Дастур гуфт : чунин овардаанд ки вақте ҷавонӣ буд бо ҷамолии вофиру неъматии фахри , ҷаҳондидау гарм ва сард чашида , хизмати мулӯк ва салотин кардау мубоширати ишғоли девонӣу аъмол султонӣ намӯдау мулӯки рӯзгор ба ҳукми вуфӯри адаб ва улувва насаб ӯро азиз доштандӣ . Рӯзӣ бар сиблати тнзаҳу тФкаҳ бар ммри шоҳроҳӣ , торамӣ дид муртафаъу равоқӣ мтсъ баркашида . Чунонкӣ одат бошад назар кардан ба абнияи олияу мсокни муртафаъа , чун бар болой манзар нагирист , духтарӣ дид чун ҳур дар қусӯр ва чун валадону ғулмон дар ҷинон . Нури ҷамолаши ҷаҳон мунаввар кардау буии зулфаши оламро муаттару мбхри гардонида . Бо чашми ғизолу саҳари ҳалолу слости оби зулолу латофати боди шимол . Чун офтоб дар ҷавзоу моҳ дар саратон , бар тарафи манзар такя задау акси рӯйиши оламро равшани гардонида . Ҷавон чун он ҳасану латофату лутф ва зарофат бидид , вола ва мутаҳайир шуд ва бо худ гуфт : магари Зуҳраи Заҳро аз қуббаи хзро ба паст омадааст ё малик аз фалаки қасди марказ замин кардааст :

Моҳӣ ки ҳасан ӯ рашки хуршеду ғайрати ноҳид буду офтоб аз хиҷолати рухсораш дар ҳиҷоби тўорӣу анбар дар шиканҷи зулф ӯ мутаворӣ .

Ҳар соъатии ҳўрои ғолия бар рӯйиш мекашиду ризвону ан икод мехонд ва бар вай медамид .

Ақли муршид аз сафинаи сина овоз медод ки бар гузар ва дар мангар ки фатвои ҳазрати набуввату мисоли даргоҳи рисолат инаст ки « лои татаббуъи алнзраҳи алнзраҳ , Фолнзраҳи алаввалии лаки волсониаҳи алейк » .

Аммо ишқи длФрўзу меҳри дилсӯз аз маҳмили дил фарёд мекард ки ишқи тӯҳфа ғайбаст , аз ғайб беайб ояд .

Дар ҷумла , ҷавони дил ба бод дод . Аз сари кӯй ба пой мерафт ва аз пой ба сар меомад .

Зан аз болои назар бар ҷавони афканд , чун ҳайрату ҳасрату қалақу зҷрт ӯ дид , донист ки турраи таррору ғамзаи ғаммозаш , нақди виқор аз кӣсаи шикеб рабӯдаасту дилу ҷонашро дар мавсими муомилаи ишқ , ба ман язиди барда , чунонкии одат хубонаст дар торам фароз кард .

Рӯз ба намоз шом расед ва низ буии гули васли маъшӯқ ба машом ӯ нарасед . Ҷавон бо ҷгарии кабобу чашмии пари об ба всоқ бозомад . Шабӣ чун шаби моргзидгону ҳолатӣ чун ҳолати мотами расидагон , на ваҷҳи қарор ва на имкони фирор . Ин ғазал такрор мекард .

Ҳамаи шаби мунтазир май буд то субҳи содиқ аз уфуқи бохтар , шорқ гардаду муаззини Нидои ҳии алии алФлоҳу абўолиқзони Нидои ҳии алии алсбоҳ дар диҳаду ҳамаи шаби ин байти вирди худ сохта .

То охири насими сабоҳ бар арвоҳи вазиду ашбоҳро ба астбоҳ хонд . Ҷавон бо дилии пари дарду рухсорае зард аз хона берун омад . Тафаҳҳуси кунон ки табиби ишқро дукон кадомаст то тФсраҳи дарду мҷбаҳи ваҷди бадви намоям . Бошад ки сафрои ин воқеаро скнгбинӣ созад то ҷон ба лаби расидаи висолро ки дар буҳрони ҳиҷрон мондааст таскинӣ расад .

Бо худ гуфт : маслиҳати он буд ки рқъаҳ эй ба маъшӯқ фиристам ва аз ҳоли дили хастау ҷони маҷрӯҳ ӯро эъломӣ кунам . Бошад ки рФқии намояду Лутфӣ дар миёни орад ки ҳеҷ соҳибдилии дӯсти худро душман надораду хуршеди олами орои гардуни паймоӣ ки шоҳ ситорагонасту хусрави сайёрагон бо улувва мъорҷу смўи мадориҷ аз заррае ҳақир нанг намедораду гули сари хрўии сабзи қабои шӯхи чашми раъно ки малики раёҳину зинат бсотинаст , муҷовирати хори мӯҷиби нангу ор наме шимурд ки ин дами сард , асарии гарми намояд ва ин оби дида , чашм беобро намедиҳад ки гули васли бушковаду хори ҳиҷри фурӯи резад . Пас қалам барграфт ва ба мидоди шавқ бар баёзи коғази набшат .

Пас хурдаи ишқ дар миёни ниҳод ва аз мазмуни дилу макнуни сар хабар дод ва ба дасти Муътамидӣ ба маъшуқа фиристод . Чун рқъаҳ ба зан раседу матлаъу мақта он бидид , гуфт : ин ҷавонро бигӯӣ то низ ин сухани бунаад ва моро чун дигар занон напиндорад ва беш азин сухан бефоида нагӯяд ва нобӯда наҷуеду кўз пуда нашканаду путк бар оҳан сард назанад аз баҳри онкӣ :

Ва бидонад ки маро бо ҷамоли сӯрат , камоли иффат ҷамъаст . Ҳаргизи ғубори тӯҳмату шабаҳат бар зайли ифофу исмат ман нанишинаду гули таҳорати ман ба хори маъсият хаста нагардад . Чун ҷавони ҷавобу хитоб маъшӯқ шунид бо худ гуфт :

Кори некӯон , тҷбр ва такаббурасту кори ошиқони тхзъу тзлл :

Гуфт : аз сӯрати номаи чизе ба каф наомад , аз нақши хома ба нақду ҷомаи нақл бояд кард .

Ва баъд аз пайку нома , зар ва ҷома фиристод . Маъшӯқ гуфт : ин ҷавонро бгўӣид ки :

Агар вусӯли мақсӯду ҳусӯли мафқуд ба муҷарради зар будӣ , пас кон ки мояи дори гнҷҳост , маъшӯқи дилҳо будӣ ва агар зебоӣ ба илми дебое дар канор омадӣ , карами пела ки моя ҳар атлас ва дебост , маҳбӯби ҷонҳо будӣу локини ҳиҷла ороиш дигарасту ҳуҷраи осоиши дигар . Зари ҳалқаи фараҷи астаронро зебад на гӯши дилбаронро .

Зару ҷомау пайғому нома боз фиристод ва ҷавобҳои дурушт дод . Ҷавон бо дилии пари ҳасрату димоғии пари фикрат , паҳлавии ғам бар бистари ?илами ниҳод ва аз сари дардӣ ба тараннум ва ваҷдӣ мегуфт :

Ҷавонро изори арғавонӣ дар таҳаммули мшоқи фироқ , заъфаронӣ шуд ва аз ҳамли аъбои асқоли ҳиҷр ки аз арҳоми модари нўоиби даҳр май зод , тири қадаши камони вор хам гирифту ъръри қаду санавбари қоматаш аз осеби сарсари ҳдсону авотифи меҳнати рӯзгор шикаста шуд . Аз ҷамоли висол ба омад шуд хаёл , хурсанд май буду бад-ӣни байт таъаллул менамӯд :

Аз арвоҳ то сабоҳ ва аз фалақ то ғсқ бар сари кӯии дӯсти мӯътакифу муҷовир будӣ мунтазири насими хилватӣ ки аз рўоиҳи риёзи васл ба машом ӯ расад . Дард бедармону меҳнат бепоён бар дилу ҷон ӯ муставле шудау оташи фироқи дамор аз хирмани сабри бароварда ва ба забон ҳол мегуфт :

То рӯзии гандаи перӣ , ки дасти қўоси рӯзгори устувории қадашро ба инҳино бадал карда буду ҳроси айём бар мавзеи лолаи зораши хурдаи заъфарони бихтаҳ , бар ҷавон бигузашт . Дар вай назар кард , троўоту равнақи гули боғи ҷамолаш пажмурда диду нзрти арғавони рухсораш ба заъфарони бадал шуда ёфт . Ба назари тФрс аз алҳўол ӯ тафаҳҳусӣ кард ва аз мӯҷиби збўл ва наҳавл ӯ таҷассусӣ намӯд ва дар тФсраҳи сафроӣ ӯ нагирист . Бидонаст ки ҷавон дар таби мтбқ ишқаст ва дар ҳарорати мҳрқи ҳиҷрон ки осори асФрор бар сафаҳоти рухсор ӯ зоҳир шуда аст гуфт : эй ҷавон бигӯ чаро офтоби шабоби ту дар бадви ҳол сифрат гирифтасту гулзори ҷавонят ба ҳангоми эътидоли навбаҳори фатрати пазируфта ? агар беморӣ ишқаст табиб май ёбии ҷавон чун ин ишорат дар зимни ин бишорат маълум кард , нафас сард бароварду ашки гарм аз дидаи фурӯи рехти гандаи пер чун рамзи ишқро тафсир бихонаду муҳкаму муташобиҳи ҳиҷронро тоўил бишнохт , гуфт : « алии алхбири баҳои сиқтату алии ибни бҷдтҳои ҳттт » моҷарои хеши бозгуӣ ки то набз нанамое , беморӣ маълум нашавад ва то беморӣ муқарар нагардад , алоҷ муяссар нашавад ҷавон гуфт :

Қиссаи ғуссаи ман дарозасту ҳодисаи мушкили ман бо нишебу фароз .

Шаб дар қалақу изтиробаму рӯз дар ҳрқу илтиҳоб . Муддатӣаст ки маъшӯқ , дилам ба дасти ғавғои ишқ боз додаасту ҷонам дар ман язиди ҳиҷри ниҳода . Бар висолаш зафар намеёбем ва аз гули ҷамолаши биҷузи хор наме байнам . Баси ҷаббору ситамкори афтодаи сет .

Гандаи пер чун ин ҳол бишунид , гуфт :

Агар робиъа вақтаст , санг дар қандил исматаш андозам ва агар чун Зуҳраи Заҳро бар қуббаи хзрост ба донаи ҳиялат дар домаши орм . Пас рӯзи дигар бар шакли зоҳидае тъўизҳоу тасбеҳ ҳо барграфту Асоу ркўаҳ ба даст кард ва ба хонаи он зан рафт ва худро ба каромот бар вай ҷилва карду дили занро дар қабзаи амр ва наҳй оварад . Ҳар соъат ба тоъат машғӯл шудӣу нофила ва ттўъӣ баровардӣ ба рӯз таом нахурдӣ яъне ки соӣми алдҳрм ва агар ба иттифоқи шабӣ дар всоқ ӯ бимонадӣ ба қурси ҷӯ ифтор кардӣ ва ҳам бар он ихтисор намӯдӣ ва гуфтӣ : гандуми сабаби зулат одам бӯдаасту ҷӯи туъмаи анбиё ва луқма авлиёст барин сирату суннат , рӯзгор май гузаронид то эътиқоди зан дар зуҳду салоҳу иффату исмат ӯ ҳар рӯзи росихтар май гашту ихлос ӯ дар аъмоли динӣу днёўӣ ҳар соъат зоҳиртар мешуд дар ҷумла ба тазвиру шӯъбадау нирнҷ , ҳамагии зан дар забт оварад ва бо худ гуфт :

Пас саги бачае ба хонаи бараду муддатӣ дар хона таъаҳҳуд мекард то аз бисёре мурооту иҳтимом , алиФу ҳлиФ ӯ шуд . Пас рӯзии қурсӣ чанд сохту плплу сапандон дар он қурсҳо таъбия карду сагро бо худ ба хонаи зани барад ва чун бншт аз он қурсҳо берун кард ва бидон саг бача медод . Саг қурс мехӯрд ва аз ғояти ҳадату тезии доруи об аз чашмҳои ӯ май давиду гандаи пер бар мувофиқат ӯ об дар дида мегардониду боди сард бар мекашид . Зан чун Қатароти оби чашм саг диду гиряи гандаи пер мушоҳида кард аз вай пурсед : эй модар , ин саги бача чаро мегиряд ва ӯро чаҳ афтодааст ки Қатароти ҳсрот аз мдомъи дида бар сафҳаи рухсор май резад ? ганда пер гуфт : « лои тсолўои ани ашёи ани табади лаками тсўкм » . Зан бесабр шуд ва савгандон дод ки бигӯ . Ганда пер гуфт : эй духтар - ӯро давр аз ту , ҳоле афтодааст ки бар душманони ту бод – қиссаи дард ӯ аҷибасту ҳодиса ӯ нодиру ғариб :

Зан чун ин сухан бишунид , мутаҳайиру мутафаккири гашт ва гуфт : ин кароматӣ буд ки ҳақи таъолӣ ба ман намӯд . « ман иъдии аллоҳи Фҳўи алмҳтдӣ » .

Пас гуфт : « ҳоти алҳдиси ани алқдиму алҳдис » . Аз ҳодиса ӯ хабарии гӯй ва аз воқеа ӯ смрӣ тақрир кун . Ганда пер гуфт : бидон ки ин саги бача , духтар амӣрӣаст аз умарои ин шаҳр ки ман аз ҷумлаи хавоси хонау бтонаҳи ошиёна эшон будаму рӯзгор дар зилли анояту риояти эшон басар май барадам . Рӯзии бурноеи ғариб , ба дар сарои эшон бргзшт . Чашми бурно бар ҷамол ӯ афтод . Бар асари назар , дил ба бод дод . Султони ишқ аз манзили дил , маҳмили сохту хаймаи бор дар соҳати ҷони ҷавони бузад . Ҷавон дар ҳиҷрон ӯ рӯз ва шаб мегирист ва дар ранҷ ва меҳнат мезисту духтар ба ҳукми низоми асбоби Комронӣу астзҳори ҷамоли ҷавонӣ , тариқи бедод бар даст гирифту роҳи таҳаввуру тҷбр пеш оварад . Духтар дар парда чун гули раъно аз сари танз бар ҷавон механдиду ҷавон аз сари ниёзи ҳамаи рӯз зор мегирист ва ин байт мегуфт :

Албата ба сӯзи синаи ҷавон илтифот наменамӯд ва аз охи саҳаргоҳ ӯ намеандешед , чандон ки ҷавон дар ғами ҳиҷрон ӯ ҷон таслим кард ва бо дили хаста ба хоки лаҳади супурд ва ин абёт аз вай ёдгор монад :

Ҳақи таъолии ин зулм напасандед ва ин духтарро масх гардонид . Одамӣ буд , саг шуд .

Духтар аз шарми ин ҳолат , хештан дар хонаи ман афканд ва ба ҳукми қурбату муҷовирату қадами суҳбату муҳоварат , пинҳон май буд ва аз шарму хиҷолат рӯй ба ҳеҷ кас нанамуд . Муддати ду соласт то тафаққудаш мекунаму таъаҳҳуд воҷиб медорам ва ин роз бар ҳеҷ кас ошкоро накардааму аҷаб онаст ки ҳар куҷои зании соҳиб ҷамол бинад , ашки ҳасрат боридан гирад .

Зан чун ин моҷаро башнавад , гуфт : маро аз истимоъи ин қисса , ибратҳоу мавъизатҳо ҳосил омад .

Бидон ки муддатӣаст то бурное бар ман ошиқаст ва дар ранҷи ишқ , бадар ӯ ҳилолӣу шахс ӯ хилолӣ шудааст . Сари кӯии мо мтоФ ӯсту гирд дару девори мо каъбаи тавоф ӯ . Ба кароти млтФоту рқъот фиристодааст , мухбир аз сФўти маваддат ва манеҳӣ аз камоли муҳаббат ва ман дар муқобилаи он ақволи латиф , ҷавобҳои ъниФ додааму дил ӯ брнҷонидаҳ . Гандаи пер чун ин сухан башнавад , астҳолтӣ азим намӯд ва гуфт : ҷони модар , хато кардае ки дил ӯ бёзрдаҳ эй . Зинҳор аз хастагони ишқ , марҳамии дареғи мадору бастагони банди ҳиҷронро хор магузор чаҳ ҳар ки афтодагони ишқро даст нагирад , поймол ҳаводис шавад ва ҳар ки бар маҳрӯмони висол , раҳмат нанамояд , марҳӯм гардад . Зан гуфт : эй модар , насоеҳи туро бар дили нигоштам ва бо ту ақди аҳди бастам ки баъд аз ин қадам бар ҷодаи ин насиҳати нуҳуму мурооти ҷониб ӯ воҷиб дорам .

Пас гуфт : эй модар , чун муҳаррами ин ғам , самъи тесту мунаввари ин ҳуҷра , шамъи ту , носеҳии мушфиқу Муътамидӣ ва агар баракати суҳбат ту набӯдӣ , дамор аз рӯзгори ман баромада буд , бояд ки чун он ҷавонро бинӣ дар тамҳиди аъзори маболиғати намоеу ончӣ воҷиб кунад аз лутфи анояту ҳасани риоят , дил ӯ биҷои оре . Перзан дар вақт аз пеши духтар берун омаду ҷавонро бад-ӣни калимоти латифу мҳоўроти зариф бишорат дод ва гуфт :

Ҷавон дар вақт аз бодияи ҳурмон рӯй ба каъбаи дармони ниҳод . Чун ба дар сарой зан расед , зан ба фаросати ҳолат ва киёст ҳиялат , биҷой оварад ки ошиқ гузарӣ мекунаду буии ҷигари сӯхтау роиҳаи дил бирён бишнохт ки муҳиби қасд маҳбӯб дорад , бо табассуму астбшору башшошату эҳтизоз ба истиқболи ошиқи шитофт ва бо сад ҳазор ноз , ошиқи ниёзмандро ба худ хонд ва гуфт :

Алқсаҳ , ба далолати гандаи пери порсоу қёдти он зоҳидаи асру баракоти анфосу иқдом ӯ ошиқ ба маъшӯқу толиб ба матлӯб расед ва ҳар ду рӯзгории дароз аз неъмати висол , таматтуъ ҳо мегирифтанду наузи биллоҳи ман фараҳи алқўоду ғазаби алҷлод .

Ин ҳикоят аз баҳр он гуфтам то рои ҷаҳони орои шоҳро муқарар гардад ки макри занон аз ҳад ва ъад берунасту ҳиялу амали эшон аз ҳасру ҳзри афзӯн . Чун макнуни ин достон ки мазмун ӯ феҳристи макру қонӯн ғдраст ба самъ шоҳ расед , бифармуд то шоҳзодаро ба ҳабси бурданду сиёсат дар таваққуф ниҳоданд .