Зинҳор эй ҷони бародар то ҳадиси бемории рӯҳро саҳл нагирӣ ,у муолиҷаи онро бозича нишморӣ ,у мафосиди ахлоқи разиларо андак ндонӣ ,у сиҳҳати рӯҳро ба сиҳҳати бадан қиёс накунӣ ва чигуна оқили чунин қиёс кунад ,у ҳоли онкии мақсӯд аз сиҳҳати бадан аз барои касоне ки аз рӯҳу салоҳу фасоди он фаромӯш кардаанд , нест магари зиндагонии панҷ рӯзаи дунё , ва зист кардан дар ин орияти саро ва бар марази он муфсидае мутараттиб намешавад магар бозмондан аз лаззоти хасисаи ҷимоъу ғизоу амсоли инҳо ва аммо ахлоқи змимаҳ ки бемории рӯҳ аз онҳоаст , бозме дорад одамиро аз расӣдан ба лиззати саодати абад ,у подшоҳии сармад ва ҳар як аз онҳо парда Эйаст зулмоне , ки монеъи ишроқоти анвори илоҳӣа ,у оиқи фуюузоти нафаҳот раҳмонӣааст ,у мусомиҳа дар муъолиҷоти онҳо одамиро ба ҳалокати доимау шақовати абадӣа май расонаду сиҳҳати рӯҳу атсоФи он ба маҳосини ахлоқи боиси зиндагонии абадӣу ҳаёт ҳақиқӣаст .

Ва баъд аз онкии соҳати нафаси инсон аз ахлоқи нописанд , пок , ва ба сифоти арҷманд ба тартиби муқарар ороста гардад , мустаъиди қабули файзҳои ғайри мутаноҳӣаи раби алорбоб , балки ба сабаби он рафъ ҳиҷоб мешаваду сувари ҷамеъи мавҷӯдот дар ойинаи дилаш зоҳир мешавад , ва дар ин ҳангом мавҷӯдӣ мешавад томи алўҷўд , абадии алҳаёт , сармадии албқо , қоматаши сазовори халъати хилофати илоҳӣа ,у торакаши лоиқи тоҷи салтанату раёсати маънавӣа ва мерасад ба баҳҷатҳоу лзтҳоӣӣ ки ҳеҷ дидае монанди он надида , ва ба хотири ҳеҷ офарӣда Эй нагузашта ва аз ин рӯаст ки Сайиди русули фармӯда « луи лои ани алшётини иҳўмўни алии қулӯб банӣ одами лнзрўои إлии малакӯти алсмўоту аларз » яъне « агар на ин май буд ки лашгари шаётини атрофи дилҳои банӣ одамро фарогирифтаанд , ҳар ойина мушоҳида мекарданд ҳақоиқи мавҷӯдоти аволими алавӣау суфлоаро , ва матлаъ мешуданд бар осори қудрати комилаи ҳақи субҳонау таъолӣ дар онҳо ҳамчунон ки татҳири нафас аз ҷамеъи сифоти хабиса , мўрси рафъи ҷамеъи пардаҳои злмониаҳ ,у кашфи ҳақоиқи ҷамеъи мавҷӯдот амкониаҳ мегардад ва ҳамчунин азолаҳи баъзе аз онҳо низ боиси сФоӣӣу равшаноӣ дар нафас мешаваду болҷмлаҳ ба қадре ки ойинаи нафас аз занги кдўроти олами табиат пок мешавад сувари мавҷӯдоти аволими қудс дар он зоҳир мегардад , ва ба ҳамон миқдори сазовори бисоти қурб парвардгор мешавад ва ба ин сабаби хотами анбёءи слии аллоҳи алайҳу ?алау силам фармӯдаанд : « ани лии маъаи аллоҳи ҳолоти лои яҳтамилҳо малики муқаррабу лои набии мурсал » яъне « маро бо худои таъолии ҳолотӣ чандаст ки ҳеҷ малики муқаррабӣу пайғамбари мурсалии тоқату тўоноӣии онро надорад » ва ҳар касе ки дар мақоми сулӯкро саодат бошад ,у муроқибат аз аҳволоти худ намояд ба қадари истеъдоду қобилияти худ барме хӯрд ба ончӣ мерасад ба ӯ аз алтофи раббонӣау фуюузоти раҳмонӣа ,у лекини фаҳми мо идроки фавқи рутбаи худро намекунад агарчӣ бояд аз бобати имон ба беъсат , тасдиқу иқрор ба он намояд ҳамчунон ки мо имон дорем ба набуввату хавоси пайғамбарӣу лекини ҳақиқати онҳоро намешиносему уқули қосираи мо иҳота ба кана онҳо намекунад , чунончӣ иҳота надорад ҷанин ба олами Тифл , ва Тифл намедонад олами мумайизро ,у миизи омӣ наме фаҳмади олами уламоро , ва уламо намешиносанд олами анбёءу авлиёъ ро

Ва ба ҳукми анояти азлиаҳи дарҳои раҳматҳои ғайри мутаноҳӣаи илоҳӣа бар рӯй ҳар касе кушода ,у бухлу знт аз барои аҳадӣ нашуда ,у лекин расӣдан ба онҳо мавқуфаст ба инки ойинаи дил сайқал дода шавад , ва аз кдўроти олами табиат пок шавад ,у занги ахлоқи змимаҳ аз он задуда гардад пас ҳурмон аз анвори фуюузоти илоҳӣа ,у даврӣ аз асрори рбўбиаҳ , на аз бухли мабда файёзаст , « таъолии шаънаи ани злк » балки аз пардаҳои злмониаҳи змоими сифоту ъўоиқ ҷисмонӣааст ки бадани одамиро иҳота намӯдааст .

Ҳар чаҳ ҳаст аз қомати носоз бе андоми мост варна ташрифи ту бар болои кас кӯтоҳ нест ва махфӣ намонад ки ончӣ аз улӯму маорифу асрор ки одамӣ ба воситаи татҳири нафасу тасфияи он май фаҳмад , на монанди ин улӯмӣаст ки аз мзоўлаҳи кутуби расмӣау адиллаи ақлӣаи гирифторони олами табиату маҳбӯсони зиндони ваҳм ва шаҳват мефаҳманд , балки онҳо улӯми ҳақиқӣа нӯронӣаанд ки аз анвори илоҳӣау илҳомоти ҳуққаи раббонӣаи мстФод шудаанд ва чандон зуҳӯру ҷилоу нӯронӣату сафо аз барои онҳо ҳаст ки қобили шак ва шубҳа нестанд , ва ин илмӣаст ки ҳазрат фармуданд :

« анмои ҳўи нури иқзФаҳи аллоҳи фии қалби ман ирид » , « яъне илм , нурӣаст ки ҳақи таъолӣ май афканди онро дар ҳар дилӣ ки мехоҳад »у ҳазрати амири муъминони алайҳи ассалом дар калимот бисёр , ишора ба ин илм фармӯдаанд , ва он ҷумла дар васфи ростин аз уламо мефармойанд : « ?ҳеҷами баҳами алълми алии ҳқиқаҳи албсираҳ ,у бошрўои рӯҳи алиқин ,у астлонўои мо астўъраҳи алмтрФўн ,у أнсўои бмо астўҳш манеҳ алҷоҳлўну сҳбўо алднё бобидон أрўоҳҳои муъаллақаи болмҳли алоълӣ » , яъне « илм ба эшон ҳуҷум овардааст , эшон ба басирату биноӣӣ ва ба ҳақиқати рӯҳу яқин расидаанд ,у нарму осон шудааст аз барои эшон , ончии сахт ва мушкиласт бар дигарон аз аҳли айшу тнъм дар дунё ,у ёру анис шудаанд , ончӣ ваҳшат мекунанд аз он ҷоҳилон ,у зиндагонӣ май намоянд дар дунё ба баданҳое ки рӯҳи онҳо таъаллуқ ба олам аъло дорад » .

Ва дар макон дигар мефармоед : « қади أҳиии ақлау أмот нафса , ҳатто диқи ҷалилау лутфи ғализа ,у барқи ?лаи ломъи касӣри албрқ , Фأбони ?лаи алтриқ ,у силк ба алсбил » , яъне : « зинда кардани дили худроу мирониди нафаси худро , то онкии ноҳамворӣу дуруштӣ ӯ латиф ва ҳамвор шуд ва дурахшид аз барои ӯ нурии дарахшндаи пас зоҳир ва ҳувайдо кард аз барои ӯ роҳи ҳақро ,у барад ӯро дар роҳ , то расонид ӯро ба матлӯб » валикин , модоме ки сафҳаи дил аз нуқӯши ахлоқи змимаҳ пок нагардад , ин қисми илму маърифат дар он мртсм нашавад , зеро ки улӯму маориф , ибодат ботинӣаст , ҳамчунон ки намоз , тоъат зоҳираст ва ҳамчунон ки то зоҳир аз ҷамеъи наҷосоти зоҳир , пок набошад намози саҳеҳ мтҳққ намешавад , ҳамчунин то аз ботин , ҷамеъи наҷосоти ботинӣаро ки сифот хабисааст зоил накунӣ , нури илми саҳеҳ мубарро аз шўоӣби шубаҳот бар он наме тобад ва чигуна метавонад шуд ки дили нопок , манзили улӯм ҳуққа шавад ,у ҳоли инки ифозаи улӯм бар дилҳо аз олам « лавҳи маҳфӯз » ба васотати малоика муқаддасааст ки всоӣти файз илоҳӣ ҳастанд .