳи Флои адрии ман алтиаҳи мноно

Сӯии моиқўли анноси фӣу фии ҷинсӣ

Атиаҳи алии ҷини алблод ва инсҳо

?фони лмоҷдшхсои атиаҳи алии нафасӣ

Маънии ин он буд кӣ гуяд такаббур кунам ва надонам аз кибр кӣ ман худ кӣми магари онки мардумон ҳаме гӯйанд аз ман , кибри орм бар париёну одамиён ва агар касе наёбам ки кибри орм , бар хештани кибри орм ин накибр бмънӣ фахраст .

Ҳотифӣ овоз дод ва гуфт . Шеър :

Аёмни ирии алосбоби аъло вуҷӯда

Ва тФрҳи болтиаҳи алднӣу болонс

Флўкнти мноҳли алўҷўди ҳқиқаҳ

Лғбти ани алокўони волърши волкрсӣ

Ва канти балои ҳоли маъаи аллоҳи воқФо

Тсони ани алтзи кори ллҷни волонс

Банда ки азин ҳолати бргзрд бавуҷуд расад .