Дастур гуфт : шунидам ки вақте мардӣ буд ҷавонмарди пеша , меҳмонпазир , Аннани гир , кӣсаи пардоз , ғариби навоз ; ҳамаи авсофи ҳамидаи зот ӯро лозим буд магари эҳсон ки мутаъаддӣ доштӣу ҳамаи хислатии шариф дар табъ ӯ хос буд алои анъом ки ом фармудӣ , харҷ ӯ аз кӣсаи касб ӯ будӣ на аз дахли моли мазлӯмон чунонк аҳли рӯзгори рост , чаҳ дӯдӣ аз матбахашон онгаҳ барояд ки оташ дар хирмани сад мусулмон зананду ноне бар хўончаҳи хеш онгаҳ ниҳанд ки об дар бунёди хонаи сад бегуноҳ банданд ; муштии намаки бдигшон онгаҳ расад ки харворӣ бар ҷароҳат даравишон афшонанд , ду чӯби ҳемаи ботшдоншон вақте даройад ки дивист чӯби дастӣ бар паҳлавӣ оҷизон моланд . Кироми олами расми аФозти карами хосса дар зиёфати азуи омўхтндӣ . Он гиреҳ ки сифлагони вақти нузули меҳмон дар абрӯии оранд , ӯ дар нақши коса ванигор хўончаҳ матбах доштӣ ва он сирка ки бахилони бҳнгоми мулоқоти воридон дар пешонии оранд , ӯро дар абои скбо будӣ .

Вақте дӯстии азиз дар хона ӯ нузул кард ; бонўоъи икром ва бузург дошт қудуми пеш боз рафту ончи муқтазои ҳол буд аз таъаҳҳуду длҷўӣӣ тақдим намӯд . Чун аз тановул таом бипардохтанд , мизбон бар сиблати аътзор аз таазури шароб ҳикоят кард ва гуфт : шак нест ки ойӣнаи зангори хӯрдаи айшро сайқалӣ чун шароб несту табъи мстўҳшро миёни ҳарифони вақт ки бақои суҳбати эшонро ҳамаи ҷои бшишаҳи шароб шояд хонду вафои аҳди эшонро бсФинаҳи маҷлис , аз макораи замонаи мӯнисии азу ба нишинтар на .

Ва бо ин ҳама аз ончи дарин шабҳо бо дӯстон сарф кардаем , як шиша сарф боқӣаст ; агар рағбатӣ ҳаст то соъатии бмноўлти он тзҷиаҳ рӯзгор кунем . Меҳмон гуфт :у алҷўди болмўҷўди ғояи алҷўд , ҳукм тараст . Мизбони писарро фармуд ки бираву фалони шиша ки фалон ҷой ниҳодаст , биор . Писари бечораи бҳўли чашму хбли ақли мбтлӣ буд , бирафт ; чун чашмаш бар шиша омад , акси он дар ойӣнаи кжнмои басараши ду ҳаҷм намӯд . Бнздик падар омад ки шиша давост , кадоми як орм ? падар донист ки ҳол чист , аммо аз шарм рӯй меҳмони арақаш бар пешонӣ омад то магар ӯро дар хаёл ояд ки бадӣгари як знт кардасту баракати ройу нузули ҳиммат ӯро мансӯб дорад . Ҳеҷ чора надонист , ҷузи онки писарро гуфт : аз дугона яке башикан ва дигар биор . Писари бҳкми ишорати падари сангӣ бар шиша зад , ишкст ; чун дайгарӣ наёфт , хоибу хоср боз омаду ҳикояти ҳол боз гуфт . Мҳмонро маълум шуд ки он халал дар басари писар буд на дар назари падар .

Ин фасона аз баҳр он гуфтам то бадоне ки ҳосаҳи басар бо онк дар идроки аъёни ашёи салим тар ҳаввост аз мавоқиъи ғалат эмин нест ҳосаҳи басират ки аз ҳавоси ботин дар пас ҳиҷобҳои авҳом ва хаёлот менигарад , аз мавориди савобу хато чигуна холӣ тавонад буд ? май бояд ки бсрФи андешаи жарфи дарин кор нигаҳ кунӣ ва бетаъаммулу тсбти қадам дар роҳи ин азимат нанаҳй ки офаридагор , ҷлу ъло , бо онк аз ҷумлаи ҷавоҳири ҳайвоноти ҷавҳари одамиро мутаҳҳартар офаридасту баҳраи доноӣӣу тезбинӣу ҳӯшмандӣ , эшонро бештар додау бҳрики ситора аз ситорагони алавӣу суфлои нигаҳбон аҳвол карда то ҳамчунонк доягони Тифлро парваранд , ӯро дар ҳзонаҳ тарбият медорад ва май пурвирд ва ҳар якро фиришта ӯ олами қудси малакӯти омӯзгори гардонидау лавҳи тафҳиму таълим дар пеши ниҳода , чунонк дар сифати беҳтарин мавҷӯдот меояд , илмаи шадиди алқўии зўи мараи Фостўӣ ,у лекин чун аз паии ҳўии қадамӣ фаро ниҳанд , асири мо девон шаванду мусаххару мақҳур мо гирданд , пас мо ки сиришти гавҳар аз дӯди тираи мзлму ҷаҳл мураккаб дорем , агар зимоми дили бадасти ҳўии диҳему даст аз тафаккуру тааннӣ боз дорем , чаҳ ҳол бошад ва бо одамӣ ки ин ҳамаи ъдт ва олат дораду бчндин хисол муттасифаст , чигуна броӣим ? ахўи алзлмоءи аъшии боллил , май тарсам ки азин меҳтарӣу бартарӣ ҷустан шуморо бтрӣ уфтад , чунонк он марди меҳмон бо хона худоӣ гуфт . Гоўпоӣ пурсед ки чигуна буд он достон ?