Малик зода гуфт : дар ъҳўди мақдаму дҳўри мтқодми девон ки акнӯн рӯй дар парда тўорӣ кашидаанд ва аз дидҳои зоҳирбин маҳҷӯб гашта , ошкоро мегардиданд ва бо одамиён аз роҳи мхолтту омезиш дар мепайвастанду боғўоу азлоли халқро аз роҳи ҳақу наҷоти мигрдониднду аботили хаёлот дар чашми одамиён ороста менамуданд то онгаҳ ки базмин Бобули мардии дайн дор бодед омад бар сари кӯҳии маскани сохту савмиъа тартиб карду онҷоигаҳи саҷҷодаи ибодати бгстрду бҷодаҳи исмати халқро даъват мекард то бондки рӯзгории бисоти даъват ӯ рӯй ббстти ниҳод ва бисёр каси атбоъи дониш ӯ карданду атбоъ бе шумори бархестанду тамассуки бқўоъди тнск ӯ сохтанд ва аз бидъати куфри бшрът имон омаданд ва бар қиблаи худои парастӣ иқбол карданд ва аз девону афъоли эшон эъроз намуданду зикр ӯ дар ақолими олам интишор гирифт наздик омад ки сари ҳадиси сиблғи малики أмтии мозўии лии минҳо , дар ҳақ ӯ ошкоро шудӣ . Девони саросемау ошуфта аз ғабни он ҳолати пеши меҳтари худ дев гоўпоӣ омаданд ки аз мурдаи ъФориту фаҷраи тўоғӣу тавоғити эшон буд , девӣ ки буқати афсун чун Иблис аз лоҳўл бигурехтӣ ва чун миғнотис дар оҳан овехтӣ , муқтадои лашкари шаётину пешвои ҷунуди млоъин буд , қофилаи солори корвони залолу срнФри раҳзанони ваҳму хаёл ; нақб дар хазинаи исмат одам задӣ , меҳри хотам сулаймон бишикастӣ , тилисми саҳара фиръавн бибастӣ . Девони ҳамаи пеш ӯ бикзбони фарёд астғост бароварданд ки ин марди динии барин санг нишасту санг дар обгинаи кори мо андохту шикваи мо аз дил хилоиқ барграфт . Агар имрӯзи сади ин слмту кашфи ин крбт накунем , фардо ки ӯ панҷ навбати арқон шариъат бузанду чатри давлат ӯ соя бар атроф олам густарду офтоби салтанаташи сар аз зрўаҳи ин кӯҳи برارد , моро аз инқиёду татаббуъи мурод ӯ чора набошад .

Деви гоўпоӣ чун ин фасл бишунид , дар ваии таъсирӣ аҷаб кард , оташи шайтанат ӯ лҳбот ғазаб баровард , аммо Аннани аҷҷалат аз дасти надод . Гуфт аз шумо замон мехоҳам ки чунин корҳо агрчи туоне бар нтобад , аммо бетааннӣ ҳам нишоед кард ва агар чанд таъхир эҳтимол накунад , бе тақдими андешаи жарф дар он хавз натавон кард . Пас се сари девро ки ҳар се дастурони маликату дастёрони рӯзи меҳнат ӯ буданд , ҳозир карду оғози мушовират аз дастур муҳимтарин намӯд ва гуфт : рои ту дарин ҳодиса ки пеш омад , чаҳ иқтизо мекунад ? гуфт : бар рои хирадмандони кори озмуда пӯшида нест ки ду чиз бар як ҳол поянда намонад яке давлат дар толеъ , дувуми ҷон дар тан ки ҳар дуро ғоятии маълум вомдӣ муайянаст ва чунонк бар вифқи мазҳаби таносухи рӯҳ аз қолабӣ ки маҳал ӯ бошад , бқолбии дигар ҳулӯл кунад , давлат ( низ аз толеъӣ ) ки мулоим ӯ бошад бтолъии дигари интиқоли пазираду мардум дар айёми давлат аз нкбот мутаъассир нагардаду қавоиди кор ӯ аз садамоти эҳдос халал нагирад Маслан чун кӯҳӣ ки арродаи раъду нФотаҳи барқу манҷаниқи сўоъқу санги борони тагаргу тири парони боронаш рахна накунад ва чун рӯзгори давлат басар омад , дарахтиро монад ки мояи ндоўту тароват азу бараваду збўлу Фтўри бадв роҳ ёбад , банирамтар бодии шох ӯ бишиканаду бкмтри дастӣ ки хоҳад аз бехаши برارد ва бемӯҷибӣ аз пои даройаду гардиши рӯзгори ғаддору қоидаи гардуни даввор ҳамеша чунин будаст .

Имрӯз ки айём дар паймон ва лой ӯсту қазои онҷо ки ризоӣ ӯ , ҳар тири тадбирӣ ки мо андозем бар нишона кор наёяд ва ҳар андеша ки дар дафъи кор ӯ кунем , хоми намояди пас моро иллати бтбиъти боз май бояд гузоштан ва он замонро мтрқбу мутарассид бӯдан ки офтоби давлат ӯ бзўол расаду худованди толеъ аз байти алсъодаҳ таҳвил кунаду бахти соя бар кори мо афканду тлки алأёми ндоўлҳои байни аннос , то агар бқмоўмт ӯ қиёми нмоӣим , зафар ёбему пирӯзи оӣиму нусрати моро бошаду нгўсорӣу накбат ӯро .

Гови пои дастури дувумро ишорат кард ки рои ту дарин боби брчаҳи ҷмлтст . Ҷавоб дод ки онч дастур гуфт : писандидаи ҳақ ва сутӯда ақласт , лекини бҳичўҷаҳи даст аз сголши бози доштану банди таътилу тсўиФ бар дасту пои қудрату ародот ниҳодан савоб нест , зирок чун бахт ӯ қавӣ ҳол шуд ва ту низ аз қасд ӯ тқоъди нмоӣӣ , мадади қӯт ӯ карда бошӣ ва дар заъфи хеши афзӯдау марди доно ҳарчанд ки давлатро мусоид душман бинад , аз кӯшиш дар муқовимат бақадр вусъи хеш кам накунаду он қадр ки аз қудрати хеш боқӣ бинад , дар ҳифзу абқоء он кӯшад чун табибии Маслан ки аз истирдоди сиҳҳати бемор оҷиз ояд , бақоёии қувои ғарӣзиро бҳсни мудовоату ҳияли ҳикмат бар ҷой бидорад ки агар на чунин кунад , ҳалок лозим ояд . Пас чндонк дар имкон гунҷад , ҳдми мабоонии кор ӯ моро пеш бояд гирифту агрч ӯ мқоўди тақлид бар сар қавмӣ кашидаст ва мақолед ҳукми эшон дар остини гирифтау кули мҷри фии алхлоءи иср , моро бмидони муҳорибати берун бояд шудан ва аз марг натарсидан ки ҷавоби хасми бзбони теғи тавон додан на биспур саломати ҷўӣӣ ки дар рӯй ҳамияти кашӣ .

Гоўпоӣ рӯй бадастӯр сиўм оварад ки муқтазои рои ту дар имзоъи андешҳои эшон чист . Ҷавоб дод ки онч эшон андохтанд дар хотири ту ҷой гирифт ки офариниши ҳама офаридагон чунонаст ки ҳар онч башнаваду табиат ӯро мувофиқ ва мулоим ояд , зуди бқбўли он мстрсл шавад симо ки сухани назмии некӯу иборатии муҳаззабу лафзӣ мстъзб дорад , сабки он сухан дар қолаби орзӯӣ ӯ нишинад ва гуфтаанд : чунонк боҳни пӯлоди оҳанҳои дигар шикофанд , болаффози ъзби ширини салбу слхи одат мардум кунанд , чун шеъри диловезу нктҳои лутфомез ки бисёр бахилони росихӣу баддилонро далеру лӣимонро Кариму малулонро злўлу сафеҳонро набӣа гирданд , аммо рой ман онаст ки агар худ муяссар шавад хӯни рехтани ин марди динӣ салоҳ набошад вихомати он зуди бмо лоҳқ гардад ва ин андохт аз ҳзму пеш бинӣ давраст , чаҳ агар ӯро бе сабабии возеҳу илзомии Фозҳу иллатии зоҳиру ҳуҷҷатӣ боҳар аз миён бурдоранд , мутадаййинии дигари биҷой ӯ биншинаду дайгарии қоими мақом ӯ гардонанд ва ин фитна то қиёми алсоъаҳ қоим бимонаду кор аз мақоми тадорук берун равад , чаҳ оммаи халқи зуъафоро бтбъ дӯст доранду ақўёро душман , аммо тадбири солеҳу андеша мнҷҳ онаст ки бўсўсаҳи шайтонӣу ҳандасаи сҳрдонии асоси дунёи дӯстӣ дар сина ӯ афканӣ ва ӯро бнқши захорифи дарин сарои ғурури машғӯлу мшғўФи гирдонеу девори рангини нигорхонаи шаҳавоту лаззотро дар чашм ӯ ҷилваи диҳӣу Қатароти ангабини ҳирс аз сари шохсори амли чунон дар ком ӯ Чехияоне ки ажаҳҳои аҷалро зери пои хеши кушода ком набинаду зини ?лаами алшитони мо конўои иъмлўн бар носиаҳи ҳол ӯ нависӣ то кафеи хилоиқ ӯро аз кафофи варзӣу ифофи ҷўӣии бадунёи машғӯли бенанд . Чун ту бозҳори маъоӣибу аФшоءи мсолб ӯ зиёни бгшоӣӣ , туро тасдиқ кунанд ва азу баргарданду бозор даъваташ кунад шавад . Гоўпоиро ин фасл аз ғараз давртар намӯду бсўоби наздиктар ; пас гуфт : некӯ рой задӣу рост роҳӣ намӯдӣ .

Акнӯн рой ман онаст ки дар маҷмаъӣ ом биншинам ва бо ӯ дар асрори улӯму ҳақоиқи ашёи сухани ронам то ӯ дар саволу ҷавоби ман фурӯ монаду урати ҷаҳл ӯ бар халқ кашф кунам , онгаҳ хӯн ӯ бирезам ки агар куштан ӯ бар тамҳиди ин муқаддамот ки ту мигўӣӣ , мавқуф дорам , ҷузи тазйиъи рӯзгори натиҷаи надиҳад ва рӯй бадастӯр меҳтар оварад ки хотири ту дар аъмоли ин андеша чаҳ мебинад ? гуфт : чун кории байни тарафӣ алнқиз уфтад , ҳукм дар он қазия бар як ҷониб кардан ва аз як сӯ андешидани ихтиёр ақл нест , ъсии ани ткрҳўои шиӣоу ҳўи хайри лакаму ъсии ани тҳбўои шиӣоу ҳўи шари лакам . Бо хатоҳо ки ваҳм басӯрат савоб дар назар овараду басои дурӯғҳо ки хаёл дар либоси ростии фарои намояд , чунонк писари аҳвали мизбонро афтод . Гоўпоӣ пурсед ки чигуна буд он достон ?