Қавлаи таъолӣ :у лои тҳсбни аллазӣнаи қтлўои фии сиблати аллоҳ . . . Алоиаҳ . Муфассирон гуфтаанд ки : ин оят дар шаъни шуҳадоъи бадару аҳад фурӯд омад . Шуҳадоъи бадари чаҳордаҳ кас буданд , азишон шаш кас муҳоҷиранд : мҳҷъи бен абди аллоҳи мавлои умри бен хитоб ,у ҳўи аввали қтили қатли явми бадар ,у убайди бен алҳрс ,у ъмири бен абии вқос ,у зўи алшмолини абди Амри бен нзлаҳ ,у Ақили бен бкир ,у Сафавони бен Байзо . Ва шуҳадоъи аҳади ҳафтод кас буданд . Азишон панҷ каси муҳоҷирон : Ҳамзаи бен абди алмтлб , мсъби бен ъмир , Усмони бен шмос , абди аллоҳи бен ҷҳш , саъди мавлои Утбаи бен рабеъа . Дигари ҳама ансор буданд ки дар роҳи худо , аз баҳри худо кушта шуданд , ва аз раби алъзаҳ боишон навохтҳо расед ва кароматҳо диданд . Арвоҳи эшон дар шиками мурғони биҳиштӣ то дар марғзори биҳишт парвоз мекунанд , ва аз он миваҳои биҳиштӣ мехуранд , ва он гуҳи қароргоҳи эшон қандилҳои заррин дар зери арши малик . Эшон чун ин навохт ва ин каромати диданд ва ёфтанд , қолўо : ё лӣати қўмнои иълмўни мо нҳни фӣаи ман алнъим . Гуфтанд : эй кошки касони мо ки дар дунёанд аз аҳволи мо хабар доштандӣ , ва ин навохту каромат ва ин ҷои хуш ва ин нозу Наим ки мо дорем бдонстндӣ , будӣ ки эшон низ ҷиҳод кардандӣ то бойени рӯзи давлату шодии расидандӣ .
Раб Алъоламин гуфт : шумо сокин бӯед ки ин хабари ман бозрсонм , ва аз ончӣ шумо даронед эшонро бёгоҳонм . Пас ин оят фурӯ фиристод :у лои тҳсбни аллазӣнаи қтлўои фии сиблати аллоҳи أмўотои алоиаҳ .
Ва хабар дурустаст аз ҷобири бен абди аллоҳ , гуфт : рӯзи аҳади падарам кушта шуд , ва ман дилтанг ва ранҷур нишаста будам , Мустафо ( с ) бмни бргзшт , гуфт : молии Ароки мктӣбои ҳзино ? қиллат : ё расӯли аллоҳи қатли أбӣу алайҳи дайн ,у ?лаи аёл , Фқол : أи лои ахбрки мо кулами аллоҳи аҳдои қти алои ман вроءи ҳиҷоб ,у кулами абоки кФоҳо ? Фқол : ё абди аллоҳи тмни алии аътк , Фқол : ё раби атмнии алейк ани трднии илои алднё ҳатто ақтли Фики ассонӣа , Фқол : анаи сабақи ман алқўл : أнҳми إлинои лои ирҷъўн . Қол : ё раб ! Фблғи ании асҳобӣ . Қол : ФФиаҳи нзлт :у лои тҳсбни аллазӣнаи қтлўои алоиаҳ .
Қроءти шомӣ « қтлўо » мшддаст бар маънии маболиғат , яъне : бзорӣ киштанд эшонро , ва он Ҳамза буд ки шикам вай бшикофтанд ,у ҷигар берун кашиданд .
Бали أҳёءи эшонро « аҳёء » хонд , ки арвоҳи эшонро дар шикамҳои мурғон аз миваи биҳишти рӯзии мирсоннди рӯзии муқаддар дар вақти муайян , ҳам чунон ки зиндагонро бошад . Ва гуфтаанд ки : эшонро « аҳёء » хонд аз баҳри онкии арвоҳи эшон то бқёмт ҳар шаби зери арши Маҷид бсҷўд даройанд , ҳамчун арвоҳи зиндагони муъминони он гуҳ ки бўзў дар хоб шаванд . Ва гуфтаанд : шаҳидонро то бқёмт ҳар соли савоб ғзўӣ банависанд аз онкии суннат ҷиҳод биниҳоданд , пас эшонро « аҳёء » бидон хонд ки ҳам чунон ки зиндагонро дар ҷиҳод савоб нависанд эшонро низ менависанд . Ва гуфтаанд : эшонро ншўинд ва бо ҷома хеш бигузоранд чунон ки зиндагонро .
Қол ( с ) : « змлўҳми бдмоӣҳму клўмҳм , Фонҳми иҳшрўни явми алқёмаҳи бдмоӣҳм , аллўни лавни алдм ,у алриҳи риҳи алмск . »
Ва гуфтаанд ки : хок нахурд эшонро дар гӯр , чунон ки зиндагонро нахурд .
Дар осори биоранд ки : чаҳор кас онанд ки хок нахурд эшонро баъд аз марг : анбёء , уламо , шуҳадоъ ,у ҳофизон яъне ҳамлаи қуръон . Ва дарин маънӣ овараданд ки Амри бен алҷмўҳу абди аллоҳи бен Амри бен ҳзом ҳар ду рӯзи аҳади шаҳиди гаштанд , ва ҳар дуро дар як гӯр ниҳоданд ,у гӯри эшон бар гузаргоҳи сайл буд . Баъд аз чиҳил ва шаш соли сари эшон боз карданд , то биҷои дигар нақл кунанд аз бими сайл , эшонро тозаи диданд .
Чунон ки гӯйии як рӯз гузаштааст то эшонро дафн кардаанд ,у хоки эшонро нохӯрдау табоҳи нокарда .
Қавла : ъанд рбҳми ирзқўн эй ман смори алҷнаҳ ва туҳафҳо . Ризқ номӣаст чизеро муқаддар дар вақте муайяни чунон ки ҷой дигар гуфт :у ?лаами рзқҳми фӣҳо бикрау ъшё . Фараҳин бмои отоҳми аллоҳи ман фазлаи фазли худои ӣнҷо « қатл »аст дар роҳи худо , ки фазл дорад бар марг дар тоъат беқатл . Ва гуфтаанд ки : « Наим » биҳиштасту ризоу лқоءи ҳақ .
Ва истбшрўни болзини лами илҳқўои баҳам эй бкромтҳм . Ва шодӣ мебаранд бародарону касони эшон ки ҳануз зиндаанд ,у бони пойгоҳ ки эшон расида анд нарасидаанд , аммо бшрФи пойгоҳ , ӣнонро дар эшон расониданд , ва ҳануз зиндаанд аз пас эшон .
Ва фии маъноа
Қавл алнабӣ ( с ) : ишФъи алшҳиди фии сабъин ман ақорбаҳ .
Сами қол : أлои хавфи алайҳиму лои ҳам иҳзнўн эй : бأни лои хавфи алии ахўонҳми алмؤмнини азои лҳқўои баҳам . Қоли Ассадӣ : иؤтии алшҳиди бктоби фӣаи мо иқдми алайҳи ман ихвонау аҳла , Фиқоли иқдми алейк фалони явми кзоу кзо ,у иқдми алейк фалони явми кзоу кзо , Фистбшри ҳайни иқдмўни алайҳи комаи истбшри аҳли алғоӣби бқдўмаҳи фии алднё .
Истбшрўни бнъмаҳи ман аллоҳу фазл агар касе гуяд Фоӣдаҳи ин астбшор дар он ҷаҳон чист чун дар дунёи худ дониста буданд ? ва аз фазлу неъмати аллоҳ огоҳ буданд ?
На чизеи бенанд ки надониста буданд , то бон шод шаванд ? ҷавоб онаст ки : дар дунё ҳар чанд дониста буданд аммо аз роҳи хабару истидлол дониста буданд , на аз роҳи кашфу муъоина , ва « лӣси алхбри колмъоинаҳ » . Чун он хабар аён гардад ,у умед нақд шавад ,у андозаи савоби бҳди истеҳқоқу умед дар гузарад , шодии эшон биафзояд , ва музоъаф шавад . Ва низ шодии дунё бо хавфи хотима омехта шаваду шодии уқбо аз омиғи хавфу андӯҳ пазируфтан пок бошад , ва то азин омиғ пок нашавад бҳд камол нарасад .
Ва أни аллоҳ эй :у бони аллоҳ , атфаст бар бнъмаҳи ман аллоҳ . Мегуяд : шодии брндбнъмту фазли худоӣ ,у бонкаҳи худои фазлу неъмати хеш бар эшон тамом кард , ва аз музди эшон ҳеҷ чиз боз нагирифт , ва низ биФзўд . Қроءти ксоиӣу أни аллоҳи бкср алифаст бар маънии истиноф ,у тарғиби дигарон боямону талаби савоби он , Фкأнаҳи қол :у аллоҳи лои изиъи аҷри алмؤмнин . Ва фии баёни савоби алшҳдоءи мо рӯй алии бен Мӯсои алрзои ани абӣаи Мӯсои бен ҷаъфар , ани абӣаи ҷаъфари бен Муҳамад , ани абӣаи Муҳамади бен алӣ , ани абӣаи алии бен ҳусайн , ани абӣаи ҳусайни бен алӣ ( ъ ) қол : бинмои алии бен абии толиб ( ъ ) ихтби анносу иҳсҳми алии алҷҳод , ази қоми илайҳи шобу қол : ё амири алмؤмнини ахбрнии ани фазли алғзоаҳи фии сиблати аллоҳ . Фқол : канти радифи расӯли аллоҳ ( с ) алии ноқаи алъзбоء ,у нҳни мқФлўни ман ғазва , Фсأлтаҳи ъмои сأлтнии анҳу , Фқол алнабӣ ( с ) : « ани алғзоаҳи азои ҳамвои болғзўи кутуби аллоҳи ?лаами броءаҳи ман алнор ,у азои тҷҳзўои лғзўҳми боҳаии аллоҳи баҳами алмлоӣкаҳ ,у азои вдъҳми аҳлўҳми бкти алайҳими алҳитону албиўт ,у ихрҷўни ман знўбҳми комаи тхрҷи алҳиаҳи ман слхҳо ,у иўкли аллоҳи ъзу ҷли лкл раҷул манеҳам арбаъӣни алифи малики иҳФзўнаҳ , ман байни идиаҳ ва ман халафау ани яминау шимола ,у лои иъмли ҳасанаи алои азъФти ?ла ,у иктби ?лаи ибодаи алифи раҷули иъбдўни аллоҳи ъзу ҷли алифи сана , кули санаи слосмоӣаҳу сутуни иўмо ,у алиўм мисли умри алднё . Ва азои сорўои бҳзраҳи ъдўҳм , анқтъи илми аҳли алднёи ани савоби аллоҳи аёҳм , Фозои брзўои лъдўҳму ашръти алои санау фавқати асҳом ,у тақаддуми алрҷли илои алрҷл , ҳФтҳми алмлоӣкаҳи бأҷнҳтҳо ,у идъўни аллоҳи ?лаами болнсру алтсбит ,у нодаии мнод : « алҷнаҳи таҳти зилоли алсиўФ » . Фткўни алтънаҳу алзрбаҳи алии алшҳиди аҳўни ман шурби алмоءи алборди фии алиўми алсоӣФ ,у азои золи алшҳиди ани фарсаи бтънаҳ ӯ зарбаи лами исли илои алأрз ҳатто ибъси аллоҳи илайҳи зўҷтаҳи ман алҳўри алъайн , Фтбшраҳи бмои аъди аллоҳи ?лаи ман алкромаҳу азои васли илои алأрзи тқўли ?лаи аларз : марҳабои болрўҳи алтибаҳи алтии ахрҷти ман албдни алтиб . Абшри ?фони лаки мо лои айни рأт ,у лои изни самъат ,у лои хатари алии қалби башар !у иқўли аллоҳи таъолӣ : أнои хлиФтаҳи фии аҳла , ва ман арзоҳми Фқди أрзонӣ , ва ман асхтҳми Фқди асхтнӣ . Ва иҷъли аллоҳи таъолии рӯҳаи фии ҳўосли тайри Хизри тсрҳи фии алҷнаҳи ҳайси тшоء ,у тأкли ман сморҳо ,у тأўии илои қнодили ман зҳби муъаллақаи болърш .
Қавла : аллазӣнаи астҷобўои ллаҳ ва алрасул . . . Алоиаҳи муҷоҳиду мақотил ва ъкрмаҳ гуфтанд : ин оёт дар ғазваи бадари алсғрӣ фурӯ омад , ва қисса онаст ки рӯзи аҳади баъд аз онкии ҳазимату шикастагӣ бар мусулмонон афтод абӯ Сафён гуфт : ё Муҳамади бинноу бинки мавсими бадари алсғрии ани шӣт . ё Муҳамад ( с ) ! азин пас агар хоҳӣ ба бадари суғро бо ҳам оӣим ва ҷанг кунем . Ва бадари суғрои обӣ буду марғзорӣ банӣ кунонаро , ва дар ҷоҳилияти бозоргоҳи эшон буд ҳар сол чанд рӯзи онҷои рафтандӣ ва бозаргонӣ кардандӣ . Чун абӯи Сафёни он сухан гуфт , расӯли худо ( с ) ҷавоб дод : оре чунин кунам , ваъдаи гоҳ мо онҷост . Пас дигари соли абӯи Сафёну аҳли Маккаи бўъдаҳ берун омаданд то ба мари алзҳрони расиданд . Раби Алъоламин руъбӣу бимӣ дар дили эшон афканд , ҳам аз онҷои абӯи Сафён ҳиммат кард ки ба Макка боз шавад . Бар Наими бен масъӯд алошҷъӣ расед ки аз Макка меомад ,у қасд Мадина дошт , гуфт : ё Наим ваъда дорам бо Муҳамад ( с ) ки ббдри суғро ҷанг кунем , ва акнӯн сози ҷангу вақт он надорам , ва мехоҳам ки бимика боз шавам , аммо май андешам ки Муҳамад ( с ) берун ояд бўъдаҳи гоҳ , ва моро наёбад , бар мо далер шавад ,у халаф аз ҷиҳат мо бинад , агар ту тадбирисозӣ ва эшонро дафъ кунӣ то аз Мадинаи беруни нёинд ,у халаф аз ҷиҳати эшон буд ман турои даҳ уштури даҳум . Ва инак Суҳайли бен Амр зоминаст то бтўи расонад . Наими бен масъӯд бо абӯи Сафёни ин қарор бидод , ва бтъҷил рафт то дар Мадина шуд .
Қавмро дид ки ҷангро таҷҳиз мекарданд ,у меоди абӯи Сафёнро кори мисохтнд . Наим гуфт бдроиӣ ки рой шумоаст ! порсол дидед ки бдёру ватану қароргоҳи шумо дар омаданд ва карданд ончӣ карданд , акнӯн шумо бетони хеш зулм мекунед ки бар эшон мешавед , ва худро дар мӯҳлика меафканед . Ман бӯи Сафёнро дидам бо ҷамъии анбӯҳу лашкарии фаровони беруни омада ,у сози ҷанг ва қатл карда . Асҳоби расӯл ( с ) ки ин хабар шуниданд бсҳмиднд , ва чун имтиноъӣ бинмуданд расӯли худо ( с ) гуфт :у алзии нафасии бедаи лأхрҷну луи вҳдӣ .
Пас ҳар чаҳ бади дил ва мунофиқ буданд бимонаданд , ва ҳар чаҳ мусулмонон ва диловар буданд бо сози қаттолу суҳбати расӯл ( с ) берун шуданд , ва гуфтанд : ҳсбнои аллоҳу нъми алўкил . Ва бароа ҳар ки бар эшон расед аз мушрикон , мегуфт : « ани анноси қади ҷмъўои лаками Фохшўҳм » ва муъминон мегуфтанд : « ҳсбнои аллоҳу нъми алўкил » то ббдри алсғрии расиданд , бӯи Сафёни ҳамон ки руъб дар дили аўФтод ба Маккаи бозрФт . Ва аҳли Макка « ҷяши алсўиқ » бар эшон ниҳоданд , яъне ки : « анмои хрҷтми тшрбўни алсўиқ » . Пас расӯли худоу ёрони як ду рӯзи онҷои бистоднд ва тиҷорат карданд , пас ба Мадинаи бози рафтанд бо саломату ғанимат . Ва Ҷабраили амин аз даргоҳи иззат дар он ҳол фурӯ омад ва оят оварад ки : аллазӣнаи астҷобўои ллаҳ ва алрасул ман баъди мо أсобҳми алқрҳ эй алҷроҳоти ллзин أҳснўо манеҳам бтоъаҳ алрасулу атқўои мухолифата « أҷри азим » яъне алҷнаҳи аллазӣна яъне алмؤмнин . Қоли ?лаами аннос яъне Наими бен масъӯд : إни аннос яъне абои Сафёну асҳобаи қади ҷмъўои лаками Фохшўҳму лои тأтўҳм .
Фзодҳм яъне злки алқўли إимоно эй сботои фии динҳму иқомаи алии насраи нбиҳм . Фзодҳми إимоно далеласт ки дар имони зиёдат ва нуқсон ояд , ва ин рад мрҷӣонаст ки эшон гӯйанд : имони ниФзоид ва накоҳад , ки имони бнздик эшон гуфтӣу ақдӣ муҷаррадаст беаъмол ва бе иктисоби тоъот . То агар касе бзбон бигӯеду бадали бидонад ки аллоҳ мавҷӯдаст , ва он гуҳи ҳеҷ тоъат дигар накунаду мҳзўроти шаръи бакори орад , эшон гӯйанд : ӯ муъминаст , ва вале худо ,у мустуҷиби биҳишт . Ва он гуҳи тафозулу тафовут дар миён муъминон набенанд , ва дар тоъату маъсияти асари зиёдату нуқсон бар имон эътиқод надоранд .
Ва мнсўсоти қуръону ахбору осору завоҳири он далолат мекунад бар бутлони эътиқоду хбси мақолати эшон . Қоли аллоҳи ъзу ҷл : أми ҳасби аллазӣнаи аҷтрҳўои алсиӣоти أни нҷълҳми колзини омнўоу ъмлўои алсолҳот .
Ва қоли таъолӣ : أм наҷаъл аламтқин колФҷору лои истўии мнкми ман أнФқи ман қабл алФтҳу қотил . . . Алоиаҳу лои истўии алқоъдўни ман алмؤмнини ғайри أўлии алзрру алмҷоҳдўни фии сиблати аллоҳи бأмўолҳму أнФсҳм . Алоиаҳ . Ва сҳи фии алхбр : ани аллоҳи ъзу ҷли иқўли явми алқёмаҳи фии боби алшФоъаҳ : ахрҷўои ман кони фии қалбаи вазни динори ман алоямон , сами ман кони фии қалбаи вазни нисфи динор , ҳатто иқўл : ва ман кони фии қалбаи вазни зарра .
Ва қол ( с ) : « бинмои أнои ноӣми раъйати анноси иързўни алӣу алайҳими қмс , минҳои мо иблғи алсдӣ ,у минҳои мо иблғи дуни злк . Ва арзи алии умри бен улхитобу алайҳи қмиси иҷраҳ , қолўо : « Фмои зои аввалат ё расӯли аллоҳ ? » қол : « аддӣн » .
Ва қоли умр : луи вазни имони абии бикр боямон аҳли алأрз , ӯ қол боямон ҳзаҳи алأмаҳ , лрҷҳ ба » . Ин оёту ахбор далеланд ки дар имони тафовут ва тафозул ҳаст . Ва бади мардони ҳаргизи бдрҷаҳи нек мардон набошанд .
Ва осии бдрҷаҳ мутӣъ набошад . Ва он кас ки имони вай заъиф бошад ҳаргизи баробари он кас набӯд ки имони вай қавӣ бошад . Ва ин заъфу қӯти имон аз тоъату маъсияти хезад , ҳар крои тоъату аъмоли хайри тамомтар , имони ваии қавитар . Ва ҳар крои маъсияти бештар ва бар тоъати ғолибтар , имони ваии заъифтару камтар . Ибн умр гуфт : аз расӯли худо ( с ) пурсидам ки имон афзоеду коҳад ? расӯли худо ( с ) ҷавоб дод : « нъм , язид ҳатто идхли соҳибаи алҷнаҳ ,у инқс ҳатто идхли соҳибаи алнор » ,у қоли алӣ ( ъ ) : ани алоямони ибдўи лмзаҳи бизоءи фии алқлб , клмои аздоди алоямони аздодти бёзо , ҳатто ибизи алқлби каллау ани алнФоқи ибдўи лмзаҳи сўдоءи фии алқлб , клмои аздоди алнФоқи аздодти сўодо ҳатто исўди алқлби калла . Ва алзии нафасии бедаи луи шққтми ани қалби муъмини вҷдтмўаҳи абизи алқлб ,у луи шққтми ани қалби мунофиқи вҷдтмўаҳи асвади алқлб .
Ва сӣли алии бен абди аллоҳи алмдинии ани алоямони Фқол : қавлу амалу неа . Қил : أи интқсу издод ? қол : нъм , издоду интқс ҳатто ло ибқӣ манеҳ шайъи ء . Ва қили лбъзҳм : мо зёдтаҳу нақсона ? қол : азои зкрнои рбноу хшиноаҳи Фзлки зёдтаҳ ,у азои ағФлно ва насиноу зиъно , Фзлки нақсона .
Ва қолўои ҳсбнои аллоҳ эй алзии икФинои амрҳми аллоҳ . Ва нъми алўкилу злки амони лкли хоӣФ . Ва қол ( с ) : « ман қоли ҳасбии аллоҳу нъми алўкил , алайҳи таваккулату ҳўи раби алърши алъзим , иқўли аллоҳи таъолӣ : « локФини абдӣ , содқои кон ӯ козбо » .
Ва қол ( с ) : охири мо такаллум ба иброҳӣм ( ъ ) ҳайни алқии фии алнор : ҳасбии аллоҳу нъми алўкил .
Фонқлбўои бнъмаҳи ман аллоҳу фазл . . . Алоиаҳ бозгаштанд , яъне расӯли худо ( с )у муъминон ки аз бадар бозгаштанд бъоФиту роҳату афзӯнӣ аз тиҷорат , ҳеҷ мушрики нодида , ва ҳеҷ ранҷ боишон норасида , ва он гуҳи савоби ғзўи эшонро ҳосил шуда ,у бтоъти дории расӯли худо ( с ) брзоу хўшнўдии ҳақи расида . Инаст ки раб Алъоламин гуфт : лами имссҳми сӯъу атбъўои ризвони аллоҳу аллоҳи зўи фазли азим .
إнмои злкми алшитони он соҳиби хабари Наими бен масъӯд ки гуфт : бӯи Сафён бо мушрикон ба бадар рафт , худ дев мардумаст , ва ончӣ гуфт дев дар даҳан вай афганда буд .
ИхўФи أўлёءаҳи авлиёъи худро тарсанд , яъне мунофиқон ки ҳақиқат имон надоранд ва дар залолат қарин деванд . Ва қили маъноа : ихўФи боўлёءаҳ , яъне ихўФи алмؤмнини болкФор .
Флои тхоФўҳму хоФўни إни кантами муъминин : эй Мусаддиқин бўъдӣ .
Ва ло иҳзнк мегуяд : андўҳгни мнмоёи туро . Ва бар қроءти нофеъу лои иҳзнки бзм ё ,у касри зо . Маънӣ онаст ки андўҳгн магузор турои ғоӣб бӯдан эшон ки дар нусрат куфр мешитобанд , ва баҷанг аҳад наомаданд , ва шуморо фурӯ гузоштанд , аз мунофиқону ҷуҳудону мушрикон .
إнҳми лни изрўои аллоҳи шиӣо эй лни изрўои авлиёъи аллоҳи шиӣо ,у анмои иъўду боли злки алайҳим . Эшон аз ёрӣ ки аллоҳи туроу муъминонро дод ҳеҷ чизи бнкоҳнд ,у ваболи он ҳам боишон боз гардад . Ва қил : إнҳми лни изрўои аллоҳи шиӣо эй лни инқсўои аллоҳи шиӣои ман малакау султона , анҳми изрўни анФсҳми бзлк .
Ириди аллоҳи أлои иҷъли ?лаами ҳзои фии алохраҳи ин оят радаст бар қадарён ки мегӯйанд : бандаро қудратасту иститоат бар феъли пеш аз феъл . Ва маълумаст ки иродати аллоҳ дар ҳурмони эшон аз ҳаззи охират , эшонро аз имону тоъат боз дошт , то натавонистанду қудрат тоъат надоштанд , ва чигуна қудрати онро доранд ва худоӣ мехоҳад ки надоранд . Ва назири ин оят дар қуръон фаровонаст , минҳо : қавлаи таъолии караи аллоҳи анбъосҳми Фсбтҳм , лами ирди аллоҳи أни итҳри қлўбҳм , кзлки нслкаҳи фии қулӯби алмҷрмини лои иؤмнўн ба ,у ҷълнои алии қлўбҳми أкнаҳи أни иФқҳўаҳу фии озонҳми вқро , ва ман ирди аллоҳи Фтнтаҳи Флни тамаллуки ?лаи ман аллоҳи шиӣо ,у лни тсттиъўои أни тъдлўои байни алнсоءу луи ҳрстм ,у сдўои ани алсбилу аллоҳи арксҳми бмои ксбўо , Фأсмҳму أъмии أбсорҳм , إни ҳаии إлои Фтнтки тзли баҳои ман тшоءу тҳдии ман тшоءи илои ғайри злки ман алоёти алдолаҳи алии ани алҳодӣу алмзли ҳўи аллоҳи таъолӣ ,у алқдрау алмшиӣаҳу алородаҳи кулҳо ллаҳи таъолӣ . Ва фии алхбри أн алнабӣ ( с ) қол : « атқўои ҳозои алқдри ?фонаи шуъбаи ман алнсрониаҳ » .
Қоли бъзҳм : маъноа ,у аллоҳи аълам , ани алнсории тзъми ани исои имлки алнФъу алзрри маъаи аллоҳ , комаи имлкаҳи аллоҳ , ФкФрўои бأни ҷълўои маъаи аллоҳи шрико ӯ шарикин ,у алқдриаҳи тзъми ани алхлқи каллаами шуракои ллаҳ , имлкўни алзру алнФъ , ани шоؤўои зрўои анФсҳм ,у ани шоؤўои нФъўҳо ,у ани шоؤўои астқомўо ,у ани шоؤўои аъўҷўо , ман ғайри أни иҳтоҷўни илои тавфиқ , ӯ илҳқҳми хизлон , ӯ сабақи бхирҳму шрҳми китоб , ӯ ткўни Фиҳми мшиӣаҳи тғлби ародтҳму лои иғлбўнҳо .
Қавлаи таъолӣ : إни аллазӣнаи аштрўои алкФри болإимони лни изрўои аллоҳи шиӣои ҳайни боъўои алоямони болкФр .
Анмои изрўни анФсҳми бзлку ?лаами азоби أлим .
Ва лои иҳсбни аллазӣнаи кФрўои қроءти Ҳамза биёаст бар тақдир :у лои иҳсбни алкФори ани амлоءнои аёҳми хайри ?лаам . Ва дигарон бета хонанд хитоб бо расӯлу таслияти муъминону ваъиди кофарон , яънеу лои тҳсбн ё Муҳамади аллазӣнаи кФрўо . . . « ани мо » ду калимааст . Намиллӣ ?лаами хайри лأнФсҳм . « анмо » ин , як калимаи тавон ниҳод , ва ду тавон ниҳод намиллӣ ?лаам яъне нмҳлҳми лиздодўои асмои бмъондтҳм алҳақу хлоФҳм алрасул . Ин оят дар шаъни қавмӣ кофарон омад ки : аллоҳи таъолии бълми қадим худ донист ки эшон ҳаргиз имон наёранд ,у зиндагии эшон эшонро куфр ва ширк афзоед .
Сӣл алнабӣ ( с ) : эй анноси хайр ? қол : ман толи умра ,у ҳасани амала . Қил : Фأии анноси шар ? қоли ман толи умра ,у соءи амала .
Ва қоли ибни масъӯд : мо ман нафаси баррау лои фоҷираи алоу аламути хайри лҳо , аммо алФоҷри Фмстроҳи минҳо ,у қрأ :у лои иҳсбни аллазӣнаи кФрўо أнмо намиллӣ ?лаами алоиаҳ , ва аммо албраҳи Фмстриҳи минҳо ,у қрأ : нзло ман ъанд аллоҳ ва мо ъанд аллоҳи хайри ллأброр .