Илм боласт мурғи ҷонат ро
Бар сипеҳр ӯ баради равонат ро
Илми дилро ба ҷой ҷон бошад
Сар беилм бадгумон бошад
Дил бе илми чашм бе нураст
Марди нодони з мардумӣ давраст
Илми илм бар барин боло
То бирав чун илми шӯии воло
Мабар аз пои илму дониши пай
То ба қиўм дар рисӣ ва ба ҳӣ
Илм ақласту нафаси илми худоӣ
Беш азин бихўдӣ макун ба худ ой
Зончаҳ бар ҷони набшат дар бўтот
Шох илмасту миваи маълӯмот
Нест оби ҳаёти ҷузи дониш
Нест боби наҷоти ҷузи дониш
Ҳар ки ин об хӯрд боқӣ монад
Чашм ӯ дар ҷамол соқӣ монад
Мадад рӯҳ кун ба донишу дайн
То шӯй ҳамнишин рӯҳи амин
Дайн ба дониши баланд ном шавад
Дайн бо илм кӣ тамом шавад ?
Нур илмасту илми партави ақл
Равшанаст ин сухан чаҳ ҳоҷати нақл ?
Илм дорӣ машав ба роҳи залил
Илми баси роҳро чароғу далел
Чун чароғу далел ва пурсидан
Ҳаст , дар шаб чарост тарсид ?
Илм нурасту ҷаҳли торикӣ
Илми роҳати барад ба борикӣ
Донишаст оби зиндагонии мард
Хунаки он коб зиндагонӣ хӯрд !
Дар паии кашфи ин ва он рафтан
Ҷуз ба дониши куҷои тавон рафтан ?
Нафас бешааст ва гар бизӣ шераш
Ақли бозуу илми шамшераш
Илми худро макун зи ақли ҷудо
То бадоне ки кист ақлу худо ?
Тан ба дониш сиришта бояд кард
Дил ба дониши фиришта бояд кард
Илм рӯй туро ба роҳи орад
Бо чароғат ба пешгоҳи орад
Илм агар қолбист вар ҷонӣаст
Ҳар чаҳ донеи ту ба зи нодонист
Тан бирўҳ чист ? муштии гирд
Рӯҳ беилм чист ? бодии сард
Ҷаҳл хобасту илми бедорӣ
Зон наоне вазин падедорӣ
Ҷони донандагар чаҳ дмсозст
Бо бадан бар фалак ба парвозаст
Рози чарху фалаки бад-ӣни даврӣ
На ҳам аз илм ёфт машҳурӣ ?
Илм киштӣ кунад бар оби равон
Вонкаҳ киштӣ кунад ба илми тавон
Чун ту бо илми ошнои гаштӣ
Бигузарӣ зоб низ бе киштӣ
Саги донои зи гови нодон ба
Ба ҳунар дар гузашти шаҳр аз даҳ
Шавад аз ҷаҳли марди коҳилу суст
Дониш ӯро далер созаду чуст
Гардиши қуббаи чунин пуркор
На ба илмаст , пас ба чист ? биор
Ин ҳамаи кору ҳарфату пеша
На ҳам аз донишасту андеша ?
Ҷаҳлу кӯряти сар ба чоҳ кашад
Илму бинандагӣ ба моҳ кашад
Дил шавадгар ба илми бинанда
Роҳ ҷӯяд ба офаринанда
Чун ба илмаши яқин дуруст шавад
Дар амали номдор ва чуст шавад
Мард бе илми ҷуфти ғами беҳтар
Дег бегӯшт бе кулами беҳтар
Ҷӯши ҷоҳил чу оташу хошок
Бар дамад , лек зуд гардад хок
Илми девона бехалал набӯд
Зонка девонаро амал набӯд
Уламои рости ртбтӣ дар ҷоҳ
Ки нагардад ба растхези табоҳ
Илмро дузди баради натавонад
Ба аҷал низ марди натавонад
На ба майли замон хароб шавад
На ба сайли замин дар об шавад
Ҷавҳари илми ҳамчу зар бошад
Ки чу шуд куҳнаи тоза тар бошад
Нафасро илм мстФод кунад
Илми азин бештар чаҳ дод кунад ?
Ончӣ дар илм беш мебояд
Дониши зот хеш мебояд