Шайхи алосФёи шайхи Фариди аддӣни Муҳамад ва Абӯтолиб кунят он ҷаноб буду ҷаноби шайхи мҷдолдини Бағдодӣ ки аз хулафои шайхи наҷми аддӣн куброаст вайро тарбият фармуд . Ҷаноби шайх аз акобри ин табақааст ва дар улувва ҳоли ваии касро маҷол сухан нест . Комаи қоли алмўлўӣ :

Ҳафт шаҳри ишқро аттори гашт

Мо ҳамон андари хами як кӯча ем

Шайхи Маҳмӯди шабистарӣ ба тақрибӣ дар гулшан фармоед :

назм

Маро аз шоирии худ ор ноед

Ки дар сад қарн чун аттор ноед

Ва то напиндорӣ ки ин ду бузург на суханӣ бетаҳқиқ гуфтаанд . Зеро ки шайхи Фридолдини Муҳамад ба ибтидо монанди обои муаззами худ соҳиби сирват ва макунату ҷомеъи фазоъилу ҳовии хсоӣл ва дар ҳикмати илоҳӣу табиӣ беназиру ҳамтоу аттори хонаҳои Найшобӯри ҳамагии мутаъаллиқ ба ҷаноб шайх бӯда ва худ дар дўохонаҳи хоссаи ҳамаи рӯзаи беморонро муолиҷа май фармӯдау ағлабро даво аз дўохонаҳ худ медодау устоди шайх дар ин илму амали шайхи мҷдолдини Бағдодии ҳакими хоссаи хоразми шоҳи қутби аддӣн Муҳамад бӯдау баъд аз фароғат аз муъолиҷоти шайх ба назми маснавӣот май пардохта . Чунонкӣ дар китоб хсрўномаҳ мефармоед :

Мусӣбати номаи кондўаҳ ниҳон аст

Илоҳии номаи косрор аён аст

Ба дорухона кардам ҳар ду оғоз

Чаҳ гӯям зуди рустами зин ва он боз

Ба дорухонаи панҷсад шахс буданд

Ки дар ҳар рӯз набзам ме намуданд

Миёни он ҳама гуфт ва шунидам

Суханро ба аз ин рӯе надидам

Мусӣбати номаи зод раҳравон аст

Илоҳии номаи ганҷ хусравон аст

Ҷаҳони маърифат асрорномаҳ аст

Биҳишти аҳли дил мхторномаҳ аст

Мақомоти туюри мо чунон аст

Ки мурғи ишқро миъроҷ ҷон аст

Чу хсрўномаҳро тарзӣ аҷиб аст

зи тарз ӯ киу ма бо насиб аст

Касе кӯ чун маниро айб ҷӯй аст

Ҳаме гуяд ки ӯ бсёргўӣ аст

٭٭٭

Ончӣ аз ҳолоти ҷаноби шайхи ғайримаърӯф буд ба абёт ӯ исбот кардем ттмаҳи аҳволоти ҷаноби шайх дар кутуби мутадовилаи мؤолФу мухолифи мстўру сабаби тарку таҷреди он ҷаноб машҳураст . Вилодати он ҷаноб дар санаи 540у шаҳодаташ дар санаи 618 дар дасти туркӣ дар фитнаи Чингизӣ ба саодати шаҳодат фоиз шуд ва он тарки пас аз итилоъ тоӣб шуд ва дар сари мазори муҷовир буд , то риҳлат намӯд . Ашъори ҳақоиқи осори ҷаноби шайхи зиёда аз садҳазораст . Гӯйанд кутуби шайхи яксаду чаҳордаҳ ҷилдаст . Асомии баъзе азмснўёту кутуби он ҷаноб ки фақир зиёрат намӯда , бад-ӣн мӯҷибаст , асрорномаҳ , мантиқи алтир , илоҳии нома , ҷавҳари зот , тазкираи алоўлё , ҳилоҷи нома , мазҳари алъҷоиб , васлати нома , лисони алғиб , аштрномаҳ , мхторномаҳ , мифтоҳи алфутуҳ , мусӣбати нома , гули вхсрўи мавсӯм ба хсрўномаҳ , девони қасоиду ғазалиёт ва ба ғайри ин кутуб , кутуб мутаъаддида дорад ки ҳануз мутолиа нашудааст . Бо вуҷӯди инки ғолиби ашъори худро дар ғалабаи ҳол фармӯдааст , ашъор некӯ дорад . Алҳақ суханаши тозӣонаи аҳл сулӯкаст . Тимноу тбркои бархе аз ашъори он ҷаноб дар ин китоби мустатоб қаламӣ шуд :

мнқсоӣдаҳ

Субҳони холиқӣ ки сафоташи зи кибриё

Бар хок аҷз мефиканд ақли анбёء

Гар сад ҳазор қарни ҳамаи халқи коинот

Фикрат кунанд дар сифати иззати худо

Охир ба аҷз мӯътариф оянд кӣ илоҳ

Дониста шуд ки ҳеҷ надонистаем мо

Ҷое ки офтоб битобад зи авҷи ъз

Саргаштагӣаст маслиҳати зарра дар ҳаво

Ва онҷо ки баҳр номутаноҳӣаст мавҷи зан

Шояд ки шабнамӣ накунад қасди ошно

Ақлӣ ки май баради қадаҳӣ дар дилаши зи даст

Чун оварад ба маърифати кирдигори по

Бар арши зарраи зарраи худованд мстўӣ аст

Чаҳ зарра дар асфал ва чаҳ арш дар ъло

Дар ҷанби ҳақ на зарра буд зоҳир ва на арш

Пиндор ҳастӣ ту , туро карда мубтало

эй аз фанои маҳз ба дидори омада

Андари қабои маҳз куҷо монадат бақо

Хоҳӣ ки дар бақои ҳақиқии рисӣ ба кул

Аз ҳастӣ маҷозии худ шӯ ба кули фано

Ва ?лаи аизои фии алмаъориф

Вақт кӯчаст алрҳил эй дили азин ҷои хароб

То зи ҳазрати сӯии ҷонат арҷъӣ ояд хитоб

Гар чунон гардии ҷудо аз худ ки бояд шуд ҷудо

Зарра Эй гардад ба пеши нури ҷонати офтоб

Ту чунон доне ки ҳастӣ бо бузургони ҳам Аннан

Бош то зини ҷои фонии пои оре дар рикоб

Такя бар тоъат макун зеро ки дар охири нафас

Ҳечкасро нест огоҳӣ ки чун ёбад моб

Мо ҳамаи ноогҳими обод бар ҷон касе

Каз сар ноогаҳӣ нагузашт зини дайри хароб

٭٭٭

Бргзр эй дили ғофил ки ҷаҳон даргузар аст

Худ ҳамаи корҷҳони ранҷи дил ва дардисар аст

Хоксорӣ ки ба хорӣ ба ҷаҳон нанигарад ӯ

Бар сараши хок ки аз хоки басӣ хортар аст

Ҷумлаи зери замингар ба ҳақиқат нигарӣ

Шикани турраи мишкӣну лаб чун шукр аст

Шуд биногваши ту аз пунбаи кафани пӯши вҳнўз

Пунбаи ғифлату пиндор ба гӯши ту дар аст

Чун ҳеҷ ҷой нест ки аўнист ҷумла ӯст

Чун ҷумла ӯст кистӣ охири ту бенаво

٭٭٭

Ту нестӣу баста пиндор ҳастӣ Эй

Пиндор ҳастӣ ту , туро карда мубтало

٭٭٭

Андари ниҳоди булъаҷабати ҳафт дӯзах аст

Аз роҳи панҷ ҳиси ту фурӯбанди ҳафт дар

Пас бар сироти шаръ равон карда гӯши дор

Зеро ки ҳаст зери сироти оташи сқр

Гар марди роҳи байн шудае айби каси мубин

Аз зоғи чашми байну зи товуси дами нигар

эй аҳли хоки ин чаҳ хамӯшӣаст чанд изоин

Моро зи ҳол хеш кунед андакии хабар

Вела аизои фии алҳқоӣқ

Чашм бигушо ки ҷилваи дидор

Мутаҷаллӣаст аз дару девор

Нҳни ақрби илайҳ омада аст

Даври афтодае ту аз пиндор

Аҳадаст ва агар ту бишуморӣ

Воҳидяти расонадат ба ҳазор

Ба ҳамин дидаи бенгарӣ зоҳир

Сӯрати хешро ба сӯрати ёр

Ҳар ки ӣнҷо надид маҳрӯм аст

Дар қиёмати зи лиззати дидор

Ано Лайлӣ бигӯ агар мардӣ

Варна чун аблаҳони сиррӣ май хор

Гар бимирии ту пештари зи аҷал

Накунад дар ту тиру хнҷркор

Дар шариъат буд ҳар ончии ҳалол

Дар тариқати ҳамон буд мурдор

Чун ҳақиқат ниқоб баргирад

Ҳар ду як гардад эй накӯи кирдор

Ин бут ар башиканӣ чу иброҳӣм

Гар дар оташ рӯй шавад гулзор

Ҳарки ӯ сар диҳад зиҳии сармаст

Ҳарки ӯ сари баради зиҳии айёр

Аз барои ғариби худ , худ гашт

Ҷилва дар қад ва дар қадами рафтор

Тоб дар зулфу васма бар абрӯ

Серума дар чашму ғоза бар рухсор

Ранг дар обу об дар ёқӯт

Буи дар машку машк дар тотор

Қуми бознии вқмбозни аллоҳ

Ҳар ду як нағма омад аз лаби ёр

Ҳарки аз вай назд аноолҳқи сар

ӯ буд аз ҷамоати куффор

Рӯзаи ҳифз диласт аз хатарот

Пас буд бо мушоҳидаи ифтор

Ҳаҷ чаҳ бошад зи худ сФркрдн

Ба куҷои ҷониби бдоити кор

Ғусл чаҳ буд ба вартаи тавҳид

Ғӯта хӯрдан бар омадан ба канор

Баъди таҷред боядат тФрид

Яъне аз охират шудани безор

Ваҳй чаҳ буд ҳар ончӣ дар дили ту

Сар занад аз натоиҷи асрор

Ҷони ман вақтро ғанимати дон

То абўолўқт хондат ҳушёр

Вела аизои фии алмўоҷид

Гарчи бисёре расани бозӣ фикрат карда ам

Беш азин чизе намедонам ки сар дар чанбарам

Гар бигӯям ончӣ аз андеша дар ҷон ман аст

ё чу ман ҳайрони Бамоне ё надории боварам

٭٭٭

эй рӯй дар кашида ба бозори омада

Халқии бад-ӣни тилисми гирифтори омада

Ғайри ту ҳарчӣ ҳаст сароб ва намоиш аст

Конҷо на андакаст ва на бисёр омада

Онҷои ҳулӯли куфр буд иттиҳоди ҳам

Кин ваҳдатаст лек ба такрори омада

Як айни муттафиқ ки ҷуз ӯ зарра Эй набӯд

Чун гашти зоҳири ин ҳамаи анвори омада

Гар ҳар ду кун мавҷ бароранд сад ҳазор

Ҷумла якеаст лек ба садбори омада

эй зоҳири ту ошиқу маъшӯқи ботинат

Маъшӯқро ки дидаи талабкори омада

Бо ин ҳамаи ситораи асрор чун фалак

Сар гаштагӣ насибаи аттори омада

٭٭٭

Гар сухан бар вифқи илм ҳар суханвар гӯямӣ

Шак набошадгар сухан бо халқ камтар гӯямӣ

Кӯ касе каз ваҳми пои ақли бартар май наад

То сухан бо ӯ басӣ аз арш бартар гӯямӣ

Кӯ касе кӯ дар миёни зиндагӣ икраҳ бамурд

То миёни зндгиш аз сар маҳшар гӯямӣ

Кӯи яке ғаввоси шери андеша бисёр дон

То аҷоибҳои ин дарёӣ гавҳар гӯямӣ

Кӯи Сикандари ҳикматии донишпажӯҳу ташнаи дил

То сифоти обу Хизру ҳавз кавсар гӯямӣ

٭٭٭

Ало эй Юсуфи қудсии бро аз чоҳи зулмоне

Ба Мисри олами ҷони шӯ ки марди олами ҷонӣ

Ҳазорон чашм май бояд ки бркори ту хӯн гиряд

Ту худ гӯи бодурузаи ъмрҳмчўни гул чаҳ хандонӣ

Бар он мураккаби магари худро ба мақсади афкании зоинҷо

Ки мураккаб чун Фрўгирди ту бе мураккаби форумоне

Тродрроаҳи як як дам чўмъроҷӣаст сӯии ҳақ

зи як як пояи бртрмии гзрчндон ки битавонӣ

Гирифтам дар биҳишт нася натавонӣ расӣдан ту

Вале худро азин дӯзах ки нақди тести бурҳонӣ

Агар хоҳӣ ки ту бе ту ҳамеи чизе ба кафи оре

Туе ин парда дар роҳи ту бўки ин пардаи бадароне

Ту чун дарбанди сдчизии худоро банда чун гардӣ

Ки тўдрбнд ҳар чизе ки ҳастӣ бандаи онӣ

Гирифтори омада дар сад бало бо ин ҳамаи душман

На як ҳамдарди соҳиби дил на як ҳамрози раббонӣ

Ба гирди ин амали дорони магарад ар илму дайни дорӣ

Ки муштӣ одамӣ хоранд ин девони девонӣ

Чу Юнон об бигрифтааст хоки роҳи Ясриби шӯ

Ки як чашмон ин роҳанд раҳи байнони юнонӣ

Худовандо дар ин водӣ барафрӯз аз карами нурӣ

Магар гум карда худ бозёбад ақли инсонӣ

Худовандо баҳақи онкӣ май доне ки чунам ман

Ки ин шӯридаи хотирро наҷотии даҳ зи ҳайронӣ

Мнғзлётаҳи қудси сира

эй муддаии куҷое то малик мо бибинӣ

Каз ҳарчӣ буд дармон дардаст ёри мо ро

Дирамонаши мухлисонро дардаши шикастагон ро

Шодяши толибонро ғами ёдгори мо ро

٭٭٭

Ишқи бустон ва хештан бифурӯш

Ки накӯтар азин тиҷорат нест

Пар шуд аз дӯст ҳар ду кун валек

Сӯй ӯ Зуҳра ишорат нест

٭٭٭

Бар мо чу вуҷӯд нест мо ро

Чандон ғаму ранҷ бекарон чист

Чун ҳаст яқин ки нест ҷузи ту

Овозаи ин ҳама гумон чист

٭٭٭

Васли ту ганҷӣаст ҳам пинҳони зи худ

Ҳарки гуяд ёфтам девонаи ист

٭٭٭

Судӣ на ки наққош кашад сӯрати симурғ

Чун сӯрати симурғи бъинаҳ на ҳамон аст

٭٭٭

Ту марди раҳ чаҳ доне зеро ки марди ин раҳ

Аввали қадами дарин роҳ бар чарх ҳафтумин аст

٭٭٭

зи нек ва аз бад ва аз куфру дайну илму амал

Бурун шудам ки буруни зини басӣ мақомот аст

٭٭٭

Дилогар ошиқӣ аз ишқ бигузар

Ки томшғўли ишқии ишқ банд аст

Агрдри ишқ аз ишқат хабар нест

Турои ин ишқи ишқ сӯдманд аст

Ҳар он мастӣ ки бишносад сар аз по

Азуи даъвии мастӣ нописанд аст

٭٭٭

Ту аз дарёи ҷудоӣу аҷаби байн

зи ту як лаҳзаи ин дарё ҷудо нест

Хаёл каҷ макун ӣнҷо ва бишнос

Ки ҳар кӯ дар хдогм шуд худо нест

Бегона шудам з ҳар ду олам

Вогаҳ на ки ошноӣ ман кист

٭٭٭

Чун кас наёфт аз даҳани танг ӯ хабар

Ҳар бехабар чигуна хабар зон даҳон диҳад

٭٭٭

Лаби дарёи ҳамаи кФрости вдрёи ҷумлаи дайни дорӣ

Валикини гавҳари дарёи варои кФрў дайн бошад

Дарин дарё ки ман ҳастам на дарёем

Надонад ҳечкас ин серумгари онкў чунин бошад

Тўсоҳби нафасӣ эй ғофили миёни хоки вхўн май хур

Ки соҳибдил агар заҳрӣ хӯрд он ангабин бошад

Ту чун нафасии зи сртопоӣ кӣ ёбии камоли дил

Камоли дил касе донад ки мардии роҳ байн бошад

٭٭٭

Рӯй саҳрои ҳама чун партав хуршед гирифт

Ки тавонад нафасии соя дар он саҳро шуд

Буду нобӯди ту як қатра обаст ҳаме

Ки зи дарё ба канор омад ва дар дарё шуд

Ҳаркии имрӯзи мъоини рух дилдор надид

Тифл роҳаст ки ӯ мунтазир фардо шуд

٭٭٭

Ончӣ май ҷӯянди беруни ду олами соликон

Хешро ёбанд чун ин пардаи азҳми брдрнд

٭٭٭

эй дар даруни ҷонаму ҷон аз ту бе хабар

Аз ту ҷаҳон парасту ҷаҳон аз ту бе хабар

Нақши ту дар хаёлу хаёл аз ту бе басар

Номи ту бар забону забон аз ту бе хабар

٭٭٭

Дар ишқ чу ман туами ту ман бош

Як перҳанаст гӯи ду тан бош

٭٭٭

Як зарраи саводи фақр дар бохт

Шуд ҳар ду ҷаҳони азуи сияҳи пӯш

٭٭٭

Гӯ : бад кунанд дар ҳақи мо халқ зонка мо

Бо кас на доварӣ ва мукофот ме кунем

٭٭٭

Сегӣ кандар намакзори аўФтди гуми грддондрўӣ

Ман ин дарёии пршўрознмк кмтрнмӣ донам

٭٭٭

Ҳрони нақшӣ ки бар саҳро ниҳодем

Ту зебои байн ки мо зебо ниҳодем

Чу одамро фиристодем берун

Ҷамоли хеш бар саҳро ниҳодем

Машав мағрури чандини нақши зебо

Баннои ҷумла бар дарё ниҳодем

٭٭٭

Ҳечкасро надиҳади ?данеу дайни даст ба ҳам

Ҳарки гуяд ки диҳад ханҷари инкори кашем

٭٭٭

Булъаҷаби дрдисти дарди ишқи ҷонони кондрў

Дардам афзӯн мешавад чндонкаҳ дармон ме кунам

٭٭٭

Дар ишқ ӯ дилӣаст зи худ бе хабари маро

Ваз ҳарчӣ зини гузашт хабар нест дигарам

٭٭٭

Қурби сӣ сол буд то ки ҳаме кунадам ҷон

Ки ба ҷони роҳ барам роҳи набардам ба танам

٭٭٭

Гар дар ғалати аўФтим дар илм

Кӣ дар ғалати аўФтим дар айн

٭٭٭

Тарсам ки ҳеҷ ошиқи поён раҳ надонад

Ва он моҳ рӯй моро рух дар ҳиҷоби монда

Дар баҳри ишқ дарӣаст аз чашми ғайри пинҳон

Мо ҷумла ғарқ гашта ва он дар , дроби монда

Алҳақ шигарфи мурғӣ каз ту ду куни буришад

На бол боз карда на з ошён парида

٭٭٭

То бастае ба мӯе зон мӯӣ дар ҳиҷобӣ

Чаҳ кӯҳӣ ва чаҳ коҳӣ чун пой баст бошӣ

٭٭٭

Ин парда аз ниҳодат бурдор ҳамчуи мардон

Дар пардаи дрнёиӣ то парда дар нагардӣ

Дармони ишқи ҷонони ҳам дард ӯст доим

Дармони мҷўии дилрогар зиндаи ҷон ба дардӣ

мнрбоъётаҳ

Гар марди раҳеи миёни хӯн бояд рафт

Аз пои фитодаи сарнигӯн бояд рафт

Ту пой ба роҳи дрнаҳ вҳич мапурс

Ҳам роҳи бгўидт ки чун бояд рафт

٭٭٭

Ҷонат ба гӯи танӣ дар афтод ва бирафт

Ҷамшед ба гулханӣ дар афтод ва бирафт

Аз мӯату ҳаёт чанд пурсӣ аз ман

Хуршед ба равзанӣ дар афтод ва бирафт

٭٭٭

Чандини дарбаста бекалидаст чаҳ суд

Каси ном кушодан нашунидааст чаҳ суд

Пероҳан Юсуфаст як як заррот

Юсуфи зи миёна нопадидаст чаҳ суд

٭٭٭

Сад дарё нӯш карда вндр аҷабем

То чун дарё аз чаҳ сабаб хушк лабем

Аз хушки лабӣ ҳамеша дарё талабем

Мо дарёӣами хушки лаб зон сабабем

٭٭٭

Кӯи роҳравӣ ки раҳнавардаш гӯям

ё сӯхтае ки аҳл дардаш гӯям

Ҳар кас ки миёни шуғли дунёи нафасӣ

Бо ӯ бошад ҳазор мардаш гӯям

٭٭٭

Май пиндорӣ ки ҷони туоне дидан

Асрори ҳамаи ҷаҳони туоне дидан

Ҳаргоҳ ки бениш ту гардад ба камол

Кӯрии худ он замони туоне дидан

٭٭٭

На сӯхтагӣ шиносам ва на хомӣ

Дар мазҳаби ман чаҳ ком чаҳ нокомӣ

Гӯйӣ ки ба сад касам нигаҳ ме доранд

Вар на бпридмии з бе оромӣ

Мнмснўии асрорномаҳ

Набинам дар ҷаҳони миқдори мӯе

Ки ӯро нест бо рӯй ту рӯе

Ҷаҳон аз ту пар ва ту дар ҷаҳон на

Ҳама дар ту гум ва ту дар миён на

Хамӯшӣ ту аз гуёе тест

Наоне ту аз пайдоеи тест

Туро бо зарраи зарраи роҳи байнам

Ду олами сами ваҷҳи аллоҳи байнам

Дуеро нест раҳ дар ҳазрати ту

Ҳамаи олами туеу қудрати ту

Накӯи гӯйӣ накӯ гуфтааст дар зот

Ки алтўҳиди исқоти алозоФот

Ҳамаи ҷузи хомшӣ роҳӣ надорем

Ки як тани Зуҳра оҳӣ надорем

Ду олами ҷумла бар гуфтори монданд

Ҳама дар пардаи пиндори монданд

Худоро ҷузи худои як дӯст кас нест

Ки дар хӯрд худо ҳам ӯст кас нест

зи сар то по ҳама печем бар печ

Чаҳ сар чаҳ по ҳама ҳеҷем дар ҳеҷ

зи як як зарраи сӯии дӯст роҳ аст

Вале дар чашми ту олам сиёҳ аст

Бибин охир агар дории ҳузурӣ

Ки ҳар дам мерасад аз дӯсти нурӣ

Миёни хоб ва бедорем ҳоле аст

Ки ҷонамро дарави ваҷд вкмолӣ аст

Ҳақиқат чист пеши андеш бӯдан

зи худ бигзаштан ва бо хеш бӯдан

Ду гетиро наҷуед ҳарки мард аст

Якеро ҷӯяд ӯ кин ҳар ду гирд аст

Алии алҷмлаҳ яқин бишнос мутлақ

Ки аз ҳақ нест бархӯрдори ҷузи ҳақ

Бирав башитоб охир то з ҷое

Ба гӯшт ояд овоз дарое

зи дунё то ба ъқбо нест бисёр

Вале дар раҳи вуҷӯди тести девор

Дарин маънӣ ки ман гуфтам шаккӣ нест

Ту бечашмӣу олами ҷуз яке нест

Агар ашёъи чунин будӣ ки пайдост

Саволи Мустафо кӣ омадӣ рост

На бо ҳақи меҳтар дайн гуфт илоҳӣ

Ба ман бинмоӣ ашёро кмоҳӣ

Худо донад ки ин ашё чигуна аст

Ки дар чашми ту акнӯн божгўнаҳ аст

Ду олами ғарқи як дарёӣ нур аст

Валикини нақши оламҳо ғурур аст

Агар олоишии дорӣ ба корӣ

Дар олоиши Бамонеи рӯзгорӣ

Ҳамаи ширкати ҳавоси тест дар роҳ

Ҳамаи Иблис ва девонанд бадхоҳ

Ҳамаи марги ту хуии нохуши тест

Ҳамаи хашмат ба дӯзахи оташи тест

Ҳар онгаҳ каз ҷаҳон рафтӣ ту берун

Нахоҳад буд ҳолат аз ду берун

Агар олӯдае полудаи гардӣ

Вагар полудае осӯдаи гардӣ

Агар дар пардае дар парда бошӣ

Дар он чизе ки дар ӯ мурда бошӣ

Ба дунёгар ба марги афтодани тест

Ба уқбои вар ба мурдан зодани тест

Агар бе ҳеҷ нурӣ мурда бошӣ

Миёни сад ҳазорон парда бошӣ

зи худ ғоиб машав дар ҳеҷ ҳоле

Ки то ҳар соъатигирӣ камолӣ

Дар аввали нуқтае гаштии ҳам ӣнҷо

Кунун аз арш бигузаштӣ ҳам ӣнҷо

Ҳамон будӣ ки будӣ лек онаст

Ки ин соъати туро аз ҳақ нишон аст

Нишоне на ҳувайдо на наоне аст

Нишоне на ки айн бенишоне аст

зи ду чизат камоласт андарин роҳ

Фанои маҳз ё на ҷони огоҳ

Вагар дониш буд кирдор набӯд

Турои вдонштро бор набӯд

Агар як дам бигирад дарди дайнат

Шавад илми алиқини айни алиқинт

Чу илмат ҳаст дар илмат амал кун

Пас аз илму амали асрор ҳал кун

Шутури мурғӣ ки гоҳи кор кардан

Чу мурғӣ ва чу уштури гоҳ хӯрдан

Дарин дарё ки қаъраш беканор аст

Аҷоиб дар аҷоиб бешумор аст

Чу дарё дар тағайюр бош доим

Чу мардон дар тафаккур бош доим

Агар сад қарни ёбии зиндагонӣ

Наёбӣ хештанро ва ндонӣ

Чу фаҳми ту ту бошӣ ӯ набошад

Агар васфаш кунӣ некӯ набошад

Бадв бишнос ӯро роҳат ин аст

Тариқи ҷони маънии хоҳат ин аст

Ту шоҳии ҳам ба охири ҳам ба аввал

Вале бинандаро чашмӣаст аҳвал

Ду май бинии якеро ва дуро сад

Чаҳ як чаҳ ду чаҳ сад ҷумлаи туе худ

Басии хуршеди андари дашти тобад

Валикини дашт ӯро брнёбд

Кас огаҳ нест аз сари илоҳӣ

Асироним аз ма то ба моҳӣ

Бақои мо балои мости мо ро

Ки роҳат дар фанои мости мо ро

Чаҳ будигар вуҷӯд мо набӯдӣ

Дариғо каз дариғо нест судӣ

На битавон гуфт , на хомаши тавон буд

На огаҳ монад ва на биҳши тавон буд

зи ҳайрати пой аз сар ме надонам

Дилами гуми гашт дигар ме надонам

Надорӣ дар ҳамаи олам касе ту

Чаро бар худ намегаре басии ту

Мнмснўии илоҳии нома

Кигар сад ошно дар хонаи дорӣ

Чу мардии он ҳамаи бегонаи дорӣ

Агар пеш аз аҷали як дами бимирӣ

Дар он як дами ду оламро бигирӣ

Наме байнами турои он мардӣу зӯр

Ки бар гардун рӯй норафта дар гӯр

Зиён омад ҳамаи суди ман ва ту

Фиғон аз зод ва аз буд ман ва ту

Агарчӣ ҷои ту дар зер хок аст

Валикини ҷони пок аз хок пок аст

Ҳарисӣ бар сарат карда Фсорӣ

Туро ҳирсасту уштурро маҳорӣ

зи машриқ то ба мағрибгар эмом аст

Амӣралмуъминӣни ҳайдар тамом аст

Алӣ чун бо набӣ бошад зи як нур

Яке бошанд ҳар ду вази дуе давр

Ҷаҳонгар пари сипеду пар сиёҳ аст

Ҳамеи дони кони либос подшоҳ аст

Басӣ ҷомааст шаҳро дар хазона

Мубини ҷомаи ту шаҳро дони ягона

Тафаҳҳус гар кунӣ аз нақди ҷонат

Таҳайюр беш гардад ҳар замонат

Тариқат чист айби роҳ дидан

Кам озории сбкборӣ гузидан

Дарин олами камол имкон надорад

Ки гармоааст ҷуз нуқсон надорад

Мнмснўии мусӣбати нома

Чанд гӯям кончаҳ гӯям он на Эй

Чанд ҷӯям кончаҳ ҷӯям он на Эй

Ҷумла як зотаст аммо муттасиф

Ҷумлаи як ҳарфаст аммо мухталиф

Гарчи як зотаст ман доно не ам

Гарчи як роҳаст ман бино не ам

Нест ҷузи вомондагии бштоФтн

Зонка ҳаст ин ёфтан ноёфтан

Дар миёни чори хасми мухталиф

Кӣ туоне шуд ба ваҳдати муттасиф

Гармят дар хашм ва шаҳват ме кашад

Хушкят дар кибр ва нихват ме кашад

Сардят афсурда дорад бар давом

Тарят раъное афзоед мудом

Ҷонатро ишқӣ бибояд гарми гарм

Зикрро рутаби аллсонии нарми нарм

Зуҳди хушкат бояд аз тақвоу дайн

Оҳи сардат бояд аз баради алиқин

То чу гарму сарду хушк ватар буд

Эътидоли ҷонати некӯтар буд

эй ҷаҳонии дарди ҳамроҳами зи ту

Дарди дигар вом мехоҳам зи ту

Дарди чандоне ки дорӣ ме фирист

Лек дилро низ ёрӣ ме фирист

Гар кулоҳи фақри хоҳии сари бабр

Аз худ ва аз ду ҷаҳон яксар бабр

Илми ҷузи баҳри ҳаёт худ махон

Дар шифои хондани наҷоти худ мадон

Роҳравро солики раҳ фикр ӯст

Фикри кон аз мстФод зикр ӯст

Зикр бояд гуфт то фикр оварад

Сад ҳазорон маънӣ бикр оварад

Фикрати ақлӣ буд куффор ро

Фикрат қалбӣаст марди кор ро

Кори фикр ар лоҷарами як соъат аст

Беҳтар аз ҳафтод сола тоъат аст

Ҳар куҷои конҷои Бамонеи бастаи ту

То абади онҷои Бамонеи хастаи ту

Рост май рӯ ҷаҳд мекун ҳуши дор

Бор май каши хор май хури гӯши дор

Сӯфӣ Эй натавон ба каси омухтан

Дар азали ин хирқа бояд духтан

наменадонам кин надонам аз куҷост

Зуҳду ақлу ишқу ҷонам аз куҷост

Дар ҳақиқатгар қадами хоҳӣ задан

Маҳви гардӣ то ки дами хоҳӣ задан

Маҳв бояд мард аз ҳар ду сарой

Пой аз сари нопадиду сари зи пой

Май рӯми гирён чу меғ аз омадан

Оҳ аз ин рафтани дареғ аз омадан

Бо чунин умрӣ ки беш аз барқ нест

Гар бихандии вари бгриӣ фарқ нест

Кор берунаст аз тасвири ту

Чанд ҷунбонами сари занҷири ту

Комилӣ гуфтааст май бояд басӣ

Илму ҳикмат то шавад гуё касе

Балки бояд ақл беҳаду қиёс

То шавад хомӯши як ҳикмати шинос

эй дариғо ҳечкасро нест боб

Дидаҳо кӯру ҷаҳони пари офтоб

эй зи пайдоеи худ баси нопадид

Ҷумлаи олами туу каси нопадид

Мнмснўии мантиқи алтир

Ақлу ҷонро гирди зотат роҳ нест

Вази сифотати заррае огоҳ нест

Ҷумлаи олам ба ту байнами аён

Вази ту дар олам наме байнами нишон

Он замони кӯро аён ҷӯӣ ниҳонаст

Ва он замони кӯро ниҳон ҷӯӣ аёнаст

Вар ба ҳам ҷӯӣ чу бечунаст ӯ

Он замон аз ҳар ду берунаст ӯ

Қисми халқ аз ваии хаёлӣ беш нест

Зу хабар додани маҳолӣ беш нест

Зу нишони ҷуз бенишоне кас наёфт

Чорае ҷуз ҷон фишонӣ кас наёфт

Он магӯ кон дар ишорати ноидт

Дам мазан чун дар иборати ноидт

На ишорат май пазирад на баён

На касе зу илм дорад на нишон

Ту мабош Аслан камол инасту бас

Ту зи худ гуми шӯи висол инасту бас

Вела қудси аллоҳи таъолии сира

Ҳаст моро подшоҳӣ бе хилоф

Дар пас кӯҳӣ ки ҳаст он кӯҳи қоф

Ном ӯ симурғи султони туюр

ӯ ба мо наздик ва мо зон мондаи давр

Гар нишон ёбем азуи корӣ буд

Варна бе ӯ зистани орӣ буд

Ишқ бар симурғи ҷуз афсона нест

Зонка ишқаши кор ҳар девона нест

Ҳар либосии кон ба саҳро омада аст

Сояи симурғи воло омада аст

Гар туро симурғ бинмоед ҷамол

Сояро симурғи бинӣ бе хаёл

Гар туро пайдо шавад як фатҳи боб

Ту даруни сояи бинии офтоб

Соя дар симурғи гуми бинии мудом

Худ ҳамаи симурғи бинии вассалом

Сади раҳ ҷонаст ҷоноисор кун

Пас барафкан дида ва дидор кун

Заррае ишқ аз ҳамаи ушшоқ ба

Заррае дард аз ҳамаи офоқ ба

Буд дар аввали ҳама бе ҳосилӣ

Кӯдакӣ ва бедилӣу ғофилӣ

Буд дар аўсти ҳамаи бегонагӣ

Вази ҷавонии шуъбаи девонагӣ

Буд дар охир ки будӣ марди кор

Ҷони хрФи дармондаи тан , гашта назор

Чун зи аввал то ба охрғоФлӣ аст

Ҳосили мо лоҷарам беҳосилӣ аст

Гар пилосӣ хобгоҳат омада аст

Он палост сади роҳат омада аст

Зарра то зарра буд зарра буд

Ҳарки гуяд нест ӯ ғарра буд

Мардумӣ бояд на сар ӯро на пой

Ҷумла гум гашта дар ӯ аўдрхдоӣ

Гар туро нурӣаст дар раҳи нори тест

Вари туро завқӣаст он пндортст

Ваҷду фақри ту хаёлӣ беш нест

Ҳарчӣ май гӯйии маҳолӣ беш нест

Аҷаб бар ҳам зани ғуруратро бисӯз

Ҳозир аз нафасии ҳузуратро бисӯз

Аз ту то як зарраи боқӣ монда аст

Сад нишон аз пари нифоқӣ монда аст

Роҳро анҷом дар нокомӣ аст

Номи неки мард аз бадномӣ аст

Як нафас беҳақ баровардан хатост

Чаҳ ба каҷ зу бозамонӣ чаҳ ба рост

Илм ҳаст он ҷойгаҳу асрорҳст

Тоъати рӯҳонӣон бисёр ҳаст

Сӯзи ҷону дарди дил май бар басӣ

Зонка ин онҷои нишони надиҳад касе

То нагардӣ марди соҳиби дарди ту

Дар саф мардон набошӣ марди ту

Гар буд дар мотамии сад навҳа гар

Оҳи соҳиби дардро бошад асар

Вар буд дар ҳалқае сад ғмздаҳ

Ҳалқаро бошад нигин мотам зада

Ишқ он бошад ки чун оташ буд

Гарм рӯ сӯзандау саркаш буд

Гар зи ғайбати дида Эй бахшанд рост

Асли ишқ ӣнҷо бибинӣ каз куҷост

Вар ба чашм ақл бигушое назар

Ишқро ҳаргиз набинӣ поу сар

Сайр ҳар кас то камол ӯ буд

Қурб ҳар каси ҳасби ҳол ӯ буд

Гар биппарад пашшае чндонкаҳ ҳаст

Кӣ камол сарсараш ояд бадаст

Лоҷарам чун мухталиф афтод сайр

Ҳам равиш ҳаргиз нагардад ҳеҷ тайр

Маърифати зи онҷо тафовут ёфта аст

Он яке миҳроб ва он бут ёфта аст

Комилӣ бояд дарави ҷони шигарф

То кунад ғаввосии ин баҳри жарф

Садҳазорони мард гум гардад мудом

То яке асрорбин гардад тамом

Ҳам ба тарк кор кун , ҳам кор кун

Кори худро андак ва бисёр кун

Тарк кун корӣ ки он кардӣ нахуст

Кардан ва нокардан он бошад дуруст

Гар шумо асрордон раҳ шавед

Он замон аз гуфт ман огаҳ шавед

Кошкӣ акнӯн чу аввал будамӣ

Яъне аз ҳастӣ маъаттал будамӣ

Чун дуе бархест дар ширкат фаност

Чун туе бархест тавҳидат куҷост

Ту дар ӯ гуми гирди тавҳиди ин буд

Гум шудан гум кун ки тФриди ин буд

Ҳарки гуяд чун кунам гӯ чун макун

То кунун чун кардае акнӯн макун

Нест мардумро насибии ҷузи хаёл

наменадонад ҳечкас то чист ҳол

Дили дарин дарёӣ бе осӯдагӣ

наменаёяд ҳеҷ ҷуз кам будагӣ

Гар азин кам будагӣ бозаш диҳанд

Сунъ байн гардад басӣ розаш диҳанд

Ҳаркиро дрдист дирамонаш мабод

Ҳарки дармон хоҳад ӯ ҷонаш мабод

Бодилам гуфтам ки эй бисёр гӯй

Чанд гӯйӣ , тани зани восрори ҷӯй

Гуфт ғарқи оташам айбам макун

намебисӯзам гар намегӯям сухан

Онкии пар кор аст ҳаст аз худ хамӯш

Вонкаҳ бекораст аз гуфтан Биҷӯш

Кӣ шиносии давлати рӯҳонӣон

Дар миёни ҳикмати Юнонён

Тоози он ҳикмат нагардӣ фарди ту

Кӣ шӯй дар ҳикмати дайни марди ту

Кофи куфр эй дили баҳақи алмърФаҳ

Хўштрм ояд зи Фои фалсафа

Зонкагар парда шавад аз куфри боз

Ту туоне кард аз ваии эҳтироз

Лек ин илми лазиҷ чун раҳ занад

Бештар бар мардум огаҳ занад

Донеи ин чандини дареғ аз баҳр чист

Пашшае бо бод натавонист зист

Сахттар байнам ба ҳар дами мушкилам

Чун бипардозам аз ин мушкили дилам