Дастур гуфт : дар рӯзгори мозӣу айёми солФ , яке аз абнои даҳру деҳоти аср бо худ аҳдӣ кард ки гирди олами бигардаду ҳиялатҳои занону наводири хавотири эшон ҷамъ кунад то агар занӣ хоҳад , аз ҳиялату талбис ӯ дар паноҳи сўну амон ҳифз бошад ва бо худ қарор дод ки агар тамомати умри андари он сарф шавад , мабзул дорад . Пас бар мтиаҳ сафар нишаст ва бар боргири ғурбат савор шуду икрони саёҳати зер рон овараду хуишону пайвастагонро видоъ кард ва гуфт :
Саломи алии тлки алмнозли анҳо
Шриъаҳи вирдӣ ӯ мҳби алшмол
Лиёлӣ лам наҳазар ҳзўни қтиъаҳ
Ва лами намаши алои фии сҳўли висол
Ва чун сарсару нкбо аз бидо ба бидо мерафту масофат ба қадам масоҳат мебурид .
зи роўд ба роўди зи бидо ба бидо
зи водӣ ба водии зи грдр ба грдр
Ва ба ҳар шаҳрӣ ки мерасед , акёси анносро медиду талабкори он кор май буд . То рӯзӣ дар хотамати мтоФ аз мардӣ нишон ёфт ки ӯро ҳамин маънии домангир шуда буд ва аз ғарраи шабоб то вФўди шеб , ба талаби ин бизоъат , сармояи умри дарин саноат харҷ карда буду таснифоти макру талбисоти ғдри занони ҷумлаи набишта . Ҷавонмарди наздик ӯ рафту шарҳи ҳоли хеш бо вай бигуфт ва сӣ ва се сол пайваста бинишасту домани шаб ба гиребони рӯзи басту тасонифи макру ҳиял занон бинвишт ва чун авоили он ба авоқиби анҷомӣду мабодии он ба авохир расед , қасди ватан худ кард ва рӯй ба самт маъҳуд оварад . Дар шореъи роҳ бар диҳӣ ки ммри корвон буд , мақом кард . Яке аз муқӣмони он мавзе , ҷавонмардро ба хонаи меҳмони бараду камари ҳасани зиёфат бар миёни басту аҳли хонаро дар риояти ҷониб ӯ васият кард ва гуфт :
Мнзлнои манзили азёФно
Ва дорнои дори лобни алсбил
Ва худ ба шуғлӣ берун рафт . Ҷавонмарди сандӯқҳои китоб дар сарой ӯ барад ва бар тарафӣ биниҳод . Зани мизбон азу пурсед ки дар сандӯқҳо чаҳ дорӣ ва ин бизоъатҳо аз куҷо май оре ва чаҳ чизаст ва бобат куҷост ? ҷавонмард гуфт : дарин борҳо , кутубу дФтрҳост . Зан гуфт : дар он кутуб чаҳ илмҳост ? мард гуфт : ҳиял ва макрҳои занону рангу найрангҳои эшон . Зан таъаҷҷуб намӯд ва ба астқсотр пурсед . Марди аҳволу қисса шарҳ дод . Зан гуфт : ҳар ҳилтӣ ки дар авҳом гунҷад ва дар хотир занон ояд , набишта ва омӯхтае ? мард гуфт : балӣ . Зан табассумӣ кард ва аз сари он сухан дар гузашти оғози ниҳод ба дунбол чашм нигаристану киришмау ғамза кардан ва ба иттифоқ , зани даллолӣ ва ҷамолӣ дошт . Ҷавонмардро ҳавас ӯ дар рабӯд ва ҳар ду хурда дар миён ниҳоданду ҳиҷоби шарм аз миён бардоштанду замонӣ ишқ бохтанд ва чун всоқи холӣ буд , бикҷо дар сохтанд ва хилватӣ карданд ва чун ҷимоъ ба анҷом раседу кори мубошират тамом шуд , зани фарёдӣ саъб кард ва гуфт : алмстғос эй мусулмонони азин ситамкори нобакор . Ҷавонмард аз даҳшати он ҳолату хавфи он мақолат , биҳуши биқтод . Мардумон даромаданд ва аз вай пурседанд ки туро чаҳ раседу мӯҷиби хурӯшу фарёд чаҳ буд ? гуфт : шавҳари ман , ҳар рӯзи ғарибии гуруснаро меҳмони ораду брмн ва худ вабол кунад то аз камоли мҷоът , ба алтқоми таом , ақтҳомии намояду луқмаи зиёдат аз андоза баргирад то дар гулӯаш гирад ва дарон бимирад . Қавлаи таъолӣ : « итҷръаҳу лои икоди исиғаҳу ётиаҳи аламути ман кули макону моҳўи Бамят » дар ҳақ ӯ рост ояд ва ин мардро ин соъат , устихонӣ дар маҷроӣ ҳалқ бимонаду наздик буд ки ҳалок шавад . Ман бтрсидм ки набояд ки азин ғуссаи бимирад ва моро чокар шаҳна бигирад . Бад-ӣни сабаб фарёд кардаму ҷавон ба ҳуши омада буд ва ин мақолат май шунӯду смўти колҳўт май буд то мардумон , об бар рӯй ӯ заданду бншонднд ва гуфтанд : эй ҷавон , нони оҳистатар хуру луқма ба андозау қадари ҳоҷат ба кор бар то ба чунин мубтало нашӯйу тири маргро сипару новаки балоро ҳадаф нагардӣ .
Ва мо ҳаии алои шбъаҳи баъди ҷўъаҳ
Ва кули таоми байни ҷнбики воҳид
Ҷавонмард гуфт : пазируфтам ки баъди азин бар шореъи ин тадбир биравам ва аз хиттаи амри шумо қадам брнагирам ва чун мардумони беруни рафтанд , зан гуфт :
Азои мо қзити аддӣни боладин лами икн
Қзоءу локини кони ғрмои алии алғрм
Ин ҳиялати набиштае ва ин тадбир , донистае ? ҷавонмард гуфт :
Ва моҳии алои лайлаи баъди лайла
Ва явми илои явму шаҳри илои шаҳр
Ва донист ки оби дарёро ба паймона паймудану реги биёбонро ба дона шумурдан , осонтар аз макри занон донистан ва дар ҳаду ҳаср овардан . Дар ҳол , дафтарҳо берун овараду ҷумлаи бсўзонид ва гуфт :
Лотстбн абадан молои тқўм ба
Влои тҳиҷни фии алъринаҳи алосдо
Ани алзнобири ани ҳаракатҳо сФҳо
Ман кӯрҳо аўҷъти ман лсъҳои алҷсдо
Ҳар он кӯ кунад кор нокарданӣ
Ғамӣ боядаш хӯрд нои хӯрданӣ
Тавба кардам ки дарин боб хавз накунам ва дарин гирдоб ғӯта нахӯрам ва донистам ки ҳеҷ офарӣдаро бо шимоли маҷол даъвӣ нест .
Лақади тўФти фии алоФоқ ҳатто
Разӣати ман алғнимаҳи болоёб
Ин ҳикоят аз баҳр он гуфтам то подшоҳро муқарар шавад ки занонро макру ҳиялат бешумораст , чунонкии дасти тадорук ақл бидон нарасаду пои хирад аз идроки он қосир монад ва низ бар хотири мунири подшоҳ пӯшида нагардад аҳкоми вилодати толеъи шоҳзода ки ҳукамо дар толеъ ӯ дидаанд ва ҳафт рӯзи пайваста хатар гуфта ба ҳукми назари трбиъи Зуҳал ба толеъ ӯу баъд аз ҳафт рӯз , саҳли гаштани ин ҳодиса ба ҳукми инқитоъи нҳўсу иттисоли Сауд ва инак бишорат ки ин ҳафт рӯзи гузашту авқоти меҳнату соъоти фатрат мунтаҳӣ шуд . Шоҳ чун ин муқаддамот ва мақолот бишунид , мисол дод то шоҳзодаро ба ҳабс баранд .