Донои Меҳрон ба гуфт : шунидам ки вақте се марди сълўки роҳзан бо якдигар шарик шуданд ва солҳо бар мадориҷи роҳҳои мусулмонони камӣн бе раҳматии гшўдндӣ ва чун нўоиби рӯзгори дамор аз корвони ҷони хилоиқ барме овараданд ; дар пиромни шаҳрии ботлоли харобаи расиданд ки қробаҳи пирӯзаи рангаши бадӯри ҷаври рӯзгор хароб карда буд ва дару девораш чун мисатони тоФҳи сар бар пои якдигари ниҳодау афтода ; неки бгрдиднд , зери сангии сандуқча зар ёфтанд , бғоити хуррам ва хўшдл шуданд ; якеро ботФоқ таъйин карданд ки дарин шаҳр бояд рафтану таомӣ овардан то бакор барем . Бечора дар рафтан мубодират намӯд ва бирафту таоми хариду ҳирси мадори хори мардуми каш ӯро бар он дошт ки чизе аз сумуми қотил дар он таом омехт , бар андешаи онк ҳарду бихӯранд ва ҳалок шаванд ва мол ёфта бирав бимонаду доъияи рағбати моли он ҳардуро боис омад бар онк чун боз ояд , заҳмати вуҷӯд ӯ аз миён бурдоранд ва онч ёфтанд , ҳарду қисмат кунанд . Мард боз омад ва таом оварад . Эшон ҳар ду барҷастанаду аввали ҳалқ ӯ бФшрднд ва ҳалокаш карданд , пас бар сар таом нишастанд , хӯрданд ва бар ҷой марданду забон ҳол мегуфт : ҳаии алднёи Фоҳзрўҳо .

Азкс дят махоҳ ки хӯни рези худ тўӣӣ

Колои буруни мҷўӣ ки дздондрўни тест

Ин фасона аз баҳр он гуфтам ки ризои нафаси бондк ва бисёр талаб набояд кард ва ӯро дар мартаъи ихтиёри табъи хлиъи алъзор фаро набояд гузошт .

Ва ҳкмоء гуфтаанд : амл дом деваст , аз дона ӯ нигар то худро нигоҳи дорӣ ки ҳазор тоўси хирад вае ҳимматро бсФири васваса аз шохсори қаноати дркшидст ва аз авҷи ҳавои истиғно бзир овардау бастаи банди хеши гардонида ки ҳаргиз рҳоӣӣ наёфтанд ва гуфтаанд : чун шикам сайр бошад , ғам гуруснагӣ махӯр ки бисёр сайр дидам ки пеш аз гурусна шудан маргаш дарёфт ва чун тани пӯшидаи гашт . Андӯҳ бараҳнагӣ мабар ки бисёр бараҳнагон дидам ки пеш аз пӯшидан шудани тану пӯшидагони пеш аз бараҳна шудан ки намонданду либоси ҷузи кафан напӯшиданаду андешаи харҷу сарфи инфоқи брхўд муставле макун ки бисёр дидам ки дар талаби зёдтии рафтанду мктсби баси ҳақиру андак азишон боз монад .

Ва ин нукта бидон ки муқаддари ақўоту мудаббири авқот , қӯтро иллат зиндагонӣ кардасту ҳаргизи маълул аз иллат ҷудо нагардад . Пас равшан шуд ки зиндагонии кас бе қӯти натавонад буд , қади Фрғи аллоҳи таъолии ман арбаъаи ман алхлқу алхлқу алрзқу алأҷл .

Вои малик , бдонк ҳар чанд ту бо ҷаҳони ақдии сахттар бандӣ , ӯ осонтар фурӯ май кушояду чндонки дарави бештар май пайвандӣ , ӯ аз ту бештар май гусалад . Ҷаҳони турои вадиати дорист ки ҷамъ оварда туро бар дигарон тафриқа мекунаду самараи дарахтӣ ки ту нишоне , бадӣгарон медиҳад ва ҳар бисот ки густарӣ , дарнавардад ва ҳар асос ки наҳй , барандозад . Умрро ҳеҷ машрабӣ бешоибаҳ ткдир надорад , айшро ҳеҷ моидаҳ беоида тнғис нагузорад . Ҳаргизи бглўӣ ӯ фурӯ наравад ки як нўолаҳ беустихон касеро аз хон ӯ барояд ; ҳаргиз аз дил ӯ брнёид ки як шарбат бе тҷриъи марорати бком касе фурӯ шавад . Агар сад яке аз онк ҳамеша дунё бо ту мекунад , рӯзӣ аз дӯстии бинӣ ки мухлис бошад , ӯро бо душмани садсолаи баробари дорӣ . Бинӣ ки дидаи хитобин троғтои дӯстӣ ӯ чигуна ҳиҷоб мекунад ки ин маъонӣ бо ин ҳамаи равшанӣ , азуи идроки нмикнӣу самъи ботили шинавро чигуна пунбаи ғифлати огндаҳ ки Нидои ҳеҷ насиҳат аз мунодии хирад наме шинавӣ ? ҳбки алшиءи иъмӣу исм . Вае малик , ҳарчи фурӯд олам болост ва дар нишеби ин хокдон , ҳамаи арза авориз тақдирасту пазирои тағйиру табдил ва як дам задан бе қабули осеби чаҳор аносиру ҳулӯли офати ҳашт мизоҷ мумкин нест , чаҳ таркиби вуҷӯди одаму олам аз аҷзоъи муфрадоти ин бсоит офариданд бонтқоли сӯрат , гоҳи ҳўоҳиأт об бастанд , гоҳи об басӯрат ҳўомктсӣ шавад , гоҳи юбусати аўъиаҳ рутӯбат бардорад , гоҳ баравадат чароғ ҳарорат бинишонаду одамии зоди ҳаргизи азин таъсироти озоди натавонад буд , аз сармои биФсрд ва аз гармои бтФсд ва аз талх нФўр гардад ва аз ширин малул шавад , беморяши таровати бабраду перяши ндоўт зоил кунад . Агар андаки ғамии бадал ӯ расад , бпжмрд ; бкмтр дардӣ бинолад , аз ҷўъ музтариб шавад , аз аташ мултаҳиб гардад ; ҳар ончи бҳизи вуҷӯди пайваст . Дар аътўори ин ҳолоту тороти ҳамаи икрнгнд ва як ҳукм доранд .

Ва бидон эй малик ки эзад , таъолӣ , турои роъии раияту мроъии масолеҳ эшон кардаст , азишон бтиғи стдну бтозёнаҳи бахшӣдан ва аз он тарки кулоҳу тарафи камар оростани мўрси ду ваболу мӯҷиби ду нколсти яке суфолати соилӣ , чунонк гуфтаанд :

Хостан кдиаҳаст , хоҳӣ ъушр хон хоҳии хароҷ

Зонкгар сад номи хуоне , як ҳақиқатро равост

Чун гдоӣии чиз дигар нест ҷузи хўоҳндгӣ

Ҳрк хоҳад , гар сулаймонаст вагар қорун гадост

Ва дувуми ӯҳдаи мсӣўлист ки туро дар девони муҳосибат бар пой доранд , калаками роъу калаками масъӯли ани раията ,у срздаҳи хиҷлат май бояд буд ,у лутарӣ азои алмҷрмўни ноксўои рؤсҳм ,у бдонки турои ақл бар ҳафт вилоят тан амирасту ҳиси муайяни ақлу шаҳвати ходими тан ; магузор ки ҳеҷ як қадам аз мақоми хеш фаротар ниҳанд . Нигаҳи дори муайяни ақлро то аъонт шаҳват накунаду ходими ту амир ту нагардаду бдонки захорифу заҳроти дунё агарчӣ сахти фарибандау чашм аФсоӣ хирадаст , аммо чун мард хоҳад ки худро аз матлӯботу марғӯботи табъ боз дорад , нек дар мункирот он нигарад то блтоиФи ҳиялу тдрҷи азу давр шавад , Маслан чунонк май хора , ҳргаҳ ки аз талхӣ майу туршии пешонии худу нафрати табиату қзФу тлўси ҷома аз ону дардисари саҳаргоҳӣу надомати ҳаракоту арбадаи шабона ва шикастани пиёлау ҷому дасти ҷангӣу дашному тақдими млҳёту таъхири муҳимоту ранҷи хумор ва корҳои на биҳанҷору хиҷолат аз ону шноът бар он ёди орад , бшоъти он дар мазоқи хирад асар кунад ва ҳар замони сӯрати он пеши чашми дили орад , андаки андаки қадами бози пас нааду бози истад ва ҳамчунин шикори дӯст ки азҳнгоми дўонидни асб бар паии сайд аз мухотира бар ъсраҳи асбу сиқтаи хеш ки мзнаҳ ҳалокаст бияндешаду мърти таъаррузи нахчиру хавфи захми панҷаи палангу дандони гурозу ғусса гурехтани юзу бозуи тазйиъи рӯзгори хеши пеши хотири ораду музират бисёр дар муқобилаи манфиатии андак наад , лошк бар дил ӯ сард гардаду бтрки куллӣ анҷомад ва аз мавқеи хатари худро дар паноҳи ақли барад . Вои малик , дар айёми таровати шабоб ки навбаҳор умраст , аз збўли перӣ ки хазони айшу барги рези амлст , ёди майдор .

Ва ҳамчунин ҳангоми фароғат аз машғӯлӣу буқати ъзи тавонгарӣ аз зли дарвешӣ ва дар неъмати шодӣ аз меҳнати дилтангӣ ва дар сиҳҳати мизоҷи тан аз аворизи беморӣ ва дар фарохии маҷоли умр аз танагии нафаси бози пасини ёди ор то ҳақ ҳар касе пеш аз Фўоти фурсату зёъи вақт гзордаҳ шавад , зироки ин даҳ гонаи аҳволи ҳамаи бародарони сулбӣ машйатанд ки эшонро осмони ду ду бик шикам зояду тавъамони раҳм фитратанд ки аз паии якдигари нгслнд ва чун базмин оянд , қобилаи вуҷӯд бе фосилаи нофи эшон бикҷо занаду беҳтарини махлуқоти дарин маънӣ чунин мефармоед : ағтнми хмсо қабл хумси шбобк қабл ҳрмку сҳтк қабл сқмку ғнок қабл Фқрку Фроғк қабл шғлку ҳётк қабл ммотк . Вои малик , дар змти ақли ту ҳеҷ ҳақи воҷиби алодотр аз умр нест ки чун аҷал ҳол гардад , гузориши он маҳол бошад ва дар фавойид мактубот хондам ки аомоми Аҳмади Ғаззолӣ , раҳмаи аллоҳ , рӯзӣ дар маҷмаъи тзкиру маҷлиси ваъз рӯй бҳозрон оварад ва гуфт : эй мусулмонон , ҳарчи ман дар чиҳил сол аз сари ин чӯби пораи шуморо мегӯям , Фирдавсии дарӣк байт гуфтаст ; агар бар он хоҳед рафт , аз ҳама мустағнӣ шавед :

Ва кафии болмўти воъзо худ дод ин маънӣ медиҳад . Вои малик , бдонки ин амволи мнзд ки басӯрат ъсҷду забарҷад май намояд , ҳамеа дӯзахасту нафаси ту ҳмолаҳи алҳтб ки аз баҳри доғи пешонии барҳам май наад , явми иҳмии алайҳои фии нори ҷаҳаннами Фткўии баҳои ҷбоҳҳму ҷнўбҳму зҳўрҳми ҳозои ми кнзтми лأнФскми Фзўқўои мо кантами ткнзўн , акнӯн бакӯш то бошад ки бнирнги дониши худро аз суҳбати ин гандаи пери раъно ва ин солхурдаи шӯҳо ки чун ту бисёр шавҳаронро дар чоҳи бироҳӣ сарнигӯн афкандаст , рҳоӣӣ туоне доду ончи роҳи саодати ҷовдонӣ ва Наим боқӣаст , бадаст туоне оварад . Малики Ардашери калимоти ҳикматомез ӯ чун дил бо ҷони бёмихту ҳалқаи қабули васоёӣ ӯ аз гӯши ботини бёўихт . Пас аз онҷои пеш духтар омад ва гуфт : мубораки боди турои ҷуфтӣ

Ки аз ҳунарпешагон олам тоқаст ва дар дониши саромади офоқ . Роҳ растгорӣ инаст ки ӯ пеш дорад ва бар онч ӯ мекунад , мақом эътироз нест . Ғами ин матоъи мустаъор дар ин хонаи мстҷори чунин тавон хӯрду баъди моҷрии злк дар ҳосили кору Фзлки ҳоли хеш таъаммул мекарду бзбони эътибор ва антбоаҳ мегуфт :

Шеваи иҷтиҳод пеш гирифту қадам дар тариқи сдоди ниҳод ва бақадр иститоати худро аз инқиёди нафаси أмораҳи болсўء биксў кашид , илои ани моти алии моъоши алайҳу аллоҳи алмўФқи лзлки волҳодии илайҳ . Тамом шуд боби малики Ардашеру донои Меҳрон ба баъди азин ёд кунем боби деви гови пойу донои динӣ ва мубин гардонем ки фоида илм чисту шаҷараи илм чун бсмри амал борвар шавад , чаҳ асари намояду муҳраи хасми нодонро дар шшдраҳи қусӯр чун андозад ? борӣ , таъолӣ , худованд , хоҷаи ҷаҳон , муайяни алисломро тавфиқи ҷамъи байни алҳақину таҳсили саодатин муяссар куноду брхири мувозиби дороади бмнаҳи вусъаи ҷўдаҳ .