Ҳарчанд ошиқи маъшӯқро ягонатар буд маъшӯқ аз ошиқи бегонатар буд ва ҳарчанд ишқ ба камолтар он бегонагии бештар ва ин ягонагии бештар :

Яке аз мулӯки тарки зикри ҷамоли соҳиб ҷамолӣ шунида буду дил дар кор ӯ карда , дар ҳарбӣ ки ӯро бо он қавм буд он соҳиби ҷамолро асир кард . Чун назар бар ҷамол бо камол ӯ гумошт бе худ шуд . Чун бҳўш омад дар хурӯш омад боз ба эҳзор ӯ амр кард аз худ бешуъӯр шуд ва бо ӯ дар ҳузур шуд . Аз камоли қёФт ва киёст бидонаст ки ин он оташаст ки шуъла ӣ ӯ аз дарича ӣ самъ дар соҳати дил ӯ афтодааст ва ба қӯти хона ӣ дилро май сӯзад ва ба савлат хароб мекунад . Акнӯн ин шуъла ӣ дигараст ки аз роҳи басар дарме ояду мари он оташи ҷигари сӯзро меафзоед . Он Крети дили сӯхт акнӯн дар ҷон гирифт ва барафрӯхт . Чун барин маънӣ итилоъ ёфт бифармуд то ӯро бар сарирӣ бароварданд ва ӯ чун бандагон ба хизмат ӯ шитофт ҳарчанд хост то дар вай нигоҳ кунад ва худро аз ҳасан ӯ огоҳ кунад натавонист :

То намедонист ки ӯ кист ва наме шинохт ки қӯти вусӯли ишқ аз чист бо ӯ инбисотӣ дошт ва бидид ӯ дар худ нишотӣ дошт чун бидонаст натавонист ва чун барисед дар вуҷӯд нарасед чун қасди бисот қурбат кардӣ аз сродқи ъз ӯ хитоб расед баъдан баъдани ҳайҳоти туро аз куҷои ёроии он ки бахуди қадам дар бисот қурбат наҳй бааш бош ту амир будӣ ва ӯ асир акнӯн ту асирӣ ва ӯ амири асирро бо амир чаҳ кори ин воқеа ба айнаи воқеа ӣ Юсуф ва Зулайхост . Рӯзии он подшоҳ дар партави нур ӯ ҳозир шуд ва ба айни басират дар осори анвори ҷамол ӯ нозир шуд гуфт эй моҳи фалаки малоҳат вае хуршеди смоءи сабоҳати маро бо ту инбисотӣ буд то турои шинохтам ҳарчанд мехоҳам ки аз худ бипардозам ва бо ту бисозам наме тавонам дарин воқеаи ҳайронам ва дарин ҳодисаи саргардонам :

Гуфт бидон эй подшоҳ ки он рӯзи гузашт ва он бисотро замонаи дрнўшти тъзи ман тшоءи моро сар барниҳод втзли ман тшоءи туро зФир дод . Он рӯз ки тавқи убудийят бар гардани вақт мо наҳодӣ ва дар шодӣ бар худ бикшодӣ ишқ мегуфт ки « ҳам акнӯн бошад ки ман аз камӣни коммун зоҳир шавам ва дар ту ба қаҳр нозир шавам ва аз ъзи салтанат ба зли убудийят гирифтор кунам ва аз хоби ғифлат бедор кунам » ту пиндоштӣ сайд кардӣ ва дар қайд кардӣ намедонистӣ ки дар олами ишқи кори бархилофи мурод буд :

эй подшоҳ дар ту ҳануз ръўнти салтанат боқӣаст аз он ҷиҳати ҳадиси васл боқӣаст . Султони ишқи банди бандагӣ аз мо барграфту ҳақиқати вуҷӯдати дил аз моликӣ ва мулкӣ барграфт ва ту бехабарӣ . Агар асир хоҳад ки бо амир инбисот кунад зиллати асирии ҳиҷоб ӯ ояд ва агар амир хоҳад ки бо асир инбисот кунад иззати амӣрии ҳиҷоб ӯ ояд . Зеро ки инбисот аз мҷонст буду миёни амиру асир чаҳ инбисот ? чун мҷонст мафқудасту тариқ инбисот масдӯдаст он нуқта ки бар рухсори бандагии мо буд маҳв шуд ва бар рухсори мулкии ту падед омад . Аҷаби амир набӯдааст ки асир гирифт чун дрнгристи асири амири гирифта буд . Ҳосили ишқ султонаст ва тавонгараст ва ба ҳечкас ниёз надорад ва дар малики шарик ва анбоз надорад ошиқ худ асираст агарчӣ амираст ва дар съирст агарчӣ соҳиби тоҷ ва сарираст . Ошиқро худ ниёзмандӣ зоҳираст аммо маъшӯқро ошиқ бибояд то ҳадафи тири балоӣ ӯ шаваду ҷонаши фидои влоӣ ӯ шавад агар ошиқ набошад ӯ киришмау ноз бо ки кунад ? ва дод ҷамол бо камоли худ аз ки сетанд ? азизӣ гуфтааст слмаҳи аллоҳ :

Ин маънӣ аз барои он дар тақрир омад то бадоне ки ошиқ бо ишқ ошноӣ ёбад ва аз тобиш ӯ равшаноӣ ёбад аммо маъшӯқ аз ошиқу ишқ бегонааст агарчӣ дар ҳасан ягонааст :