Он яке хираи з уштурӣ пурсед
Ки мар ӯро чунон мусаххар дид
Ки чаро бо чунин қаду қомат
Кӯдакиро ҳаме кунӣ тоъат
Ҳайкалати баси шигарфи гоҳи тлоъ
Кӯдаконро чаро шӯии мтўоъ
Додаш уштури ҷавоб ва гуфт эй мард
Ман шдстми чунин мтобъи дард
Ман худ аз кӯдак арча бе хабарам
Ба маҳору расан ҳаме нагарм
Дард кардаст мар маро кардӣ
Ман шдстми мтобъи дардӣ
Ҳркрои дард роҳбар набӯд
Мардро зон ҷаҳон хабар набӯд
Мардро дард ишқ роҳбараст
Оташи ишқ мӯнис ҷигараст
Гарчи ҳоҷӣ маносик омӯзаст
Ба амали илм ӯ раҳ афрӯзаст
Пӯсти олам ба заҳр олудаст
Вази дарунаш ба машк андӯдаст
Олами онкас буд ки маънии бикр
Оварад ӯ бурун зандау фикр
Гар муҳаддис буд надимаши дон
Вари муҳаққиқ буд ҳакимаш хон
Дар раҳ аз обҳои ҷони коҳат
Пули нигаҳбон буд на ҳамроҳат
Лоҷарам дид боядат ночор
Андарин раҳи рботбон бисёр
Зон ҳамаи ҳеҷ ҳамраҳеи матлаб
Тӯшаи ҷӯй аз паии худу мураккаб
Хирад аз баҳри об ва нон набӯд
Ҳамраҳи ҳаҷ нигоҳбон набӯд
Баҳр посаст мор бар сари ганҷ
Наз пай онкӣ гирад аз ваии хунҷ
Нотиқи ақли сидқи доно ба
Мустамеъ дар амали тавоно ба
Кор бе илми бор ва бар надиҳад
Тухм бе мағзи баси самари надиҳад
Дард бе илми тухм дар шӯра аст
Илм бе дарди санг дар кӯра аст
Донишии кони фузуни зи кор буд
Ҳамчу дар дидаи интишор буд
Илми кони зер даст муздураст
Он на илмаст кон ҳама зӯраст
Марди дайн то биҷуст динораст
Ҳамчуи ноқаи дуруст ва бемораст
Илмро чун ту хуоне аз бозяш
Олати ҷоҳу сози раҳи созяш
Кашад он илми ҷонат дар амвоҷ
Бадали тоҷ дайн кунад тороҷ
Боз агар илми мар туро хонд
Бар барроқ бақоат бинишонад
То бидонҷо ки чашм ӯ бинад
То бнншондти бнншинд
Макун аз занн ба сӯии илми шитоб
Зонка дар занн буд хатоу савоб
Ҷон беилм бенаво бошад
Мурғ бебарг бенаво бошад
Ҷони доно наво занад дар марг
Ҳамчуи булбул наво занад бар барг
Доншўмнди дили тиҳии алафӣ
Аз паии нафас ҳарф шуд суҳуфӣ
Илм каз баҳри дайн ва дод буд
Оташу обу хоку бод буд
Илми ҷӯӣ ки дар табоҳӣ буд
Рӯй ӯ чун дар оби моҳӣ буд
Илм каз баҳри боғу роғ буд
Ҳамчуи мари дуздро чароғ буд
Илм каз баҳри ҳишмати омӯзӣ
Ҳосилаши ранҷи дону бади рӯзӣ
Зонка ҷони офарин чу ҷон набӯд
Илм хон ҳамчуи илм дон набӯд
Нек хонд валек бад гардад
Раҳи барад лек гирд худ гардад
Наз пай кор дошт илми Иблис
Дошт баҳри такаббуру талбис
Қадари дайни ту дев ба донад
Ки диҳад ишва дайнат бастанд
Ту зи Иблиси камтарӣ эй хар
Зонка ту дайни фурӯшӣ ӯ дайни хар
Чун ту дар дом ӯ броўизӣ
Аз худоӣ ва расӯл бигурезӣ
Ҳаркиро маст кард гуфтораш
То абад кас надид ҳушёраш
Он касе аз худоӣ барнахурад
Ки ҳадису ҳдси яке шимурд
Илм дар мзблаҳ фурӯ ноед
Ки қадам бо ҳдс накӯ ноед
Рӯзи аввал чаҳ бенаво чаҳ наво
Шаби охир чаҳ Подшаҳ чаҳ гадо