Ва ҳўи фахри алъорФину зини алўослин , Каҳфи алҳоҷи ҳоҷии Муҳаммадҳасани халафи алсдқи муҷтаҳиди алзмни ҳоҷии Муҳамади ҳасани қазвӣнӣ . Ва он ҷаноб дар замони шабоб аз улӯми маъқӯлу манқӯли комёб ва ба ҳукми завқи фитрӣ аз талаби ъзу ҷоҳи дунявии гузаштаи толиби суҳбати орифон биллоҳ гашта , ба хизмати ҷамъӣ аз акобри тариқу амоҷди аҳли таҳқиқи расида , комаш ҳосил нигардида . Муддатҳо ба мусофирату риёзати розӣ ва ба сайри анвору атвори қалбӣаи дил хуш карда буд . Тоъоқбти аламр ба хизмати ҳазрати алмуваҳидини ҳоҷии мирзои Абулқосими широзӣ мустафиз шуд . Дасти иродат ба домон таваллояш зада иқтибоси анвори завқу ҳолу иктисоби атвори камол аз мшкўаҳи ҷамъияти ҳузури мўФўролсрўри он ҷаноб намӯду ъиўни сар бар мушоҳидаи шавоҳиди ҳақоиқу маорифи тавҳиди вуҷӯдӣ ва шуҳудӣ гушӯд . Аз изтиробу инқилоби ороми гирифтау азмўонъу алойиқи ақлӣа рӯй дили тофта , солӣ чанд парешон ва дар Эрону Ҳиндӯстони мусоҳиби даравишон буд . Баъд ба Широз муроҷиат намӯд . Чандгоҳи дигар низ дар хизмати он бузургвори мустафиз май буд то онкии он ҷаноб риҳлат фармуд . Баъд аз чанде волиди эшон вафот ёфта ва ба истидъои ҷамъӣ ба имомату ваъзу ифодаи камолот машғӯл шуданд . Акнӯн аҳли зоҳиру ботин ҳар дуро мурод ва аз ғояти камолу ахлоқ бо ҳамааш вдодаст .
назм
Баҳори олами ҳасанаши дилу ҷон зинда ме дорад
Ба ранги асҳоби сӯрати ро баи бўорбоби маънӣ ро
Он ҷаноби родри фани шеър низ поя эй олӣаст ва ба ғайри қасоиди панҷ шаш маснавӣ дар силк назм кашида . Маснавии илоҳии номау маснавии штрномаҳу меҳру моҳ , Вомиқу узроу васфи улҳолу ғайра . Қатъи назар аз матолиби олияи ниҳояти фасоҳат ва балоғат дорад . Ғараз , вуҷӯди шарифаши мураббии асҳобу зоти хуҷастааш муфарраҳи аҳбоб . Дар дидаи ҳақи байни шоҳидаши машҳӯду мўҷдши мавҷӯд . Лавҳи замираш бенақш ванигор вҷони мунираши мустағриқи нақш ва нигораст . Фақирро хизматаши мукаррар даст дода всҳбтши абвоби фуюузот бар рӯй дили кушода . Баъзе аз ашъори он ҷаноб қаламӣ мешавад :
Мнмснўии штрномаҳи фии алмноҷот
То ки нишон аз дил ва аздлбр аст
Номи худои зинат ҳрдФтр аст
Ҳокими аҳкоми қазоу қадар
Мубдиъи атбоқи ҷинону сқр
Матлаъи анвори ҳудусу қадам
Мақтаи атвори вуҷӯду адам
По чу бар ӯ ранг тақаддус зада
Хайма бар офоқ ва бар анфус зада
Карда падед аз адами ашбоҳ ро
Дода ба ашбоҳи раҳи арвоҳ ро
Рӯҳи муҷарради мтҷсд шуда
Воҳид бе чун мтъддшдаҳ
эй дар ту мақсади вмқсўди мо
Ваии рухи ту шоҳиду машҳӯди мо
Нақди ғамати моя ҳар шоде
Бандагӣат ба з ҳар озоде
Нест касе ҷузи ту ҳаводори мо
Мӯниси мо , ёвари мо , ёри мо
Лутфи ту коми дили нокоми мост
Соқии мо , бодаи мо , ҷоми мост
Ҷилваи ту бодаи гулранги мост
Мутриби мо нағмаи мо чанги мост
Кӯии ту базми дили шайдои мост
Маскани мо манзили мо ҷои мост
Ишқи тўмкнўни замир ман аст
Хоки сарои ту сарир ман аст
эй ғамат аз шодии аҳбоб ба
Дарди ту аз доруии асҳоб ба
Кӯҳи ғамати синаи синои ман
Равшании дидаи бинои ман
Бози дилами ошиқӣ аз сргрФт
То ки дигар пардаи з рух барграфт
Бози дилам бехудӣ оғоз кард
То ки дигар банди қабо боз кард
Чашми сиёҳ ки дигар маст шуд
Кин дили шӯридаи сар аз даст шуд
Рояти ҳасан ки намӯдор шуд
Кин дили сўдоздаҳ аз кор шуд
эй дилам аз ғайри ту пардохта
Чанд ҷафо бо ман дили бохта
Хези штрбон ки дамид офтоб
Вақт раҳиласт на ҳангоми хоб
Тонигарӣ аз ҳамаи вомонда Эй
Қофила рафтааст ва ба ҷои монда Эй
Хез ва навой ҳаддии оғозкн
Маст шудам замзамае созкн
Хези штрбон ки ман нотавон
намешавам инак зи паии дили равон
То дили саргаштаи куҷои рўкнд
То ба ки ин шефтаи ҷон ху кунад
намеравад ва май барадами сӯии дӯст
То кашадам дар хами гесуии дӯст
Дил шударо сабри вшкиб аз куҷост
Тоби сабурии зи ҳабиб аз куҷост
Ақли куҷои ишқу ҷунун аз куҷо
Ишқи куҷои сабру сукӯн аз куҷо
Хез биор он шутури бурдбор
То кашадам рахти сӯии кӯии ёр
Рахт ба сари манзили слмии кашам
То зи срии сар ба сурайёи кашам
Манзили слмии зи куҷои ман куҷо
Хаймаи Лайлии зи куҷои ман куҷо
Гар ману дил бар дар ӯ ҷокним
Дгарои зин ба чаҳ таманно кунем
Ҳарчӣ ба ман ғамза ӯ ме кунад
Чун нагарм нек накӯ ме кунад
Шарт вафо нест шикояти здўст
Кончаҳ накӯ мекунад он ҳам накӯаст
эй ки дилами барадӣу тани костӣ
Кард ғамати ончии ту май хостӣ
Ҳикояти тарғибу далолати шайхи кабӣри соилро ба ишқ ба ҷиҳати рафъи афсурдагӣ
Рафт яке дар бар шайхи кабӣр
Каз карам эй шайхи марои дасти гир
Завқ ва тараб нест дар обу гулам
Дард талаб нест ба ҷону дилам
Бастаи қайди тан афсурда ам
Ғмздаҳу хастау дил мурда ам
Роҳбарами шӯ ба сӯии кибриё
Чун ту нае дар паии кибру риё
Шайх бадв гуфт ки эй бенаво
Дарди ту ҷуз ишқ надорад даво
Майли дилатгар ба сӯй содагӣ аст
Ошиқяти моя озодагӣ аст
Рафт дили озурдау афсурдаи ҷон
Ҷусти бутии ғайрати срўчмон
Чашм чу бар рӯй чу моҳаш фиканд
Дил ба хами зулф сиёҳаш фиканд
Оташи ишқи санами длстон
Шуъла кашид аз дили он хастаи ҷон
Шуд дили афсурда ӯ шуълаи вар
зи оташи савдои бути сим бар
Нола бароварду фиғон соз кард
Ошиқӣ ва бехудӣ оғоз кард
Тан ба сабки рӯҳӣ ва таслим дод
Дил ба ҷигари хорӣу зории ниҳод
Раст з ҳар ншأ ки поёни бадаш
Хӯрд ҳамон бода ки шоёни бадаш
Ҷуст аз он қайд ки иқрор дошт
Рафт дар он базм ки инкор дошт
Хези штрбон ки бишуд қофила
Мо ва ту монадем дарин марҳала
Қофилаи ишқ ба манзил расед
Киштии ушшоқ ба соҳил расед
Ҳар ки азин қофила ғофил шавад
Ҳамчуи ман дил шуда бедил шавад
Нғмҳъшқаст ки оради шағаб
Бода ҳасанаст ки оради тараб
Соқӣ скраст ки ҳастӣ рибост
Соғар ваҷдаст ки мастии Фзост
Ваҳдат зотаст ки бе ибтидост
Касрат исмаст ки бе мунтаҳост
Нихват ҳастӣаст ки оради ғурур
Ҳиммат мастӣаст ки оради ҳузур
Сар ба дарӣ на ки диҳад афсараш
Ҳиммати дарбони баланди ахтараш
Ишқу таҳайюр чу ба дил ҷо гирифт
Ақлу тадаббури раҳ саҳро гирифт
Дил шударо базм ва бисотӣ намонад
Сабру сукӯни айш ва нишотӣ намонад
Ман кӣми он роҳила гум гашта Эй
Дида ба хуноби дили оғишта Эй
Хези штрбон ки з афсона ам
Сӯхт ба ҳолами дил девона ам
Ошиқи дили сӯхта девона шуд
Тарк хирад гуфт ва ба майхона шуд
Силсила зон зулфи ду то боядам
Варна басии силсилаҳо боядам
эй зада бар хирмани сабри оташам
Сӯзаму зини оташи сӯзони хушам
Хези штрбон ки шутурҳои маст
Сар нашносанд зи по , пои зи даст
Шефтаи ҷонӣ ки гирифтор ӯст
Орзӯӣ ӯ ҳама дидор ӯст
Ҳаргизи азин деҳкадаи мардии нхост
Аҳли дилии соҳиби дардии нхост
Аизоу ?лаи фии алнсиҳаҳу алмўъзаҳи лълмоءи алсўءу алтоънин
эй ки надории хабар аз ҳоли ман
Таъни занӣ аз чаҳ бар афъоли ман
Ин ҳамаи таън аз раҳи кин май занӣ
Таън бар арбоби яқин май занӣ
Рӯи зи паии тақво ва солус бош
Номи талаби соҳиб номӯс бош
Несте мзблаҳ чун бдрҷўӣ
Пӯши яке хирқау шӯи садри ҷӯй
Ҳеҷ матарс аҳмақу аблаҳи параст
Чун ту дарин деҳкадаи гмраҳи параст
Хори бало дар раҳ Аброр бош
Хоки ҷафо бар сар аҳрор бош
Доми ту бас дар талаби айшу нӯш
Хирқау саҷҷода ки дорӣ ба дӯш
Мӯсоу фиръавн ба маҳди ҳманд
Аҳмаду бўҷҳл ба аҳди ҳманд
Мори ҳаму муҳра ҳам дигаранд
Заҳри ҳаму Зуҳра ҳам дигаранд
Хасми ҳаму дӯш ба дӯш ҳам анд
Зиди ҳаму гӯш ба гӯш ҳам анд
Боиси нақси ҳаму такмили ҳам
Мӯҷиби рафъи ҳаму табдили ҳам
Даъвӣу дониш зид якдигаранд
Дар бар он қавм ки донишваранд
Дониш агар баҳри басират буд
Табсираи сӯрату сират буд
Варна пай даъват даъвӣаст ӯ
Хасми вараъ душман тақвоаст ӯ
Гар набӯд дил ба сухани моилат
Пар шавад аз илми ладуннии дилат
Лаб нагушойӣ ва нагӯйӣ сухан
То чу ҳусайнии раҳе аз мо ва ман
Ва ?лаи қудси сираи алъзизи фии маснавии Вомиқу узро
эй ба науммат ифтитоҳи нома ҳо
Вай ба ёдати гармии ҳангома ҳо
Номи ту дебочаи девони ишқ
Ёди ту сармояи дукони ишқ
Кори зоҳиди зикру зикри номи ту
Ҷони ошиқи масту масти ҷоми ту
Номи ҷӯ аз номи ту бе ҳосилон
Коми ҷӯ аз ҷоми ту соҳибдилон
Чун ма рӯй ту базм афрӯз шуд
Ва офтоби ҳасанати ахтар сӯз шуд
Зон фурӯғӣ тофт бар малики малик
Зини шуъоъии рехт бар фалаки фалак
Шуд малик ҳамчун фалаки ҷӯёии ту
Шуд фалак ҳамчун малики шайдои ту
На фалак донад малик ҳайрон кист
На малик донад фалак айвон кист
эй фурӯзони оФоби фоши ғайб
Ошиқонро сари буруновар зи ҷайб
эй дили орои шоҳиди мишкӣни ниқоб
Ҷилва кун бар тираи рӯзон бе ҳиҷоб
Як таҷаллӣ кун з рӯй дили навоз
Як гиреҳ бигушо зи гесуии дароз
Пас ҷаҳониро ба хӯни оғиштаи байн
Олимиро волаи всргштаҳи байн
эй худо эй бепаноҳонро паноҳ
Раҳ намой ошиқ гум карда роҳ
Раҳ намедонем бинмо роҳи мон
Нестем огоҳ кун огоҳи мон
Нотавонӣ бингар ва ҳайронем
Бенавои байн ва саргардонем
Ошиқӣ бингар ки бо ҷонам чаҳ кард
Дида бингар то ба домонам чаҳ кард
Ним ҷониро ба захмӣ ёд кун
Нотавониро зи банд озод кун
Хуши дили он бедил ки мафтӯнаш кунӣ
То рух аз хуноба гулгунаш кунӣ
Сархуши он ошиқ ки дар хунаши кашӣ
То здоми ақли берунаши кашӣ
эй ба ҳар сӯзии турои соз дигар
Вай ба ҳарсозӣ турои розӣ дигар
Нағмае дар ҳар хам торят ҳаст
Навгулӣ дар ҳар бен хорят ҳаст
Дар ду гетӣ ҳарчӣ ҳаст оёти тест
Ҷумлаи асмоءу сифоти зоти тест
أнти колшмсу нҳни колғмом
أнти колбдри внҳни колзлом
أнти колбҳри внҳни колзбд
أнти колрўҳу нҳни колҷсд
Неи ту чун баҳрӣ ва мо чун қатра ем
Неи ту чун Меҳрӣ ва мо чун зарра ем
Қатра бо дарёи куҷои ҳам санг шуд
Зарра бо хуршед кӣ ҳам ранг шуд
Аз адами зи алтоф беандоза ам
Май диҳӣ ҳар дами вуҷӯд тоза ам
Дар адам будем чун ганҷии ниҳон
Ҷузи ту каси огаҳ на зон ганҷи гарон
Ҳилаҳо ва макрҳо барадӣ ба кор
То ки гашти он ганҷи пинҳони ошкор
Сикка ҳастӣ ба ном мо задӣ
Санги нокомӣ ба ҷом мо задӣ
Сохтӣ расвои хосу оми мон
Бенавоу хастау нокоми мон
Тухми ғифлат дар дил мо коштӣ
Хоки ғам бар фарқи мо анбоштӣ
Заҳри ғам дар соғари мо рехтӣ
Сарнигӯни моро з дор овехтӣ
То гудозем аз шарори даврят
Ҷон сипорем аз ғами маҳҷӯрят
То барафшонем даст аз буд хеш
Бар муроди ёр хашм олуд хеш
Марҳабо эй мақсаду мақсӯди мо
Марҳабо эй шоҳиду машҳӯди мо
ё мунири алхад ё бадари алтмом
ё мзиءи алўҷаҳ ё шамси алзлом
Асқнии кأсои вҷдлии болўсол
ё кримои зўи алътоёу алнўол
Марҳабо эй ишқ берун тохта
Зуҳду тақво дар хлоб андохта
Ишқи врндии мастӣ ва ҳол оваранд
Зуҳд ва тақво ҳастӣ ва қол оваранд
Кори зоҳиди вари ду зикру қилу қол
Ҷони ошиқи ғарқи баҳри зулҷалол
Ишқи ҷӯйу ишқи гӯии ишқи хоҳ
То абади инат басаст эй марди роҳ
Марҳабо эй ишқи ширкати сӯхта
Ошиқонро иттиҳод омӯхта
Марҳабо эй барқи зулмати сӯзи мо
Равшании бахши шаби пирӯзи мо
Оташи тести онкӣ дар дил ҷӯш зад
Ҷӯшаши тести онкии роҳ ҳуш зад
Ишқ чун оради таҷаллӣ дар сифот
То сифот огаҳ шаванд аз нури зот
Ақли гӯ ғофил машав зи оёти ишқ
То туоне дид нури зоти ишқ
Ишқ мустағнӣаст зи авсофи камол
Васф ақласт ончӣ ояд дар мақол
Кори ишқи ореу рои корҳост
Нақл ақласт онкӣ дар бозорҳост
эй бурун аз дониши арбоби ҳуш
Ваии фузун аз бениши аҳли сурӯш
Ту бурун аз ваҳму ваҳми андари ту гум
Ту фузун аз фаҳми андари ту гум
Ломаконӣу маконе бе ту нест
Бенишонеу нишоне бе тунӣаст
Рӯҳро дар ҷисм манзил дода Эй
Баҳрро маскан ба соҳил дода Эй
Ломакони родр макон оварда Эй
Бенишонро дар нишон оварда Эй
Онкии фаҳм ӯ бимонад дар сифот
Бо сифат қонеъ шавад аз ҳасани зот
Онкии фаҳм ӯ гузашт аз ҳар сифат
Зебад ар хоняш комили маърифат
ӯст дар дониши басии комили айёр
Лек донишро ба бениш нест кор
Донишӣ каз бениш ояд дар вуҷӯд
Он набошад дониш он бошад шуҳуд
Ва ?лаи аизои мнмснўии меҳру моҳи фии алтўҳид
Ҷамоли ҳақ ки будаш нур боҳар
Чу зоҳири гашти нураш дар мазоҳир
зи сӯрати нақши гӯногӯн гарав кард
Бар онҳо ҷумлаи ҷонро пешрав кард
Аёни гашт аз рухи аъёни ҷамолаш
Гирифт офоқро сяти ҷалолаш
Яке гашти осмони дигар замин шуд
Яке пасти он дигар болоншин шуд
Ҳузурӣ шуд яке дигари ҳусӯлӣ
Усӯлӣ шуд яке дигари вусӯлӣ
Яке беҳад шуд он дигари мҳдд
Яке мутлақ шуд он дигари муқайяд
Ҷуз ӯ набӯд таҷаллӣ соз карда
Даруни пардау беруни парда
Гуҳӣ аз сӯрати одам аён шуд
Гуҳӣ дар қолаби ҳавво ниҳон шуд
Гуҳии соқӣу гуҳи соғар май
Гуҳӣ мутриб шуду гуҳи нағмаи не
Ҳам ӯ айвони ҳам ӯ баннои ҳам ӯ хишт
Ҳам ӯ деҳқони ҳам ӯ сҳроҳм ӯ кишт
Ҷунуни фармой ҳар девона Эй ӯст
Хиради бахшой ҳар фарзона Эй ӯст
Ба ҳар майхонае ӯ бода нӯш аст
Ба ҳар кошонае ӯ хирқа пӯш аст
На дар масҷиди ҷуз ӯ бинӣ на дар дайр
На дар худ ғайр ӯ ёбӣ на дар ғайр
Ҷуз ӯ чизе на ва ӯ дар миён на
Валикин аз миёни ҳам бар карон на
Дар муноҷот
Худовандо туе донои асрор
зи асрори ниҳони мо хабардор
Туе бахшанда идроку тмииз
Набошад бар тўпнҳони асл ҳар чиз
зи асли хеши моро огаҳии даҳ
Зимоми ҷаҳли морои кӯтаҳии даҳ
зи лавҳ дил башу нақши хаёлот
Хаёлоташ бадал мекун ба ҳолот
Чу аз куну макони берӯнӣ эй дӯст
Чу аз ному нишони афзӯнӣ эй дӯст
зи базм бе нишонами даҳ нишоне
Ба малики ломаконами даҳ маконе
Яке ҷӯяд нишон аз бе нишонат
Яке донад макон дар ломаконат
Барафкан пардаи тодонм чаҳ эй ту
Чароғи маҳфили афрӯз ки эй ту
Фалакро на суроғ аз хоки Кувайт
Заминро на нишон аз моҳи рӯят
Ҳама дар хоку хӯни оғиштаи ту
зи пои афтодау саргаштаи ту
Ту хуршедии бадоеъи ҷумлаи заррот
Ту шахсеи ҷумлаи зарроти мрот
Кӣ ойӣнаи бузад дар зоти каси роҳ
Куҷо аз меҳри грддзраҳи огоҳ
Бадоеъ ҳарчӣ дар болои впстнд
зи ҷоми бодаи ишқи ту мустанад
Агар хокаст агар афлоки борӣ
Надорад бо касе ғайри ту корӣ
Турои зебади худои ҷовдона
Ки ҳастӣ дар худовандии ягона
Туро шояд шаҳӣ бар шоҳу банда
Ки шуд ҳар сари баландати сарфиканда
Чаҳ мегӯям вҷўдҷмлаҳ аз тест
Ҳама буд набӯд ҷумла аз тест
Аизои вела фии алмноҷот
Худовандо на нафаси венаи нафас буд
На мурғи рӯҳи маҳбӯси қафас буд
зи воҷиби ном ва аз мумкини нишон на
Ҳадисӣ аз замину осмон на
На чархи аҷроми алавиро ҳаводор
На хоки аҷсоми суфлоро мададкор
На бо хоки улфатии афлокён ро
На бо афлоки майлии хокён ро
На тақвоу вараъ на зуҳди втомот
На оташи хона на кӯии харобот
Саломати ҷӯ на шайхи хирқаи пӯшӣ
Маломати каш на ринди бодаи нӯшӣ
На зоҳиди хасми арбоби тасаввуф
На воъизи мункири аҳли тасарруф
На он як кофару зи асҳоби тақлид
На ин як муъмину зи арбоби тавҳид
Ту будӣу зи туе зотат мубарро
зи касрати орӣ аз ваҳдати мъро
Нахусти он зоти номаҳдӯди сармад
Ба ҳад воҳидят шуд мҳдд
Ба илму қудрату итлоқи тнзиаҳ
Муқайяд шуд ба ваҳми аҳли ташбеҳ
Бар он шуд қудратат аз пардаи ғайб
Буруни оради ҷаҳонии орӣ аз айб
Нахуст оварад беруни гавҳари пок
Вуҷӯдаши мояи тмиизу идрок
Вазони пас гавҳарӣ бе мислиу ҳамто
Зуҳӯраши боиси ибдоъи ашёъ
Нахустин ақли аввали гашти номаш
Взўи ақли дувуми лабрези ҷомаш
Бад-ӣни сон ваа дар он ғаввос бе чун
Аз он баҳр амиқ оварад берун
Ҳамаи зарроти оламро ҳақоиқ
Бар арбоби назари нури ҳдоиқ
Чу ибдоъ уқул омад ба анҷом
Ба эҷоди нуфуси афзудии анъом
Чу зи анфус Рахш ронадӣ сӯии офоқ
Фикандӣ тарҳи чори арқон ва на тоқ
Чу мураккаб ронадӣ аз олӣ ба соФл
Ба соФли басти калакати нақши оФл
Нишон бар бе нишони бурқаъи биндохт
Макон дар ломакони рояти броФрохт
Падед омад яке майли андари оғоз
Ки ҷуфтиро ба ҷуфтӣ созад анбоз
Замин шуд ҷилва фармо осмони ҳам
Ман ва мо гашту пайдои ин ва он ҳам
зи тартиби фусӯли чоргонаҳ
Замин шуд мазраъи шахси замона
Яке зоҳиди яке михўораҳи номаш
Яке соғари яке саҷҷодаи домаш
Яке шайх ва яке муршиди хитобаш
Яке лоф ва яке даъвии ҳиҷобаш
Фии сифати алъшқ
зи баҳри ишқи оламро наме дон
зи нафхи ишқи одами родмии дон
Дамӣ зон нафхаро одам буд дом
Наме зон лаҷаро олам буд ном
Тилисми он чаҳ бӯдааст об ва гулҳо
Чаҳ бошад соғари ин ҷон ва дилҳо
зи сари ишқи ҳарфӣ дар миён нест
Нишоне дар ҷаҳони зин бенишон нест
Ҳам оғозаши биҷуз афрӯхтан нест
Ҳам анҷомаши бғироз сӯхтан нест
Ҳама ишқасту баси дрчшми бино
зи Мӯсо то Асо то таври сино
Магӯ ботин ба зоҳир шуд мбоин
Ки зоҳир бошад ӣнҷои айни ботин
Магӯ дар ишқ аз болои впстӣ
Ки ҳшёристи ӣнҷои айни мастӣ
Баланду пасти васф эътиборӣ аст
зи васфи эътиборӣ ишқ орӣаст
Сувар дар чашми сӯрат байн чунинанд
Ки гуҳ пастанду гуҳ боло нишинанд
Агар бар дида Вомиқ кунӣ ҷой
Набинӣ ғайри узрои ҷилваи фармой
Агар дар гул вагар дар хори бинӣ
Ба ҳар ҷои бенгарӣ дилдори бинӣ
зи ҷавлонгоҳи ишқи он кас нишон ёфт
Ки аз ҷўлонгаҳи ҳсӣ Аннан тофт
Чароғи ишқи олами брФрўзд
Вале бо ҳар ки омезад бисӯзад
Сиррии кӯи фориғ аз савдоӣ ишқ аст
Дилии кӯи холӣ аз ғавғоӣ ишқ аст
Нахонаш дил ки ҷисм нотавонӣ аст
Магӯяш сар ки муштӣ устихонӣ аст
Ба ишқи омезиш ҳар дил зарур аст
Казу шоистаи базм ҳузур аст
Яке шераст сайди андозўи хунхор
Ки сайд ӯ буд дилҳои афкор
Яке бозасту парвозаши дигаргун
Шикор ӯ дили оғишта дар хӯн
Яке сайласт чун дарёи хурушон
зи шӯр ӯ дили афсурдаи ҷӯшон
Яке шӯраст дар дилҳо шррриз
Шарораши шуълаи хезу оташи ангез
Надонам ном ӯ ишқаст ё дард
Ҳаме донам ки ангезади зи ҷони гирд
Надонам ном ӯ завқаст ё шавқ
Ҳаме донам ки бргрдн наад тавқ
Надонам ном ӯ майласт ё меҳр
Ҳаме донам ки олоед ба хӯни чеҳр
Ғарази ишқӣ ки дар ҷонаст мо ро
Взўи ҷони ҷой ҷононаст мо ро
Бурун аз дониши асҳоб қол аст
Фузун аз бениши арбоб ҳол аст
Надонад каси нишону манзил ӯ
Бурунаст аз ду олами маҳфил ӯ
зи ишқи омезиши ҷон бо ҷасади байн
Аён дар Аҳмади анвори аҳади байн
Аҳад бошад мсмои Аҳмади исмаш
Ҳақиқати ганҷӣу сӯрати тилисмаш
зи ваҳдати касрати ваҳмӣ аён аст
Ба касрати ваҳдати зотӣ ниҳон аст
Чу ваҳми касрат аз авсоф ҳастӣ аст
Фаноӣ ҳастӣ андари ишқ ва мастӣ аст
Камоли ақл дар ишқ эй ҳаким аст
Чрокон ҳодисаст ва ин қадим аст
Дарин Машҳади судӯри ин масодир
Надорад боисии ҷузи майли содир
Чу майли содир аз зотш ҷудо нест
Ҷуз ӯ мушкили ҷуз ӯ мушкил гшо нест
Фии алнсиҳаҳи лоҳли алҳўӣ
Ҳамон майласт зи аввал то ба анҷом
Майу майхонау арвоҳу аҷсом
Дило то кӣ раҳи ботили супурдан
Фиреб ҳар бути айёр хӯрдан
Паридан то кӣ аз шохӣ ба шохӣ
Даридан то кӣ аз кохӣ ба кохӣ
Гуҳии кофар шудани зуннор бастан
Гуҳии муъмин шудани соғар шикастан
Гуҳӣ дар домани саҳро давидан
Гуҳӣ дар гӯшаи хилват хазидан
Ба баҳри ишқи киштии ғарқ кардан
Пас онгаҳ пой аз срФрқ кардан
Набошад ҷузи нишони он ҳўснок
Ки набӯд ҷонаш аз лавси ҳавои пок
зи ҷомӣ боядат сармасти гаштан
Ба домӣ шоядат пои басти гаштан
Ки бошад мастии он ҷовдонӣ
Ки гардад бандӣ ӯ ломаконӣ
Ба перӣ дар ҷавонии ҷону дили даҳ
Ки ҷисм ӯ зи ҷони аҳли дил ба
Абулқосим ки пеши аҳли ирфон
Диласту дилрабо ҷонасту ҷонон
Миёни анҷуману зи анҷумани давр
Канори хештани вази хештани давр
Макон дар вай чу вай дар ломакони гум
Нишон дар вай чу вай дар бе нишони гум
Гар أъмӣ дидӣ аъёни рокмокон
Аёни гаштӣ дар аъини зоти аъён
Буд васф онкӣ ояд дар баён ҳо
Нагунҷад ҳад беҳад дар забон ҳо
Маро дар беҳаддӣ аўсхн нест
Сухан дар васф бе ҳади ҳад ман нест
Фии баёни алтўҳиди мнмснўии алмўсўм ба васфи улҳол
Ллаҳи алҳмди қодири мутаъол
Бар хилоиқи рауф дар ҳамаи ҳол
Онкии зотш на дархур сифат аст
Фаҳми васфаши камол маърифат аст
Ки кунад фаҳми зот бе сифаташ
ё баради пай ба канаи маърифаташ
Дар бар зот ӯ буд як ранг
Хору гули лаълу хори шаҳду шрнг
Ин ҳама чун сифот он зотанд
Бар он зоти сар ба сари мотнд
Сифати тани баланду паст буд
Ҳақ мубарро з ҳарчӣ ҳаст буд
Сифату зоти ҷилваҳои вай анд
Маҳву исботи ҷилваҳои вай анд
Ҳарчӣ васфаш кунам зи зоту сифот
Ваҳм ман бошад он на исм ва на зот
Аз сифати зотро раҳоӣ на
Вази худои халқро ҷудоӣ на
Зоту зарроти айни якдигар
Аз маъонӣ ҷудо шавад чўсўр
То туро чашм бар сувар бошад
Зот , дигари сифат , дигар бошад
Пардае гар фитад з рӯй сифот
Нанигарӣ аз сифоти ғайри аззот
Сифату зоти айни икдгрнд
Бар хосони ҳақ ки дида варанд
Ки тавонад зи мо ва ман гузарад
То ба даргоҳ зўолмнн гузарад
Ҳастӣу нестӣ ки айн ҳам анд
Зоту васфи худоӣ зўолнъм анд
Ҳарчӣ бояд ба ҳар ки дод диҳад
Вончаҳ шояд дарави ниҳод наад
ӯ наад хон ва ӯ чашонд нон
ӯ диҳад ақл ва ӯ сетанд ҷон
Хон азуи нони азуи даҳони ҳам азу
Ҷисми азуи ҷони азуи ҷаҳони ҳам азу
Ба худо то зхўд ҷудо нашӯй
Бо худои ҳаргиз ошно нашӯй
Ба худоу зи худӣ ҷудоӣ кун
Бо худо онгаҳ ошноӣ кун
Аздр ӯ мтоз бар дар ғайр
Ҷузи рух ӯ мубин ба масҷиду дайр
Дар дилати мубталоӣ чанбар ӯст
Бар дар ҳар ки рӯ наҳй дар ӯст
эй мубарро з чанде ва чунӣ
На камии бошиддат на афзӯнӣ
Кам ва беш аз ту ранг ҳастӣ ҷуст
Сарбаландӣу зердастии ҷуст
Назарӣ сӯем аз аноят кун
Вази анояти маро ҳидоят кун
Ба забони васфи зот ту натавон
Балки васфи сифот ту натавон
Ту фузӯнии зи донишу идрок
Фаҳми зотати куҷоу муштии хок
Хок дар ҷони пок раҳ накунад
Смки андари смок раҳ накунад
Дар наъти ҳазрати сидолмрслинؐ
Аҳмади мурсали офтоби азал
Мау хуршеди бурҷи илму амал
Дар яктои баҳр бе рангӣ
Гавҳари орои рӯмӣу зангӣ
Ғараз аз хилқати макон ва макин
Он амини замони амони замин
Аввали асФё ба нири зот
Охири анбиё ба нури сифот
Банда ӯ чаҳ моҳ ва чаҳ брҷис
Вола ӯ чаҳ Нӯҳ ва чаҳ Идрӣс
Зу баландии баланду пастии паст
Нестӣ нест балки ҳастӣ ҳаст
Авлиёи зи анбиё мадад ёбанд
Ки раҳои зи нек ва бад ёбанд
зи авлиёи онкии роҳ дон бошад
Муқтадоӣ ҷаҳонён бошад
Алии олии он сутӯдаи ҳақ
Ки ба бениш ба халқи бардаи сабақ
Мурда ӯ на Хизри оби ҳаёт
Ташна ӯ на Нӯҳи лаҷаи зот
Кафи Мӯсои кафии зи дарёяш
Дами исои дамии зи дамҳояш
Як дам ҷон физой ӯ одам
Як дами длгшоӣ ӯ олам
эй мубарро зи поку нопокӣ
Ваии мърои зи бок ва бе бокӣ
Поку нопокӣ аз тўгшти падед
Бок ва бе бокӣ аз ту гашти падед
Парда бурдор ва худнамое кун
Фоштар даъвӣ худоӣ кун
Ҳар набиро тариқати дигар
Гарчи набӯд ҳақиқати дигар
Авлиё низ бар ҳамин минвол
Муттаҳиди аслу мухталифи аҳвол
Ҳама аз нур ҳақ сиришта ба гул
Рашки мҳрўи маи фиришта ба дил
Хоссаи хуршеди осмони сафо
Моҳи тобандаи сипеҳри вафо
Қутби ақтоби даҳри Абулқосим
Он зи худ фонӣ ва ба ҳақи қоим
ӯ з ҳастӣ на ҳастӣ аз ваии зод
ӯ зи мастӣ на мастӣ аз ваии шод
Мутриби нағмаҳои бе чаҳ ва чун
Ки з ҳар нағмае ба шӯри фузун
Соқии бодаҳои бе каму Киев
Ки ба ҳар бодаи нисбат ӯ ҳайф
Фориғаст аз тамизи соиду дӯш
Дӯш ӯ имшабасту имшаби дӯш
На ба худ бингарад на ҷониби кас
Ки ба чашмаш якеаст пелу магас
эй хуши он дил ки бехаёл буд
Фориғ аз завқу ваҷду ҳол буд
Кин ҳама аз хаёл май хезад
Гарчи тарҳи висол май резад
Ҳарчӣ ҷузи дӯстгар ҳама завқ аст
Ҷон побастро ба сар тавқ аст
Май ишқ ар хурӣу масти шӯй
Воқиф аз сар ҳарчӣ ҳаст шӯй
Ҳастӣ ҳар баланду паст аз ӯст
Ҳарчӣ бӯдааст ҳарчӣ ҳаст азуаст
Хокро хок хону маро моҳ
Кӯҳро кӯҳи дон ва киро коҳ
Магари андари ҷаҳони ҷӯии руста
Ки на аз хоки хусравии руста
Дидае ҷӯ ки ҳарчиро нигарад
Париш аз партав худо нигарад
Ончии ман байнам ар касе бинад
Ки ба икроҳ дар хасӣ бинад
Қатраро баҳр бекарон бинад
Дар макони фар ломакон бинад
Он дилиро ки шавқ озодӣ аст
Бандагии хусравӣ ?илам шодӣаст
Талаб эй дил ки ёри толиби тест
Тараб эй ҷон ки дӯсти роғиби тест
Рағбат ӯ туро талаб бахшад
Талаб ӯ туро тараб бахшад
Мағз нағзӣ биҷӯ ки пӯст басӣ аст
Булҳавас дар ҳавои дӯст басӣ аст
Гул агар боядат ба хор бисоз
Ганҷ агар боядат ба мор бисоз
Қанд агар боядат зи заҳри марам
Лутф агар боядат зи қаҳри марам
Магрез аз ситез бе хирадон
Каз дадони ҷавр май кашанди дадон
Рахт дар кӯии аҳли фани мФкн
Аҳди донои худ шикан машкан
Заҳр май нӯш ва худфуруш мабош
Сахт мекӯшу каҷ нюаш мабош
Дар хурӯши ойу ҷома дар хӯни зан
Оташи андари пилос гардуни зан
То магари зини умеду бими раҳе
Аз каманди тани сқими ҷҳӣ
Нагушойӣ ба қишру пӯсти басар
Нанамое ба ғайридӯсти назар
Зикр кун то ки айни зикри шӯй
Фикр кун то ки маҳви фикри шӯй
Бехабарро чаҳ ҳосил аз сафар аст
Сафарашро чаҳ фарқ бо ҳзр аст
Он сафарро сафари тавон гуфтан
Ки мусофир равад ба ҷон аз тан
Бигузар аз зикр ва дар тазаккур кӯш
Фикрро бош ва дар тадаббур кӯш
Бетазаккур чаҳ суд дорад фикр
Бетафаккур чаҳ файз бахшад зи кар
Мутазаккир агар буд дили ту
Ҳал шавад аз дили ту мушкили ту
Дили мадаи ҷуз ба ёди қомати дӯст
Ки тазаккури нишон ҷазба ӯст
Фикр кун дар саноеъи сонеъ
Ба мақолот лаб машав қонеъ
Дар мазоҳири ман ва туе гунҷад
Дар ҳақиқати куҷо дуе гунҷад
Ин тафовут ки дар сувар нигарӣ
Зон буд каш ба чашми срнгрӣ
Чашм эй аз ҷафои ҷигари хаста
Ишқ эй бар вафои камари баста
Ҷуз ба рухсор длгшо магушо
Ҷуз ба дидори ҷони Фзои мФзо
Ба худовар худӣ бакоҳ бакоҳ
Аз худо бехудӣ бихоҳ бихоҳ
Он калла боядаш ки бекалла аст
Тахти онро сазад ки хок раҳ аст
То буд каъба ё ки дайр буд
Ҳарчӣ дар ваҳми тести ғайр буд
Каъбау дайрат ар яке гашта
Шаки ту айн бешаккӣ гашта
Ваҳдат аз касратати барангезад
Касрату ваҳдат аз миёни хезад
Ҳақ бимонад ки лошарик ?ла аст
Бар мамолики млик ва Подшаҳ аст
Аз шиносои касон ба ҳарос
Хешро ҷӯйу хешро бишнос
Шоҳид ар боядат зи худ май ҷӯй
Машҳад ар боядат ба худ май пўӣ
Гар сафари баҳр ҷустан ёр аст
Ёр бо тести ин чаҳ пиндор аст
Аз худии ту гртро гиранд
Пеши пои ту нек ва бад меринд
Ёрӣ аз ёри ҷӯ на аз ёрон
Ҳиммат аз абри байн на аз борон
Ҷумлаи олами хаёл инсон аст
Кист инсон касе ки зин сонаст
Одамаст офарӣдаи яздон
Оламаст офарӣдаи инсон
Шер дидани куҷоу шер шудан
Дому дад хӯрдану далер шудан
Зоти урёни зи кисват ?илам аст
Сифатаст онкии мустаъид ғам аст
Ҳастро нестӣ ва пастӣ нест
Нест ҳам мустаъид ҳастӣ нест
Сӯрат ҳаст нестӣ талаб аст
Маънӣ нест ҳастиаш лақаб аст
Набӯд зотро заволи вФно
Насазад васфро саботу бақо
Мо ба алоштроки мавҷӯдот
Ҳастӣ эй ваон барии зи ваҳму сифот
Мо ба аломтёзшон сифат аст
Ки назаргоҳи аҳл маърифат аст
Исму васф аз миён чу бархезанд
Ҳама бо якдигар даромезанд
Он ҳувият ки мбдء ашёст
Бе каму кости бинӣ аз чапу рост
Ҳарчӣ ояд ба гуфтугӯ ҳеҷ аст
Ҳеҷ дар ҳеҷу печ дар печ аст
Самти пиндоштии з нодонӣ аст
Нақли беҳуда гўҳроФшонӣ аст
Чаҳ сухан гуяд аз фироқи вўсол
Онкӣ шуд маҳв рӯй шоҳиди ҳол
Ҳечкас дидае ки дар бар ёр
Аз ғами ҳиҷр ёр гиряд зор
Дидае дар ҳузури дӯст касе
Ишқи варзад ба ном ӯ нафасӣ
Зикр ӯ бедаҳон чу битавонам
Ном ӯ бар забон чаро ронам
Он риёзат ки ақлу ҷони коҳад
Зон он кас ки маърифат хоҳад
Чаҳ риёзат ба аз ризо бӯдан
Ба қазои худои осўдн
зи онкии осўднии зи полоиш
Ба з фарсудании зи олоиш
Бандагӣ кун ?герати худо бояд
Ба худояти дили ошно бояд
Шеваи аҳли мкрмт адаб аст
Пешаи соҳибони дил талаб аст
Ба қаноати гароӣу мискинӣ
Ба муҳаббати гароӣ ва бе кинӣ
Дар талаб бош ва дар муҳаббат кӯш
Май ваҳдати зи ҷоми касрати нӯш
Нозу тамкини бҳл ки одат ӯст
Аҷз кун аҷз кин ибодат ӯст
Ман илоҳии нома
Ба номи худованди болоу паст
Ки махмур ӯйанд ҳушёру маст
На дар ҳӯшёрии бҳўш аз вай анд
На дар бодаи хорӣ ба ҷӯш аз вай анд
Ҷуз ӯ кист то худнамое кунад
Ба коми дили худ худоӣ кунад
Ба сӯрати худованд ва мо бандагон
Валикин ба маънии ҳамин ва ҳамон
зи асмои гузар дар сафоташи нигар
Сафоташи ҳамаи айни зотши нигар
Муваҳҳид аз он карда нафии сифот
Ки бошад сифоти худои айни зот
Ба ҷузи ишқ ӯ ҳарчӣ дар дил буд
Чу ҳоил буд ба ки зоил буд
Раҳеро ки зоҳид ба солӣ равад
Ба як гоми шӯрида ҳоле равад
Вале тарки сар шарт шӯридагӣаст
Ба ин метавон ёфт шӯрида кист
Хушо вақти онон ки маст вай анд
Баланд ҷаҳонанду паст вай анд
Ҳамон ба ки бо нестии истӣ
Ки зебо буд ҳастӣу нестӣ
Ҳамаи айни худёб чаҳ худ чаҳ ғайр
Ҳамаи маҳви худбин чаҳ масҷид чаҳ дайр
Магӯ ҳаст ҷузи вай ки бекул буд
Ки ҳар хории обистани гул буд
Ба ҳар мӯри Марӣу пелии нигар
Ба ҳар пашшае Ҷабраилии нигар
Агар пеш агар пас назаргоҳ ӯст
Агар беш агар кам гузаргоҳ ӯст
Агар ҳамчуи шукр вагар чун не анд
Ҳамаи мазҳари зоти пок вай анд
Вале аз сифати даргузари зоти ҷӯ
Ба зоти он сифатро ки шуд моти ҷӯ
Барроқаст тани баҳри ҷони расӯл
Ки бе ӯ муяссар нагардад вусӯл
Хамӯшӣ буд нардбони фалак
Азин нардбони рӯ ба малику малик