Дар урфи ишқ ошиқ асласту ишқи маъшӯқи фаръ зеро ки ишқ дар маъшӯқ аз тобиши ишқ ошиқаст ва ин суханро мадор бар аслӣаст ва он асл онаст ки ниёзу дарду сӯзу қалақу зҷрту велъу низоу шавқу эҳтироқ дар ишқ ошиқ ёфт шўдў бе ин ҷумлаи ноқис буду мадори кори ишқи ботФоқи арбоби уқули бад-ӣн ҷумлаасту аҳволи ушшоқи далели сиҳҳат ин асласт бози ончӣ вақте басту қабзу инсу рӯҳ рӯй намояди он калимот лутф маҳбӯбаст ки бкршмаҳу ноз ва даллол гуяд :

Маъшуқа ту бош ошиқии кор ту нест . Ин шароби қаҳр дар медиҳад аммо чун дар ҷом лутфаст лиззаташ дар зоҳирасту алмшдри ботин зеро ки ӯро бтън аз мақоми ошиқӣ бадар мекунад ва худ медонад ки азуи маъшӯқии наёбад аммо дар олами ҳақиқати ишқи маъшӯқ асласту ишқи ошиқи фаръ ва сароин маънӣ дар иҳбҳм виҳбўнаҳ ёфт шавад .

Аммо ин ишқро мадор бар ҷабборӣу қаҳҳорӣу тъзз ва кибриёст :

Уқули башарӣу мулкии дарин саргардонӣанд то бидонанд ки ишқ кадомасту ошиқи кадому маъшӯқи кадому ӣнҷои латифа латифаст чун ишқи ҳабл робита аст натавон донист ки мекашад ва ки анҷомад : касе сараши нмидонди забони даракаши забони даракаш . Ақл бихўд мегуяд ӯ кашид ва ин анҷомӣду раво буд ки кори баракс боз гардаду роҳ дигар сор гардад Аёз Маҳмӯд гардаду Маҳмӯди Аёзу мотшоؤўни алои ани ишоءи аллоҳ . Абуязиди қудси аллоҳи рӯҳа алмзид гуфт чандин гоҳ медонистам ки ман ӯро мехоҳам ӯ марои пеш аз ман хоста буд ва аз ман ҳеҷ дрнхўостаҳ буд иҳбҳми пеш аз иҳбўнаҳ бояд .