Қоли аллоҳи таъолии разии аллоҳи анҳуам врзўои анҳу .

Ҷобрбн Абдуллоҳ гуяд разии аллоҳи анҳу ки пайғомбар гуфт слии аллоҳи алайҳи вслми аҳли биҳишти андари ҷойгоҳҳои хеш бошанд , аз ногоҳ нурӣ падедор ояд аишонро бар дар биҳишти србрдорнд , худовандро субҳонаи втъолии бенанд ки гуяд ё аҳли биҳишт ҳоҷат хоҳед аз ман гӯйанд ёрб хушнӯдии ту хоҳем аз мо , ҳақи субҳона втъолӣ гуяд хушнӯдӣ манаст ки шуморо дар биҳишт фурӯд овардааст ,у каромати ман шуморо рӯзӣ бӯдааст , ҳоҷат хоҳед гӯйанд ёрб аз ту зиёдати азин хоҳеми наҷибҳо биоранд аз ёқӯти сурхи маҳори эшон зумурради сабзи брншиннд ва ҳар гомӣ аз он ӯ чандон буд ки чашм ӯ бибинад худованди субҳона втъолӣ бифармоед ки дарахтон ки бар эшон мива буду ҳурон биёянд гӯйанд нҳни алхолдоти Флонмўту нҳни алноъмоти Флои нбؤс , азўоҷи қавми муъминин киром . Мо онем ки ҳаргиз намирем ва ҷавононем ки ҳаргиз пер нигарадем , мо ҷуфти мؤмноним ва кӯҳҳо бенанд аз машки сипед бод меояд ва он машк бар эшон нисор ҳаме кунаду онрои бод мсираҳ хонанд , барин ҷамалат ҳаме оянд то ббҳшти адан ва он қасаба биҳиштаст Фриштгон гӯйанд ёрб қавм омаданд , худованди субҳона втъолӣ гуяд марҳабои болсодқини марҳабои болтоӣъини ҳиҷобҳо аз пеши чашмҳои эшон баргиранд бхдоўнд таъолӣ нигаранд , аз нури худованди таъолӣ чунон гирданд ки якдигарро набенанд пас аишонро гӯйанд бо кӯшкҳо шавед игдигрро бенанд , пайғомбар гуяд слии аллоҳи алайҳ вслм инаст қавли худои таъолӣ , нзлои ман ғафури раҳим .

Ва хилофаст миёни Ироқёну хуросонёни андари ризо ки ризо аз аҳволаст ё аз мақомот .

Хуросонён гӯйанд ризо аз ҷумлаи мақомот буд ва ин ниҳоят таваккуласту маънии ин боз он ояд ки бандаи бксбу ҳиялат бадв расад .

Ва Ироқён гӯйанд ризо аз ҷумла аҳволасту бандаро андарин касб набӯд балки андари дил фурӯд ояд чун ҳолҳои дигару мумкин буд миён ҳар ду забони ҷамъ кардан гӯйанд бдоити ризои мктсб буд бандаро ва он аз мақомотасту ниҳояти вай аз ҷумлаи аҳвол буд ва мктсб нест .

Ва сухан бисёр гуфтаанд андари ризоу ҳаркас аз ҳоли хешу шурби хеш хабар додаанд ва чунонк дар иборат мухталифанд дар шурбу насиб мутафовитанд . Аммо шарти илм ки азон чора нест розии бхдоӣ , он буд ки бар тақдири худоӣ эътироз накунад .

Устод Абӯали гуфтӣ ризо на онаст ки бало набинад ва надонад , ризои он буд ки бар ҳукму қазо эътироз накунад .

Ва бдонк бар банда воҷибаст ризо додани бқзо ки амр кардаанд брзои бадв , барои онк на ҳарчӣ бар банда қазо кардаанд воҷиб аст бирав ризо додан бидон чун маъсиятҳо ки қазост ва меҳнатҳои мусулмонон аз ҳаргуна .

Перон гуфтаанд бузургтарин мақомӣ мақом ризост яъне ҳаркиро брзо гиромӣ карданд ӯро бтрҳиби тмомтрӣу тақрйви бартарин гиромӣ карданд .

Ъбдолўоҳдбн зайд гуяд , ризои бузургтарин мақомҳоасту биҳишт дунёаст .

Ва бдонки банда аз худои розии натавонад буд магари пас аз онкии худои таъолӣ аз вай розӣ бошад зеро ки худоӣ гуфт разии аллоҳи анҳуам врзўои анҳу .

Аз устоди эмоми Абӯалии раҳма аллоҳ шунидам гуфт шогирдии фарои устод хеш гуфт банда донад ки худоӣ аз ӯ розӣ аст гуфт на . Шогирд гуфт донад устод гуфт чун донад гуфт чун дили хешро аз худоӣ розӣ ёбам донам ки худоӣ аз ман розӣ аст гуфт аҳсант ё ғулом .

Гӯйанд Мӯсои алайҳ ассалом гуфт роҳ намой марои бакорӣ ки чун ман он бикунам , аз ман розӣ гардӣ гуфт ё Мӯсои тоқати надории Мӯсо бсҷўд афтод тазаррӯъ кард , худои таъолӣ ваҳй фиристод ба вай ки эй писари умрони ризои ман аз ту андар онаст ки ту ризои диҳии бқзоءи ман .

Абусулаймон дороне гуяд чун аз шаҳавот берун ояд ӯ розӣ бошад .

Нсрободӣ гуяд ҳар ки хоҳад ки бмҳл ризо бирасад бигӯ ончии ризоӣ худоӣ даронаст барадаст гир .

Мҳмдбн хафиф гуяд ризо бар ду қисмат буд ризо буд бадву ризо буд азуу ризои бадви он буд ки андари тадбир буду ризои азуи андари ончӣ қазо кунад .

Устод Абӯали гуфт раҳмаи аллоҳи алайҳи роҳи соликони дарозтар буд ва он роҳ риёзатасту роҳи хоссагони нздиктрсти валикини саъбтар буд ва он онаст ки амали ту брзо буду ризои бқзо .

Рӯем гуяд ризои он буд ки агар дӯзах бар дасти рости вай бдоштаҳ бошанд нагӯяд ки бҷонби чап май бояд .

Абубакр тоҳир гуяд , ризои берун кардан кроҳитаст аз дил то андари дили ҷуз шодӣ набошад .

Воситӣ гуяд ҳарчанд туоне ризоро корфармоӣ , мабош то ризои туро кор фармоед ки маҳҷӯби гардӣ аз лаззот ӯу руят ӯ аз ҳақиқати ончӣ мутолиа кунад ва андарин сухан ки воситӣ гуфт хатарӣ азимасту андарон танбеҳӣаст қавмро магар аз баҳри онки наздики эшон ором гирифтани боҳўоли ҳиҷоб буд аз гардонандаи аҳвол чун аз ризо лиззат ёфту бадали роҳат ризо ёфт аз шуҳуди ҳақи маҳҷӯби гашт .

Ҳам воситӣ гуяд нигари блзти тоъату ҳаловати он ғарра нашӯй ки он заҳр қотиласт .

Писар хафиф гуяд ризо ором диласт бҳкмҳоӣ ӯ , мувофиқати дили бончаҳ ӯ бипасандад ва ихтиёр кунад .

Робиъаро пурседанд ки бандаи розӣ кӣ бошад гуфт онгоҳ ки аз меҳнат шод шавад ҳамчунонк аз неъмат .

Гӯйанд шблӣ гуфт пеши ҷунайди лоҳўли влоқўаҳи алои биллоҳ . Ҷунайд гуфт ин гуфтори танг дилӣ бошаду танги дилӣ аз дасти бдоштни ризо буд бқзо .

Абусулаймон гуяд ризо онаст ки аз худоӣ биҳишт нахоҳӣ ва аз дӯзахи паноҳи нҷўӣӣ .

Зўолнўн гуяд се чиз аз аломати ризо буд , дасти бдоштни ихтиёри пеш аз қазо ва ноёфтан талхии пас аз қазо ва ёфтан муҳаббати андари вақти бало .

Ҳусайни бен алии ъалиҳумо ассаломро гуфтанд Абӯзар ҳаме гуяд ки дарвеширо дўстр дорам аз тавонгарӣу бемориро дўстр дорам аз тан дурустӣ гуфт худои таъолӣ бар Абӯзар раҳмат кунод ман ҳаме гӯям ҳар ки таваккул бар никўӣии ихтиёр худоӣ кунад ӯро бар ихтиёри худои ихтиёрӣ дигар набӯд .

Фзил ъёз гуяд ки башар ҳоФӣ гуфт ризои фозилтар аз зуҳди андари дунё аз онки розиро ҳеҷ орзӯ накунад бар манзалати хеш .

Абўъсмонро пурседанд аз қавли пайғомбари слии аллоҳи алайҳи вслми асأлки алрзои баъд алқзо гуфт зеро ки ризои пеш аз қазои азм буд бар ризоу ризои пас аз қазои ризои он буд .

Абусулаймон гуяд мехоҳам ки тарафӣ аз ризо бидонам то агар маро дар оташ кунад бидон розӣ бошам ё на .

АбуАмр димишқӣ гуяд ризо бардоштан ҷазаъ буд андар ҳар ҳоле ки бошад .

Ҷунайд гуяд ризои ихтиёр аз миён бардоштан буд .

Ибн ато гуяд ризо нигаристан буд бадали бончаҳи андари азали худованди таъолии бандаро ихтиёр карда бошад ва он дасти бдоштн хашмаст .

Рӯем гуяд ризои истиқболи қазо буд бшодӣ .

Ҷрирӣ гуяд ҳар ки бидӯни андозаи хеш ризо диҳад худоӣ ӯро баркашад бартар аз ончӣ тамаъ дорад .

Аббоси бен Абдулмуталлиби разии аллоҳ анҳу гуяд пайғомбари слии аллоҳи алайҳ вслм гуфт ҳар ки таъм имон бичишед бхдоӣии худоӣ ризо диҳад .

Умри хитоб нома навишт бобӯи Мӯсои ашъарӣ ки ҳамаи чизҳо андар ризоаст агар туоне розӣ бош воло сабр кун .

Утба алғлом гӯйанд шабӣ то рӯз ҳаме гуфт агар маро азоб кунӣ туро дӯст дорам , ва агар бар ман раҳмат кунӣ туро дӯст дорам .

АбуУсмон ҳирӣ гуяд чиҳил соласт то дар ҳар ҳол ки марои худоӣ бар он бдоштст кроҳит надоштаам ва аз он ҳоли марои бадӣгарии набард ки ман онро кора бӯдаам .

Аз устоди Абӯалии дқоқи раҳма аллоҳ шунидам ки гуфт худовандӣ бар банда хашм гирифту бандаи шафиъон фаро карду подшоҳ ӯро афв кард банда бигирист шафиъ гуфт ин гиристан чарост ки туро афв кард , ин худованд гуфт ӯ рзоءи ман ҳамеи талабад ва ӯро бидон роҳ нест бад-ӣни сабаб ҳаме гиряд ки аз вай розӣ шуд .