Қавлаи таъолӣ : إни инсркми аллоҳи Флои ғолиби лакам . . . Алоиаҳ .
Рӯй ҷобири бен абди аллоҳи أн алнабӣ ( с ) қол : мо ман амрии мусаллами ихзли амрأ мусалламан фии мавзе , интҳки фӣаи ҳурматау интқси фӣаи ман арзаи алои хзлаҳи аллоҳи таъолии фии мавзеи иҳби фӣаи нусрата . Ва мо ман амрии инср мусалламан фии мавзеи интқси ман арзау интҳки фӣаи ман ҳурмата , алои насраи аллоҳи фии мавзеи иҳби нусрата .
Аҳли суннатро дарин хабар ва дарин ояти ҳуҷҷат тамомаст ,у далели равшан бар қадреау мӯътазила , ки эшон мункиранд ки худои ъзу ҷл агар хоҳад бандаро хор кунад ,у хизлони худ бар ваии орад . Ва ин мухолифати китоб ва суннатасту хрқи иҷмоъи мусулмонон , ки бар забони халқ бисёр равад ки касеро ки ранҷи расонад : хзлаҳи аллоҳ . Чунон ки гӯйанд : « қотилаи аллоҳ » , « лаънаи аллоҳ » ва агар ҷоӣз набӯдӣ бар забони оммаи халқи ин калима равон набӯдӣ .
Ва маънӣ оят онаст ки агар худои шуморо азиз кунад , ва нусрат диҳад , касро нарасад ва набӯд аз мардумон ки шуморо боз шаканд ва хор кунад . Ва агар бъкс ин бошад ки аллоҳи шуморо хор кунад ,у сустӣ дар кору ҳазимат аз душмани пеши орад , Фмни зои алзии инсркм эй лои инсркми аҳади ман баъда яъне баъд аз хизлони худо , каси шуморо нусрати надиҳад ва азиз накунад . Ва қили маъноаи лои ттркўои амреи ллнос ,у арФзўи анноси лأмрӣ .
Ва иқрб манеҳ
Қавла ( с ) : ман алтмси ризои аллоҳи бсхти анноси кФоаҳи аллоҳи мؤнаҳи аннос ва ман алтмси ризои анноси бсхти аллоҳ , вклаҳи аллоҳи илои аннос .
Ва мо кони лнбии أни иғли қроءти ?маккейу ъосму абӯи Амри бФтҳ « ё »у зм ғинаст . Ва маънӣ онаст ки : ҳеҷ пайғомбариро сазо нест ки хиёнат кунад дар моли ғанимати қисмат кардан . Ва боқии бзм ёу фатҳ ғин хонанд , бар маънии онкии ҳаргиз раво набӯд пайғомбариро ки бо вай хиёнат кардандӣ дар ғанимати бахшӣдан . Сабаби нузули ин ояти он буд ки рӯзи бадар дар моли ғанимат , қтиФаҳ эй буд сурхи ранг ва боз наёфтанд . Қавмӣ гуфтанд : магари расӯли худо ( с ) аз миён баргирифтааст . Раби Алъоламин оят фиристоду расӯли худ болхсўсу ҷумлаи анбёءро болъмўм аз хиёнат мубарро кард . Ва гуфтаанд ки : ҷамоатӣ аз ақўё алҳоҳ карданд бар Мустафо ( с ) то моли ғанимат аз дигарон боз гирад ва боишон диҳад , раби Алъоламин оят фиристод . Яъне ки : агар чунон кунад хиёнат бошад бо асҳоб ӯ , ва ҳеҷ пайғомбарро сазо набӯд ки бо асҳоби хеш хиёнат кунад . Балки сӯят нигаҳ дорад , ва ончӣ диҳад бонсоФ диҳад , ва адл кунад .
Муҳамади бен исҳоқи бен ясор гуфт : қавмии араб кроҳит медоштанд ончӣ дар қуръон буд аз айби дайни эшону сб батон , медархостанд аз расӯл ( с ) то онро пинҳон кунад .
Раб Алъоламин гуфт : агар пинҳон кунад хиёнат бошаду пайғомбарро сазо набӯд ки дар боби ваҳй хиёнат кунад ,у чизе аз ҳақ боз гирад ва мдоҳнт кунад . Иқол : ғул , иғл , ғлўло ,у ағли иғли ағлоло , азои хон . Ва أслаҳи ман алғлл ,у ҳўи духули алмоءи фии халали алшҷр . Ва манеҳ алғл , алҳақад лأнаҳи ъдоўаҳи фии алнФс , ва манеҳ алғлил , ҳрораҳи алътши фии алнФс , ва манеҳ алғлолаҳ , шиори таҳти албдни хосса .
Қавла : ва ман иғлли иأти бмои ғул эй ҳомлои ?лаи алии зуҳра , явми алқёмаҳи тафсири ин оят дар он хабараст ки Мустафо ( с ) гуфт : « лои алифин аҳдкми иҷии ءи явми алқёмаҳу алии рқбтаҳи бъири ?лаи рғоء , Фиқўл ё расӯли аллоҳи ағснии Фأқўли лои амлки лаки шиӣои қади أблғтк . Лои алифин аҳдкми иҷии ءи явми алқёмаҳу алии рқбтаҳи фарси ?лаи ҷумҷумаи Фиқўл : ағснӣ ! Фأқўли лои амлки лаки шиӣои қади аблғтк . Лои алифин аҳдкми иҷии ءи явми алқёмаҳу алии рқбтаҳи шоҳи лҳои сғоءи иқўл ё расӯли аллоҳи ағснии Фأқўли лои амлки лаки шиӣои қади أблғтк . Лои алифин аҳдкми иҷии ءи явми алқёмаҳу алии рқбтаҳи сомити Фиқўли ағснӣ ё расӯли аллоҳ , Фأқўли лои амлки лаки шиӣои қади أблғтк . »
Ҳар ки имрӯзи бчизӣ хиёнат кунад , фардои брстохизи он чизи ораду алии рؤси алошҳоди вайро бон Фзиҳт расад . Расӯли худо ( с ) гуфт : ва агар ҳамаи сӯзанӣ буд ё риштае . Ва дар хабараст ки мардии брсўли худо ( с ) ҳаблӣ оварад халқ , ки пеш аз қисмати баргирифта ва онро пас аз қисмат боз оварда буд , расӯл аз вай напазируфт .
Ва вайро гуфт нигаҳи дор то брстохизи онро биорӣ ! зайди бен холид алҷҳнӣ гуфт : рӯзи хайбари мардӣ аз ёрони расӯли худо фармон ёфт , расӯли худо ( с ) бирав намоз накард . Ёрони ҳамаи мутағаййир ва музтариб шуданд ки то чаҳ будаст расӯл ( с ) гуфт : « ани соҳбкми ғули фии сиблати аллоҳ »
Хиёнат кардааст ин мард дар роҳи худо , тафаҳҳус карданд муҳрае буд ки бардошта буд , қимати он кам аз ду дирам . Ва дар хабараст ки : яке кушта шуд , мардумон гуфтанд : нӯшаши боди биҳишти ҷовдон ! расӯл ( с ) гуфт : « куллан ! » яъне чунин магӯӣед ки ваии рӯзи хайбари шмлаҳ эй аз моли ғанимати бхёнти бардошт , фардои оташ дар он гирад ва бо вай баҳам бисӯзад . Мардии дигари як шроки наълин баргирифта буд чун ин сухан аз расӯл ( с ) бишунид он шрок биоварад . Расӯл ( с ) гуфт : шроки ман нор .
Клбӣ гуфт : дар тафсир ва ман иғлли иأти бмои ғули явми алқёмаҳ : он чиз ки дар он хиёнат карда бошад дар қаъри ҷаҳаннами баробар вай бидоранд , он гуҳ гӯйанд фурӯи рӯи бойени даракоти дӯзах ва онро баргир , вай фурӯ равад ва бардорад рост ки биҷои хеш боз ояд ,у дигари бора аз даст вай биафтад , ва ҳафтод солаи роҳ бо қаър ҷаҳаннам уфтад . Ва вайро ҳам чунон таклиф мекунанд то мераваду брмидорд . Мустафо ( с ) аз ӣнҷо гуфт : « мо ман абди иғли ғлўлои алои клФи явми алқёмаҳи أни истхрҷаҳи ман асфали дараки ҷаҳаннам » .
Ва ҳар ки хиёнати кориро бипушади вайро ҳам чандон гуноҳ буд ва ҳамон уқубат . Мустафо ( с ) гуфт : « ман иктми ғолои ?фона мислаи » .
Қавлаи сами тўФии кули нафаси мо касбат ва ҳам лои излмўн « зулм » дар қуръон бар чаҳор маънӣаст : яке маънӣ нақсаст , костани чизе , чунон ки дар он оят гуфт , яъне аз савоби некӯкорони ҳеҷ чизи бнкоҳнд . Ҳамонаст ки дар сӯра алкҳФ гуфт :у лам тазаллум манеҳ шиӣо , ва дар сӯра алонбёء гуфт :у нзъи алмўозини алқсти лиўми алқёмаҳи Флои тазаллуми нафаси шиӣо , ва дар сӯраи Марям :у лои излмўни шиӣо . Ваҷҳи дувуми зулм мардумонаст бар якдигар дар тақвияти ҳуқуқи эшон , чунон ки дар сӯра банӣ Исроил гуфт : ва ман қатли мзлўмо , ва дар сӯра алнсоء гуфт : ва ман иФъли злк . . . Яъне қатли алнФсу أхзи алأмўоли ъдўоноу злмо ,у қоли таъолӣ : إни аллазӣнаи иأклўни أмўоли алитомии злмо .
Ваҷҳи сеюм зулм бандааст бар нафаси хеш , дар маъсият , берун аз ширк , чунон ки дар сӯра албқраҳ гуфт : ва ман итъди ҳудӯди аллоҳи Фأўлӣки ҳам алзолмўн . Ва дар сӯраи алтлоқ : ва ман итъди ҳудӯди аллоҳи Фқди зулм нафса . Ва дар сӯраи алмлоӣкаҳ : Фмнҳми золими лнФсаҳ .
Ваҷҳи чаҳорум зулмаст бмънии ширк , чунон ки дар сӯра алأнъом гуфт : аллазӣнаи омнўоу лами илбсўои إимонҳми бзлм . Ва дар сӯраи луқмон : إни алшрки лзлми азим .
Қавлаи таъолӣ : أи Фмни атбъи ризвони аллоҳ яъне бтрки алғлўл , кмни боءи бсхти ман аллоҳи Фғл ? ! саёқи ин ояти таъзими асм ғлўласт яъне ки схти худоӣ бо ғлўласту ризвони худоӣ бо тарки ғлўл . ӯ ки хиёнат накунад хўшнўдӣу рзоءи ҳақ бо ӯст , ва он кас ки хиёнат кунад хашму схт худо бираваст , ва он кас ки имрӯзи схт худо бирав , фардои дӯзахи ҷой ӯ . Чунон ки аллоҳ таъолӣ гуфт :у мأўоаҳи ҷаҳаннаму бӣси алмсир . Ва аз баҳри онкӣ аз аҳл тавҳидаст ҳар чанд ки гунаҳкорасту хёнткор , ҷои вай ҷаҳаннам гуфт , аввали даракаи дӯзах ки дар он оташ нест , аммо ҳарорати оташ бон мерасад ,у ҷои осӣони ин умматаст . Ва самяти ҷаҳаннам , лонҳои ттҷҳми фии вуҷӯҳи алхлқ . Пас чун аз ҷаҳаннам дар гузашти даракаи дувум « лзӣ »аст . Сеюм сқр . Чаҳоруми ҳтмаҳ . Панҷуми ҷҳим .
Шашуми съир . Ҳафтуми ҳоўиаҳ . Ин шаш даракаи ҷой куффорасту мушрикон дар он ҷовдон .
Он гуҳи саранҷоми аҳли ризоу хўшнўдии ҳақ баён кард , гуфт : ҳам дараҷот ъанд аллоҳ эй аҳл дараҷот ъанд аллоҳ . Ишоратаст ки : аҳли биҳишти ҳама яксон наянд , балки дараҷоти эшон мутафовитаст ,у манозили эшон мухталиф бақадр аъмолу маориф . Алии алҷмлаҳи биҳишти сад дараҷааст бҳкми он хабар ки маози бен ҷабал ривоят кард аз Мустафо ( с ) қол : алҷнаҳи моӣаҳи дараҷа , байни кули дараҷаи илои дараҷаи мо байни алсмоءу аларз ,у ани аълоҳо алФрдўс ,у أўстҳои алФрдўс ,у أни алърши алии алФрдўс ,у минҳои тФҷри анҳори алҷнаҳ .
Ва рӯй инси бен молики қол : харҷи ҳорисаи бен сроқаҳи явми бадари нзоро , лами ихрҷи лқтол ,у кони ғломои Фأсобаҳи саҳмаи Фқтлаҳ , Фҷоءти ИМАу ҳаии алрбиъи бинти алнзри ило алнабӣ ( с ) Фқолт : ё расӯли аллоҳи ин ибнии ҳориса ? ?фони кони фии алҷнаҳи Фосбру алои Фтрии мо аснъ ?
Фқол ( с ) : ёам ҳорисаи анҳо листи бҷнаҳи воҳида , ва локинҳо ҷинони касӣра ,у анаи фии алФрдўси алأълӣ .
Он гуҳ дар охир оят гуфт :у аллоҳи басири бмои иъмлўн то мутӣъ дар тоъати биафзояд ,у осӣ аз маъсият ҳазар гирад .
Қавла : лақади ман аллоҳи маънӣ « миннат » тФзласт , ва манон мтФзласт . Ва миннат ки аз худо буд мадҳаст , лأнаҳи тФзл . Ва чун аз махлуқ буд змаст лأнаҳи тқриъ .
Алӣ алмؤмнин гуфтаанд ки муъминони ин ҷо арабанд , ки ҳеҷ қабӣла нест аз қбоӣли араб ки на расӯл ( с )ро дар он нисбӣаст магар банӣ тғлб , қавмии тарсоёни бади кишон . Раби алъзаҳи расӯли худро аз насаби эшон пок кард , ва бар араби миннати ниҳод ки расӯл ( с ) ҳам аз насаби шумо бшмо фиристодам ,у китобии ҳам аз луғати шумо бшмо фурӯ фиристодам .
Ҳамонаст ки ҷой дигар гуфт : ҳўи алзии баъси фии алأмиин рсўло манеҳам , ва гуфтаанд ки муъминони ӣнҷои омма муъминонанд аз арабу аҷам . Мегуяд : бмؤмнон расӯлӣ фиристодам яке аз эшон ки кор ӯ шинохтаанд ,у сидқу амонат ӯ озмудау дониста , на Фриштаҳ ва на берун аз фарзанди одам . Далели ин таъвил онаст ки ҷой дигар гуфт : лақади ҷоءкми расӯли ман أнФскм . . . Алоиаҳ .
Он гуҳи ситоиши расӯлро , сифат вай кард ,у кор вай гуфт ки чист : итлўои алайҳими оёта , яъне алқуръон ,у изкиҳм яъне ислҳҳм ,у иълмҳми алкитоб эй алқуръону алҳкмаҳ яъне алмўоъзи алтии фии алқуръони ман алҳлол ваулҳарому алснаҳ .
Ва إни конўои ман қабл эйу қади конўо қабл беъсатаи лФии залоли мубин .
Қавлаи таъолӣ : أу лмои ин алиф ва ваов , истифҳоми рост ,у араб истифҳом кунад болФи муҷаррад ,у алиф ва ваов ,у алифу Фо ,у бأлФи ммдўду бҳмзаҳи мқсўр .
أсобткми мсибаҳи қади أсбтми мслиҳои أсобткм ба аҳадаст ,у أсбтм ба бадар . Ва ин чунон буд ки рӯзи аҳад аз мусулмонони ҳафтод мард кушта шуданд ,у рӯзи бадар аз кофарони ҳафтод кушта шуда буданд ва ҳафтод босирии барда .
Қиллатами أнии ҳозо эй : ман أини асобнои ҳозои алқтлу алҳзимаҳу нҳни мслмўну расӯли аллоҳи Фино ? мегуфтанд ин қатлу ҳазиматаи буруз аҳад чунаст ки бмо расед ? ва мо мслмононим !у расӯли худо дар миёни мо ! раби Алъоламин эшонро ҷавоб дод : қул ҳў ман ъанд أнФскми ин клмтро ду тафсир гуфтаанд : яке онаст ки : трктми алмркзу тлбтми алғнимаҳи Фмни қблкми ҷоءкми алшр . Мегуяд : инки бшмо расед аз шавамӣ мухолифати шумо буд рӯзи аҳад , он гуҳ ки маркази бгзоштиду талаб ғанимат кардед . Тафсир дигар онаст ки рӯзи бадари мусулмонони асирони куффорро боз фурухтанд ва фидо ситаданд . Раби Алъоламин Ҷабраилро фиристод ки ё Муҳамад худоӣ напасандед аз шумо ин фурӯхтани асирону фидои стдн . Акнӯн қавми худро мухайяр кун миёни ду чиз , аммо ки асиронро бикашанд ва рӯй заминро аз куфри эшон пок кунанд , ва аммо ки эшонро боз фурушанд ва фидо ситонанд , аммо баъдади эшон мусулмонони лои маҳола кушта шаванд . Расӯли худо ( с ) ин пайғом ки Ҷабраил биоварад бо қавм бигуфт . Эшон гуфтанд : ин асирони ҳамаи хешу пайванд ва бародарон моанд , азишон фидо ситонем ва дар ваҷҳу сози қаттол душман наҳем , ва агар аз мо қавмӣ кушта шаванд лои маҳола шаҳидон бошанд . Бидон хурсандему хўшнўд . Пас дигари соли рӯзи аҳади баъдади он асирон аз мусулмонон кушта шуданд . Чун мусулмонон гуфтанд : أнии ҳозо ? раб Алъоламин гуфт : ман ъанд أнФскми ин бонст ки фидо ситадед ва худ ихтиёр қатл кардед .
إни аллоҳи алии кули шайъи ءи ман алнсри маъаи тоъткми нбикм ,у тарки алнсри маъаи мхолФткм Аёа қадир .
Ва мо أсобкми ин хитоб бо мؤмнонст , явми алтқии алҷмъони рӯзи аҳад ки ҳар ду гуруҳи мусулмонону кофарон бар ҳам расиданд .
Фбإзни аллоҳ яъне бқзоءи аллоҳу қадара . Ин таслият муъминонаст , мегуяд : ончӣ рафт бқзоу қадару хост худоӣ рафт .
Ва лиълми алмؤмнину лиълми аллазӣнаи ноФқўои ин илми бмънӣ « руят »аст яъне то бибинад муъминонроу саботи эшонро ,у рзоءи эшон бқзоу қадар ,у сабри эшон бблоу шиддат . Ва мунофиқонро бинад , бо ҷазаъ ва бо тақдири бхсўмт . Мунофиқи ду диласт ва ду роҳ , ва ду сухан , аз « ноФқо » гирифтаанд . Рӯбоҳу мӯши хонаи хешро ду дар созанд .
Яке маърӯфу ошкоро ки бар одат онҷо омад ва шуд кунанд бурузи амн , ва онро « қосъо » гӯйанд , ва дарӣ доранд наоне , рӯз гурехтан худро чун бар дар маърӯфи бими бенанд , ва ин дар наоне « ноФқо » гӯйанд .
Ва қили ?лаами тъолўои қотлўои фии сиблати аллоҳи أўи адФъўои он гуҳ ки муъминони бғзоء аҳад мерафтанд фаро мунофиқон гуфтанд абди аллоҳи бен абӣу асҳоб ӯ ки : бёӣид куштан кунед аз баҳри худоӣ ё аз муъминон дафъ кунед . Дарин ояти дафъу қатл дар як назм кард , саққо ,у дидаи бон ,у посбон ,у стўрбон ,у таббох ,у далел ,у ончӣ азин бобаст ҳама ғозён кард , чун Сироҷу нъолу амсоли эшон ҳар ки дар лашкар гоҳаст . Садӣу Фроء ва ҷамоатӣ гуфтанд : « дафъ » работаст . Ва « работ » онаст ки касе дар сғр кофар боистад ,у душманро аз билоди ислом боз дорад боқомати ҳарб , ё бозҳори ҳуҷҷат . Ва фӣаи қол алнабӣ ( с ) : « работи явми фии сиблати аллоҳи хайри ман алднё ва мо алайҳо » . Ва фии рўоиаҳ : хайри ман أлФи явми Фимои сўоаҳи ман алмнозл .
Қолўо лу наилм қтолои лотбънокми абди аллоҳи бен абӣ бо сесад марди мунофиқ ҷавоб доданд ки : агар мо донистемӣ ки ҷанг хоҳад буд бо шумо бёмдимӣ , локин ҷанг нахоҳад буд . Ва ин сухан бнФоқ гуфтанд , ки агар ҷанг будӣ ҳам наомадандӣ . Раб Алъоламин гуфт : ҳам ллкФри иўмӣз أқрб манеҳам ллإимони он рӯзи он сухан гуфтанду бози гаштанд , куфрро аввалӣ тар буданд аз ончии имонро . Он гуҳ тафсир кард ва гуфт : иқўлўни бأФўоҳҳм эй бأлснтҳм , мо лӣси фии қлўбҳму аллоҳи أълми бмои иктмўн .
Аллазӣнаи қолўо яъне алмноФқин , лإхўонҳм яъне лأмсолҳми ман аҳли алнФоқ .
Ва қили лохўонҳми фии алнсби лои фии аддӣн , ва ҳам шуҳадоъи аҳад . Ва қъдўо яъне ани алҷҳод .
Алўоўи ллҳол .
Луи أтоъўно яъне шуҳадоъи аҳади фии алонсроФи ан алнабӣ ( с )у алқъўди мо қтлўои фарди аллоҳи таъолии алайҳиму қол : қул ?лаам ё Муҳамад : Фодрؤои ани أнФскми аламути إни кантами содиқин . Ани алҳзри инФъи ман алқдр .