Исмаши мирзои асадуллоҳ . Муваллиду маншаи эшон қарияи шаҳри хости мнмзоФоти ашрафи алблоди ашраф ва он аз маорифи билоди дори алмрз Мозандаронасту ҷаноби мирзои абои ани ҷад аз аъёну ашрофи он қасаба бӯда ва ба тариқи маврӯси баъзе аз қрои онҷои мутаъаллиқ ба ӯ гашта . Дар бадви ҳоли толиби таҳсил камолот гардид . Баъзе матолиби илмияро дар назд уламои он мамлакат таҳсил карда , баъд аз он аз доролмрз ба Ироқи омадаи солҳо дар Ироқ ба тахсӣс дар Исфаҳон ба касби фазойил ва хасоил пардохт . Маротиби ақлӣаро дар хизмати ҳукамоӣ муосирин пардохт ва чанде ба ғарази нафсонӣ ба қадаҳи сӯфияи баъзе рисолоти мутараттиби сохт ва ин маънӣ ба хотири хоҳу истионати яке аз мункирин соҳиби ҷоҳ сӯрат ёфт ва ба ҳимояту риояти вай ба маҳфили шаҳаншоҳии шитофт . Чун ҷарҳи ваии ин тайифаро мҳзоллаҳ набӯд ва дар ин тариқаи тариқи ғараз май паймӯд , атвори ваии матбӯъу маъқӯл уқало науфтодау забон ба маломату таҳдиди ваии кушода . Лиҳозои ҳазрати шоҳаншоҳии кутуби вайро забт ва аз ин амали вайро монеъ шуданд . Билохира дар табриз аз кутуби салаф ва мутақаддимин аз табақаи ҳкмоءу уламоу урафо татаббуъ намӯда ва баъзе ахборро бо якдигари татбиқи фармӯда . Ба мадлули ояи вофеи ҳдоиаҳи волзини ҷоҳдўои Финои лнҳдинҳмсблнои ҳақ бар ваии зоҳир шуда аз ақоиди собиқ нодам гардиду марҳала бисёр дар талаби аҳл маърифат бурид ва ба хизмати баъзе аз орифин замон раседу аноба пеша гузид . Ғараз , суҳбату мулоқоташи мукаррари иттифоқи афтода . Фозилии муҷарраду ҳакимӣ муваҳҳидасту маъонии мазкӯраи мстўраҳро худ ба тафсили баёни нмўдў хоҳишманд гардид ки кайфияти ҳолаш ба ҳамин тафсил навишта ояд то агар баъд аз ин аз баъзе нўштҷотш зоҳир шавад маълум гардад ки аз рӯй иштибоҳу ғарази навишта шудааст бӯҳтон ва ифтирост вози машойихи уламои муосирин ба ҷаноби шайхи Аҳмади лҳсўӣу ҷаноби мирзои Абулқосими широзии изҳор ихлос менамӯд . Бории ду маснавии манзуми фармӯда . Ҳар дуро фақири дида ва ин абётро гузида :
Фии алтўҳид
Субҳони аллоҳи зиҳии худованд
Безоду нажоду кФўу пайванд
Бесӯрату Нақшбанди сӯрат
Бар ҳасби машйату зарурат
Давр аз ҳамаи лафзу вазъу маънӣ
Дар маънии лафзу вазъи пайдо
Нодидаи дидаи офарӣда
Бинандаи дидаҳо надида
Гӯянда гуфта ва нагуфта
Ваз гуфт ва нагуфтаҳо наҳуфта
Саттори уюбу кошифи ғайб
Донои уюб ва сотар айб
Рафтор омӯз ҳафт сайёр
Ҳангома фурӯз ҳашт гулзор
Беолату нохудоӣ на фалак
Субҳони аллоҳи молики алмалик
эй бар аҳадяти ту нотиқ
Маъдӯди мухолифу мувофиқ
Дар базми шуҳуди махзани сар
Осори ту махфӣасту зоҳир
Дар маърифати ту ақлу идрок
Биниҳода сари ниёз бар хок
Пайдоеу зоҳиру аёнӣ
Лек аз ҳамаи дидаҳо наоне
Аз дӯсти ҷаҳони пару зи мо давр
Чун нури зи ҳўру ҳўр аз нур
ӯ дар ҳамау ҳама дар ӯ дар
Чун тобиши тобаҳо дар озар
Ин парда шикофтан нишоед
Аз мӯр Таҳамтанӣ наёяд
Шуд сарфи мабоонӣу маъонӣ
Як сари ҳамаи умру зиндагонӣ
Вела фии алслўки волтҳқиқ
Зини ҳосили ман ҳуруфу асвот
Зон восили ман ки моти мофот
Кардам паии аҳли дили такопуӣ
Тозон ва давон шудам ба ҳар сӯй
Як ҷавҳар беарз надидам
Давр аз ғараз ва мараз надидам
Зоҳид ки намоз май гз арад
Андари пай оз ме гузорад
Обид ки ибодаташ хисол аст
Кораши ҳамаи визр ё вабол аст
Тадриси мударрисони мударрис
Тасхир авом бошаду бас
Аз мавъизаи воъизони минбар
Доранд ҳавои асбу астар
Муфтии зи Фтоўии мухолиф
Мътли алъайни бали музоъаф
Тарсоу клисёу дайраш
Рафтам дидам сулӯку сайраш
Барадами рашкии зи пери тарсо
Ки ларза фиканд дар килисо
Гар на зи кафи ту ҷом гирад
Тарсои таслис кӣ пазирад
Онро ки ба ҳаср ва ъад наёяд
Вндри шимур ва адад наёяд
Яктои гуфтанаш эътиборӣ аст
Гуфтани се ва ду з ҳарза корӣаст
Дар даҳр ба ҳар ки дар расидам
Вази дида эътибор дидам
Ҷузи нақш тўош набӯд дар дил
Ҷузи фикр тўош набӯд ҳосил
Меҳри ту ба меҳр ва моҳ тобед
Ҳиндӯи мау меҳрро парастед
Обии зи ту сӯй оташ омад
Бар мғбчаҳи оташат хуш омад
Шурии зи ту андар об афтод
Як фирқа дар изтироб афтод
Акси ту ба рӯй бут дар афтод
Бути қиблаи қавм дигар афтод
Рангии зи ту рехт дар гулистон
Булбул шудаи кӯдаки дабистон
Аз меҳр ту нест каси мъро
Офоқу анфуси ҳиллами ҷро
Нанигар ба ман ва ду рангии ман
Бар зиғмӣу палангии ман
Каси оби зи ташна боз гирад
То ташнаи зи тишнагии бимирад
Сангӣаст ки мерибоед оҳан
Камтари ту на зоне ва на зини ман
Чун коҳи рибои рубои коҳам
Каз коҳи кашони гузашти оҳам
Гар мавҷи хатои з ман барояд
Бар ту зи ?хитой ман фазояд
Шуд доманат ар зи абри ман тар
Трдомнити зи абри хуштар
Аз бодам агар ғубори дорӣ
Зини тирагии эътибори дорӣ
Зоҳир буд ин ки бе каму кост
Дарёст ки мавҷ ва мавҷ дарёст
Онгоҳи ниқоби бргшоид
Дарё ки ба мавҷ андар ояд
Ҳасани дарёи з мавҷ пайдост
Мавҷи ойӣна ҷамол дарёст
Ҳар гул ки на ранг ва буи дорад
Пеши булбул чаҳ рӯй дорад
Шоҳид ки на ғоза дораду ранг
Бигурез азуи ҳазор фарсанг
Аз ранг фузуд хату холат
Аз ранг чаро буд малолат