Нахустин , шевани шипўри озодӣу дуюми хурӯши хурӯси бомдодӣ , хоб аз чашм нарустау чашм аз хоб нишаста аз толори борхонаҳ ба солоркорхонаҳ шудам . Аз ба афтод бахти базм аз андоз парешонеи пӯёни коста буду паҳлуу пурхудованди кох аз парвози парокандаи гӯйони пероста , беш аз онҳо ки хомаи намояд ё нома сарояд барги меҳрбонии сохту сози чарби забонӣ , ба андеша онкӣ мабодам беҳудаи тозии тир даҳон гардад ё насутӯда розии теғи забон , зуду тангаш фаро рафтаму паёми саркориро бо ончӣ дил дид ва донист ва забон тобед ва тавонист , дастони срогштм . Хуш аз парокандагӣ гирд карду гӯши ниўшндгии паҳни сохт , сурӯдам ва шунид намудему риштаи банд аз забон баргушод ва дар гӯши баст ,у бад-ӣни рози рангини доману гиребони анҷумани рашки рстои гавҳар фуруш фармуд ки пухтаи ҷавонии қршии нажод ё хоми перии ҷуҳуди ниҳоди анбози дарёу киштӣ буду дмсози нармӣу дуруштӣ , шабии пери парокандаи рӯз аз дар ромиши варои оромиши офтоби анбози моҳи афканду Юсуфи дмсози чоҳ , аз он беш ки бидон шимолаи хирмани хуршеди сӯзад ва аз он кулолаи гардани хуршеди бандади қршӣ чун гурги шергир ё шери гурги масташи Фросри тохту хирхирши дида бар даст ва соғар дӯхт ки ҳон ин чист ва аз пай кист ?

Бечораи шағоли маргии сркрду рӯбоҳи бозӣ дар ниҳод ки обӣ гул олудаст , на нобедил осуд , оварда об ва хокаст на парвардаи боғу ток , моя хӯрд ва хобаст на чораи дарду тоб . Гуфт зиҳи зиҳи мурода ки маро аз ту ба , зеро ки неки ранҷаи тобу табаму сахти ҷӯшидаи равону хўшидаҳи лаб . Чобуку равони бастаду сабку гарони бргмошт . Мўсоӣӣ аз ҷуҳуди бозиҳои чархи тарсои ҷомау тарки тозиҳои мусулмони зардушти ҳангома , санг бар соғар диду хок дар мино , бод бар сблт ёфту об бар озар , по бар сари ҷони суду даст аз даҳони бардошт , ки оўхи лаби пок ба полудаи ток чаҳ олоӣӣу роҳӣ ки нахустин гомаши пай дар озар , бо пои биҳишти пўӣ чаҳ пимоӣӣ ? ноби ҳуш аўбораст на оби нӯши гўор , оташи хирман бандагӣаст на чашмаи зиндагӣ , тагарги кишти орзӯ ва умедаст на борони дашти навоу навид , ҷом бар санг аз моу ончи андрў бар хоки резад . . .

Ро ҷанги ваии оҳанги чангу овози не буду хурӯши бодаи фурушаши мисра : ҷӯши минои бонги нўшонўш май , гӯши фарои пӯшеду пок фурӯ нӯшед . Пас аз гумораши ҷому гувориши коми коса то се нишонро кӣсаи пардохтаи бадви андохт , ки ҳони ?вилаи ҷуҳуди бозӣ ва хомӯш куну пелаи ёваи дроӣии фаромӯш . Манӣ ки гуфт зрораҳ ки бо гӯши хеш аз лаби гавҳари сифти поки паямбари шунӯдаи боди шуморам ва ёд наёрам кӣу куҷои жожи сарду муфти хоми ҷуҳудӣ чун ту Аҳмад тозу Мӯсои сӯзу исои каш дар обу гулам роҳ хоҳад кард ё дар ҷони вдлм бор хоҳад ёфт .

Афсонаи моу мардуми ҳмондостони қршии гавҳару ҷуҳуд нажодасту рози ҳамон бода хӯрдану беҳудаи фарёд . Ореи гуруҳеи анбӯҳро ҳар як бароау рангии дигар дар ин анҷумани роҳ ва борасту пайдоу пинҳон ба ойину оҳангии дигари рози рону рӯзномаи шумор . Хому пухтаи баҳонаҳо май ҷӯянду ношевоу сахтаи фасона ҳо мегӯйанд вале онкии гӯш бадишон дорад кист ? ё ҳуш бидон тараот парешон сипорад кадом ? бо ҳама нарад нишаст бохтаам ва моя нест аз ҳаст шинохта . Нанги пешаи номанду санги шишаи ком , ҳазор пои мағз ва ҳушанду фурӯғи зодии донишу ҳуш , бадхоҳи тавонгар ва дарвешанду ҷони коҳи бегонау хеш , мисра : ҳамаи дастони дағо ва дағаланд . Ва аз дами сард ва гуфт хоми буии даҳону ганди бағал , шеър :

Вонгаҳ дар кори онон ки марои бадишон аз дайри бози паймонии дуруст ва бешикастаст ,у пешаи пайвандии устувор ва душвор гусаст , осӯдаи зӣу ороми пой ки дили ганҷинаи рози нек писандонаст на анбонаи жожшохчаҳи бандон , ойинаи дори дидори шҳрёроним на оҷрмоли дижами рой ва рӯйу гадои хосту хуии шаҳрузаи корон . Нигоранда доду дониш ва супоранда диду бениши мо офаринишро пояи ҳушу хиради бхшўду шносои неку баду мардум аз дади сохт то ба фари доноӣӣ моя нест аз ҳаст донем , ва ба тоби биноӣии пойгоҳи баланд аз паст шиносем , даст аз олоиши ман ва мо шўӣим ва бе мо ва ман бор дар дарбори бори худои ҷўӣим . Онро ки бад-ӣни мояи фурӯу фирӯзӣ навохтаанд ва бидон фархундаи даргоҳ ки хирадро бор несту равонро кор , роҳи шносоӣии пардохта агар ин бастагони кому ҳавасу хастагони дому ҷарасро шинохтани натавонади фармони поки яздон бар чунон гӯлии гови гавҳару аҳрӣмани хўӣии одамии пайкари ҳамранги фармоиш бастом занаду Маҳмӯди бахтиёрӣ ва як санги фармони сардори симнону дастур Мокӯ хоҳад буд , аз моаш дурудии дрдпрдозу сурӯдии ромиши ангез бар гӯй , ҳар ки турои ҷой дар ҷонасту дил ва дигаронро пой дар обу гули ороиши лола бо олоиш хас накоҳад ,у бози ошёни ҳумои парвозгоҳ магас нашавад , ду се бомдоди дигар ки худои додгустару гардуни коми бхшоу ахтар нек фармо паҳнаи марзу буми райро аз хокбўси шоҳи нўчрхии ороста ба моҳи нави сохт ,у фармону фари хдиўи тҳмўрси тахт , баҳроми бахт , Ҳушанги ҳуш , манӯчеҳри чеҳр , коўси кӯс , касрии кеш , ҷамшеди ҷом , Фаридуни фари корномаи подшоҳони аҷамро бо бахти дилхоҳ то тахти глшоаҳи борномаҳи ширин ва хусрав кард , бхўости поки яздону додонўшаҳ ва ба афтод кору ҳамдастии дӯстони ин сангҳо ки душман ба чоҳи афканд ва он хорҳо ки бидонадяш дар роҳи рехт ба хирманҳо суда тўтё хоҳад шуд ва ба харворҳо тӯдаи кимиё , чашм дар роҳ бош ва рӯй дар шоҳ , басӣҷи шолу кулоҳовару бӯсаи орои хусравии фаргоҳи зӣ .

Бртипу тӯби нигоҳи афкану кушоди хлху Хуқанду хоразму Хуҷандро сони сипоҳи байни як раҳ рӯй ниёзмандӣ бар даргоҳ нау ҷовидони гардани сарбаландӣ бар меҳру моҳи афроз , хуштару шоёнтар аз инаст агар соз гуфт ва шунид бояду рози навоу навиди сахтаи сарои ростини пухтаи сурӯди расатони яғмо ки марои рози дори дил ва забонасту трономи хоҳи пайдоу ниҳон ба шевотар гуфтӣ роз хоҳад сурӯд ва ба зеботар рўӣӣ боз хоҳад намӯд .