Шабӣ дар хобами мардии кӯсаи кӯтоҳи боло лоғрсёҳ чарада , пашмин чўхоӣии фурӯмоя дар бару куҳани шолӣ аз пашми шутур бар сару камар фароз омаду савганди оғози ниҳод , ки ман он деви мардуми фиребам ки ба дастони ман одам аз биҳишт овора шуд ,у фарзандон ӯ дар чанги найранги ман бечораанд . Пеши пӯёнро роҳи занаму пайравонро дар чоҳ кунам . Гуфтам ҳар ки хоҳӣ бош ва ҳар чаҳ хоҳӣ кун , бо ман чаҳ гўӣӣ ва аз ман чаҳ ҷўӣӣ ?

Гуфт хостам бадоне кистам ва аз пай чистам , бо онкӣ роҳ занем кораст ва чоҳ кунӣ шумор , туро пандӣ сароему роҳии намоям , агар корбндии поят аз гул бар ояду бандат аз дили кушояд .

Нахустин пос ҳуш карда бргФтории гӯши бастам , то дар дӯстӣ чаҳ душмании орад ва дар ҷомаи роҳи нмоӣии кадоми ҳангомаи роҳи зании сголд . Гуфт зинҳори гирди гетии магараду домони парҳез аз олоиш ҳар чаҳ дар ӯст дар чин , то маро бар ту дастӣ намонад ,у бунёди худопарастиро шикастӣ нахезад . Гуфторашро ба ростӣ анбоз дидаму андарзаш ба дурустии дмсоз . Лухтӣ аз парокандагии боз омада гуфтам аз ин гуфт чунон байнам ки то марди олӯдаи ин гирду фарсӯдаи ин дард нагардад туро бар ӯ дастӣу паймони худ сӯзӣу худоисозӣ вайро шикастӣ нест . Гуфт ореи ҷузи бад-ӣни гуноҳ аз афсуни ман табоҳӣ накушуд ва дар девон карду кораши нома сиёҳӣ нахезад . Ҳамоно шунида бошӣ поки паямбар ки дуруди бори худовандаш бар равон бод фармуд дӯстӣу пайванди кайҳони сари табоҳи кориҳосту банди гардани растгориҳо , байт :

Чун роҳи намо чунон фармоеду роҳи зан низ чунин сарояд , хуштар онкӣ баҳона наёрӣу мардонаи корбнди ин фарзонаи панди оӣӣ . Гуфтам дуруст гуфтӣу гавҳари андарзи накӯи сифтӣ . Ин низ бигӯӣ ки аз ҳангоми гирифтории озодго то оғози дастбурди ту сол ва моҳӣ кашад ? гуфт неи оғоз ва ҳангом надонам ҳаме донам ки андешаи ин кораш то дар обу гул реша раст ва ба кеши кӯтоҳи байнони дарози умед андӯхтани омухти банди маниш дар гарданасту оташи хонаи сӯз дар хирман , сголши вайу молаши ман чун кирдору кайфари дӯш ба дӯшаст ва монанди ҷунбиши дасту калиди гӯш ба гӯш . Гуфтам бузургон мо гӯйанд туро бар пайравони шоҳи мардони шери яздон ки ҷони ҷаҳонаши хоки раҳи боди дасти чолиш бастаанду пои ковуши шикаста . Пирўорўни бахт аз шунидани ин фари хуҷастаи ном чун симоб ларзидан гирифту рангаш бар ҳанҷорӣ ки ҷуз ба дидан рӯй нанамояд паридан . Дамаш дар гусасту озрўор бар афрӯхту чеҳр бемеҳр аз ман битофт ва аз орамидан омода рамидани гашт . Сахташи хору забуни взор ва нигун дидам . Ҷудогонаи тоб ва туоне дар худ ёфта ноӣ дурушту овози расои сохта , сурӯдам ки ҳон аз чаҳ хомӯшӣу пои сахт аз чаҳ фаромӯшаст ? ларзони ларзон рӯй боз пас карда дили шикастау равон гусаста гуфт : рию кайҳон ошуфт маро дар ӣнони рангӣу дастони мардуми фиребамро ки кӯҳ аз шиквааши камари дуздад , дар тарозуии ин гуруҳ сангӣ нест .

Гуфтам ҳамон меҳтарон аз бандати рстгоннд ё кеҳтаронро низ ба каманди фиреб бастан наёрӣ . Аз ин гуфт ошуфтаи гашт ки оташи дастиҳои ман дар кори ҳамагон бодасту гардани пой то сар аз доми газанди ман озод . Бад-ӣни пурсишам ранҷ мефизойу шиканҷи мада , ҳанҷори сухан дигаргун кун ки хӯн дар тани афсараду ҷон ба даҳан рафт . То аз рамидан ором гираду барги хӯриши пажӯҳиш хом намонад , роҳи шухӣу лоғи супурда , гуфтам ростиро он худ тўӣӣ ки мардумро ба хоби андари фарози оӣӣ ва дарҳои хоҳиш аз пасу пеши бознмоӣӣ . Гуфт ореи манам агар марди кории гом дар нау коми дрхўоаҳ , на аз роҳи парҳезу худдорӣ , чун пайкарӣ зишт дошту дидории бади сиришт пӯзиш ангехтам ки дар ин рӯстои гармоба Эй несту парастории дилсӯз ки обӣ гарм кунаду ҷома аз олоиш бишӯяд низ надорам умеди даргузарӣу дргзорӣ . Дар дами чархии бузад ва бар дидори перзании гӯнаи гусехтаи дандон рехта шуд ки акнӯн чаҳ гўӣӣу кадоми баҳонаи ҷўӣӣ аз ҳар дар ки хоҳии даройу броӣ ки болаш ниҳодаем ва бар чолиши омода . Бозаш ба титоли забони бозӣ аз он сголш боз оварда пурсиш дигар намудем , ӯ посух дигар ангехт ҳам чунон гуфт ва шунӯдӣ мерафту кост ва фузудӣ май гузашт . Ногоҳ аз каронаи дашти гуруҳеи анбӯҳи духтару писари падарсор дар ҷома пашмин намад кулоҳӣ бар сар беш аз панҷ ҳазор ту барраҳои мўӣин бар дӯши падедори гашт . Гомӣ чанд дўозмои сози сўрўромши сохтаи дасти афшону пои кӯб ҳаме сурӯданд : дод имони фақиҳи бедоди имони фақиҳи Фрохои паҳна аз ҷусту хези эшон танагӣ гирифт ва он оҳанги гардуни гирди гетии навард аз чаҳор сӯи тошши фарсанги овозаи андохт , аҳрӣмани римнро аз тамошои он анҷумани чеҳраи чамансор шукуфтан овараду бадрӯди оромиш гирифтан . Риштаи сухан дар гслонид ва ду асба бар он ҷиргаи тохт . Дасти афшони соз ромишгарӣ карду шеваи пои кӯбии пери ҷавони фиреб бар ҷавонони пироФсои бартарии ҷуст . Аз ин рӯй додам тоби туаш оби ҳуши рафтаи даҳшату шигифтии афзуд ки он ҷирга кист ва ин ҳангома чист то пӯшидаи пайдоу наҳуфта ҳувайдо гардад .

Тарси тарсони фаро пеш шудам ва ба нармӣ аз бад андеш прессон ки ӣнон каёнанд ва ин суру сурӯд аз чаҳ суду кадом беҳбудаст ? гуфт кеҳтару меҳтар , маро зодагонанд ва каманд андоз боми озодагон . Инак аз яғмои он гиронмояи колои омада ки порсии дроёнши кеш ва ойин ронанду тозии сароёни имон вдин хонанд . Ин бигуфт ва бо фарзандон кӯфтан ва шикастан тоза кард ва ҷустани вншстни баланди овоза , ба овоз баландаш гуфтам : эй кам диранги ҳеҷ санги ин сабки борӣу шитоб аз чист ? зистро чандон боист ки пурсиш анҷом гираду дил аз бархӯрди дилхоҳи ором , онгаҳ оғоз дигар кун ва андоз дигари соз . Хашм олуду пархоши хари фарои пеши давид ки ҳон чаҳ гўӣӣ ва чаҳ ҷўӣӣ ? ресмони дарози дроӣии кӯтаҳи афкан . Маро ҷуз гуфт бо ту ҳазор кораст ва сад ҳазор шумор .

Гуфтам он колои воло ки ҷони ҷаҳони арзад ва бар ӯ дили пер ва ҷавон ларзад овардаанд ? гуфт оре агар дидани хоҳии пеши хиром ва ба чашми хеши нигар , ду се гомӣ бидон ҷирга дар тохта , наздик бидонадяш шудам , даст дар кӯл бора равадӣ ки бар сӯии рост буд фарои бараду ойинаи зебои пайкари булӯрӣни гавҳари некӯи тароши дурусти андом ки ба сад ҳазор солаши минои сипеҳр ҳамчанду обгинаи меҳру моҳ монанд наёрад ва набинад бар кашид ва бар рӯй ман дошт , бстдму неки нек дар он нагиристам . Аз ду сӯи пеш аз онкии гуфтани тавон занг хӯрду дӯд андӯд дидам , аз баси сиёҳӣу табоҳӣ ба ҳеҷ рӯй рӯйу рухсора дар он нанамудӣу дидори чинӣ аз чеҳри зангӣ боз нашинохтӣ . Ба фари он дониш ва дид ки мардумро ба хоби андар рӯй намояд . Ҳар як аз он даста хаста тозро занги бастаи ойина дарбор дидаму поси рустаи ойин аз он девонаи девони занҷири гусастаи душвор , бадрӯд ҳуш кардаму лухтии диронҷом аз худ фаромӯш .

Оҳи дӯди оҳангами ойинаи моҳу хуршед ба занги афканду андӯҳи кӯҳи шикваами шишаи минои ранги гардун ба санг озмуд . Агар поси худовандии бечораи бандагонро дастёр наёяду ҳароси пайравӣу пайванди пешвои бандау озоди пушти банди вайрону обод поимрд нагардад , дартару хушки кайҳони бори раванда ба бунгоҳ нарасаду киштии роҳи сипорӣ рӯй канор набинад . Пас аз дарду дареғии фараи лобаи кунони пурсидам : ин ойинаи ҷони афрӯз ки шарми миноӣ хуршедасту санги ҷоми ҷамшеди пушт ва рӯй аз занги олоиши пок бояду пой то сар чун дили равшани ниҳодони тобнок то ниёзии бараду бад-ӣни даст ки байнам дар пои супурд . Гуфт неи чндонкаҳ дар он рӯй дурусти намояд ва аз рӯй рухсор бар гӯнау дидорӣ ки ҳаст пардаи кушояд , шишаи хоро шиканасту обгинаи санадони афкан , найранги моро дар аврангӣу дастони ман ва ҳар ки марост бо гавҳар ӯ сангӣ нест .

Ин бар сурӯду зудаш аз дасти ман бози рабӯду чунонкӣ буд дар тубраи дӯди андохт ва бар ҳнҷорикаҳ дошт барги андеши соз ва сурӯд шуд . Аз он дидан ва ин шунидани андеша ва бо кам физоиши гирифтаи ангуштони газон аз миён бар карони тохтаму сабк бар он ромишу сури дирангӣ гарон карда нигарон мондам . Дамӣ аз поикӯбии нёсўдндӣу лаб аз сурӯди баланди оҳангӣ ки доштанд нбстндӣ . Пери солхўрд аз ҷавонони хиради соли басомонтар кӯфтӣу шикастӣу дурусттар аз ҳам гнони хостӣ ва нишастӣ . Чун посӣ бар ин сипарӣ шуд бо худ андешедам ки бигуфта хеши деви мардуми шукрро бо пайравони шери худои риюи рӯбоҳии об ба ҳован суданасту хуии палангии бод ба чанбар бастан . Чандон парокандаи мзӣ ва сарафканда мабош . Шояд ту низ аз он корвон бошӣ ва аз трктози ин дастони бози бркрон , андешаи росту гардан каҷ карда ба забонии нарм ва гуфтӣ гарми сурӯдам , ин анҷоми гуфтугӯу поёни ҷустуҷӯ пурсишӣ дорам рости гӯй ,у посух бе каму костовар . Ба дастури гузаштаи гомии ду фароз омад ва бо титолии чарбу лоғӣ хуш гуфт : ончии хоҳии брсроӣу бозҷӯӣ , дурӯғи нлоим ва газоф надорем . Гуфтам он ойина ки чеҳра намой дидор ҳастӣасту чароғи роҳи худои парастӣ аз дасти ман бардае ва дар мапоӣ супурда , гуфт на осӯдаи рӯ ва фарсӯда мапоӣ ки набардааму андешаи бурдан низ наёварда . Бар буи онкӣ гуяд , чун аз паии сипарони он роҳӣу бастагони он шоҳи нёрстми барад , гуфтам чаро ва чун шуд гузаштӣ ва бмн гузоштӣ ? гуфт аз аиро ки на ба кор ту ояд ва на ба кори ман . Ин бигуфт ва ба овоз хандидан гирифту болоўорӣ баланд шуду чархӣ чанд бузад ва аз боло ба шеб омад ва бо фарзандони кори банди ромишгарии гашт . Аз он гуфт дил ошуфт сахти парешон ва аз гуфта пушаймон гашта худро накӯҳиши кунони сар хеш гирифтаму роҳи омадаи пеш , ҳам чунон он ҷашну сури барпо буду оҳангу сурӯди осмони пўӣу замини паймо ки пардаи хоб аз пеши чашм бар хосту ҳангоми бедорӣ ки хобӣ дигараст фаро расед .

ҳикоят

Рӯзии куҳнаи ҷуҳудии тозаи мусулмон ба хонаи саркори хусрави хон фароз омад таврот хон буд вонҷили дон , дастори бандӣ ба дастурӣ аз шери худоу шамшер вай пурсед . Гуфт дар кӯдакӣ назд ФилосўФони ҷуҳуди дониши андӯзӣ ҳаме карду ҳунари омӯзӣ , магари он оби оташи бору оташи обсорро ки тозён зулфиқори номанд ва порсиён гӯйанд . Поки яздонаш аз дркосаҳи ҳамсоягиҳо ки кеши як тоӣӣаст . Аз чархи мино ё боғи минӯ , зии дӯсту дасти хеш ниёз оварад . Ин худ зер ва болост . Ростӣ онаст ки ин теғ бе монанди он пайғамбарӣ аз банӣ Исроил буд . Даст ба даст дар миён ҷуҳуд мерафт , рӯзии алӣ онро бидид ва бишнохт ба титолу дастонаш аз дасти дорандаи бастаду зеби миёни сохт , чўнонкаҳ ба дастёрии он танҳо ба хоки афканд ва сарҳо бар бод дод . Ёрони анҷуман аз ин сусти сухани сахти брнҷиднду бзднду бронднду саркори хон чашм полуд ва хашм олуд бифармуд то дарбонаши ним кишт бо шлхтаҳу мушт аз хона ба бозори андохту ҷовдон дар бар рӯй баст . Бомдодӣ чанд бад-ӣни бргзшт . Ноҷавонмардӣ ки ҷӯйбор ҳастиро ниҳол ҳаст ва будаш сабки сояи шохӣ бешоиаҳ ва бехаст ,у астрсорши боду болаш бар ҷои мех , ҳамоно бар овези як даст ваомез пайвасти сркорхону раҳеи рашки барад , аз дар бдпсндӣу шохчаҳи бандии ҳам дар кӯии бегонаи ҳам дар рӯй хони пешонии сангу санадони сохт ва гуфт аз он деринаи дӯст ки туро аз ҳамаи меҳри дил дар ӯст садра афзӯн шунидам , ончии онрўзи ҷуҳуд бар забон ронад бекост ва фузудаш бар ту тарошад то рӯму ҳинду муғу ҳиндӯи туро дар поси ёсои Аҳмад суст донанд ва аз дар ойини ҳайдарии давр . Чун гуфт муфти ҷҳўдки нодуруст аз онҷо ки суханро жожу шево , росту дурӯғ дар ҳамаи дил ҳо нишастӣаст ,у бадгумониҳоро бар ҳар гӯнаи сиришту гавҳари дастӣ , бегуноҳ номеҳрбон шуд ва бе лағзиши саргарони сохт .