эй азизи бузургвори гӯши дор . Хабар « ман урф нафса Фқди урфи раба »ро ки пурсидаи ​ои аҳволи мухталиф нми​ гузорад ки тартиби китобат ҳосил ояд аммо чаҳ кунам « валлоҳи ғолиби алии أмраҳ » ! баъзе аз маърифати нафаси худ бишнидае дар тмиҳдҳои гузашта ва баъзе дар тамҳид даҳум гуфта шавад ба тамомӣ , шмҳ​оӣ ва қадре чунонкӣ диҳанд ва чунонкӣ ояд гуфта шавад .

Чун мард бидон мақом расад ки аз шароби маърифат маст шавад , чун бкмол мастӣ расад ва бенҳоят интиҳои худ расад , нафаси Муҳамадро ки « лақади ҷоءкми расӯли ман أнФскм » биравӣ ҷилва кунанд . « тӯбои лмни ронӣу омн бе » тарози рӯзгори ваии созанд . Давлатӣ ёбад ки варои он давлат , давлатӣ дигар набошад . Ҳаркии маърифати нафаси худ ҳосил кард маърифати нафаси Муҳамад ӯро ҳосил шавад ;у ҳаркии маърифати нафаси Муҳамад ҳосил кард пои ҳиммат дар маърифати зоти аллоҳ наад . « ман ронии Фқди раъй алҳақ » ҳамин маънӣ бошад . Ҳар ки маро дид худоро дида бошаду ҳарки хушинос нест Муҳамад шинос набошад , орифи худои худ чигуна бошад ? чун маърифати нури Муҳамад ҳосил ояду байъат « إни аллазӣнаи ибоиъўнки إнмои ибоиъўни аллоҳ » баста шавад ; кори ин солик дар дунёи вохрт тамом шуд ки « алиўми أкмлти лаками динкм » бовай гуяд : неъмати маърифати ту камолят ёфт брсидну ҳосил омадан ; маърифати Муҳамад ки хос бар ту нест умуму шумӯлро омадааст ки « лақади ман аллоҳи алии алмؤмнини إзи баъси Фиҳми расӯлони ман أнФсҳм » .

Бар ин марди солики шукр , лозим вўоҷб ояду шукр натавонад кард ; аз бҳрўӣ шукр кунанд . Дариғо маърифати раби мардро чандон маърифат худ диҳад ки дар он маърифат на орифро шиносади венаи маърӯфро . Магар ки Абубакри садиқ - разии аллоҳи анҳу - аз ӣнҷо гуфт : « алъҷзи ани дараки إлодроки إдрок » яъне маърифату идрок он бошад ки ҳамагии орифро бихӯрад то орифи идрок натавонад кард ки мадракаст ё на .

« субҳони ман лами иҷъли ллхлқи сбилои илои маърифатаи إлои болъҷзи ани маърифата » . Ҳаркасро роҳи ндодҳ​онди бмърФти зот бе чун ӯ , пас ҳар ки роҳи маърифати зот ӯ талабади нафаси ҳақиқати худро оинҳ​оӣ созад ва дар он оина нигарад , нафаси Муҳамад - алайҳи ассалом -ро бишносад . Пас аз он нафаси Муҳамадро оина созад , « врأити рабии лайлаи алмъроҷи фии أҳсни сувара » нишони ин оина омадааст . Ду дар ин оина , « вуҷӯҳи иўмӣзи нозраҳи илои рабҳо нозира » ми​ёб ,у Нидо дар олами ми​даҳ ки « ва мо қдрўои аллоҳи ҳақи қадара » эй : « моърФўои аллоҳи ҳақи маърифата » . Ва ин мақоми олӣ ва нодираст , ӣнҷо ҳар кас нарасад , ҳрксиндонд .

эй азизи маърифати худро сохта кун ки маърифат дар дунёи тухм лқоءоллаҳаст дар охират . Чаҳ мишнўӣ ? мегӯям ҳаркии имрӯз бо маърифатаст , фардо бо руятаст , аз худо бишинав « вмни кони фии ҳзаҳи алднёи аъамии Фҳўи фии алохраҳи أъмии вأзли сбило » . Ҳарки дар дунё нобӣност аз маърифати худо дар охират нобӣност аз руяти худо . Аз Мустафо - алайҳи ассалом - бишинав ки гуфт : « яке дар қиёмати гўидкаҳ ёрб , Нидо ояд ки маро махон ки ту худ дар дунё маро нашинохтӣ « лأнки лами търФнии фии дори алднё » , пас дар охиратам чигуна шиносӣ ? « нсўои аллоҳи Фонсоҳми أнФсҳм » ҳамин маънӣ дорад . Ҳар ки нафаси худро фаромӯш кунад ӯро фаромӯш карда бошад ва ҳар ки нафаси худро ёди орад ӯро бо ёд оварда бошад « ман урф нафса урфи раба , вмни аҷзи ани муъаррифа нафса Фأҳрии أни иъҷзи ани муъаррифаи раба » . Саодати абад дар маърифати нафаси мард , бастааст ; бақадр маърифати худ ҳар якро аз саодат насиб хоҳад буд .

Ва маърифати худои таъолӣ бар се навъаст : яке маърифати зот ,у дигари маърифати сифоти вдигри маърифати афъолу аҳкоми худо . Аммо эй азизи маърифати афъоли аллоҳу аҳкома аз маърифати нафас ҳосил шавад « вФии анФскми أФлои тбсрўн » ? « снриҳми оётнои фии алоФоқу фии أнФсҳм » . Ҳаргоҳ ки маърифати нафаси худ комилтар , маърифати афъоли худои комилтар ;у маърифати сифоти худои онгоҳ ҳосил ояд ки маърифати нафаси Муҳамад ки « лақади ҷоءкми расӯли ман أнФскм » ҳосил ояд ;у маърифати зот ӯ - таъолӣ - кро Зуҳра бошад ки худ гуяд : « тФкрўои фии олоءи аллоҳи влои тФкрўои фии зоти аллоҳ » . Ҷузи брмзии маърифат худо ҳаромаст шарҳ кардан .

эй азизи бдонкаҳи афъоли худоӣ - таъолӣ - ду қисмаст : мулкӣу малакӯтӣ .

Ин ҷаҳону ҳрчҳдри ин ҷаҳонаст малики хўонндўи он ҷаҳон ва ҳарчӣ дар он ҷаҳонаст малакӯт хонанд ; ва ҳарчӣ ҷузи ин ҷаҳон ва он ҷаҳон бошад ҷабарут хонанд . То малик нашиносӣ ва вопас нагузорӣ бмлкўт нарисӣ ; ва агар малакӯтро нашиносӣ ва вопас бигзорӣ бҷбрўт нарисӣ ;у худоиро - табораку таъолӣ - дар ҳар олимӣ аз ин оламҳои се гона хзинҳ​оӣ ҳаст ки « вллаҳи хзоӣни алсмўоти волأрз » валикин ҳар касе надонад . эй азизи бҷлоли қадари лами изл ки чандон сулӯк ми​боид кард ки аз малики бмлкўти рисӣ , ва аз малакӯти асфал то бмлкўти аъло рисии чандон сулӯк ми​боид кард .

Пас онгоҳи сулӯк бояд кардан то ҷамоли ин оят рӯй намояд ки « субҳони алзии бедаи малакӯти кули шийъи волӣаи трҷъўн » дар ин ояти ҷамоли холиқи малакӯтро бинад , « урфи раба » ӯро рӯй намояд . Аммо « урфи раба » тамом набошад то аз пардаи рубубияти бпрдаҳи ҷамол илоҳят расад ва аз пардаи илоҳяти бпрдаҳ иззат расад ; ва аз пардаи иззати бпрдаҳ азимат расад , ва аз пардаи азимати бпрдаҳ кибриё расад . Дар пардаи кбрёءоллаҳи дунёу охират маҳв бинад , « кули ман алайҳои ?фон бадв гуяд : « أнзри илои виҷҳаи аллоҳи алкрим » . Ҳама « вибқии ваҷҳи рбк » бошад .

Аинҷоҳич аз ориф намонда бошаду маърифат низ маҳв шуда бошад ,у ҳама маърӯф бошад , « алои илои аллоҳи тсири алأмўр » ҳамин ми​гўид . Дар ин мақом , « иҳбҳми виҳбўнаҳ » яке намояд . Пас ин нуқта , худро бсҳрои ҷабарут ҷилва диҳад . Пас ҳусайни ҷуз « أно алҳақ »у боязиди ҷуз « субҳонӣ » чаҳ гӯйанд ? ! ӣнҷои солик ҳеҷ набӯд , холиқ солик бошад . Варои ин мақом чаҳ мақом бошад ?у болои ин давлати кадом давлат бошад ? ! ва аз барои узри вай , Нидо дар малик ва малакӯт диҳанд «у إзои шӣнои бдлнои أмсолҳми тбдило » .

Дариғо чаҳ ми​шнўӣ ? ! агар на онстӣ ки ҳануз вақти зеру зибр башарият нест !у ало бим онаст ки ҳақиқат , ин маъонии шариъатро мқлўб кунад . Дариғо шунидӣ « вإзои шӣнои бдлнои أмсолҳми тбдило » чаҳ маънӣ буд ? як соъат маро бош то бадоне ки « тбдило » чаҳ бошад : нур аллоҳ бошад ки бар ниҳод банда ояд . Ҳар чанд ки расаду тобад аз мард чандон бинмоанд кҳхўдро бо худ бинад « бали нқзФи болҳқи алии алботли Фидмнаҳи Фإзои ҳўи зоҳқ » . Зиҳии кимиёгарӣ ! аз куҷо то куҷо ? ! « Фҳўи алии нури ман раба » нур бо нур шаваду нор аз миён бархезад ки чун шуъоъ офтоб битобаду муҳӣт ситорагон ояд , ситорагонро ҳукмӣ намонад . ӣнҷои солики муроди худро баҳамаи Муродии дрбозду дидаи худро баҳамаи дидаи дрбозд то ҳама дида шавад ; абўолъбоси қассоб дар самоъи пайвастаи ин байтҳо гуфтӣ :

эй азизи мунозираи қолаби байн бо дил , ки қолаб бо дил чаҳ ми​гўид . Аз баҳри онкии қолаб чаҳ донад ки дилро чаҳ афтодааст ки бештар онаст ки дил бар қолаб бапушанд ;у дили қолабро чаҳ ҷавоби ми​дҳд ? гӯши дор :

Ин сухани дараҷаони худ ки донад алои муҳаррамони инси илоҳят ки аз авсофи башарияти боўсоФи илоҳят расида бошанд ,у ҳақиқати эшон бо башарияти пайвастаи ин байтҳо ми​гўид :

Зиёдат аз ин соъати нми​тўонми гуфтани баъди мо ки ҷумлаи тамҳидҳо худ баён « ман урф нафса Фқди урфи раба » омадааст . Неки талаби ми​кну бози ми​ёб ,у нигоҳи ми​дор ва аз ман шунида ми​бош то доне .