Дастур гуфт : бақои подшоҳи адли бод дар иқболи комилу саодати шомилу эзад – таъолӣ - ҳофизу Носиру муайян . Чунин овардаанд ки дар шҳўри гузаштау синӣни рафта , мардӣ занӣ дошт ки мтобъти всоўси шайтонӣу мувофиқати ҳўоҷс нафсонӣ намӯдӣу қадам дар туруқи маҷҳӯли шаҳавот ва нуҳумот задӣ ва бо ҷавонони нўхту амрдон бо ҷамоли ишқҳо бохтӣ ва ин мардро тӯтӣ ӣӣ буд , сухани саро ӣу ҳозиқу луғати шиносу нотиқ ҳар чаҳ дар хона аз хайру шару нафъу зр ҳодис шудӣ , ҷумла эълом додӣу вақойиъи ҳаводис боз намӯдӣ . Шабии дӯстии зиёфатии сохт ва ҳар такаллуфу тнўқ ки лоиқи дӯстони мувофиқу ихвон содиқ бошад , биҷой оварад мард аз аёли дастурии хост ва ба вақти берун рафтан , пеши қафас тӯтӣ рафт ва гуфт : эй посбони бедор вае нигаҳбони ҳушёр , бояд ки имшаб дар тиқзу ҳаросат зиёдат кунӣу серумаи сҳр то ба вақти саҳар дар басари кашӣ ва ба амъони назару диққати хотир , таъаммули намое ва аз ҳар чаҳ ҳодис шавад , ғс ва самину салоҳу фасоду хайру шари бадоне ва дар ҳифзи оре ва чандон ки субҳи сар аз гиребони машриқи برارد , ба хона боз оему ҳамаи эътимоди ман бар қавл ту хоҳад буду аътдоди ман дар ҳаводис ба сидқи гуфтори ту ки аз ғараз муназзаҳаст ва аз шўоиби кудурат софӣаст тӯтӣ бидон ибтиҳоҷ намӯд ва гуфт :

Чандон ки марди қадам аз дар беруни ниҳод , кадбонуии хона ба маъшӯқи рқъаҳи набшат ва ба мадади мидоди иштиёқ , ҳикояти дарди фироқ , шарҳ кард ва ба дасти Муътамидӣ ба дӯст худ фиристод ва гуфт :

Чун маъшӯқ бар мкомни ҳуруф вуқуф ёфт ки имшаби заҳматҳо зоилу саодатҳо ҳосиласт , бо худ гуфт : « алдҳри Фрсу алои Фғсс » . Дар ҳол ба қадами иштиёқ , рӯй ба всоқи маъшӯқи ниҳод ва он шаб ҳар ду ба шодӣу хуррамӣ бар бисот нишот буданд ва аз бадви рўоҳ то зуҳӯри сабоҳ дар тҷръи ақдоҳи аФроҳи бгзоштнду тӯтии ҳамаи шаб аз шбкоти қафас берун менагирист ва он аҳвол мутолиа мекард ва бар саҳифаи варақи дил май нигошт ва мегуфт : « алъири изрту алмкўоаҳи фии алнор » .

Чун насими саҳари бўзиду зангии шаб , сипеда дар чеҳра молида , машъалаи хуршед , шуълаи ноҳиди Фрўншонду қандили заррини офтоб , чароғи симини маҳтоби фурӯи кишт . Ақди сурайёи инқитоъии пазируфту тулӯъи субҳи содиқ иртифоъӣ гирифт . Мунодии сабоҳи ин Нидо дард дод :

Ошиқу маъшӯқ аз хоби мастии бедор ва ҳушёр шуданду якдигарро видоъ карданд ва гуфт : шаби васл чун барқи гузарон буд ва чун кибряти аҳмар , бенишон . То низ кӣ иттифоқи дидор буд ? чун маъшӯқи пой аз хонаи беруни ниҳод , кадхудоӣ аз дар даромад ва бар мастура салом кард . Зан ба нозу киришма ҷавоб дод ва аз сар танз гуфт :

Дӯш аз ранҷи фурқату ҷудоӣу меҳнати ғайбату танҳоӣ , лаҳза Эй нахуфтаам ва аз хавфу ҳайбату даҳшату ҳайрат соъатӣ нёсудааму ъёзи биллоҳ агар бе бокӣ мкобраҳ Эй кунад ё мФоҷоти мухотира Эй уфтад , дасти тадорук аз талофии он қосир монаду пои ваҳм аз адороки он оҷиз ояд . Биё то соъатӣ хилватӣ созему дил аз ранҷ гузашта бипардозем . Мард аз аёли миннатии вофир қабул кард ва бо худ гуфт : алҳмди ллаҳ ки аёлро бо ман мувофиқатии тамому мусоидатӣ ба камоласт . Чун замонӣ ба ҳам буданд ва соъатӣ биёсуданд , мард ба истифроғӣ берун омад ва аз тӯтӣ савол кард .

Тӯтӣ гуфт :

Дӯши дарин всоқ , маҷмаъи вФд ушшоқ бӯдааст . Берун рафтан ту буд ва дар омадани ҷавонӣ ба болои сарви бустон ва ба чеҳраи моҳи осмон , рашки сарви ҷӯйбору хиҷлати лаъибати Қандаҳор . Машк аз зулф ӯ май рехту моҳ дар доман ҷамолаш меовехт . Акси ҷамолаши хона равшан кард чунонкии шамъ аз вай хаҷал шуду гули рухсораши тораму сафа , гулшан гардонид чунонкии гул аз шарми рӯйиш дар арақ , ғарқи гашт . Ҷон мегуфт :

Дил аз хазинаи синаи ин дар май сифт ва ба забон ҳол мегуфт :

То ним шаби шаробҳои мрўқ менӯшеданд . Чун гулоб бо об ва чун шер бо май бар ҳам меомехтанд ва чун оташ дар шамъ ва чун парвона дар нур меовехтанд .

Мард чун ин сухан бишунид , савдоаш ғалаба карду сафроаши бшўрид . Чӯбӣ барграфту дасту пои зан дар ҳам шикаст . Ҳар чанд зани фарёд бештар мекард , сахт тар мезад ва мегуфт :

Мисли : ман акли алқлоёи сабри алии алблоё

Чун мард аз хона берун рафт , зани хотири бргмошту тафаҳҳусу асткшоФи ин ҳол намӯдан гирифт то ин наоне ки ошкор кардааст ва ин мастур ки макшуфи гардонида ? гумон ба хидматкории барад ки самти ихтисосу сифат ихлос дошт ва ба забони тъиири ин шикояти тақрир кардан гирифт . Хидматкор ба имони ғлозу шаддод , савгандон ёд карду аъзор бешумор тамҳид намӯд ки ба кашфи ин сари розӣ набӯдааму марои эсори ризоу тҳрии фироқи ту бар ҷумлаи муҳимоту муъзалот , мақдам бошад .

Аммо бомдод чун кадхудоӣ даромад , пеши қафас тӯтӣ рафт ва бо ӯ суханӣ гуфт . Мастура гуфт : латиф гуфтӣ ва борӣк дидӣ . Ин тӯтии тӯҳматҳоу хиёнатҳо ба ман азоФт кардаасту маро дар хатару ранҷҳо афканда ва воҷибаст мукофоти масоъии ноМаҳмӯду тҳризоти нобарҷоӣ дар боб ӯ тақдим кардан . Ва чун муддатии барин ҳодисаи гузашт , мард ба сабаби маслиҳат аз сари он ҷарима бархесту дил аз он тӯҳмату заннати бардошт ва он ҳодисаро нобӯда пиндошт то вақте дӯстии дигар мизбонӣ кард ва ӯро ба зиёфат истидъо намӯд . Мард ба вақт рафтан , пеш қафас рафту васоятӣ ки дар он боби лоиқ буд , тақрир кард ва гуфт : эй дӯсти мухлис вае рафиқи мушфиқ , бояд ки шароити амонату диёнату ҳасани аҳд ба ҷои ореу эҳмолу иғфоли дарин боби ҷоизи надорӣ ва то тлўаҳи субҳи содиқ бедор бошӣ ва ҳар чаҳ мумкин гардад аз тиқзу бедорӣу таҳаффузу ҳушёрии биҷои ореу ҳаракоту саканоту ақволу афъол , мушоҳида кунӣ ки , волзии зини алсмоءи болкўокбу аҳрқи алшётини алмрдаҳи болшҳби алсўоқб . Агар ин Крет бар феълии симиҷу мъомлтии хориҷ воқиф шавам , худро аз шини муҳаббату ори улфат ӯ халоси даҳум . Агар офтобии сет , ба вай илтифот накунам ва агар об ҳаётаст , тҷръ нанамоям .

Ва эътимоди ман дар умуми ишғолу хусӯси аъмол бар умдаи мносҳту хулӯси шафқати тест ва агар на онстӣ ки ту мутолиаи ин атлолу маҷории ин аҳвол ба назари роФт такаффул кардае ва дар аксари умӯри вазоифи ин ҷамъро тааммул намӯда волои ман ин ҷамъияту завҷият ботил кардамӣу ҳўро ва айнанӣ Фрдоиси аълоро аз хатари талбиси эшон мутлақаи слоси грдонидмӣ .

Тӯтии илтимосот ӯро ба Лутфии тамом ҷавоб дод ва гуфт : ту имшаб бо фироқи хотир ба мураббаъи зарофату мартаъи аҳли зиёфати рӯ ва аз ибтидои рўоҳ то интиҳои сабоҳ , ақдоҳи аФроҳи байни алрёҳину алроҳ нӯш кун ки ман ба ҳеҷ навъ аз тафаҳҳуси осору татаббуъи аҳволи ин ҷамоат , ғофил ва отил нахоҳам буду амтсоли овомир ва навоҳӣ арбоби давлату авлиёи неъмат аз мавоҷиби шариъат карамаст .

Хусусан дар аъмолӣ ки таъаллуқ ба сиёнати ҳараму диёнат карам дорад , аз лавозими хираду муруввату фароизи озодагӣ ва футувват бошад ва ҳар ки дар артсоми ин анвоъ , тариқи эҳмоли супурду амҳоли намояд , эътимод аз хулӯси маваддату сафоӣ ӯ бархезаду мусоҳибат ва маҷоласт ӯ бар ихвону аҳбоб , матлаъ тоир шаваму муқаддамаи дноӣт ва луам гардад ва дар дили бародарон мушфиқ нагунҷад ва дар чашми ёрони носеҳи ҳақири намояд . Мард чун ин ҷавоб ҳо биншинад , бар вай офарин карду осори фаросат ӯро дар анвор киёсту таҳаффузи дақоиқи вафодорӣу риояти ҷониби бузургворӣ писандида дошт ва гуфт : ҳазор ҷони фидои дӯстии бод ки дар эҳёи маросими ҳуррият , ин калимот тақрир донад кард .

Тӯтии эътимод бар ҳсоФту шаҳомат худ карда буд ва ин хабар аз забони соҳиб шаръ нашунида буд ки « алнсои ҳбоӣли алшитон » ва надониста кард :

Мард аз хона берун рафту тӯтӣ ба тарк хоб бигуфт : серумаи сҳр дар басар кашид ва аз шбкоти қафас берун менагирист . Зан бо худ андешед ки бо ин тӯтии латиф , ҳилтӣ бояд сохт ки ба итилоъу асттлоъи мо напардозад ки назар ӯ миёни ману маҳбӯб ҳоиласту таҳаффузу тиқз ӯ миёни ману маъшӯқи монеъ ва ҳар гоҳи сухан ӯ аз самти истиқомати моил ва мунҳариф шавад ва аз ҷода устуво биафтаду тағайюр ва тафовут бидон роҳ ёбад , эътимод аз қавл ӯ бархезаду баъд аз он ҳар чаҳ гуяд онро хаёлоти ҷунуну хурофоти знўни пиндорад ва ҳар чаҳ тақрир кунад ва бигӯед , онро васвасаи хаёлу ҳандасаи маҳоли ингорад . Пас бифармуд то онҷо ки тӯтӣ буд , чароғӣ дар зер таштӣ ниҳоданду ҳроқаҳ эй чанд аз деворҳо дар овехтанд ва бар болои торам , дасти осӣ ба ҳаракот мухталиф мегардониду бодбизн ва прўизнӣ биовараду об бар бод бизн мефишонд аз прўизн бар мисоли боду борон ва ҳар соъати чроғдон аз зери ташт берун гирифтӣ ва дар мҳозоти сутӯҳи аҷром , ҳроқаҳҳо бдоштӣ то шуъоъи чароғ аз сафаҳоти ҳроқаҳҳо мунъакис мешуд бар мисоли барқу дурахш ва аз истикоки аҷроми сақили дасти ос дар фазои хонаи сӯрати раъди зоҳир май гашт . Ҳосили аламри ҳамаи шаб аз инъикоси шуъоъи барқ ва аз истикоки дстоси раъд ва аз ҳаракоти бодбизну прўизн , боду борон дар пайваст . Чун тӯтии машғалаи раъду машъалаи барқу ҳаракати боду заҳмат борон бидид , гуфт : имшаби тӯфони бод , оламро аз бунёд бар мекунад ё сайлоби борон , ҷаҳонро хароб мекунад . Мутаҳайир ва мутағаййир бимонад . Ҳар гоҳи чашм боз кардӣ , барқу раъду борон ва бод дидӣ , сар дар миён пар кашидӣ . Рӯзи дигар чун насими саҳари бўзиду гулзори сабоҳ дар уфуқ машриқ бидамед , кадхудоӣ ба хона боз омад , пеши қафас тӯтӣ рафт ва гуфт :

Бигӯ то ҳарифони дӯшин бо ёрони прндўшин ҳамчунон бодаҳои нӯшин хӯрдаанд ? ва аз он маъонӣ ҳаракатӣ карда ? тӯтӣ гуфт : дӯш аз заҳмати боду абру машғалаи барқу раъд , басарро имкони назару басиратро сомон фикрат набӯд . Ба ихлосу амҳоси амъони назари нпрдохтм . Аз он лаҳза ки ту қадам аз хона берун наҳодӣ , тӯфони Нӯҳу соъиқаи ҳуду азоби самуд ва дар истод . Дурахш , оташ дар ҷаҳон мезаду раъд , валвала дар осмону зилзила дар замин май афканд . Ҳамаи шаб дар қафас аз сармо меларзидам ва аз ҳайбат раъд метарсидам ва ин оят мехондам : Фсбҳони ман исбҳи алръди бҳмдаҳ ва бар худ медамидам ва мегуфтам :

Мард гуфт : эй тӯтӣ , магари ту девона шудае ё димоғат халал кардааст ? бар ман чун рӯз , равшан шуд ки ту боди паймӯд эйу кўзи пудаи шикастае ва агар волъёзболлаҳ аз акозиби калимае чанд таркиб кардӣу трҳотӣ чанд тартиб додӣ , миёни ману аёли ҳалол , кор ба талоқу фироқи анҷомӣдӣу масолеҳи маошу фарроши ман ба тзрибу тхлити ту муталошӣ шудӣу аёли ман ки дар зуҳду иффат , Фотимаи Заҳроу хадиҷаи кброст , ба ҳазёноту тараоти ту олӯдаи хбсу хбси гаштӣ ва ҳар ки амсоли ин мақол ба тазвиру аФтъол , тақрири намояд , ба фатвои шариъат , ароқти хӯн ӯ раво буд ва ба ҳукми маслиҳати сиёсату риояти ҷониби шаръ , аФноу эҳдоами зот ӯ воҷиб гардад то баъд аз ин ҳар соъати марои дард сар надиҳӣу дурӯғӣ ки табъу самъ аз қубҳи ривоят ӯ маҷрӯҳ гардад ба гӯш ман нарасонӣ .

Пас даст дар қафас кард ва аз сари ғазаб , тӯтиро берун кашиду срўпоӣу пару бол ӯро аз ҳам бигусаст ва ҷудо карду биндохт . Иттифоқро аз дӯстон ӯ яке бар дар саро бигузашт , тӯтиро бидон гӯна дид , пурсед ки ин тӯтиро ба чаҳ тӯҳмату ҷинояти чунин тъзибу ташдиди фармӯдаеу хӯн ӯ ба чаҳ ҳуҷҷат чун хӯни збоиҳи ҳарам , ҳалол доштае ? ки ин тӯтӣ ба ғояти малеҳу фасеҳ буд . Хизрати аҷнҳаҳ ӯ ба хуед навбаҳору минқор ӯ ба лаъли обдор монанди буд . Марди моҷарои рафта боз гуфт . Он дӯст ӯ , мардии соҳиби фаросат ва худованд киёст буд ва бо ҳзоқт бар камол , дҳое тамом дошт . ӯро бар он ақтҳом , маломат ҳо кард ва гуфт : надонистае ки чун нўоиби айёму ҳаводиси рӯзгор муҷтамаъ шаваду мушкилоту муъзалот ба ҳам бароянд , гавҳари онро маҳаки ақл бояд зад ва дар меъёру миқёси хирад бар бояд сахт ва дар таъбири азғоси аҳлому тадбири эҳдоси айём , мушовират бо зиракони оламу носеҳони амин бояд пайваст . эй субҳон аллоҳ ндонӣ ки мурғони дурӯғи нгўинду тазвиру тмўиаҳи нсголнд ва ончӣ гӯйанд аз дида ва шунида гӯйанд . Чаро ба аввали ҳол , астФсори ин ахбору асттоъи ин аъмол накардӣу шарти тааннӣу эҳтиёт биҷой наёвардӣ ? ки занонро дар макру узри таснифҳо ва дар хдоъу ҳиялати таълӣфҳост . Бидон дараҷа ки Иблис бо камоли мшъбдӣу устодӣ дар муаммои макри занон , сар ришта киёст гум кунад ва агар хоҳӣ то ҳақиқати ин ҳол , турои макшуф ва муқарар шавад , кадбонуро ба баҳонае аз хона берун фиристу хидматкорӣ ки бтонаҳи хонау хоссаи ошиёнау муътамад асрор тавонад буд , знҷру търикии фармой то ҳар чаҳ рафта аст бигӯед ва ин прдх аз пеш бардошта шавад . Бар қзити истисвоби рои дӯст , мард ба хона даромад ва он азимат ба имзои расониду хидматкорӣ ки аниси инсу айбаи асрори зан буд , таҳдиду ташдидӣ арза дошт .

Моҷаро ҳар чаҳ рафта буд , бар тариқи тафсилу иҷмол тақрир кард ва аз матлаъ то мақта шарҳ доду ҷамоли арӯси яқин аз ҳиҷоби шабаҳату рибт ҳар чаҳ некӯтар берун омад ва маълум шуд ки тӯтӣ чун гурги Юсуф , бегуноҳ бӯдааст ва чун ноқаи солеҳ , беҷурму ҷиноятии туъма теғ гаштау ончӣ дар боб ӯ тақдим афтодааст ва нФоз ёфта , зулми маҳзу ҳайф сарф бӯдааст ва дар сонии улҳол , ҷазои ону бол бибояд диду қафои он бехештанӣ бибояд хӯрд ва ончӣ кардааст аз сар таъҷил бӯдааст . Ба васвасаи шайтони масъӯлу таваҳҳуми нафаси аммораи мхил , ҳайрату ҳасрат бар ваии муставлеи гашту зҷрту қалақ зоҳир шуд . Ашки надомат аз дида бар сафҳаи рухсор май рехт ва аз сар таъассуф мегуфт :

Ва зоҳир шуд ки қадам дар хиттаи хатоу доираи ҷафо ниҳодааст ва рӯй тадбир ба оинаи тақсири дида . Пушаймонӣ суд надошту надомати нофеъ ва ноҷъ набӯду пайвастаи ин маънӣ бо худ мегуфт :

Ин достон аз баҳр он гуфтам то подшоҳ бар сиёсатӣ ки маҳзи зулму айн ҷавраст , иқдом нанамояд то фардо аз танфизи фармон пушаймон нашавад ва лоем афъолу ъозли аъмол худ нагардад . Чунонкии он мард аз куштани тӯтӣу онгоҳи умрӣ аз таъҷили он сиёсат дар тлҳФ ва таъассуф уфтад ки ба ҳақиқати достони макри занон аз ашрофи фаҳму идроки ваҳм зиёдатасту оқилтарин мардумон дар ҷуволи маҳол эшон равад ва ба ишвау лоўаҳи эшон мағрур гардад ва агар шоҳро аз тақрири ин мақолот , сомат ва маломатӣ нест то аз мақомоти макри занону мақолоти ғдри эшон ҳикоятӣ бигӯям . Шоҳ фармуд , бигӯӣ .