Қавлаи таъолӣ : мисли мо инФқўн
Гуфтаанд : ин нФқоти мушрикин Маккааст дар мъодоаҳи Мустафо ( с ) . Чунон ки ҷой дигар гуфт : إни аллазӣнаи кФрўои инФқўни أмўолҳми лисдўои ани сиблати аллоҳи алоиаҳ . . . Раби Алъоламин дар ояти пеш боз намӯд ки кофаронро молу фарзанди ҳеҷ бакор наёяд , ва сӯдманд набӯд . Ва злки фии қавла : лни тғнии анҳуам أмўолҳм ва дарин оят баён кард ки сӯдманд нест эшонро ,у зиёни корӣ низ ҳаст , ҳам чунон ки боди сарди кишти зорро бузёни орад , ва ҳалок кунад , он инфоқи моли эшонро ҳалок кунаду бъқўбти расонад . Муҷоҳид гуфт : ин нФқоти ббъзии куффор ва дар баъзе аҳвол махсӯс нест , балки нФқоту сидқоти ҳама куффораст дар ҳамаи аҳвол . Яъне ҳар нафақа ки кофар кунад , баҳр чаҳ кунад ваии бон мъоқбаст чунон ки муъмини баҳр чаҳ нафақа кунад мо дом ки мҳзўр ва муҳаррам набӯд ваии бони мсобст . Ва лиҳозо
Қол алнабӣ ( с ) : « ани алмؤмни лиؤҷри фии кули шайъи ء ҳатто аллқмаҳи изъҳои фии фии амрأтаҳ »
Ва қоли лсъд : анки лтؤҷри фии нФқтки кулҳо ҳатто аллқмаҳи тзъҳои фии фии амрأтк »
Ва ваҷҳи ин қавл онаст ки муъмин ҳар чаҳ гирад ва диҳад бар ҷои хеш буд ,у мувофиқи шаръу дайн ,у кофари бхлоФ ин кунад . Лои ҷурми ҳоли ваии хилофи ҳоли муъмин буд . Ва гуфтанд : инфоқи моли ин ҷойгаҳи мисоли аъмоли коФронст дар ҳоли куфру ширк . Мегуяд : аъмоли эшон рӯзи ҳоҷати эшон ба беманфиатӣ ва беҳосилӣ ҳамчун он кишт зораст сармозада , куштаи сӯхта , ки эшонро бакор наёяд , ва манфиат накунад , ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт : мисли аллазӣнаи кФрўои брбҳми أъмолҳми крмоди аштдт ба алриҳи фии явми ъосФ , алоиаҳу қоли таъолӣ :у аллазӣнаи кФрўои أъмолҳми ксроби бақиъаи алоиаҳ .
Ва ончӣ гуфт : лмўои أнФсҳм
Яъне зръўои алҳрси фии ғайри вақта . Мегуяд : кишти зор на буқати хеш кардани лои ҷурми онро офат расад , ҳамчунин амали кофар на бшрти хешу ҷои хеш буд , лои ҷурми вайро ҳалок кунад . Мо злмҳми аллоҳ
Лони мо фаълаи бхлқаҳ Фҳў манеҳ адл . Локини أнФсҳми излмўн
БолкФру алъсён .
Қавлаи таъолӣ : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои ттхзўои бтонаҳи ман дўнкми алоиаҳ . . .
Маънӣ « бтонаҳ » хоссааст , бтонӣ ҳар каси он касаст ки бо ваии ором дил дораду омехтан наоне . Он аз бтонаҳ гирифтаанд остари ҷома ки ҳам пӯст буд бо мардум .
Лои иأлўнкми хболои иқол : أлўти фии алҳоҷаҳ эй қасрат ,у أлўти Флоно эй аўлитаҳи тқсирои наҳви ксбтаҳ , эй аўлитаҳи ксбо , Фқўлаҳи лои иأлўнкми хболо , эй : лои иқсрўни фии базли алхболи лакам . Ва « хбол » фасодӣ буд наоне ,у хбли фасод ақласт . Ва анат табоҳӣасту ранҷурӣу хатари ҳалок , иқол : акмаҳи ънўту ънўд эй саъбаи алмслк ,у алмъонтаҳу алмъондаҳи итқорбон .
ё أиҳои аллазӣнаи омнўо аз ӣнҷои сифати мноФқонст ,у парҳез додани муъминон аз суҳбати эшон . Мегуяд : эшонро бадваст мгириди берун аз муъминон , ва дар ҳеҷ кори истионат боишон макунед . Умри бен улхитоб наҳй кард аз истионати бкФор . Он гуҳи ин оят бадалел овараду ҳуҷҷати хеши сохт . Дар хабар меояд ки : « мо баъси аллоҳи ман набӣу лои астхлФи ман Халифаи алои канти ?лаи бтонтон : бтонаҳи тأмраҳи болхиру тҳзаҳи алайҳ ,у бтонаҳи тأмраҳи болшру тҳзаҳи алайҳ » .
Он гуҳи раби Алъоламин иллат наҳй аз мботнт эшон бигуфт , ва аз замири дили эшон хабар дод , гуфт : лои иأлўнкми хболои ҳеҷ дар фасоди дайни шумоу ибтоли кори шумо сустӣ накунанду ранҷурӣу гумроҳӣу табоҳии шумо дӯст доранд ва хоҳанд , ва он гуҳи вқиъту айби мусулмонони бзбони мироннд ,у ончӣ дар дил доранд аз адовату хиёнат аз ончӣ бар забони мироннди саъбтар ва бузургтар .
Қади бинои лаками алоёти إни кантами тъқлўн
Рӯй инси бен молики қоли қол алнабӣ ( с ) : лои тстзиӣўои бнори аҳли алшрк ,у лои тнқшўои фии хўотимкми ърбё . Фсӣли алҳсни ани тафсири ҳозои алҳдис , Фқол : маъноаи лои тшоўрўҳми фии أмўркми ?фони аллоҳи таъолии иқўл : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои ттхзўои бтонаҳи ман дўнкми алоиаҳ ,у қавла : лои тнқшўои алии хўотимкми ърбё яъне : лои тнқшўои Муҳамади расӯли аллоҳ . Ва абӯи Мӯсо ашъарӣ гуфт ба умри бен улхитоб ки : наздики мо мардӣ насронӣаст , сахти дабиру ҳофиз ва бо кифоят . Умр гуфт : қотлки аллоҳ аммо самъати қавли аллоҳи таъолӣ : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои ттхзўои бтонаҳи ман дўнкм . Ва қоли таъолӣ : ё أиҳои аллазӣнаи омнўои лои ттхзўои алиҳўду алнсории أўлёءи ?ҳуллои атхзти ҳниФо ?
Абӯ Мӯсо гуфт : маро бо дайн ӯ чаҳ кор ? вайро динӣу марои динӣ . Умр гуфт : лои أкрмҳми ази аҳонҳми аллоҳ ,у лои аъзҳми ази азлҳми аллоҳ . Ва лои адниҳми ази أқсоҳми аллоҳ .
Қавла :ҳо أнтми أўлоءи тҳбўнҳми ҳоء танбеҳаст . Аўлоءи бмънии аллазӣна . Мегуяд : огоҳ бошед шумо ӣнонед ки эшонро дӯст медоред бончаҳи изҳор имон карданд ,у аҳкоми исломи бзоҳр дар пазируфтанд , ҳар чанд ки бнФоқ дар дили хилоф он доштанд .
Ва лои иҳбўнкм ва эшон шуморо дӯсти нмидорнд . Яъне ончии самара муҳаббатаст аз иродати хайру маҳзи ислом бшмо намехоҳанд ва шумо боишон мехоҳед .
Ва тؤмнўни болктоби калла « китоб » исм ҷинсаст , ҳамаи кутуби худо дар он мударраҷ . Мегуяд : шумо бктобҳои худои ҳама имон доред , на чун эшонед ки Фтؤмнўни ббъзи алкитобу ткФрўни ббъз .
Ва إзои лқўкми қолўои омно ин ҳамчунонаст ки гуфт : иқўлўни бأФўоҳҳми мо лӣси фии қлўбҳм , омнўои болзии أнзли алии аллазӣнаи омнўои ваҷҳи алнҳору акФрўои охира . Ва إзои хлўои ъзўои алайкуми алأномли ман алғиз араб гӯйанд : « фалони иъзи алии алономл » фалони кас бар ман меангушт хоед , дар кину хашм . Ва гӯйанд : ъзи алии ҳозои алأмри болнўоҷз » . эй лзмаҳ . Ва ғайз хашмӣаст миёни ғазабу ғам . Ғазаби он хашмаст ки бо он қудрати интиқом буд ,у ғами он хашмаст ки бо ваии қудрат интиқом набӯд ,у ғайзи миён ҳар дуаст , қудрат бар интиқом дорад локин на тамом буд . Азин ҷост ки ғайз дар сифати борӣ таъолӣ наёмадааст .
Қавла : қул мўтўо бғизкм мегуяд : ё Муҳамади эшонро ин дуъогӯӣ ки бахшаму дард хеш мебошед то буқати марг , ки ин муроди шумо аз бади хости мусулмонон бар нахоҳад омад .
إни аллоҳи алӣами бзоти алсдўри назири ин дар қуръон фаровонаст : иълми мо фии أнФскми Фоҳзрўаҳу иълми хоинаи алأъин ва мо тхФии алсдўру иълми алсру أхФӣ .
Рӯй ани абии алҷўзоءи қол : лأни иҷоўрнии алқрдаҳу алхнозири маъаии фии дории аҳби илои ман ани иҷоўрнии соҳиби бдъаҳ ,у лақади дхлўои фии ҳзаҳи алоиаҳи тҳбўнҳму лои иҳбўнкму тؤмнўни болктоби каллаи алоиаҳ .
Қавлаи таъолӣ : إни тмсскми ҳасанаи тсؤҳм . Исобату миси ду луғатанд ки истеъмол кунанд ҳам бихир ва ҳам башар . Аммо исобати башар махсӯсаст , агар чаҳ ба хайр низ истеъмол мекунанд . Ва ҳасана эдар ғанимат ва нусратаст ,у сиӣаҳи шикастагӣу ҳазимат .
Мегуяд : мунофиқон , чун шуморо нусрату ғанимат пеш ояд , дилтанг шаванд ва чун касру ҳазимат буд , шод шаванд . Раб Алъоламин гуфт :у إни тсбрўои алии мо тсмъўни ман азоҳму ттқўои мхолттҳму мқорбтҳм , лои изркми кидҳми шиӣо агар шумо ки муъминонед , бар азои эшон сабр кунед , ва аз мхолтт эшон бипарҳезед , ҳаргиз кед эшон бар шумо зиён накунад , ки ин сабру тақво моя эҳсонаст ,у худои музди Муҳсинон зойеъ накунад , ва эшонро бдшмни надиҳад . Ва ҳўи алмшори илайҳи бқўлаҳ : إнаҳи ман итқу исбри Фإни аллоҳи лои изиъи أҷри алмҳснин .
Лои изркми бксри зоду тахфифи роءи қроءт ҳиҷозӣасту басарӣ ,у ихтиёри бӯи ҳотами ман зор , изир , зиро ва манеҳ қавлаи таъолии лои зир . Ва боқии бзми зоду ташдид роء хонанд , ихтиёри бӯи убайда , ман зр , изр , зро . Ва лои бмънии лӣси қодиру муқаддар , яъне : ани тсбрўоу ттқўои Флиси изркми кидҳми шиӣо .
إни аллоҳи бмои иъмлўни муҳӣти маънӣ « аҳотт » расӣданаст бҳмгӣ ҳар чизу бғоит ҳар чиз ,у аҳотт аз ду ваҷҳаст : аз рӯй илм ва аз рӯй қудрат ,у аллоҳи баҳри ду маънӣ муҳӣтаст . Ҳозои кқўлаҳ : мо иъзби ани рбки ман мисқоли зарраи фии алأрзу лои фии алсмоءу кқўлаҳ : лои ихФии алайҳи шайъи ءи фии алأрзу лои фии алсмоء . Ва кқўлаҳи أҳоти бакули шайъи ءи уламо .
Қавлаи таъолӣ :у إзи ғдўти ман أҳлки алоиаҳ . . . Ин ифтитоҳи қиссаи вқиът аҳадаст , Мустафо ( с ) аз аҳли хеш бомдод кард , ва берун шуд , яъне рӯзи аҳад аз манзили ъоӣшаҳ берун шуд , пиёда ба аҳад рафту асҳоби хешро фармуд то ҷангро сафҳо баркашиданд ,у рости боистоднд . Инаст ки аллоҳ гуфт : тбўии алмؤмнини мқоъди ллқтол . Ва аввал қисса онаст ки : рӯзи чаҳор шанбеи абӯи Сафён бо се ҳазор марди пиёда ва дивист марди савор аз мушрикони Маккаи бсҳроءи аҳад фурӯд омаданд . Расӯли худо ( с ) бо ёрони хеш машварат кард . Абди аллоҳи бен абии селлулу ҷамоатӣ аз ансор гуфтанд : ё расӯли аллоҳ ! ҳеҷ рӯй надорад аз Мадинаи берун шудан ,у истиқболи душман кардан , бигзорем то агар ба Мадина дар оянд дар кӯйҳои Мадина бо эшон ҷанг кунем . Ва занону кӯдакон аз болоҳои хонҳо боишон санг андозанд . Расӯли худо ( с ) ин раъй бипасандед магари ҷамоатӣ аз ёрон гуфтанд , ки рӯзи бадар аз эшон Фоӣт шуда буд бъзрҳо ки дар пеши омада буд , ва мехостанд ки тадорук кунанд : ё расӯли аллоҳ дар Мадинаи нишастан рӯй надорад , баъд аз онкии душмани бсоҳти мо фурӯ омаданд , агар наравем мигўинд ки : бади дилон ва заъифонем , ва дар ҷумлаи эшон нӯъмони бен молики алонсорӣ буд , гуфт : ё расӯли аллоҳи маро аз биҳишт маҳрӯм макун , бони худоӣ ки турои баростӣ бхлқ фиристод ки ман дар биҳишт шавам . Расӯл худо гуфт : бача дар биҳишти шӯй ? гуфт : бо онкӣ гувоҳӣ медаҳум бўҳдониту Фрдонити аллоҳи он гуҳ дар ҷанги душман дайн барнагардаму пушти бандаам , Мустафо ( с ) гуфт : сидқати пас нӯъмони он рӯзи куштау шаҳиди гашт . Он гуҳи Мустафо ( с ) гуфт : маро говӣ бихоб намуданд , бар он таъвили хайри ниҳодам ва намуданд ки дар знобаҳи шамшери ман шикастагӣ будӣ , таъвили он ҳазимати ниҳодам ва намуданд ки даст дар дръии муҳками устувори барадам , таъвили он ниҳодам ки бо Мадина шавам . Ва расӯли худоро чунон хуш меомад ки бмдинаҳи боистодӣ , то агар душманӣ омадӣ ҳам дар Мадина ҷанг кардӣ . Аммо чун ҳиммату азм ҷамоат дид ,у ҷади эшон дар берун шудан , дар рафту силаҳ дар пӯшед ,у азм рафтан кард , ёрони он соъат азон гуфт хеш пушаймон шуданд , ки чаро бо расӯли аллоҳи ин сухани гуфтем ,у ваии худ ба аз мо донад ,у раъии ваии қавитар . Ва муроди ваии он буд ки дар Мадина таваққуф кунад . Пас биёмаданду ҳама узр хостанд ва гуфтанд то : таваққуф кунем . Расӯл гуфт : ҳеҷ пайғомбариро нест ва сазо набӯд ки уммати хешро силаҳ дар пӯшад , то бо аъдоءи дайн ҷанг кунад , он гуҳи пеш аз ҷанги силаҳи бунаад . Ин раво набошад , ва накунам . Пас Мустафо ( с ) рӯзи одинаи баъд аз намози ҷумъаи нимаи шаволи санаи слос аз ҳиҷрат , берун шуд бҳдўди аҳад , се ҳазор мард бо вай ва гуфтаанд : ҳазор , ва гуфтаанд : нуҳсад ва панҷоҳ . Фзлки қавлаи таъолӣ :у إзи ғдўти ман أҳлки алоиаҳ . . . Ва аллоҳи самиъи алӣам .
Қавлаи таъолӣ : إзи ҳиммати тоӣФтони мнкми أни тФшлои ин ояти таъаллуқи бохр оят дорад , мегуяд : аллоҳи шунаво буду доно , он гуҳ ки ҳиммат кард ин ду гуруҳ аз шумоу бад дил шуданд . Ва он ду тоӣФаҳ аз ансор буданд , яке бнўи ҳориса , ва яке бнўи слмаҳ . Ва сабаби он буд ки абди аллоҳи бен абии рӯзи аҳад бо сесад марди баргашт ва пушт бидод . Ва гуфт : « ълом нақатл анФсноу аўлодно ? ! » бӯи ҷобири слмӣ аз пеши эшон фаро рафт ва гуфт : « зинҳор ғам бо хештан махӯред ва бо пайғомбари хеш , ва боз гардид » . Абди аллоҳи бен абӣ гуфт : « лу наилм қтолои лотбънокм » . Ва он ду тоӣФаҳ аз ансор ҳиммат карданд ки бо абди аллоҳ боз гирданд . Раби Алъоламин исмати хеш бар эшон нигаҳ дошт то барнагаштанд .
Ва бо расӯли худо ба аҳади рафтанд , инаст ки раб Алъоламин гуфт :у аллоҳи влиҳмо эй носрҳмоу мўоли лҳмо . Аз аввали зикри ансор дар гирифт монандаи зм , пас онро бмдҳи беруни барад . Ва ин эшонро шарафӣ тамомаст ва навохтӣ азим .
Ва алии аллоҳи Флитўкли алмؤмнўн эй Флиътмднии фии алкФоиаҳи алмؤмнўн .