Канизак гуфт : овардаанд ки дар ъҳўди мозӣу айёми ғобр , подшоҳӣ бӯдааст оламу одил , мқблу мФзл ва ӯро фарзандӣ буд ба рзонти ақли мазкӯр ва ба шуҷоати зоти мавсуф . Ҷамол ӯ сари дафтари ҳасану хӯбӣу мақол ӯ феҳристи шодӣу хуррамӣ . Рӯзӣ ки ҷаҳон , ҷомаи ҷамол нав карда буду ҳалаи камоли пӯшида , аз падари дастурии хост ва гуфт : диламро ба тамошои саҳро назарӣасту ҷонамро ба мутолиаи риёзи илтифотӣ ки рӯзгори баҳору ҳангоми дашт ва марғзораст .

Фтбсми алнирўзи иўқзи боландӣ

Вирди алрёзи ман алнъоси алФотр

Ва конҳо инҳли ани Қатари алҳё

Фӣҳо сғори аллўлўи алмтноср

Ҳангоми сайд кардану айёми шароб хӯрданаст ки дасти нассоҷи табиат дар тарози хонаи рӯзгор , аз барои арӯси навбаҳор , дебои ҳафт ранг май бофаду хайёти даҳр ба миқрози дурахшу хити мтр , ҳалаи млўну радои мунаққаш май тарозад .

Фконмои қади дбҷти акнофҳо

Бсбоӣби ман кулу шайъи фахри

Орост баҳор , кӯйу дарвозаи хеш

Афканд ба боғу роғ , овозаи хеш

Кӯҳсор аз лола , пиёла сохтаст ва аз жола дар вай набед рехта . Насими сабо , аттор гаштасту арсаи бустони Қандаҳор шуда . Чашми наргис , дижам мондаасту зулфи бунафшаи пар хам гашта .

Ба боғ рафтам то худ чаҳ ҳол пеш ояд

Ки боди роҳат пошасту абри лўлўи бор

Ба сабза гуфтам : ҷовиди зиндаи бодӣ , гуфт

Се моҳ беш нмонм , биомузадами пор

Ба лола гуфтам : чун дили фигори гаштӣ ? гуфт

Дилам ба сони дили ту з хона рафт фигор

Суол кардам гулро ки бар ки май хндӣ ?

Ҷавоб дод ки бар ошиқон бе динор

Ба чашм наргис гуфтам : чаро пари обӣ ? гуфт

Дар офтоби самани бнгристм бисёр

Забон сӯсан гуфтам сухан нагӯяд , гуфт

Санои хусрав бисёр бахш кам пиндор

Ҳар киштӣ , биҳиштӣ ва ҳар ҷӯйборӣ , Қандаҳорӣ . Вақт онаст ки ба самоъи булбул , булбула нӯшему ҳангоми он ки бар рӯй гул , мл ошомем ва навой хусравоне аз нағмаи аўтору ағонӣ самоъ кунему шароби арғавонӣ аз ҷоми Комронӣ нӯш кунем .

?иламтар анфоси алнсими зъоӣФо

Мрозоу аҷФони алсҳоби зўорФо

Иҳкни лоътоФи алрбӣу ҷиўбҳо

Ғлоӣлу шайъи мбҳҷу мторФо

Тзни сўоқиҳои сбоӣки Фзаҳ

Тсилу асёФои тсли мроҳФо

Ва тҳсби лаҳни алъндлиби мзоҳро

Трну тғриди алҳзори мъозФо

Азои ръти алъФри алшқоӣқи хлтҳо

Абориқи болроҳи алшмўли рўоъФо

Тавонгарӣу ҷавонӣу ишқу буии баҳор

Шаробу сабзау оби равон ва рӯй нигор

Хушаст хосса касеро ки башнавад ба сабӯҳ

зи чанг , захмаи зеру зи авд , нолаи зор

Шароби хоҳ ва дигар бораи ъушрат аз сари гир

Ки боғи тозагӣ аз сар гирифт дигари бор

Гирифт лола ба сад меҳр , сабзаро дар бар

Гирифт сабза ба сад ишқ , лоларо ба канор

Шоҳи писарро дастурӣ доду дастури хешро дар суҳбату хизмат ӯ бФрстод то муроқибати аҳвол ӯ намояду муҳофизати ҷониби азиз ӯро ба воҷибӣ риоят кунад . Забони айём ба таъаҷҷуб мегуфт :

Бо ту чаҳ кунад рақиби торикат

Бас нест рақиби ту , зёии ту ?

Муддатӣ шикор карданду рӯзӣ чанд шароб хӯрданд . Рӯзӣ дар асноءи кару фару гиру дор , миёни марғзор , гӯри харии бғоити некӯ ба шаклу ҳайату сӯрату сифат , аз пеши шоҳзодаи бхост . Шоҳзодаи мураккаб бар ангехту гӯрихар аз пеш ӯ бигурехт . Рӯй дар биёбони ниҳод . Шоҳзодаи Аннан ба мураккаб дод ва ба таъҷил меронад . Ҳар чанд бар асар гӯрихар бишитофт , гирд ӯро ду асба дар наёфт . Дар асноءи он ҳол , дар миёни биёбони бнгрист , канизакӣ дид , бо ҷамол , зебо рӯй , анбари мӯӣ , хуршеди дидор , Кебеки рафтор , каши хиром , сими андом . Бо худ гуфт :

Инки май байнам ба бедорӣаст ё раб ё ба хоб

Хештанро дар чунин неъмат , пас аз чандини азоб

Магари Зуҳра аз осмон ба замин омадааст ё моҳ аз афлоки қасд хок кардааст ?

ё мқблои колқмр , анати ҷамоли албшр

Мо алҳсни алоллбсру анати нури албср

Асб наздик ронад ва ба таъаҷҷуб гуфт :

Ҳўрои магари зи равза ризвон гурехтӣ ?

Нурои магари зи хайма хоқон гурехтӣ ?

ё зиндаи гашти бози сулаймони подшоҳ ?

Ту чун парии зи пеш сулаймон гурехтӣ

Моҳ бар осмон буду ҳур дар ҷинон , ту дарин биёбон чаҳ мекунӣ ? канизак гуфт : рӯзӣ аз болои кӯшк , назар мекардам , ҳасан рӯйу шакли мӯӣ туро дидам ки офтоб аз нури рухсорат хаҷал шуду моҳ дар ғайрати ҷамолат , пой дар гул бимонад . Буии мӯят ба ноф оҳӯ расед , хӯн шуду хӯни дили ман аз роҳи дида берун омад , акси рӯят бар вай афтод , лаъли гашт . Ҷамоли ту соиқу ҷозиб ман шуд ва чун ҷавҳари миғнотиси дили маро ба худ кашид . Чун коҳи сӯии каҳрабо ва чун булбули сӯии гул равон шудаму қадам дар роҳи ниҳодам ва рӯй ба каъба висол оварадам .

То дил ба сари зулфи ту чун гӯии ниҳодам

Чун гӯии қадам дар так ва дар пўии ниҳодам

Агар ба всоқи банда нишот фармое , дидаи наъли мураккаби туро мФрш кунаму ҷони дршшдри ишқи ту чун муҳра дар бозам . Пеш аз онкии рӯзгори бади аҳдро хабар шавад , дарин ҳазимат , ин фурсати ғанимати шимурам .

Бошад насими васли ту бар мо гузар кунад

Чашмати дамӣ ба сӯии дили мо назар кунад

Шоҳзода чун ин калимот бишуниду ҷамоли канизак мушоҳида кард , шаҳвати доъӣ ва наҳиммат боис , Аннан самандаш бигирифту ишқи дилбар ба домани дили мустамандаш дар овехт . Бо худ гуфт : ин сайдро қайд бояд кард ки ҳангоми фурсат чун шаби висоли нопойдори сет ва чун ҷамоли хаёлгузорону алФрси тмри мари алсҳоб . Чун ишқро марҳабо задӣ , ҳаводисро толи бақо бояд зад .

эй дили манишин ки карт афтод

Ишқӣ на ба ихтиёрат афтод

Шоҳзода бо худ гуфт : қасд гӯр кардам , ҳур ёфтам . То устоди ишқ дар мактаби айём чаҳ сурат талқин кунаду соқии рӯзгор чаҳ талху ширин бар каф наад . Мутаҳайир то аз ҷоми рӯзгор чаҳ софӣу дард мебояд нӯшеду мутафаккир то аз ғами дилдор чаҳ атласу барад май бояд пӯшед . Дар ҳангомаи ишқ чаҳ тъўиз мебояд навишт ? ва дар марғзори шавқ чаҳ шнблид май бояд кишт ? хамири ин сухан , фатираст нохостаҳу зулфи ин арӯс , мушаввашаст нопероста . Бо чашмии мунтазиру дилии мутафаккири Аннан ба асб дод ва рӯй дар роҳи ниҳод . Дилдори собиқи қофилау дили ошиқ , соиқи роҳила . Бе хабари азин хабар ки раби шҳўаҳи соъаҳи аўрсти ҳзнои тўило . Дар миёни роҳ ба вайрона Эй расед . Канизак гуфт : лаҳзае таваққуф кун то сокинони ин манзилро аз қудуми ин маҳмили хабарии даҳуму мурғони ин ошиёнаро аз ҳусӯли ин донаи огоҳи гардонам то мақдами азизи шоҳзодаро такаллуфии биҷои оранду ҳузури муборак ӯро тлтФӣ воҷиб доранд .

Ва ано наайн алзиФ ъанд ҳулӯла

Ва ори ълинои Авнаи ҳайни ирҳл

Биё ки ошиқи он рӯйу мӯии ҷаъди тўӣим

Сносроӣу дуои гӯии фоли саъди тўӣим

Чун шоҳзодаи Аннани мураккаб боз кашид , канизак ба вайрона дар омаду ғӯлонеро ки маскану моўӣ дар он мавзе доштанд , оҳиста гуфт ки омадаму шоҳзода Эй оварадам ки шҳму лаҳм ӯ бғоити нозуку назифу аҷзоу аъзоӣ ӯ азими лазиз ва латиф бошад . Ғӯлоне ки дар он ҷой буданд , бар вай офарин карданд ва гуфтанд : марҳабои бку бмои феълат . Ба таъҷили беруни рӯ ва ӯро истимолати даҳ то нгризду силаҳҳояши бустон то бо мо нёўизд . Шоҳзода ба қӯти ҳиси самъ , муноҷот эшон бишунид . Аз бим бар худ билразед ва дар вақт , Аннани бгрдонид . Канизак аз вайрона берун омад . Шоҳзодаро дид ки асб май тохт . Бар асар ӯ бишитофт ва дар пас асб ӯ ҷуст ва дар фитрок ӯ нишасту сухан дар пайваст ки куҷо май рӯй ва аз суҳбати ман чаро эҳтироз мекунӣ ? шоҳзода гуфт : рафиқии ситеза кор дорам ва ба ҳеҷ навъ аз суҳбат ӯ халос намеёбам . Аз бим ӯ бо ту таваққуфӣ наметавонам кард . Маслиҳати он буд ки наздик ӯ рӯму тҳрии ризоӣ ӯ талаб кунам . Канизак гуфт : рафиқи бадро ба воситаи мол дар ҷувол тавон карду хушунати табъу сӯи халқ ӯро ки заҳри айши ширин буд ба сим , трёқи тавон сохт . Шоҳзода гуфт : ба мол ва манон дар банд амтсол намеояд ки ӯ аз мол , мустағнӣаст . Канизак гуфт : шафиъони муҳтараму аминони муҳаррами ангез то ба тариқи тлтФ , тшФъ дар миёни оранд , бошад ки халосу астхлос рӯй намояд . Шоҳзода гуфт : шафоат дар мавқе қабул намеуфтад . Канизак гуфт : ба қӯти бозуу шавкати лашкару ҳайбати салтанат , аз худ дафъ кун . Шоҳзода гуфт : ба қӯти башарияту ҳиялати инсоният , муқовимат мутасаввир нест . Канизак гуфт : чун сӯрати воқеа чунинаст , даст дар ҳалқаи боби тазаррӯъу зории зан ва аз ҳазрат ва аз ҳазрати рубубияти мадади хоҳ то нусрати илоҳӣу Авни подшоҳӣ ба риояти лутфу анояти карам , шар ӯ мунқатиъ гирданд . Шоҳзодаи об дар дидаи бгрдонид ва дар сар бо олам алосрор гуфт : ё ман иҷиби алмзтри азои дуоау икшФи алсўء . эй қодирӣ ки ба воситаи луоби анкабут , муборизони арабро даст талаб барбастӣ вае қоҳирӣ ки ба захми неши пашшае , дӯд аз дудмони намруд ба осмони расонидӣ . Агар бадарғаи анояту ҳидояти ту аъонт накунад , ғўоиту залолат , дамор аз ман برارد .

Ба замзаму Арафоту ҳтиму рукну мақом

Ба умрау ҳаҷару Марвау сафо ва манӣ

Ба сӯраи сӯраи тавроту сатри сатри збўр

Ба ояти ояти Инҷилу ҳарфи ҳарфи набӣ

Ба қурби Мӯсои умрон , ба саҷдаи Довӯд

Ба ихтисоси Муҳамад , ба покии исо

Ки маро аз шари ин шайтони мурӣд ки дар пас пушт ман нишастаасту дасти ҳавлу қӯти ман баста , халосӣу мносии диҳӣ . Чун ин муноҷот аз матлаъ ба мақтаи анҷомӣд , канизак ба худ билразеду нигунсор аз асб дар афтод . Шоҳзодаи Аннан ба мураккаб дод ва рӯй ба ободонии ниҳод . Сабои сифат , манозил мебуриду шимоли шакл , мароҳил қатъ мекард .

Ҳаме рафтӣ шитобон дар биёбон

Ҳаме кардӣ яке манзили ду манзил

Биёбоне чунон сард ва чунон саъб

Казу хориҷ набошад ҳеҷ дохил

зи бодаши хӯни ҳамеи бФсрд дар тан

Ки бодаш дошт табъи заҳри қотил

з ях гашта шимурҳо ҳамчуи симин

Тибқҳо бар сари заррини мроҷл

Ба кирдори сришмҳои моҳӣ

Ҳаме бархест аз шхҳоӣ ӯ гул

Барин сифат , ҳаме рафту худоиро ҳамд ва сано мегуфт . То баъд аз шдоид бисёр ва ?мукуаед бешумор ба муддати даҳ рӯз ба мамлакат падар расед .

Аз даври замона дар таҳайюр

Вази офати даҳр дар тафаккур

Чун шоҳзода аз назари дастур , мастуру маҳҷӯби гашт ва дар он биёбон бепоён нопадид шуд , дастури гумони барад ки шоҳзода дар биёбон ҳалок шуд . Рӯй бартофт ва ба ҳазрат омад ва чунон тақрир кард ки фарзанди шоҳ бо ширӣ муқобила кард . Шер бирав зафар ёфту вайро бишикаст ва бихӯрад . Шоҳ аз ранҷи фарзанду ҳалок ӯ ҷазаъ ҳо кард ва дар муддати ғайбату фурқат ӯ , рӯзгор дар ҳасрат ва зҷрт мегузошт ва аз сари тҳср ва таассуф мегуфт :

эй сӯсани озодаи куҷои рФтстӣ ?

Комсол ба вақти хеши ншкФтстӣ

Моно ки турои хоки вадиати пзрФт

эй хок ндонӣ ки чаҳ пзрФтстӣ

Шоҳзода чун дар змони саодат ба мақари малику давлат боз раседу дидаро ба ҷамоли ҳумоюни падар ткҳил дод , ончии ҳодис шуда шавад , боз гуфту шикояти вазир тақрир кард . Шоҳ бифармуд то дастурро бурдор карданд ва мунодӣ фармуд ки ин ҷазои он касаст ки дар хизмат вале неъмат , тақсир раво дорад ва навоҳӣ ӯро ба қадари вусъу имкон , ба амтсол истиқбол накунад .

?фони алҷрҳи инФри баъди ҳайн

Азои кони албноءи алии фасод

Ва умеди банда ба фазли подшоҳ онаст ки бо дастурони хеш ҳамон кунад ки он подшоҳ кард то дод инсофу антсоФ бар қзити адлу ифоф фармӯда бошад ва агар подшоҳ дод ман надиҳад , ҳақи таъолии зулм раво надорад . « ани аллоҳи лозлми мисқоли заррау ани так ҳасанаи изоъФҳо » . Канизак чун ин муқаддамот тақрир кард , тағайюру таассур аз сар тоза шуд ва бо худ гуфт : « алмалики ақиму лои арҳоми байни алмулуку байни аҳад » . Барои пайванду фарзанд ба тарк сиёсат натавон гуфт ки низоми малику давлат ба интизоми адлу сиёсат мутаъаллиқаст ва мисол дод то писарро сиёсат кунанд . Вазири сеюм чун хабари истеҳлок шоҳзода шунид , кас ба ҷаллод фиристод ки дарин сиёсат тохир кун то ман ба ҳазрати шоҳи рӯму мазаммати таъҷил дар сиёсату Муҳамадати тохиру тонеи бози намоям ва дар ибқоу эҳёии фарзанди шоҳ , тадбири сголму броءти соҳат ӯро дарин тӯҳмат , тақрирӣ кунам .